Kenan Evren`e hakkınızı helal etmeyin.
Bu toprağın her dilinde helal etmeyin. Onu üç kere helallik vermeden gönderin..
7`nci Cumhurbaşkanı Kenan Evren Bodrum Yalıkavak`daki yazlığında rahatsızlanarak hastaneye kaldırıldı. Evren`in GATA`daki tedavisi sürerken Milliyet Gazetesi yazarı Ece Temelkuran`da bugünkü yazısında soruyor:
Kenan Evren`e hakkınızı helal ediyor musunuz?
ÖLÜLERİN ARKASINDAN NEDEN KONUŞULMAZ
Ölülerin arkasından konuşulmayacağına dair genel kuralın gerekçesi nedir? Nasıl bir ahlaki meseledir bizi ölüye saygı göstermek zorunda hissettiren? Bugün, ölmek üzere olan ve hepimizin yakinen tanıdığı bir adam sebebiyle bu soru üzerine düşünüyorum. Ölümün herkesi, bütün günahları yıkayabilen bir mertebe olmasının nedeni ne?
BÜTÜN ÖLÜLERİN MESELELERİNİ KAPATMAYA HAZIRLAR
Öyle sanıyorum ki yaşayanlar evrensel bir suçluluk duyuyorlar ölülerin karşısında. Saygı göstermelerinin nedeni bu. Hâlâ yaşıyor olmalarından dolayı kendilerini daha şanslı gördükleri için ölüleri, o ölüler ne günah işlemiş olurlarsa olsunlar affetmeye hazırlar.
Sıranın kendilerine gelmemiş olmasından o kadar sevinçliler ki belki ölünün bütün meselelerini kapatmaya hazırlar.
ACİL ŞİFALAR DİLEMİYORUM
Radyoda genç bir kadın haberleri okurken “Yoğun bakıma kaldırıldı” diyor. 20`li yaşlarında olmalı kız. Cıvıl cıvıl bir sesi var. Hiç düşünmeden, otomatik olarak ekliyor haberin sonuna:
“Acil şifalar diliyoruz!”
Niye? Ben dilemiyorum. Dilemeyen bir ülke dolusu, ölü ve diri insan var. Ama kızın sesi dümdüz başka bir habere geçiyor, yine cıvıl cıvıl. Bu yüzden de dilemiyorum şifa zaten.
FAŞİSTLERİ SEVİMLİ DEDELER SANAN ÇOCUKLAR
Çünkü bu ülkede, geçmişte ve şimdide, ne olup bittiğinden habersiz milyonlarca insan var, milyonlarca daha insan olacak. Tıpkı radyodaki kız çocuğu gibi diktatörlere şifa dileyen çocuklar yaptılar bu ülkenin ölülerinden. Daha akıllı çocuklarından daha aptal çocuklar yaptılar. İşkencecileri kahraman; faşistleri `sevimli dedeler` sanan çocuklar yarattılar.
AKTIĞI KADAR KANI AKSIN
Dileyen dilesin, ben dilemem şifa. Akıttığı kadar kanı aksın...
Sonra da, eğer bu işin sonu ölümse, hiç tereddütsüz söylüyorum:
Hakkımı da helal etmem! Hakkını helal etmeyenlerin tarafında dururum.
Şöyle olmalı. Cenazesine gidilmeli. Sevenlerine, ailesine saygılı bir biçimde içeri girilmeli, sessizce. Yan yana durulmalı, saf tutmalı.
Öylece durmalı ve bütün törenin olup geçmesini beklemeli.
HAKKIMI HELAL ETMİYORUM
Çünkü nihayet imam soracak:
“Hakkınızı helal eder misiniz?”
Cemaatin içinde bağırıp çağırmadan sesimizi çıkarmalı:
“Helal etmiyorum”
Hakkınızı helal eder misiniz?
“Helal etmiyorum!”
Hakkınızı helal eder misiniz?”
“Helal etmiyorum!”
BU TOPRAĞIN HER DİLİNDE HELAL ETMİYORUM
Türkçe, Kürtçe, Ermenice...Sonra da kirli tarihin cenaze törenine hiç değilse üç kere ses vermiş olarak oradan çıkıp gitmeli. En azından bu. En azından... Onca ölü dost, anne, baba, kardeş, evlat, kız çocuğu, oğlan çocuğu için... En azından bu. Türkçe ve Kürtçe. Ermenice ve Lazca... Bu toprağın her dilinde “Helal etmiyorum” demeli. Neden mi?
HAKKINI HELAL EDENLERİN İÇİNE KATILMAYIN
Üç kere! Çünkü eğer ölülerin karşısında suçluluk duyacaksanız yaşadığınız için, o ölü, bu ölü değil. Onlar burada değilken hâlâ yaşadığınız için suçluluk duyduğunuz başka ölüler var, ölmemiş olması gereken çocuklar. Durulacaksa onların karşısında terbiyeli durulmalı. `Ölüye saygı` diye bir sessizlik bastıracaksa onlar için susun. Bari onlar için `şifa dileyenler`in, `hakkını helal edenler`in içine katılmayın.
Bari bunu yapabilin.
ONU ÜÇ KERE HELALLİK VERMEDEN GÖNDERMELİSİNİZ
Ve eğer ölüp gitmiş arkadaşlarınıza, bu ülkenin yok edilmiş bir nesline, düşündüğü için kafası kesilen onca insana... Yani bu memlekete birazcık saygınız, azıcık sevginiz varsa siz de hakkınızı helal etmezsiniz. Etmemeli. Hem de üç kere! Onu üç kere helallik vermeden göndermelisiniz...
Bu toprağın her dilinde helal etmeyin. Onu üç kere helallik vermeden gönderin..
7`nci Cumhurbaşkanı Kenan Evren Bodrum Yalıkavak`daki yazlığında rahatsızlanarak hastaneye kaldırıldı. Evren`in GATA`daki tedavisi sürerken Milliyet Gazetesi yazarı Ece Temelkuran`da bugünkü yazısında soruyor:
Kenan Evren`e hakkınızı helal ediyor musunuz?
ÖLÜLERİN ARKASINDAN NEDEN KONUŞULMAZ
Ölülerin arkasından konuşulmayacağına dair genel kuralın gerekçesi nedir? Nasıl bir ahlaki meseledir bizi ölüye saygı göstermek zorunda hissettiren? Bugün, ölmek üzere olan ve hepimizin yakinen tanıdığı bir adam sebebiyle bu soru üzerine düşünüyorum. Ölümün herkesi, bütün günahları yıkayabilen bir mertebe olmasının nedeni ne?
BÜTÜN ÖLÜLERİN MESELELERİNİ KAPATMAYA HAZIRLAR
Öyle sanıyorum ki yaşayanlar evrensel bir suçluluk duyuyorlar ölülerin karşısında. Saygı göstermelerinin nedeni bu. Hâlâ yaşıyor olmalarından dolayı kendilerini daha şanslı gördükleri için ölüleri, o ölüler ne günah işlemiş olurlarsa olsunlar affetmeye hazırlar.
Sıranın kendilerine gelmemiş olmasından o kadar sevinçliler ki belki ölünün bütün meselelerini kapatmaya hazırlar.
ACİL ŞİFALAR DİLEMİYORUM
Radyoda genç bir kadın haberleri okurken “Yoğun bakıma kaldırıldı” diyor. 20`li yaşlarında olmalı kız. Cıvıl cıvıl bir sesi var. Hiç düşünmeden, otomatik olarak ekliyor haberin sonuna:
“Acil şifalar diliyoruz!”
Niye? Ben dilemiyorum. Dilemeyen bir ülke dolusu, ölü ve diri insan var. Ama kızın sesi dümdüz başka bir habere geçiyor, yine cıvıl cıvıl. Bu yüzden de dilemiyorum şifa zaten.
FAŞİSTLERİ SEVİMLİ DEDELER SANAN ÇOCUKLAR
Çünkü bu ülkede, geçmişte ve şimdide, ne olup bittiğinden habersiz milyonlarca insan var, milyonlarca daha insan olacak. Tıpkı radyodaki kız çocuğu gibi diktatörlere şifa dileyen çocuklar yaptılar bu ülkenin ölülerinden. Daha akıllı çocuklarından daha aptal çocuklar yaptılar. İşkencecileri kahraman; faşistleri `sevimli dedeler` sanan çocuklar yarattılar.
AKTIĞI KADAR KANI AKSIN
Dileyen dilesin, ben dilemem şifa. Akıttığı kadar kanı aksın...
Sonra da, eğer bu işin sonu ölümse, hiç tereddütsüz söylüyorum:
Hakkımı da helal etmem! Hakkını helal etmeyenlerin tarafında dururum.
Şöyle olmalı. Cenazesine gidilmeli. Sevenlerine, ailesine saygılı bir biçimde içeri girilmeli, sessizce. Yan yana durulmalı, saf tutmalı.
Öylece durmalı ve bütün törenin olup geçmesini beklemeli.
HAKKIMI HELAL ETMİYORUM
Çünkü nihayet imam soracak:
“Hakkınızı helal eder misiniz?”
Cemaatin içinde bağırıp çağırmadan sesimizi çıkarmalı:
“Helal etmiyorum”
Hakkınızı helal eder misiniz?
“Helal etmiyorum!”
Hakkınızı helal eder misiniz?”
“Helal etmiyorum!”
BU TOPRAĞIN HER DİLİNDE HELAL ETMİYORUM
Türkçe, Kürtçe, Ermenice...Sonra da kirli tarihin cenaze törenine hiç değilse üç kere ses vermiş olarak oradan çıkıp gitmeli. En azından bu. En azından... Onca ölü dost, anne, baba, kardeş, evlat, kız çocuğu, oğlan çocuğu için... En azından bu. Türkçe ve Kürtçe. Ermenice ve Lazca... Bu toprağın her dilinde “Helal etmiyorum” demeli. Neden mi?
HAKKINI HELAL EDENLERİN İÇİNE KATILMAYIN
Üç kere! Çünkü eğer ölülerin karşısında suçluluk duyacaksanız yaşadığınız için, o ölü, bu ölü değil. Onlar burada değilken hâlâ yaşadığınız için suçluluk duyduğunuz başka ölüler var, ölmemiş olması gereken çocuklar. Durulacaksa onların karşısında terbiyeli durulmalı. `Ölüye saygı` diye bir sessizlik bastıracaksa onlar için susun. Bari onlar için `şifa dileyenler`in, `hakkını helal edenler`in içine katılmayın.
Bari bunu yapabilin.
ONU ÜÇ KERE HELALLİK VERMEDEN GÖNDERMELİSİNİZ
Ve eğer ölüp gitmiş arkadaşlarınıza, bu ülkenin yok edilmiş bir nesline, düşündüğü için kafası kesilen onca insana... Yani bu memlekete birazcık saygınız, azıcık sevginiz varsa siz de hakkınızı helal etmezsiniz. Etmemeli. Hem de üç kere! Onu üç kere helallik vermeden göndermelisiniz...
