Mü’min kardeşimiz bize dua ettiği zaman ne kadar çok seviniriz. Bize dua eden bir insan değil de, nurdan yaratılmış melekler olduğunda sevincimiz kat kat artacaktır değil mi? Zira melekler ancak Allah’tan aldıkları emirleri yerine getirirler.
Meleklerin bizler için ne zaman ve hangi durumlarda dua ettiği mevzusu ise, satırlarımızın konusunu teşkil edecektir.
1. Rasûlullah Efendimize Salavat Getiren Kişiye Melekler Dua Eder
Allah (c.c), Ahzâb sûresinde; “Allah ve melekleri Peygamber’e salavât getirirler. Ey mü’minler! Siz de ona salavat getirin ve tam bir teslimiyetle selâm verin.” (el-Ahzâb, 33/56) buyurarak Rasûlullah Efendimiz’e çokça salât-ü selâm getirmemizi emretmektedir.
Bir rivayette, zikrettiğimiz bu âyet-i kerimedeki emri yerine getirmek için Rasûlullah Efendimiz’in bile kendisine salavât getirdiği haber verilmektedir. Hem Rabbimiz’in, hem de Rasûlullah Efendimiz’in ahlâkı olan ve biz ümmet için çok önemli bir yere sahip salât-ü selâm, meleklerin duasını almamıza vesile olmaktadır. Zira bir hadîs-i şeriflerinde Rasûlullah (s.a.v); “Bana salavât getiren buna devam ettiği müddetçe melek de ona salavat getirmeye devam eder. Öyle ise kul, buna göre bana salavatı az veya çok getirsin.” (et-Terğîb ve’t-Terhîb, c.3, s.515) buyurmuşlardır.
2. Tevbe Edene Melekler Dua Eder
Rabbimiz’in emri ve rızası dışında attığımız her adım, aldığımız her nefes günah hanemize yazılır. Ancak Erhamu’r-râhimîn olan Rabbimiz, kullarına çok merhametlidir. İşte bu rahmetinden ötürü kul, yapmış olduğu hatalardan pişmanlık duyar da tevbe ederse, melekler ona dua eder ve Rabbimiz’den mağfiret dilerler. Tevbe eden kul için meleklerin dua ettiğini Allah (c.c) bize şu âyetiyle bildirmektedir:
“Arşı taşıyanlar ve onun çevresinde bulunanlar (melekler) Rablerini hamd ederek tespih ederler, O’na inanırlar ve inananlar için (şöyle diyerek) bağışlanma dilerler: ‘Ey Rabbimiz! Senin rahmetin ve ilmin her şeyi kuşatmıştır. O halde tevbe eden ve Sen’in yoluna uyanları bağışla ve onları Cehennem azabından koru. Ey Rabbimiz! Onları da, onların babalarından, eşlerinden ve soylarından iyi olanları da, kendilerine vadettiğin Adn Cennetlerine koy! Şüphesiz Sen mutlak güç sahibisin, hüküm ve hikmet sahibisin. Onları kötülüklerden koru. Sen o gün kimi kötülüklerden korursan, ona rahmet etmiş olursun. İşte bu büyük kurtuluştur.” (el-Mü’min, 40/7-9)
Cenâb-ı Hakk Ahzâb sûresinde, kendisini çokça zikretmelerini ve sabah akşam onu tesbih etmelerini emrettikten sonra mü’minlere hitaben; “O, sizi karanlıklardan aydınlığa çıkarmak için size merhamet edendir. Melekleri de sizin için bağışlanma diler. Allah mü’minlere çok merhamet edendir.” (el-Ahzâb, 33/43) buyurarak meleklerin mü’minlere istiğfar ettiğini haber vermektedir.
3. İlim Öğrenen Kişi İçin Melekler Dua Eder
Bedir Savaşı’ndan sonra esirlerden her birini on müslümana okuma yazma öğretmek koşuluyla serbest bırakan ve ilim öğrenmenin kadın erkek her müslümana farz olduğunu beyan ederek ilme verdiği önemi gösteren Efendimiz (s.a.v): “Allah rızası için ilim öğrenmek maksadıyla giden bir kimseye Allah Cennet’e giden bir kapıyı açar. Melekler onun için kanatlarını yayarlar. Ona gökteki melekler ve denizdeki balıklar dua ederler...” (et-Terğîb ve’t-Terhîb, c.1, s.148) buyurarak ilim öğrenen kişi için meleklerin dua ettiğini müjdelemiştir.
4. Vakit Namazlarını Bekleyene Melekler Dua Ederler
Ebû Hureyre (r.a)’dan Rasûlullah (s.a.v)’in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: “Biriniz abdestini bozmadan namaz kıldığı yerde oturmaya devam ettiği müddetçe melekler; ‘Allah’ım onu affeyle, Allah’ım ona rahmet eyle’ diye dua ederler.” (Buhârî, Ezân 30; Müslim, Mesâcid 272)
Hadis namaz kılınan yerde namazdan sonra bir müddet beklenmesinin önemini anlatmaktadır. Yasak kılınmış lakırdılara dalmadan oturulması meleklerin duasını celbeder. Kullarının ibadetlerini meleklerine seyrettirip dua etmelerini sağlaması Allah (c.c)’nun bir lütfudur.
5. Safları Dolduranlara ve İlk Safta Durana Melekler Dua Eder
Camide birinci safta durmanın fazileti konusunda pek çok hadis-i şerif varid olmuştur. Bunlardan bir tanesi meleklerin birinci safta namaz kılana dua etmesiyle ilgilidir:
Bera bin Azib (r.a)’dan: “Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz safların arasına girer, bir taraftan diğer tarafa kadar dolaşır, omuzlarımıza ve göğüslerimize elini dokundurarak ileri ve geri çıkanları düzeltir ve sözlerine şöyle devam ederdi: ‘Safta ileri geri durup ihtilaf etmeyiniz yoksa kalpleriniz başka başka olur’ ve ‘Şüphesiz ki Allah ilk safta durana rahmet eder, melekler de dua ederler’ buyururdu.” (Ebû Dâvûd, Salât 93)
Diğer bir hadis-i şerif’te Peygamber Efendimiz (s.a.v)
“İlk safı dolduranlara Allah rahmet eder, melekler de istiğfar ederler. Bir safı doldurmak için kulun attığı adımlar, Allah’ın en çok hoşlandığı adımlardır. Bunlardan daha çok hoşlandığı adımlar yoktur.” (et-Terğîb ve’t-Terhîb, c.3 s.401) buyurmuştur.
6. Mü’min Kardeşimize Gıyabında Dua Ettiğimiz Zaman Melekler Dua Ederler
Mü’min kardeşimize gıyabında dua ettiğimiz zaman, yanımızda bulunan melekler de isteğimizin aynısı olması için bize dua ederler.
Peygamber Efendimiz (s.a.v) bu konuda; “Bir müslüman, yanında bulunmayan bir din kardeşi için dua ederse, mutlaka melek ona, aynı şeyler sana da verilsin, diye dua eder. ” buyurmuştur. (Müslim, Zikir 86)
Aynı konuda yine bir başka hadis-i şerifte Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz; “Müslüman bir kişinin din kardeşi için gıyabında ettiği dua kabul olunur. Onun başucunda memur bir melek vardır ki, o müslüman ne zaman bir din kardeşi için hayır ile dua ederse o melek ona: ‘Duan kabul olsun istediğinin bir misli de senin için olsun’ diye dua eder” buyurdu. (Müslim, Zikir 87, 88)
7. Oruçlu Olan Kişinin Yanında Başkaları Yiyip İçtiği Zaman O Oruçlu Kişiye Melekler Dua Eder
Medineli Ümmü Ümâre (r.anhâ)’dan;
“Bir gün Rasûlullah evime geldi. Ben Hz. Peygamber’e yemek çıkardım. Rasûl-i Ekrem’in ‘Sen de ye!’ diye teklif etmesi üzerine ‘Yâ Rasûlallah, ben oruçluyum!’ dedim. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v): ‘Bir oruçlu kimsenin yanında yemek yenildiğinde onlar yemekten kalkıncaya kadar veya karınlarını doyuruncaya kadar melekler o oruçluya dua eder’ buyurdu.” (Tirmizî, Savm 66)
Oruçlu olan kişinin yanında yememek içmemek âdaptandır ve nezaket kuralıdır. İster ramazan ayında oruç tutmaması caiz olan kimselerce olsun, ister sair zamanlarda oruç tutmayanlar olsun, oruçlu kimsenin yanında yiyip içildiği, oruçlunun da orucunu bozmadığı zaman orada hazırda bulunan meleklerin dua ettiğini yukarıdaki hadis-i şerif’ten öğreniyoruz.
8. Allah Yolunda Malını Harcayan Kişiye Melekler Dua Eder
Meleklerin bizler için ne zaman ve hangi durumlarda dua ettiği mevzusu ise, satırlarımızın konusunu teşkil edecektir.
1. Rasûlullah Efendimize Salavat Getiren Kişiye Melekler Dua Eder
Allah (c.c), Ahzâb sûresinde; “Allah ve melekleri Peygamber’e salavât getirirler. Ey mü’minler! Siz de ona salavat getirin ve tam bir teslimiyetle selâm verin.” (el-Ahzâb, 33/56) buyurarak Rasûlullah Efendimiz’e çokça salât-ü selâm getirmemizi emretmektedir.
Bir rivayette, zikrettiğimiz bu âyet-i kerimedeki emri yerine getirmek için Rasûlullah Efendimiz’in bile kendisine salavât getirdiği haber verilmektedir. Hem Rabbimiz’in, hem de Rasûlullah Efendimiz’in ahlâkı olan ve biz ümmet için çok önemli bir yere sahip salât-ü selâm, meleklerin duasını almamıza vesile olmaktadır. Zira bir hadîs-i şeriflerinde Rasûlullah (s.a.v); “Bana salavât getiren buna devam ettiği müddetçe melek de ona salavat getirmeye devam eder. Öyle ise kul, buna göre bana salavatı az veya çok getirsin.” (et-Terğîb ve’t-Terhîb, c.3, s.515) buyurmuşlardır.
2. Tevbe Edene Melekler Dua Eder
Rabbimiz’in emri ve rızası dışında attığımız her adım, aldığımız her nefes günah hanemize yazılır. Ancak Erhamu’r-râhimîn olan Rabbimiz, kullarına çok merhametlidir. İşte bu rahmetinden ötürü kul, yapmış olduğu hatalardan pişmanlık duyar da tevbe ederse, melekler ona dua eder ve Rabbimiz’den mağfiret dilerler. Tevbe eden kul için meleklerin dua ettiğini Allah (c.c) bize şu âyetiyle bildirmektedir:
“Arşı taşıyanlar ve onun çevresinde bulunanlar (melekler) Rablerini hamd ederek tespih ederler, O’na inanırlar ve inananlar için (şöyle diyerek) bağışlanma dilerler: ‘Ey Rabbimiz! Senin rahmetin ve ilmin her şeyi kuşatmıştır. O halde tevbe eden ve Sen’in yoluna uyanları bağışla ve onları Cehennem azabından koru. Ey Rabbimiz! Onları da, onların babalarından, eşlerinden ve soylarından iyi olanları da, kendilerine vadettiğin Adn Cennetlerine koy! Şüphesiz Sen mutlak güç sahibisin, hüküm ve hikmet sahibisin. Onları kötülüklerden koru. Sen o gün kimi kötülüklerden korursan, ona rahmet etmiş olursun. İşte bu büyük kurtuluştur.” (el-Mü’min, 40/7-9)
Cenâb-ı Hakk Ahzâb sûresinde, kendisini çokça zikretmelerini ve sabah akşam onu tesbih etmelerini emrettikten sonra mü’minlere hitaben; “O, sizi karanlıklardan aydınlığa çıkarmak için size merhamet edendir. Melekleri de sizin için bağışlanma diler. Allah mü’minlere çok merhamet edendir.” (el-Ahzâb, 33/43) buyurarak meleklerin mü’minlere istiğfar ettiğini haber vermektedir.
3. İlim Öğrenen Kişi İçin Melekler Dua Eder
Bedir Savaşı’ndan sonra esirlerden her birini on müslümana okuma yazma öğretmek koşuluyla serbest bırakan ve ilim öğrenmenin kadın erkek her müslümana farz olduğunu beyan ederek ilme verdiği önemi gösteren Efendimiz (s.a.v): “Allah rızası için ilim öğrenmek maksadıyla giden bir kimseye Allah Cennet’e giden bir kapıyı açar. Melekler onun için kanatlarını yayarlar. Ona gökteki melekler ve denizdeki balıklar dua ederler...” (et-Terğîb ve’t-Terhîb, c.1, s.148) buyurarak ilim öğrenen kişi için meleklerin dua ettiğini müjdelemiştir.
4. Vakit Namazlarını Bekleyene Melekler Dua Ederler
Ebû Hureyre (r.a)’dan Rasûlullah (s.a.v)’in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: “Biriniz abdestini bozmadan namaz kıldığı yerde oturmaya devam ettiği müddetçe melekler; ‘Allah’ım onu affeyle, Allah’ım ona rahmet eyle’ diye dua ederler.” (Buhârî, Ezân 30; Müslim, Mesâcid 272)
Hadis namaz kılınan yerde namazdan sonra bir müddet beklenmesinin önemini anlatmaktadır. Yasak kılınmış lakırdılara dalmadan oturulması meleklerin duasını celbeder. Kullarının ibadetlerini meleklerine seyrettirip dua etmelerini sağlaması Allah (c.c)’nun bir lütfudur.
5. Safları Dolduranlara ve İlk Safta Durana Melekler Dua Eder
Camide birinci safta durmanın fazileti konusunda pek çok hadis-i şerif varid olmuştur. Bunlardan bir tanesi meleklerin birinci safta namaz kılana dua etmesiyle ilgilidir:
Bera bin Azib (r.a)’dan: “Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz safların arasına girer, bir taraftan diğer tarafa kadar dolaşır, omuzlarımıza ve göğüslerimize elini dokundurarak ileri ve geri çıkanları düzeltir ve sözlerine şöyle devam ederdi: ‘Safta ileri geri durup ihtilaf etmeyiniz yoksa kalpleriniz başka başka olur’ ve ‘Şüphesiz ki Allah ilk safta durana rahmet eder, melekler de dua ederler’ buyururdu.” (Ebû Dâvûd, Salât 93)
Diğer bir hadis-i şerif’te Peygamber Efendimiz (s.a.v)
“İlk safı dolduranlara Allah rahmet eder, melekler de istiğfar ederler. Bir safı doldurmak için kulun attığı adımlar, Allah’ın en çok hoşlandığı adımlardır. Bunlardan daha çok hoşlandığı adımlar yoktur.” (et-Terğîb ve’t-Terhîb, c.3 s.401) buyurmuştur.
6. Mü’min Kardeşimize Gıyabında Dua Ettiğimiz Zaman Melekler Dua Ederler
Mü’min kardeşimize gıyabında dua ettiğimiz zaman, yanımızda bulunan melekler de isteğimizin aynısı olması için bize dua ederler.
Peygamber Efendimiz (s.a.v) bu konuda; “Bir müslüman, yanında bulunmayan bir din kardeşi için dua ederse, mutlaka melek ona, aynı şeyler sana da verilsin, diye dua eder. ” buyurmuştur. (Müslim, Zikir 86)
Aynı konuda yine bir başka hadis-i şerifte Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz; “Müslüman bir kişinin din kardeşi için gıyabında ettiği dua kabul olunur. Onun başucunda memur bir melek vardır ki, o müslüman ne zaman bir din kardeşi için hayır ile dua ederse o melek ona: ‘Duan kabul olsun istediğinin bir misli de senin için olsun’ diye dua eder” buyurdu. (Müslim, Zikir 87, 88)
7. Oruçlu Olan Kişinin Yanında Başkaları Yiyip İçtiği Zaman O Oruçlu Kişiye Melekler Dua Eder
Medineli Ümmü Ümâre (r.anhâ)’dan;
“Bir gün Rasûlullah evime geldi. Ben Hz. Peygamber’e yemek çıkardım. Rasûl-i Ekrem’in ‘Sen de ye!’ diye teklif etmesi üzerine ‘Yâ Rasûlallah, ben oruçluyum!’ dedim. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v): ‘Bir oruçlu kimsenin yanında yemek yenildiğinde onlar yemekten kalkıncaya kadar veya karınlarını doyuruncaya kadar melekler o oruçluya dua eder’ buyurdu.” (Tirmizî, Savm 66)
Oruçlu olan kişinin yanında yememek içmemek âdaptandır ve nezaket kuralıdır. İster ramazan ayında oruç tutmaması caiz olan kimselerce olsun, ister sair zamanlarda oruç tutmayanlar olsun, oruçlu kimsenin yanında yiyip içildiği, oruçlunun da orucunu bozmadığı zaman orada hazırda bulunan meleklerin dua ettiğini yukarıdaki hadis-i şerif’ten öğreniyoruz.
8. Allah Yolunda Malını Harcayan Kişiye Melekler Dua Eder
)