B i s m i l l â h i r r a h m a n i r r a h i m
Esselâmu aleykum.
Konu : Kıblegâhımız Kâbe…
Peygamber Efendimiz s.a.v., Medine de iken namazlarını Kudüs’e doğru değil, Kâbe’ye doğru kılmayı arzu ediyordu. Kıble arayışı halinde iken Cebrâil (a.s.) Müslümanların her gün namaz kıldıkları camilerin mihraplarının üzerinde yazılı olan “Yüzünü Mescidil Haram'a doğru çevir.” Âyeti’ni yüce Allah’ın emri ile indirdi.
Âyeti kerime şöyledir :
“Doğrusu, biz, yüzünün semaya yöneldiğini, orada şekilden şekile geçerek, aranıp durduğunu görüyorduk. Artık seni hoşnut olacağın bir kıbleye çevireceğiz. Haydi bakalım, yüzünü Mescidil Haram'a doğru çevir. Siz de ey müminler, nerede olursanız olun, yüzünüzü o tarafa doğru çevirin! Kendilerine kitap verilmiş olanlar da kesinlikle bilirler ki, Rablerinden gelen o emir haktır.” (Bakara sûresi 144.âyet)
Bu âyeti kerime Peygamber Efendimiz s.a.v.’i çok memnun etmiş ve bu ayeti kerime indikten sonraki namazları Kâbe’ye doğru yani Mekke’ye doğru kıldırmıştır.
Mümin kişi namazını hiçbir neden ile terk edemeyeceği için, uçakta, otobüste, binek üzerinde hasta yatağında, başı ile ima ederek, yattığı yerde, ya da oturarak namaz kılıyorsa elbette kıblesi de çok önemlidir. En ulvi ibadet olan namazdır namaz her zaman her yerde kılınabilir. hatta kişi yürüyerek de namaz kılabilir.
Kura’nı kerimdeki ayeti kerimeler şöyle buyuruyor ;
“Eğer korku altında iseniz (güvene kavuşana dek) namazı yürürken yada binek üzerinde kılın.” (Bakara sûresi 239. âyet)
“Çünkü namaz müminler üzerine vakitli olarak farz olunmuştur.” (Nisâ sûresi 103.âyet)
Meskun mahallerde güven var cami ve mescit de vardır. Fakat yolculuk ıssız yerlerde, ormanlarda, dağlarda, dar geçitlerde, yada her hangi bir yırtıcı hayvanın saldırısına uğrama korkusu ve tehlikesi var ise ve namaz vakti de geçmek üzere ise, mümin kişi namazını binek üzerinde veya yürürken de kılabileceğini yukarıdaki âyeti kerime bize açıkça belirtmektedir.
“ (Peygamber s.a.v.) Nafile namazını gittiği yöne doğru, binek üzerinde kılardı. Farz namazını binekten iner ve kıbleye doğru kılardı.” ( Faydul kadir hadis no 7063)
Yukarıdaki 7063 nolu Peygamber s.a.v.’in sahih hadisi şerifinde buyurduğu gibi; Nafile namazını bineğinin üstünde gittiği yöne doğru kılmış olmasının hikmetini bugün daha iyi anlıyoruz.
Hangi yöne olursa olsun Mekke çıkışlı olmak kaydı ile çok mecbur kalınırsa böyle de kılınabilir kolaylığını ümmetine sağlamış oluyor. Belki de bu öneme haiz olan konuya o tarihlerde özellikle açıklık getirmemiş olsa gerek. Fakat günümüz teknolojisinde bu hususu çok daha kolay izah etme imkânına sahibiz.
Dolayısıyla müminlerin kıble konusunda dört seçenekleri vardır;
1- Zorunluluk olmadığı hallerde, camide, evinde, iş yeride veya seyahatte iken varsa kıblegâhı yoksa sorarak kıble yönünü bulur. Seferi (yolculuk hali) veya mukim (yerleşik) olarak namazını eda eder.
2- Olağan dışı durumlarda örneğin uçakta, (bazı uçaklarda mescit ve kıble tayini vardır) otobüste, namazın geçme ihtimâli varsa oturduğu yerde yönü kıbleye doğru ise seferi olarak namazını kılar. Arkası kıbleye dönük ise gittiği yöne doğru kılar.
Çünkü dünyanın çevresi yaklaşık kırk bin km. olduğuna göre geriye doğru kat ettiğin yol üç bin km. ise dünya yuvarlak olduğu için ileriye doğru kıble yaklaşık otuz yedi bin km. dir. Burada esas olan yakın mesafeden kıbleye yönelmektir, fakat mecburiyet hali olduğu için uzak mesafeden kıbleye yönelenin inşallah namazı kabul olur.
3- Mekke’de haremi şerif içinde çemberin içine doğru her yönden kâbeye doğru namaz kılınabilir. Başka hiçbir yerde bu olay görsel olarak yaşanamaz.
4- Kıblemizin bulunduğu Mekke şehrinden direk, dünyanın ortasından diğer yüzeyine çıkılsa, bu mesafe de yaklaşık on iki bin yedi yüz km. dir. Dünya haritasındaki bu yer sanıyorum Meksika’nın Pasifik okyanusuna bakan deniz sahillerinde bir bölgeye tekabül etmektedir.
Peki, bu bölgede yaşayan müminlerin kıblesi hangi yöne doğru olacaktır? Çemberin dışına her yöne doğru kıbleyi bulabilirsin. Burada her yöne doğru Kâbenin uzaklığı da yaklaşık yirmi bin km. dir.
Yukarıda kıble konusu ile ilgili âyeti kerimenin Arapça aslındaki “Şatr” buyruğu “Şakın yarısı” anlamına gelir. Bir karpuzun ortadan yarılmış şekli gibi. Yani kıble biraz sağ olmuş veya biraz sola olmuş insanların vehme düşmesi gerekmez. Fakat yine de kıblemizi doğru tayin ederek namaz kılmak çok daha faziletlidir. Yüce Allah hepimizi doğru yönde namaz kılanlardan eylesin.
Cenabı Allah müminleri Kuran ve peygamber yolundan ayırmasın. Hepimize Dünyanın ve ahiretin güzellikleri nasip etsin. Hepimizi Peygamberimiz s.a.v. me Cennette komşu eylesin.
Sevgiler ve saygılar… Hoşçakalın… Mekkavi…