Euzü billâhi mineş-şeytànir-racîm.
Bismillâhir-rahmanir-rahîm.
Elhamdü lillâhi rabbil-àlemin... Ves-salâtü ves-selâmü alâ seyyidinâ muhammedin ve alâ âlihi ve sahbihî ecmaîn... Ve men tebiahû bi-ihsânin ilâ yevmid-dîn. Emmâ ba'd:
Peygamber SAS Efendimiz'in hadis-i kudsîlerinden bir kaç tanesini okumaya çalışalım. Buyuruyor ki Peygamber Efendimiz SAS:
(Yekulüllàhu teâlâ) "Allah-u Teâlâ Hazretleri şöyle buyuruyor:" Tabii Allah-u Teâlâ Hazretleri, Peygamber SAS Efendimiz'in gönlüne böyle buyurmasını ilham ediyor; onun üzerine o da bildiriyor. (Yebne âdem!) "Ey Adem oğlu!" Hepimiz Hazret-i Âdem atamızın soyundan geldiğimiz için, Âdem oğlu diye anılıyoruz. Yâni, maksat biz insanlar... Tabii Arapçasında tekil şahıs olarak hitab ediyor ama, hepimize hitab olduğu için, herkese topluca söylenmiş gibi, "Ey insanlar!" denmiş gibi oluyor.
"Ey Âdem oğlu! (Melâiketî yeteàkabûne bil-leyli ven-nehâri aleyke) Benim meleklerim gece gündüz seni takip ediyorlar, peş peşine senin üzerine nöbet tutuyorlar. Yâni birisi ayrılsa nöbetten, ötekisi onun arkasından geliyor aynı vazifeye devam ediyor. Melekler sizi takib etmekte... (ve yektübûne mâ teklü ve tef'alü) Senin söylediğin her şeyi, ve yaptığın her işi onlar yazıyorlar. Hiç bir an, hiç bir yerde o melekler yanından ayrılmıyor, söylediğini ve yaptığını kayda geçiriyorlar; söylediğin de yazılıyor, yaptığın işler de tespit olunuyor."
(Vel-ardu teşhedü aleyke bimâ tef'alü aleyhâ) "Yeryüzü de onun üzerinde senin yaptığın her şeye şahitlik edecek."
Bizim, dünyada konuştuğunu duymadığımız görmediğimiz varlıkları da Allah-u Teâlâ Hazretleri ahirette konuşturacak. Biliyorsunuz, Yâsin Sûresi'nde, ellerin, ayakların, insanın aleyhine şahitlik edeceğini her sabah okuyoruz.
(Ves-semâü teşhedü aleyke bimâ yas'adü ileyhâ) "Gökyüzü de senin amellerinden neler göge doğru yükseliyorsa onun şahidi olacak."
Biliyorsunuz insanların yapmış oldukları ameller göklere yükseltiliyor melekler tarafından, Allah-u Teâlâ Hazretleri'nin dergâhına arzolunuyor. Hattâ, bir hadis-i şerifte Peygamber SAS Efendimiz bizlerin, Ramazanın dışında da, pazartesi perşembe günleri oruç tutmamızı tavsiye etmiş:
"--Oruç tutun pazartesi, perşembe günleri, ben de tutarım!" buyurmuş.
Niçin?.. Pazartesi, perşembe günleri kulların amelleri, "Ya Rabbi, kulların şöyle yaptılar." diye Allah'ın dergâhına arzolunur. "Ben de benim amellerim Allah-u Teâlâ Hazretleri'nin dergâhına arz olunduğu sırada, o esnada oruçlu olmayı severim." buyurmuş Peygamber Efendimiz SAS.
Tabii, Allah-u Teâlâ Hazretleri Kur'an-ı Kerim'de bildiriyor ki:
(Ve hüve meaküm eyne mâ küntüm) "Ey kullarım, siz nerde olursanız olun, Allah sizinle beraber, yanınızda..."
(Lâ tüdrikühül-ebsàr ve hüve yüdrikühül-ebsàr) "İnsanların gözleri onu görmez ama, o insanları da görür, gözleri de görür, gözlerin içini de görür, insanın aklından geçeni de bilir, aklın içini de, kafanın içini de bilir."
--Allah-u Teâlâ Hazretleri bizim yanımızda, her şeyi biliyor ama, neden melekleri pazartesi, perşembe günü Allah-u Teâlâ Hazretleri'nin dergâhına arzediyorlar bizim amellerimizi? Niye haftada iki gün?.. Her an Allah-u Teâlâ Hazretleri bizi görüyor...
Burda Allah'ın büyük rahmeti var, Allah-u Teâlâ Hazretleri'nin lutfu var üzerimize... Yâni, pazartesiden perşembeye kadar tevbe etme imkânı var... Perşembeden bir dahaki pazartesiye kadar insanın işlemiş olduğu günahlara tevbe etme imkânı var. Hemen çıkmıyor, hemen resmiyete ve kağıtlara girmiyor, hemen ceza makbuzu kesilmiyor, bekleniyor. Pazartesiden perşembeye kadar, perşembeden öteki pazartesiye kadar bekleniyor. Yâni kul tevbe etse, Allah affedecek, bağışlayacak; sırf onun için, amellerin böyle haftada iki gün dergâh-ı izzete sunulması...
Allah her zaman, yapılır yapılmaz biliyor, yapılmadan önce biliyor, olacağı biliyor, istikbali biliyor, maziyi biliyor, gizliyi biliyor, aşikareyi biliyor; söylediğimizi, söylemediğimizi, kalbimizdeki niyetimizi biliyor ama; pazartesi, perşembe arzolunması, affına imkân sağlaması bakımından önemli oluyor.
İşte, göklere yükselir ameller; bunu bu hadis-i şeriften biliyoruz. Bir de mi'rac hadis-i şeriflerinden biliyoruz ki, melekler bile, Cebrail Aleyhisselam bile göklerden geçerken, göğün vazifeli melekleri durdurup soruyorlar:
"--Ey filanca, dur bakalım, nereye gidiyorsun? Sen kimsin? "
"--Ben Cebrâil'im."
"--Peki yanındaki kim? "
"--O da Muhammed-i Mustafa, Allah'ın Rasûlü..."
"--E, peki ona izin verildi mi buralardan öbür taraflara geçmeğe? Davet olundu mu, izin var mı? "
"--Evet var; mi'rac'a çıkacak, Allah izin verdi."
"--Peki, o zaman geçsin!" diyorlar.
Yâni meleklerin en yükseği, en kıymetlisi, en büyüğü olan Cebrâil Aleyhisselam bile semanın kapısından geçerken, semalardan geçerken, semanın vazifeli meleği durdurup soru soruyor: "Kimsin dur bakalım, nereye gidiyorsun?" diye. O da, "Ben Cebrail'im!" diyor. "Yanındakinin müsaadesi var mı?" diyor, onu soruyor. Yâni, Cebrail kendisi böyle izinsiz alıp bir şey götürür mü? "Onun da izni var, o da geçebilir." diyor, o zaman geçiyor. Demek ki gökte gögün bekçileri, melekler var ve meleklerin geçişini bile kontrol ediyorlar.
Ayrıca, insanların amellerini götürmesini de kontrol eder melekler.
"--Sen ne götürüyorsun?"
"--İşte falanca Kur'an okudu, sevaplı işler yaptı, sadaka verdi filân... Onları götürüyorum yukarıya..."
Bazılarını geçirmezler, o semadan yukarıya geçirmez melekler. Neden:
"--Götür o adamın yaptığı o ibadeti onun başına çal, yüzüne vur, reddet onu!"
"--Niye?.."
"--Allah mürâîlerin ibadetlerini burdan öteye geçirme diye bana emretti. O adam mürâîdir, riyakardır. Onun için götür yüzüne çarp!" diyebilir melek.
Veyahut;
"--İhlâssız yapılmıştır o amel, ihlâssızları bu tarafa geçirmeğe izin yok; götür reddet, kabul edilmediğini bildir, yüzüne çal!" denilebilir.
Şimdi: Ey Adem oğlu! Benim meleklerim peş peşe, gece gündüz senin üzerinde nöbet tutuyorlar. Birisi bir nöbeti bitirince ötekisi geliyor, birisi bitirince ötekisi geliyor. (Ve yektübûne mâ teklü ve tef'alü) Söylediklerini, işlediklerini yazıyorlar. Yeryüzü, onun üzerinde işlemiş olduğun işi şahit olarak biliyor görüyor. Ve o da bildirecek, ahirette şahit olacak:
"--Yâ Rabbi, bu adam benim üzerimde namaz kıldı. Geelong'a gidiyordu, veya Melbourn'a gidiyordu, Sydney'e gidiyordu. Namaz vakti gelince kenara çekildi, elini kulağına koydu, ezanı okudu. Benim üstümde namaz kıldı; şahidim." diyecek, mekânlar da şahitlik edecek.
İnsanın a'zâları da şahitlik edecek. Hatta, insanoğlu kendi a'zâsına diyecek ki:
"--Ey benim a'zalarım. Niye benim aleyhime böyle şahitlik ediyorsunuz, söylüyorsunuz; olur mu yâni böyle ahbaplık?.. Benim a'zam değil misin? Benim elim, kolum, gözüm, dilim, dudağım, ağzım değil misin? Niye benim aleyhime böyle şahitlik verdiniz bu Mahkeme-i Kübrâ'da? Aleyhime konuştunuz, şahit oldunuz?"
(Kàlû entakanallàhullezî entaka külle şey') "Her şeyi konuşturma kudretine sahib olan Allah bizi konuşturuyor. O konuşturunca bizim konuşmaktan imtinâ etmemiz mümkün mü? Susmamız mümkün mü, söylemememiz mümkün mü?.. Ondan söylüyoruz." diyecekler.
İşte a'zâları söyleyecek, yer söyleyecek, şahitlik edecek. Ve gökyüzü de kendisinden nelerin geçtiğini, yukarıya doğru hangi amellerin geçtiğini söyleyecek, o da şahitlik edecek.
(Veş-şemsü vel-kameru teşhedâni aleyke bimâ teşhedâni minke) "Ay ve Güneş de seni yukardan gözleyip, senin yaptıklarından şahit olduğu şeylere ahirette şahitlik edecekler: 'Evet yâ Rabbi, gündüz şunu işledi, gece bunu işledi.' diye söyleyecekler."
Haa... burada asıl cümle geldi:
(Ve kefâ billâhi şehîden aleyke) "Şahit olarak Allah yeter, Allah'ın bilmesi, görmesi yeter."
Başka şahide lüzum yok ama, Allah-u Teâlâ Hazretleri yere, göğe, Ay'a, Güneş'e a'zâlara, meleklere, semâya şahitlik ettirecek; kıskıvrak yakalanacak Mahkeme-i Kübrâ'da şahitlerin huzurunda, insanın ne yaptığı ne yapmadığı ortaya çıkacak. (Ve kefâ billâhi şehîden aleyke) Sana şahid olarak Allah kâfiyken, onları da öyle şahitlik ettirecek.
(Ve hüve muttaliun aleyke) Ve Allah-u Teâlâ Hazretleri sana muttalîdir, yaptıklarını biliyor. (Ve hüve a'lemü bi-hatarâti kalbike) Ve senin kalbine hutur eden, doğan fikirleri de senden daha iyi biliyor. Kalbinden ne geçirdin, niye niyet ettin neyi düşündün; kalbine ne geldi, aklına ne geldi; söylemedin ama, onuda senden daha iyi biliyor. (Ve mâ tüvesvisü bihî nefsüke) Senin nefsin sana ne vesveseler verdi, için neler istedi, hevâ-i nefsin sana neler telkin etti. ne yapmak istedi canın; içinden ne arzular doğdu taştı, onları da biliyor.
Bu hadis-i kudsînin buraya kadar olan yerinden çıkacak ders ne: "Ey Adem oğlu, aklını başına topla! Hiç bir şey unutulmayacak, hiç bir şey gizli kalmayacak, her şey ortaya dökülecek, Mahkeme-i Kübrâ'da şahitler konuşacak; iyi de kötü de ne işlemişse, ahirette mahşer halkının karşısında hepsi dile gelecek söylenilecek; bak haberin olsun, kötü şeyleri işleme!.. İşleme ki mahşer halkına rezil rüsvâ olma, iyi şeyleri işle! Yarın Mahkeme-i Kübrâ var, hesaba çekileceksin, her şey şahit; ona göre ayağını denk al!"
Yâni, kimse beni görmüyor deme! Dağ başındayım, etrafta kimse yok, polis yok, etrafta adam yok, tenha bir yerdeyim deme; çünkü melekler var... Melekler olmasa, yeryüzünün kendisi şahitlik edecek. Gökte ay güneş şahitlik edecek, semâ şahitlik edecek, çare yok. Senin kendi a'zân şahitlik edecek, bir işin gizli kalması bahis konusu değil... Ona göre iyi insan ol, kâmil insan ol, temiz insan ol, sâfî insan ol, Allah'ın sevdiği gibi bir insan ol!
Başka insanlar seni beğensin diye süsleniyorsun, traş oluyorsun... Allah razı olsun, Şeref Bey beni dün güzelce traş etti, tamam Cum'a hazırlığını yaptık; güzel elbiseleri giydik, ütülü pantalonları giydik, tertemiz yıkandık, donandık. Neden?.. Başka insanlara karşı bu donanma... Allah'a karşı donanmak nasıl olacak?.. Gönlünün temizliğiyle olacak. Yâni insanın dışını süsleyip de, içinin kirli kalması olur mu? Dışı tahir, dışı temiz, içi pis olur mu?..
Bir şişenin içine pislik koysan, dışını denizin kenarına götürsen, on sene yıkasan; şişenin içinde pislik olduktan sonra dışının yıkanması para etmez, içinde pislik var...
Onun için, asıl kalbin temiz olması lâzım! Kalb nedir? Kalb burası mıdır? Hani şu tık tık, tık tık, tık tık atıyor... Hani koyunun da kalbi var, tavuğun da kalbi var, çatalı batırıyoruz, hart diye yiyoruz; veya bir bıcak vuruyoruz ikiye ayırıyoruz, tavada kızartıyoruz yemek yapıyoruz... Hayır, kalb demek gönül demek, insanın iç alemi demek, insanın akletme vasıtası demek. Yâni:
(Lehüm kulûbün lâ ya'kılûne bihâ) Kur'an-ı Kerim'de böyle buyuruluyor: "O insanların kalbleri var ama, akl'etmiyorlar kalbleriyle..." Haaa... demek ki kalb ne demekmiş: Akl edici bir a'zâ demekmiş. Yâni yanlış anlaşılmasın, kalb deyince yürek anlaşılmasın, et parçası anlaşılmasın; insanın akl etme vasıtası, anlama vasıtası olan iç uzvu bu kalb... Türkçede bunun adı ne: Gönül... Gönlünü temiz tutacak insan. Gönlünden neler geçiyor, iç aleminden neler geçiyor; o temiz olacak. Onun temiz olması mühim, niyeti mühim.
(İnnemel-a'mâlü bin-niyyât) "Amellerin sevap veya günah olması da, sonuç itibariyle niyetine göredir."
--O ameli ne niyetle yaptın sen?
--Falancayı aldatmak için yaptım.
--O zaman sevap yok!
--E, canım güzel bir şey yaptım.
--Güzel bir şey yaptın ama, birisini aldatmak için güzel bir şey yaptın; oy almak için yaptın, kandırmak için yaptın, parasını çalmak için yaptın... E, o zaman kıymetli olmuyor, niyet önemli.
O halde bu hadis-i şerifin buraya kadar olan kısmından bizim anlayacağımız: Allah-u Teâlâ Hazretleri'nin bizi gördüğünü düşünerek kulluğumuzu öyle yapmak, kulluğu öyle yapmak. Buna ne diyoruz tasavvufta: Makàm-ı ihsân... Çünkü, hadis-i şerifte geçiyor. İhsân nedir:
(El-ihsânü en ta'budallàhe keenneke terâhü fein lem teküm terâhu feinnehû yerâke) "İbadet nasıl güzel olur?" diye soruluyor Peygamber Efendimiz'e... Efendimiz cevap veriyor, şöyle olacak: "Allah'a öyle ibadet edeceksin ki, sen onu görmüyormuşsun gibi ibadet edeceksin. Çünkü her ne kadar sen onu görmüyorsan da, o seni görüyor."
Binâen aleyh, bu hadis-i şerifin buraya kadar olan kısmından çıkartacağımız ders nedir? Her şey şahit olacak, Allah da görüyor, Mahkeme-i Kübrâ da olacak. Binâen aleyh, içimiz temiz, gizlimiz aşikâremiz tertemiz olsun. Dışı süsleyip de, donanıp boyanıp da, için kirli kalması olmaz. Allah insanın kalbine baktığı için, kalbinin temiz olması lâzım!
(Yebne âdem) "Ey Adem oğlu! (Umrun kalîlün) Ömrün kalil, azıcık bir ömrün var, (ve ente meyyitün) öleceksin sonunda. (fekefâ bil-mevti şuglen şâgılâ) Seni meşgul edecek bir olay olarak ölüm yetmezmi ya?.. Seni meşgul edecek bir iş değil mi şu ölüm denilen olay, ölüp gitmeyecek misin?
(Yebne adem) "Ey Adem oğlu! (İ'lem, ennel-halâle ye'tîke katraten vel-harâmü ye'tîke kes-seyl) Bil ki sana helâl katre gibi, bir damlacık gibi gelir; amma haram sel gibi gelir." Helâl damla gibi gelir, haram sel gibi gelir. Yâni helâl az, haram kolay, çok. Harama razı oldun mu; cebin de dolar, evin de dolar, kasan da dolar... Ooo, eroin kaçırmaktan para kazanır insan, aldatmaktan, hilekârlıktan, kumardan, ordan burdan... Her yerden para gelir. Evet, helal katredir, damladır, haram sel gibidir.
(Femen sefâ îşuhû sefâ dinühû) "Ama kimin kazancı temiz olursa, yaşantısı temiz olursa; dini temiz olur." Yâni, "Damla gibi azıcık olan helâli yersen, temiz olursun. Dinin de temiz olur, ahirette de kâr edersin. O öteki haramlara daarsan, o zaman yaşamın da kötü olur, dinin de kötü olur, ahirette de hesap var, cezanı çekersin!" denmiş oluyor.
Allah-u Teâlâ Hazretleri cümlemizi helâl lokma yiyenlerden eylesin... Allah'ın kendisini gördüğünü ve hesaba çekeceğini hiç unutmayıp, her zaman, her yerde, insanların olduğu olmadığı, polisin bulunduğu bulunmadığı her yerde, her zaman Allah'ın sevdiği kul olarak hareket etmeye, çalışmaya muvaffak eylesin...
Yalnızken, evdeyken, çarşıdayken, pazardayken, kimse görmüyorken, görüyorken; her zaman Allah-u Teâlâ Hazretlerinin rızasını gözetmeyi, rızasına uygun yaşamayı, ömrümüzü hayırlı, sevaplı, ecirli geçirmeyi ve hüsn-ü hatimeler ile göçmeyi, huzuruna sevdiği bir kul olarak yüzü ak alnı açık varmayı nasib eylesin...
Mahkeme-i Kübrâ'dan sevapları, kazançları çok olarak beraat edip çıkmayı, Cennete girmeyi nasib eylesin. Allah'ın bazı has kulları da bigayri hisâb cennete girecek; onlara hesap bile sorulmadan, defter divan açılmadan, yekün tutulmadan, sorgu sual olmadan doğrudan doğruya cennete girecek. Allah-u Teâlâ Hazretleri bigayri hisab cennete girenlerden, cemâlini görenlerden, cennet nimetleriyle bahtiyar olanlardan eylesin cümlemizi, sevdiklerimizle beraber...
Sübhâne rabbinâ rabbil-izzeti ammâ yasifûn. Ve selâmün alel-mürselîn. Vel-hamdü lillâhi rabbil-àlemin. Rabbenâ tekabbel minnâ bi-hürmeti esrârı sûreti- fatihah!..
Bismillâhir-rahmanir-rahîm.
Elhamdü lillâhi rabbil-àlemin... Ves-salâtü ves-selâmü alâ seyyidinâ muhammedin ve alâ âlihi ve sahbihî ecmaîn... Ve men tebiahû bi-ihsânin ilâ yevmid-dîn. Emmâ ba'd:
Peygamber SAS Efendimiz'in hadis-i kudsîlerinden bir kaç tanesini okumaya çalışalım. Buyuruyor ki Peygamber Efendimiz SAS:
(Yekulüllàhu teâlâ) "Allah-u Teâlâ Hazretleri şöyle buyuruyor:" Tabii Allah-u Teâlâ Hazretleri, Peygamber SAS Efendimiz'in gönlüne böyle buyurmasını ilham ediyor; onun üzerine o da bildiriyor. (Yebne âdem!) "Ey Adem oğlu!" Hepimiz Hazret-i Âdem atamızın soyundan geldiğimiz için, Âdem oğlu diye anılıyoruz. Yâni, maksat biz insanlar... Tabii Arapçasında tekil şahıs olarak hitab ediyor ama, hepimize hitab olduğu için, herkese topluca söylenmiş gibi, "Ey insanlar!" denmiş gibi oluyor.
"Ey Âdem oğlu! (Melâiketî yeteàkabûne bil-leyli ven-nehâri aleyke) Benim meleklerim gece gündüz seni takip ediyorlar, peş peşine senin üzerine nöbet tutuyorlar. Yâni birisi ayrılsa nöbetten, ötekisi onun arkasından geliyor aynı vazifeye devam ediyor. Melekler sizi takib etmekte... (ve yektübûne mâ teklü ve tef'alü) Senin söylediğin her şeyi, ve yaptığın her işi onlar yazıyorlar. Hiç bir an, hiç bir yerde o melekler yanından ayrılmıyor, söylediğini ve yaptığını kayda geçiriyorlar; söylediğin de yazılıyor, yaptığın işler de tespit olunuyor."
(Vel-ardu teşhedü aleyke bimâ tef'alü aleyhâ) "Yeryüzü de onun üzerinde senin yaptığın her şeye şahitlik edecek."
Bizim, dünyada konuştuğunu duymadığımız görmediğimiz varlıkları da Allah-u Teâlâ Hazretleri ahirette konuşturacak. Biliyorsunuz, Yâsin Sûresi'nde, ellerin, ayakların, insanın aleyhine şahitlik edeceğini her sabah okuyoruz.
(Ves-semâü teşhedü aleyke bimâ yas'adü ileyhâ) "Gökyüzü de senin amellerinden neler göge doğru yükseliyorsa onun şahidi olacak."
Biliyorsunuz insanların yapmış oldukları ameller göklere yükseltiliyor melekler tarafından, Allah-u Teâlâ Hazretleri'nin dergâhına arzolunuyor. Hattâ, bir hadis-i şerifte Peygamber SAS Efendimiz bizlerin, Ramazanın dışında da, pazartesi perşembe günleri oruç tutmamızı tavsiye etmiş:
"--Oruç tutun pazartesi, perşembe günleri, ben de tutarım!" buyurmuş.
Niçin?.. Pazartesi, perşembe günleri kulların amelleri, "Ya Rabbi, kulların şöyle yaptılar." diye Allah'ın dergâhına arzolunur. "Ben de benim amellerim Allah-u Teâlâ Hazretleri'nin dergâhına arz olunduğu sırada, o esnada oruçlu olmayı severim." buyurmuş Peygamber Efendimiz SAS.
Tabii, Allah-u Teâlâ Hazretleri Kur'an-ı Kerim'de bildiriyor ki:
(Ve hüve meaküm eyne mâ küntüm) "Ey kullarım, siz nerde olursanız olun, Allah sizinle beraber, yanınızda..."
(Lâ tüdrikühül-ebsàr ve hüve yüdrikühül-ebsàr) "İnsanların gözleri onu görmez ama, o insanları da görür, gözleri de görür, gözlerin içini de görür, insanın aklından geçeni de bilir, aklın içini de, kafanın içini de bilir."
--Allah-u Teâlâ Hazretleri bizim yanımızda, her şeyi biliyor ama, neden melekleri pazartesi, perşembe günü Allah-u Teâlâ Hazretleri'nin dergâhına arzediyorlar bizim amellerimizi? Niye haftada iki gün?.. Her an Allah-u Teâlâ Hazretleri bizi görüyor...
Burda Allah'ın büyük rahmeti var, Allah-u Teâlâ Hazretleri'nin lutfu var üzerimize... Yâni, pazartesiden perşembeye kadar tevbe etme imkânı var... Perşembeden bir dahaki pazartesiye kadar insanın işlemiş olduğu günahlara tevbe etme imkânı var. Hemen çıkmıyor, hemen resmiyete ve kağıtlara girmiyor, hemen ceza makbuzu kesilmiyor, bekleniyor. Pazartesiden perşembeye kadar, perşembeden öteki pazartesiye kadar bekleniyor. Yâni kul tevbe etse, Allah affedecek, bağışlayacak; sırf onun için, amellerin böyle haftada iki gün dergâh-ı izzete sunulması...
Allah her zaman, yapılır yapılmaz biliyor, yapılmadan önce biliyor, olacağı biliyor, istikbali biliyor, maziyi biliyor, gizliyi biliyor, aşikareyi biliyor; söylediğimizi, söylemediğimizi, kalbimizdeki niyetimizi biliyor ama; pazartesi, perşembe arzolunması, affına imkân sağlaması bakımından önemli oluyor.
İşte, göklere yükselir ameller; bunu bu hadis-i şeriften biliyoruz. Bir de mi'rac hadis-i şeriflerinden biliyoruz ki, melekler bile, Cebrail Aleyhisselam bile göklerden geçerken, göğün vazifeli melekleri durdurup soruyorlar:
"--Ey filanca, dur bakalım, nereye gidiyorsun? Sen kimsin? "
"--Ben Cebrâil'im."
"--Peki yanındaki kim? "
"--O da Muhammed-i Mustafa, Allah'ın Rasûlü..."
"--E, peki ona izin verildi mi buralardan öbür taraflara geçmeğe? Davet olundu mu, izin var mı? "
"--Evet var; mi'rac'a çıkacak, Allah izin verdi."
"--Peki, o zaman geçsin!" diyorlar.
Yâni meleklerin en yükseği, en kıymetlisi, en büyüğü olan Cebrâil Aleyhisselam bile semanın kapısından geçerken, semalardan geçerken, semanın vazifeli meleği durdurup soru soruyor: "Kimsin dur bakalım, nereye gidiyorsun?" diye. O da, "Ben Cebrail'im!" diyor. "Yanındakinin müsaadesi var mı?" diyor, onu soruyor. Yâni, Cebrail kendisi böyle izinsiz alıp bir şey götürür mü? "Onun da izni var, o da geçebilir." diyor, o zaman geçiyor. Demek ki gökte gögün bekçileri, melekler var ve meleklerin geçişini bile kontrol ediyorlar.
Ayrıca, insanların amellerini götürmesini de kontrol eder melekler.
"--Sen ne götürüyorsun?"
"--İşte falanca Kur'an okudu, sevaplı işler yaptı, sadaka verdi filân... Onları götürüyorum yukarıya..."
Bazılarını geçirmezler, o semadan yukarıya geçirmez melekler. Neden:
"--Götür o adamın yaptığı o ibadeti onun başına çal, yüzüne vur, reddet onu!"
"--Niye?.."
"--Allah mürâîlerin ibadetlerini burdan öteye geçirme diye bana emretti. O adam mürâîdir, riyakardır. Onun için götür yüzüne çarp!" diyebilir melek.
Veyahut;
"--İhlâssız yapılmıştır o amel, ihlâssızları bu tarafa geçirmeğe izin yok; götür reddet, kabul edilmediğini bildir, yüzüne çal!" denilebilir.
Şimdi: Ey Adem oğlu! Benim meleklerim peş peşe, gece gündüz senin üzerinde nöbet tutuyorlar. Birisi bir nöbeti bitirince ötekisi geliyor, birisi bitirince ötekisi geliyor. (Ve yektübûne mâ teklü ve tef'alü) Söylediklerini, işlediklerini yazıyorlar. Yeryüzü, onun üzerinde işlemiş olduğun işi şahit olarak biliyor görüyor. Ve o da bildirecek, ahirette şahit olacak:
"--Yâ Rabbi, bu adam benim üzerimde namaz kıldı. Geelong'a gidiyordu, veya Melbourn'a gidiyordu, Sydney'e gidiyordu. Namaz vakti gelince kenara çekildi, elini kulağına koydu, ezanı okudu. Benim üstümde namaz kıldı; şahidim." diyecek, mekânlar da şahitlik edecek.
İnsanın a'zâları da şahitlik edecek. Hatta, insanoğlu kendi a'zâsına diyecek ki:
"--Ey benim a'zalarım. Niye benim aleyhime böyle şahitlik ediyorsunuz, söylüyorsunuz; olur mu yâni böyle ahbaplık?.. Benim a'zam değil misin? Benim elim, kolum, gözüm, dilim, dudağım, ağzım değil misin? Niye benim aleyhime böyle şahitlik verdiniz bu Mahkeme-i Kübrâ'da? Aleyhime konuştunuz, şahit oldunuz?"
(Kàlû entakanallàhullezî entaka külle şey') "Her şeyi konuşturma kudretine sahib olan Allah bizi konuşturuyor. O konuşturunca bizim konuşmaktan imtinâ etmemiz mümkün mü? Susmamız mümkün mü, söylemememiz mümkün mü?.. Ondan söylüyoruz." diyecekler.
İşte a'zâları söyleyecek, yer söyleyecek, şahitlik edecek. Ve gökyüzü de kendisinden nelerin geçtiğini, yukarıya doğru hangi amellerin geçtiğini söyleyecek, o da şahitlik edecek.
(Veş-şemsü vel-kameru teşhedâni aleyke bimâ teşhedâni minke) "Ay ve Güneş de seni yukardan gözleyip, senin yaptıklarından şahit olduğu şeylere ahirette şahitlik edecekler: 'Evet yâ Rabbi, gündüz şunu işledi, gece bunu işledi.' diye söyleyecekler."
Haa... burada asıl cümle geldi:
(Ve kefâ billâhi şehîden aleyke) "Şahit olarak Allah yeter, Allah'ın bilmesi, görmesi yeter."
Başka şahide lüzum yok ama, Allah-u Teâlâ Hazretleri yere, göğe, Ay'a, Güneş'e a'zâlara, meleklere, semâya şahitlik ettirecek; kıskıvrak yakalanacak Mahkeme-i Kübrâ'da şahitlerin huzurunda, insanın ne yaptığı ne yapmadığı ortaya çıkacak. (Ve kefâ billâhi şehîden aleyke) Sana şahid olarak Allah kâfiyken, onları da öyle şahitlik ettirecek.
(Ve hüve muttaliun aleyke) Ve Allah-u Teâlâ Hazretleri sana muttalîdir, yaptıklarını biliyor. (Ve hüve a'lemü bi-hatarâti kalbike) Ve senin kalbine hutur eden, doğan fikirleri de senden daha iyi biliyor. Kalbinden ne geçirdin, niye niyet ettin neyi düşündün; kalbine ne geldi, aklına ne geldi; söylemedin ama, onuda senden daha iyi biliyor. (Ve mâ tüvesvisü bihî nefsüke) Senin nefsin sana ne vesveseler verdi, için neler istedi, hevâ-i nefsin sana neler telkin etti. ne yapmak istedi canın; içinden ne arzular doğdu taştı, onları da biliyor.
Bu hadis-i kudsînin buraya kadar olan yerinden çıkacak ders ne: "Ey Adem oğlu, aklını başına topla! Hiç bir şey unutulmayacak, hiç bir şey gizli kalmayacak, her şey ortaya dökülecek, Mahkeme-i Kübrâ'da şahitler konuşacak; iyi de kötü de ne işlemişse, ahirette mahşer halkının karşısında hepsi dile gelecek söylenilecek; bak haberin olsun, kötü şeyleri işleme!.. İşleme ki mahşer halkına rezil rüsvâ olma, iyi şeyleri işle! Yarın Mahkeme-i Kübrâ var, hesaba çekileceksin, her şey şahit; ona göre ayağını denk al!"
Yâni, kimse beni görmüyor deme! Dağ başındayım, etrafta kimse yok, polis yok, etrafta adam yok, tenha bir yerdeyim deme; çünkü melekler var... Melekler olmasa, yeryüzünün kendisi şahitlik edecek. Gökte ay güneş şahitlik edecek, semâ şahitlik edecek, çare yok. Senin kendi a'zân şahitlik edecek, bir işin gizli kalması bahis konusu değil... Ona göre iyi insan ol, kâmil insan ol, temiz insan ol, sâfî insan ol, Allah'ın sevdiği gibi bir insan ol!
Başka insanlar seni beğensin diye süsleniyorsun, traş oluyorsun... Allah razı olsun, Şeref Bey beni dün güzelce traş etti, tamam Cum'a hazırlığını yaptık; güzel elbiseleri giydik, ütülü pantalonları giydik, tertemiz yıkandık, donandık. Neden?.. Başka insanlara karşı bu donanma... Allah'a karşı donanmak nasıl olacak?.. Gönlünün temizliğiyle olacak. Yâni insanın dışını süsleyip de, içinin kirli kalması olur mu? Dışı tahir, dışı temiz, içi pis olur mu?..
Bir şişenin içine pislik koysan, dışını denizin kenarına götürsen, on sene yıkasan; şişenin içinde pislik olduktan sonra dışının yıkanması para etmez, içinde pislik var...
Onun için, asıl kalbin temiz olması lâzım! Kalb nedir? Kalb burası mıdır? Hani şu tık tık, tık tık, tık tık atıyor... Hani koyunun da kalbi var, tavuğun da kalbi var, çatalı batırıyoruz, hart diye yiyoruz; veya bir bıcak vuruyoruz ikiye ayırıyoruz, tavada kızartıyoruz yemek yapıyoruz... Hayır, kalb demek gönül demek, insanın iç alemi demek, insanın akletme vasıtası demek. Yâni:
(Lehüm kulûbün lâ ya'kılûne bihâ) Kur'an-ı Kerim'de böyle buyuruluyor: "O insanların kalbleri var ama, akl'etmiyorlar kalbleriyle..." Haaa... demek ki kalb ne demekmiş: Akl edici bir a'zâ demekmiş. Yâni yanlış anlaşılmasın, kalb deyince yürek anlaşılmasın, et parçası anlaşılmasın; insanın akl etme vasıtası, anlama vasıtası olan iç uzvu bu kalb... Türkçede bunun adı ne: Gönül... Gönlünü temiz tutacak insan. Gönlünden neler geçiyor, iç aleminden neler geçiyor; o temiz olacak. Onun temiz olması mühim, niyeti mühim.
(İnnemel-a'mâlü bin-niyyât) "Amellerin sevap veya günah olması da, sonuç itibariyle niyetine göredir."
--O ameli ne niyetle yaptın sen?
--Falancayı aldatmak için yaptım.
--O zaman sevap yok!
--E, canım güzel bir şey yaptım.
--Güzel bir şey yaptın ama, birisini aldatmak için güzel bir şey yaptın; oy almak için yaptın, kandırmak için yaptın, parasını çalmak için yaptın... E, o zaman kıymetli olmuyor, niyet önemli.
O halde bu hadis-i şerifin buraya kadar olan kısmından bizim anlayacağımız: Allah-u Teâlâ Hazretleri'nin bizi gördüğünü düşünerek kulluğumuzu öyle yapmak, kulluğu öyle yapmak. Buna ne diyoruz tasavvufta: Makàm-ı ihsân... Çünkü, hadis-i şerifte geçiyor. İhsân nedir:
(El-ihsânü en ta'budallàhe keenneke terâhü fein lem teküm terâhu feinnehû yerâke) "İbadet nasıl güzel olur?" diye soruluyor Peygamber Efendimiz'e... Efendimiz cevap veriyor, şöyle olacak: "Allah'a öyle ibadet edeceksin ki, sen onu görmüyormuşsun gibi ibadet edeceksin. Çünkü her ne kadar sen onu görmüyorsan da, o seni görüyor."
Binâen aleyh, bu hadis-i şerifin buraya kadar olan kısmından çıkartacağımız ders nedir? Her şey şahit olacak, Allah da görüyor, Mahkeme-i Kübrâ da olacak. Binâen aleyh, içimiz temiz, gizlimiz aşikâremiz tertemiz olsun. Dışı süsleyip de, donanıp boyanıp da, için kirli kalması olmaz. Allah insanın kalbine baktığı için, kalbinin temiz olması lâzım!
(Yebne âdem) "Ey Adem oğlu! (Umrun kalîlün) Ömrün kalil, azıcık bir ömrün var, (ve ente meyyitün) öleceksin sonunda. (fekefâ bil-mevti şuglen şâgılâ) Seni meşgul edecek bir olay olarak ölüm yetmezmi ya?.. Seni meşgul edecek bir iş değil mi şu ölüm denilen olay, ölüp gitmeyecek misin?
(Yebne adem) "Ey Adem oğlu! (İ'lem, ennel-halâle ye'tîke katraten vel-harâmü ye'tîke kes-seyl) Bil ki sana helâl katre gibi, bir damlacık gibi gelir; amma haram sel gibi gelir." Helâl damla gibi gelir, haram sel gibi gelir. Yâni helâl az, haram kolay, çok. Harama razı oldun mu; cebin de dolar, evin de dolar, kasan da dolar... Ooo, eroin kaçırmaktan para kazanır insan, aldatmaktan, hilekârlıktan, kumardan, ordan burdan... Her yerden para gelir. Evet, helal katredir, damladır, haram sel gibidir.
(Femen sefâ îşuhû sefâ dinühû) "Ama kimin kazancı temiz olursa, yaşantısı temiz olursa; dini temiz olur." Yâni, "Damla gibi azıcık olan helâli yersen, temiz olursun. Dinin de temiz olur, ahirette de kâr edersin. O öteki haramlara daarsan, o zaman yaşamın da kötü olur, dinin de kötü olur, ahirette de hesap var, cezanı çekersin!" denmiş oluyor.
Allah-u Teâlâ Hazretleri cümlemizi helâl lokma yiyenlerden eylesin... Allah'ın kendisini gördüğünü ve hesaba çekeceğini hiç unutmayıp, her zaman, her yerde, insanların olduğu olmadığı, polisin bulunduğu bulunmadığı her yerde, her zaman Allah'ın sevdiği kul olarak hareket etmeye, çalışmaya muvaffak eylesin...
Yalnızken, evdeyken, çarşıdayken, pazardayken, kimse görmüyorken, görüyorken; her zaman Allah-u Teâlâ Hazretlerinin rızasını gözetmeyi, rızasına uygun yaşamayı, ömrümüzü hayırlı, sevaplı, ecirli geçirmeyi ve hüsn-ü hatimeler ile göçmeyi, huzuruna sevdiği bir kul olarak yüzü ak alnı açık varmayı nasib eylesin...
Mahkeme-i Kübrâ'dan sevapları, kazançları çok olarak beraat edip çıkmayı, Cennete girmeyi nasib eylesin. Allah'ın bazı has kulları da bigayri hisâb cennete girecek; onlara hesap bile sorulmadan, defter divan açılmadan, yekün tutulmadan, sorgu sual olmadan doğrudan doğruya cennete girecek. Allah-u Teâlâ Hazretleri bigayri hisab cennete girenlerden, cemâlini görenlerden, cennet nimetleriyle bahtiyar olanlardan eylesin cümlemizi, sevdiklerimizle beraber...
Sübhâne rabbinâ rabbil-izzeti ammâ yasifûn. Ve selâmün alel-mürselîn. Vel-hamdü lillâhi rabbil-àlemin. Rabbenâ tekabbel minnâ bi-hürmeti esrârı sûreti- fatihah!..