Son birkaç yıldır ilkbahar ve yaz aylarında insanların korkulu günler yaşamasına neden olan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi'nden sonra şimdi de Hanta virus endişesi yaşanmaya başlandı. Üstelik uzmanlar Hanta virüsünün daha da tehlikeli olduğunu söylüyor. Çünkü bu virüs akıl almaz yollarla da bulaşabiliyor.
Ziraat Yüksek Mühendisi Derya Ulaşoğlu, Hanta'nın Kanamalı Kırım Kongo Ateşi etkeniyle aynı familyadan olduğunu söylerken sorduğumuz soruları yanıtladı.
Hantavirüsü hangi hayvanlar taşımaktadır?
1978 yılında sadece farelerin taşıdığı tespit edilmiştir.
Hangi meslek grupları risk altındadır?
Memeli hayvan çalışan bilim adamları, alanda çalışan biyologlar, rodent (Kemirgen ) kontrol yapan pest kontrol (ilaçlama şirketleri) firmalarının personeli, dağcılar,kampçılar, ormanlık alanda piknik yapan kişiler, fare aktivitesi olan alanda oyun oynayan çocuklar, orman çalışanları
Hantavirüs insana nasıl bulaşır ?
Kemirgen ile direkt değme ile, kemirgen atık, dışkı, salya, tükürük ve vücut sıvıları ile temas etmek, kemirgen ısırması ile, ciltteki çatlak ve yarıklardan bulaşma yoluyla ve mukoza membrane ile, kemirgen kirliliğinin ( kemirgenin yuvası, öldüğü yer vs.) olduğu noktada hava yoluyla
Dünyada görülme sıklığı nedir? Hangi ülkelerde vardır?
Dünyada ortalama her yıl 200,000 vaka olmaktadır.Bunun çoğu Uzak Doğu'da, yarısı da Çin'de olmaktadır. 1993-2004 yılları arasında Amerika kıtasında vaka sayısı 1910 ‘dur. Bunun 592'si Arjantin, 362'si Amerika Birleşik Devletleri, 321 tanesi de Brezilya'dadır.
Tayland, Hindistan, Fransa, Macaristan, Yunanistan, Yogoslavya, İsveç, Japonya görülen ülkelerden birkaçıdır.
Hangi mevsimde görülür?
Tüm mevsimlerde görülmesine rağmen Nisan – Temmuz ayları arasında en çok görülür.
Kemirgenlerin taşıdığı çok önemli başka virüsler var mı?
200 ‘den fazla hastalık etkeni taşırlar..Bunlardan en önemlilerinden biri Lassa Fever'dır.
Kemirgenlerin taşıdığı, kanamalı ateşe neden olan hastalıklar hakkında bilgi alabilirmiyiz?
Lassa Fever'da kanamalı ateşe neden olmaktadır.İlk kez 1969 yılında Nijerya'da görülmüştür.Her yıl ortalama 300.000 -500.000 kişi enfekte olmaktadır. Bunlardan 5000 kişi ölmektedir. Ölüm oran % 20-25 ‘dir. Diğeri de New World HF (Yeni Dünya Kanamalı ateş)'tir. Bu da Amerika'da görülmektedir.
Hantavirüs kişiden kişeye bulaşır mı ?
Kemirgenlerden insana bulaşarak insan ölümüne neden olabilir.
Hantavirus bulaşması insanlarda hangi hastalıklar görülür?
Hantaviruslar iki önemli gruba ayrılmaktadır. İlki Hemorrhagic fever with renal syndrome ( Renal sendromla seyreden hemorrhagic ateş – HFRS )
İlk kez 1951 yılında Kore'de görülmüştür. % 15 ölüm oranıdır. İnkübasyon süresi ise 7-21 gündür.
Belirtiler (İnsan) : Ani yükselen ateş, titreme, genel durum bozukluğu, sırt, kas ağrısı, gözde bulanık görme Asya ve Avrupa'da da görülmüştür.
İkincisi ise Hantavirus pulmonary syndrome
(Hantavirüs Pulmoner Sendrom )–HPS. % 15 ölüm oranıdır.
İnkübasyon süresi 3-30 gündür. Amerika kıtasında bulunan hantavirus türleri buna neden olur. 1993 yılında Amerika'da Four Corner bölgesinde görülmüştür. 53 kişiden 32 kişi hayatını kaybetmiştir. Güneybatı Amerika
Belirtiler (İnsan) : Ateş,kas ağrısı,öksürük,baş ağrısı,bulantı,kusma,ardından başlayan akciğer ödemisi.
Hantavirus dış ortamda ne kadar yaşar ?
Normal oda sıcaklığında 2-3 gün yaşamaktadır.Bu sure sıcaklık ve nem ile alakalıdır.
Alınmasi gerekli önlemler nedir?
Kemirgen ve kemirgen yuvalarına direkt temastan kaçınılmalıdır.
Evcil hayvan olarak fare beslenmemelidir.
Gıda ürünleri, hayvan yemleri (kedi, köpek maması) açıkta bırakılmamalıdır.
Kemirgen kontrol hizmeti ‘Tarım bakanlığı' ve ‘Sağlık bakanlığı' onaylı firmalardan alınmalıdır. Konuta koruma amaçlı sistem kurulabilir.
Plastik yem istasyonları kurulabilir-Dış alanda; Mekanik sistem (canlı yakalıyan ) –İç alanda
Kedi yoluyla da hastalık etkeni insana bulaşır.Konut içine hastalık etkenini taşıyabilir.(eğer infekteli fareyi yemişse).
Kemirgen ile kontamine olmuş alan hiçbir zaman vakumlanarak ve süpürerek
temizlenmemelidir. Havada oluşacak partikül ile de virüsü solunum yoluyla alabiliriz.
Konut bahçe ve konut içine kemirgen girişinin önlenmesi için fiziksel tedbirler gereklidir. Buda çatlak, delik ve açıklıkların kapatılmasıdır. Mus musculus (Ev faresi) bir kalemin geçebildiği delikten dahi geçebilmektedir.
Konut içine klozetten de kemirgen girişi olmaktadır. Dikkate edilmelidir.
Kapı ve pencerelere sineklik şarttır.Sineklikte de alt kısım fırça kısmı sıfır oturmalıdır.
Çöp konteyner kapakları sürekli kapalı tutulmalıdır.
Löğar kapakları (özel alan veya kamu alanı) tamir edilmelidir. Kemirgen çıkış noktaları kalmamalıdır.
Hijyen tedbirleri önemlidir.
Konut içinde de çöp bırakılmamalıdır.
Depo alanlarındaki eski malzemeler birgün lazım olur diye yıllarca saklanmamalıdır.Bunlar eski lastiklerde olabilir.
Kapı altları da çok iyi kapatılmalıdır.
‘Bahçede ve konutta kemirgen görmüyorum. Kemirgen kontrol hizmeti almak gereksiz bir durum.Bahçevanda yapabilir' tarzında düşünen çok insan vardır. Fareler bazen evde gezmekte ve hiç iz bırakmadan da gidebilmektedir.Kurulan profesyonel traplar (tuzak) yoluyla bu durum netleşmektedir.
Kemirgen zehirlerini salyangoz ve sümüklü böcekler de cazip bulmaktadır. Bunlar ile kontrol için bunları öldürmeye yönelik molluskisidler (bunları öldüren grup ilaç) etikete uygun kullanılmalıdır.
Kemirgen ölüsü olan alan dezenfekte edilmelidir. Özel dezenfektanlar veya hypoklorit (çamaşır suyu) solüsyonu olabilir
‘Evcil hayvanım var kemirgen zehirleri zarar verir' düşüceside doğru değildir. Bunlar evcil hayvanları korumaya yönelik üretilmiştir. Profesyonel firma doğru sistem kurabilir. Zaten zehirler kapalı yem istasyonlarında olacaktır.
Kemirgenler için kullanılan plastik yem istasyonlarını fırça ile temizleme dönemine kemirgen kontrol firmaları son vermelidir.
Riskli aktivitelerde lastik eldiven kullanılmalıdır.İşlem bitiminde dezenfekte edilmelidir.
Sokak kedi ve köpekleri sistem dahilinde toplanıp kısırlaştırılmalıdır. Mevcut olanların iyileştirilmesi gerekmektedir. Bunları çöp konteynerlarına mahkumetmek hayvan sevgisi olamaz.
Karantina tedbirlerinde sıkı önlemler alınması gerekli en önemli noktadır. Hatta acil eylem planı uygulanmalıdır. Bu yolla ülkemize Karadeniz ormanlarına getirilen ladin ağaçları ile kabuk böcekleri geldiği için bu ormanlar yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Büyük maliyetli biyolojik yöntemler ile kurtarma çalışmaları devam etmektedir. Geldiği ülkede Rusyadır. Bu örneklerden sadece biridir. Bu hatalar zinciri yıllardır devam etmektedir.
SOLUNUMLA BULAŞABİLİR AYIRT ETMEK ÇOK ZOR
Doç. Dr. Kenan Keskin, de yeni kabusumuz hakkında çeşitli bilgiler verdi:
"Hantavirus'un solunum yoluyla alınmasının ardından kuluçka süresinin sonuna doğru hastalık belirtileri ortaya çıkmaya başlar. Hastalığın ilk 3-5 günlük başlangıç döneminde, diğer viral hastalıklardan ayırdedilemeyen genel belirtiler görülür. Bunlar: Ateş, kas ağrıları, titreme, güçsüzlük, baş dönmesi, baş ağrısı, iştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishaldir. Karın ağrısı, apandisit veya pyelonefrit ile karışabilecek kadar ağır olabilmektedir. Bunlara ek olarak göz akında ve yüzde kızarıklık da görülebilmektedir.
Hastalığın ileri aşamalarında ya solunum ve dolaşım sistemine ait belirtiler ya da şoka kadar ilerleyebilen, böbrek yetmezliği belirtileri ortaya çıkmaktadır. Hastalığın seyri sırasında burun kanaması veya sindirim sisteminde kanamalar ve pıhtılaşma sistemimde meydana gelen bozukluk sonucu yaygın vücut kanamaları görülebilmektedir.
Bu hastalığın tanısını koyabilmek için öncelikle hekimin bu hastalıktan kuşkulanması gerekmektedir. Yukarıda saydığımız hastalık belirtilerinden bir veya birkaçının bir arada görülmesi halinde hastanın hekimi Hantavirus enfeksiyonundan kuşkulanmalıdır. Bu durumda bir kemirgenle olası direkt veya indirekt temas sorgulanmalı ve eğer böyle bir ipucu da elde edilirse hemen tanı testlerine başvurulması gerekmektedir.
Tanı amacıyla, genel laboratuvar incelemelerine ek olarak hastalığa özgün bazı testlerin yapılması gerekmektedir. Bu amaçla, ELISA yöntemi ile kanda antikor aranması, PCR yöntemiyle kan veya idrarda, virüse ait genetik materyalin araştırılması ve doku örneklerinde yapılacak özel testler yer almaktadır. Yine doku kültürü yöntemiyle, hasta ve ortam örneklerinde virüsün üretilmesi de tanı amacıyla başvurulan testler arasında yer almaktadır.
İnsana bulaşma esas olarak, kemirgenlerin idrar gibi salgı ve çıkartıları ile veya havaya karışmış küçük parçacıkların solunmasıyla olmaktadır. Bununla birlikte insanların yaşadıkları ortamdaki, atıklardaki veya zemindeki virüsle bulaşmış tozların solunması ile de bulaşma meydana gelebilmektedir. Hantavirus'e maruz kalma riski, farelerin yaşadığı, kapalı alanlarda yaşayanlar, çalışanlar ve buralarda vakit geçirenlerde en yüksek olmaktadır. İnsanlar arasında hastalığın görülme sıklığı ırk veya etnik kökene göre farklılık göstermemekte, buna karşılık 20-50 yaş arası erkeklerde daha sık rastlanmaktadır. Yaş ve cinsiyet konusundaki bu farklılık, hastalığa yakalanma eğilimiyle değil, tamamen maruz kalma sıklığı ile ilişkilidir. Riskli ortamlarda bulunanların daha çok aktif çalışma yaşında olan erkekler olduğu göz önünde bulundurulduğunda hastalığın neden 20-50 yaş arası erkeklerde daha sık görüldüğü anlaşılmaktadır."
ERKEN TANI HAYAT KURTARIR
Doç. Dr. Keskin erken tanının önemini vurgulayarak şöyle devam etti: "Hastalığın tedavisinde kullanılacak kesin etkili bir yöntem veya ilaç bulunmamaktadır. Virüslere karşı kullanılan bazı ilaçların kısmi yararı olabileceği söylenmektedir. Bu ilaçlardan ribavirin'in, özellikle erken dönemde tanı konulmuş hastalarda uygulanmasının, hastalığın seyrini olumlu olarak etkilediği ve hayatta kalma şansını yükselttiği iddia edilmektedir.
Bunun dışında esas olarak destek tedavisi önemlidir. Destek tedavisinden maksat, hasta kişinin hastalığı atlatana kadar yaşamını sürdürebilmesini sağlayacak her türlü girişim kastedilmektedir. Eğer solunum sistemi ile ile ilgili bozukluklar ön planda ise solunum desteği, dolaşım sistemi ile ilgili bozukluklar ön planda ise dolaşım desteği, böbrek yetmezliği belirtileri ön planda ise suni böbrek uygulaması (diyaliz), sıvı ve elektrolit dengesinin korunmasına yönelik işlemler uygulanarak hastanın yaşamını sürdürmesi için çaba harcanır."
Ziraat Yüksek Mühendisi Derya Ulaşoğlu, Hanta'nın Kanamalı Kırım Kongo Ateşi etkeniyle aynı familyadan olduğunu söylerken sorduğumuz soruları yanıtladı.
Hantavirüsü hangi hayvanlar taşımaktadır?
1978 yılında sadece farelerin taşıdığı tespit edilmiştir.
Hangi meslek grupları risk altındadır?
Memeli hayvan çalışan bilim adamları, alanda çalışan biyologlar, rodent (Kemirgen ) kontrol yapan pest kontrol (ilaçlama şirketleri) firmalarının personeli, dağcılar,kampçılar, ormanlık alanda piknik yapan kişiler, fare aktivitesi olan alanda oyun oynayan çocuklar, orman çalışanları
Hantavirüs insana nasıl bulaşır ?
Kemirgen ile direkt değme ile, kemirgen atık, dışkı, salya, tükürük ve vücut sıvıları ile temas etmek, kemirgen ısırması ile, ciltteki çatlak ve yarıklardan bulaşma yoluyla ve mukoza membrane ile, kemirgen kirliliğinin ( kemirgenin yuvası, öldüğü yer vs.) olduğu noktada hava yoluyla
Dünyada görülme sıklığı nedir? Hangi ülkelerde vardır?
Dünyada ortalama her yıl 200,000 vaka olmaktadır.Bunun çoğu Uzak Doğu'da, yarısı da Çin'de olmaktadır. 1993-2004 yılları arasında Amerika kıtasında vaka sayısı 1910 ‘dur. Bunun 592'si Arjantin, 362'si Amerika Birleşik Devletleri, 321 tanesi de Brezilya'dadır.
Tayland, Hindistan, Fransa, Macaristan, Yunanistan, Yogoslavya, İsveç, Japonya görülen ülkelerden birkaçıdır.
Hangi mevsimde görülür?
Tüm mevsimlerde görülmesine rağmen Nisan – Temmuz ayları arasında en çok görülür.
Kemirgenlerin taşıdığı çok önemli başka virüsler var mı?
200 ‘den fazla hastalık etkeni taşırlar..Bunlardan en önemlilerinden biri Lassa Fever'dır.
Kemirgenlerin taşıdığı, kanamalı ateşe neden olan hastalıklar hakkında bilgi alabilirmiyiz?
Lassa Fever'da kanamalı ateşe neden olmaktadır.İlk kez 1969 yılında Nijerya'da görülmüştür.Her yıl ortalama 300.000 -500.000 kişi enfekte olmaktadır. Bunlardan 5000 kişi ölmektedir. Ölüm oran % 20-25 ‘dir. Diğeri de New World HF (Yeni Dünya Kanamalı ateş)'tir. Bu da Amerika'da görülmektedir.
Hantavirüs kişiden kişeye bulaşır mı ?
Kemirgenlerden insana bulaşarak insan ölümüne neden olabilir.
Hantavirus bulaşması insanlarda hangi hastalıklar görülür?
Hantaviruslar iki önemli gruba ayrılmaktadır. İlki Hemorrhagic fever with renal syndrome ( Renal sendromla seyreden hemorrhagic ateş – HFRS )
İlk kez 1951 yılında Kore'de görülmüştür. % 15 ölüm oranıdır. İnkübasyon süresi ise 7-21 gündür.
Belirtiler (İnsan) : Ani yükselen ateş, titreme, genel durum bozukluğu, sırt, kas ağrısı, gözde bulanık görme Asya ve Avrupa'da da görülmüştür.
İkincisi ise Hantavirus pulmonary syndrome
(Hantavirüs Pulmoner Sendrom )–HPS. % 15 ölüm oranıdır.
İnkübasyon süresi 3-30 gündür. Amerika kıtasında bulunan hantavirus türleri buna neden olur. 1993 yılında Amerika'da Four Corner bölgesinde görülmüştür. 53 kişiden 32 kişi hayatını kaybetmiştir. Güneybatı Amerika
Belirtiler (İnsan) : Ateş,kas ağrısı,öksürük,baş ağrısı,bulantı,kusma,ardından başlayan akciğer ödemisi.
Hantavirus dış ortamda ne kadar yaşar ?
Normal oda sıcaklığında 2-3 gün yaşamaktadır.Bu sure sıcaklık ve nem ile alakalıdır.
Alınmasi gerekli önlemler nedir?
Kemirgen ve kemirgen yuvalarına direkt temastan kaçınılmalıdır.
Evcil hayvan olarak fare beslenmemelidir.
Gıda ürünleri, hayvan yemleri (kedi, köpek maması) açıkta bırakılmamalıdır.
Kemirgen kontrol hizmeti ‘Tarım bakanlığı' ve ‘Sağlık bakanlığı' onaylı firmalardan alınmalıdır. Konuta koruma amaçlı sistem kurulabilir.
Plastik yem istasyonları kurulabilir-Dış alanda; Mekanik sistem (canlı yakalıyan ) –İç alanda
Kedi yoluyla da hastalık etkeni insana bulaşır.Konut içine hastalık etkenini taşıyabilir.(eğer infekteli fareyi yemişse).
Kemirgen ile kontamine olmuş alan hiçbir zaman vakumlanarak ve süpürerek
temizlenmemelidir. Havada oluşacak partikül ile de virüsü solunum yoluyla alabiliriz.
Konut bahçe ve konut içine kemirgen girişinin önlenmesi için fiziksel tedbirler gereklidir. Buda çatlak, delik ve açıklıkların kapatılmasıdır. Mus musculus (Ev faresi) bir kalemin geçebildiği delikten dahi geçebilmektedir.
Konut içine klozetten de kemirgen girişi olmaktadır. Dikkate edilmelidir.
Kapı ve pencerelere sineklik şarttır.Sineklikte de alt kısım fırça kısmı sıfır oturmalıdır.
Çöp konteyner kapakları sürekli kapalı tutulmalıdır.
Löğar kapakları (özel alan veya kamu alanı) tamir edilmelidir. Kemirgen çıkış noktaları kalmamalıdır.
Hijyen tedbirleri önemlidir.
Konut içinde de çöp bırakılmamalıdır.
Depo alanlarındaki eski malzemeler birgün lazım olur diye yıllarca saklanmamalıdır.Bunlar eski lastiklerde olabilir.
Kapı altları da çok iyi kapatılmalıdır.
‘Bahçede ve konutta kemirgen görmüyorum. Kemirgen kontrol hizmeti almak gereksiz bir durum.Bahçevanda yapabilir' tarzında düşünen çok insan vardır. Fareler bazen evde gezmekte ve hiç iz bırakmadan da gidebilmektedir.Kurulan profesyonel traplar (tuzak) yoluyla bu durum netleşmektedir.
Kemirgen zehirlerini salyangoz ve sümüklü böcekler de cazip bulmaktadır. Bunlar ile kontrol için bunları öldürmeye yönelik molluskisidler (bunları öldüren grup ilaç) etikete uygun kullanılmalıdır.
Kemirgen ölüsü olan alan dezenfekte edilmelidir. Özel dezenfektanlar veya hypoklorit (çamaşır suyu) solüsyonu olabilir
‘Evcil hayvanım var kemirgen zehirleri zarar verir' düşüceside doğru değildir. Bunlar evcil hayvanları korumaya yönelik üretilmiştir. Profesyonel firma doğru sistem kurabilir. Zaten zehirler kapalı yem istasyonlarında olacaktır.
Kemirgenler için kullanılan plastik yem istasyonlarını fırça ile temizleme dönemine kemirgen kontrol firmaları son vermelidir.
Riskli aktivitelerde lastik eldiven kullanılmalıdır.İşlem bitiminde dezenfekte edilmelidir.
Sokak kedi ve köpekleri sistem dahilinde toplanıp kısırlaştırılmalıdır. Mevcut olanların iyileştirilmesi gerekmektedir. Bunları çöp konteynerlarına mahkumetmek hayvan sevgisi olamaz.
Karantina tedbirlerinde sıkı önlemler alınması gerekli en önemli noktadır. Hatta acil eylem planı uygulanmalıdır. Bu yolla ülkemize Karadeniz ormanlarına getirilen ladin ağaçları ile kabuk böcekleri geldiği için bu ormanlar yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Büyük maliyetli biyolojik yöntemler ile kurtarma çalışmaları devam etmektedir. Geldiği ülkede Rusyadır. Bu örneklerden sadece biridir. Bu hatalar zinciri yıllardır devam etmektedir.
SOLUNUMLA BULAŞABİLİR AYIRT ETMEK ÇOK ZOR
Doç. Dr. Kenan Keskin, de yeni kabusumuz hakkında çeşitli bilgiler verdi:
"Hantavirus'un solunum yoluyla alınmasının ardından kuluçka süresinin sonuna doğru hastalık belirtileri ortaya çıkmaya başlar. Hastalığın ilk 3-5 günlük başlangıç döneminde, diğer viral hastalıklardan ayırdedilemeyen genel belirtiler görülür. Bunlar: Ateş, kas ağrıları, titreme, güçsüzlük, baş dönmesi, baş ağrısı, iştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishaldir. Karın ağrısı, apandisit veya pyelonefrit ile karışabilecek kadar ağır olabilmektedir. Bunlara ek olarak göz akında ve yüzde kızarıklık da görülebilmektedir.
Hastalığın ileri aşamalarında ya solunum ve dolaşım sistemine ait belirtiler ya da şoka kadar ilerleyebilen, böbrek yetmezliği belirtileri ortaya çıkmaktadır. Hastalığın seyri sırasında burun kanaması veya sindirim sisteminde kanamalar ve pıhtılaşma sistemimde meydana gelen bozukluk sonucu yaygın vücut kanamaları görülebilmektedir.
Bu hastalığın tanısını koyabilmek için öncelikle hekimin bu hastalıktan kuşkulanması gerekmektedir. Yukarıda saydığımız hastalık belirtilerinden bir veya birkaçının bir arada görülmesi halinde hastanın hekimi Hantavirus enfeksiyonundan kuşkulanmalıdır. Bu durumda bir kemirgenle olası direkt veya indirekt temas sorgulanmalı ve eğer böyle bir ipucu da elde edilirse hemen tanı testlerine başvurulması gerekmektedir.
Tanı amacıyla, genel laboratuvar incelemelerine ek olarak hastalığa özgün bazı testlerin yapılması gerekmektedir. Bu amaçla, ELISA yöntemi ile kanda antikor aranması, PCR yöntemiyle kan veya idrarda, virüse ait genetik materyalin araştırılması ve doku örneklerinde yapılacak özel testler yer almaktadır. Yine doku kültürü yöntemiyle, hasta ve ortam örneklerinde virüsün üretilmesi de tanı amacıyla başvurulan testler arasında yer almaktadır.
İnsana bulaşma esas olarak, kemirgenlerin idrar gibi salgı ve çıkartıları ile veya havaya karışmış küçük parçacıkların solunmasıyla olmaktadır. Bununla birlikte insanların yaşadıkları ortamdaki, atıklardaki veya zemindeki virüsle bulaşmış tozların solunması ile de bulaşma meydana gelebilmektedir. Hantavirus'e maruz kalma riski, farelerin yaşadığı, kapalı alanlarda yaşayanlar, çalışanlar ve buralarda vakit geçirenlerde en yüksek olmaktadır. İnsanlar arasında hastalığın görülme sıklığı ırk veya etnik kökene göre farklılık göstermemekte, buna karşılık 20-50 yaş arası erkeklerde daha sık rastlanmaktadır. Yaş ve cinsiyet konusundaki bu farklılık, hastalığa yakalanma eğilimiyle değil, tamamen maruz kalma sıklığı ile ilişkilidir. Riskli ortamlarda bulunanların daha çok aktif çalışma yaşında olan erkekler olduğu göz önünde bulundurulduğunda hastalığın neden 20-50 yaş arası erkeklerde daha sık görüldüğü anlaşılmaktadır."
ERKEN TANI HAYAT KURTARIR
Doç. Dr. Keskin erken tanının önemini vurgulayarak şöyle devam etti: "Hastalığın tedavisinde kullanılacak kesin etkili bir yöntem veya ilaç bulunmamaktadır. Virüslere karşı kullanılan bazı ilaçların kısmi yararı olabileceği söylenmektedir. Bu ilaçlardan ribavirin'in, özellikle erken dönemde tanı konulmuş hastalarda uygulanmasının, hastalığın seyrini olumlu olarak etkilediği ve hayatta kalma şansını yükselttiği iddia edilmektedir.
Bunun dışında esas olarak destek tedavisi önemlidir. Destek tedavisinden maksat, hasta kişinin hastalığı atlatana kadar yaşamını sürdürebilmesini sağlayacak her türlü girişim kastedilmektedir. Eğer solunum sistemi ile ile ilgili bozukluklar ön planda ise solunum desteği, dolaşım sistemi ile ilgili bozukluklar ön planda ise dolaşım desteği, böbrek yetmezliği belirtileri ön planda ise suni böbrek uygulaması (diyaliz), sıvı ve elektrolit dengesinin korunmasına yönelik işlemler uygulanarak hastanın yaşamını sürdürmesi için çaba harcanır."