1.NEFSİ EMMARE:
Devamlı kötü işleri emreden nefis demektir.kötü işleri güzel görür, kalbi devamlı o tarafa çeker.sadece keyfini, şehvetini, rahatını düşünür.buna ulaşmak için helal , haram diye bir sınır tanımaz; her yolu kullanmak ister.
2.NEFSİ LEVVAME:
Kendini kınayan, kötüleyen, azarlayan nefis demektir.tövbe ve terbiye ile bir derece uyanan nefis, bu merhalede kendi işlediği kötülükleri önce zevk alıp yapsa da peşinen pişman olur, kendisini kınar, yapmamak için karar verir.iyilik ile kötülük arasında bocalar durur.eğer nefis ilahi rahmet ve manevi bir feyizle desteklenirse, bu halden kurtulur.
3.NEFSİ MÜLHİME:
İlham feyiz ve keşfe ulaşan ve hayırda kalbe yoldaş olan nefis demektir.nefis itaate yönelirse, ilham ve feyiz almaya kabiliyet kazanır.Artık haramdan kaçar, hayırlara koşar. ibadet ve zikirden lezzet alır.kalbinde ilahi aşk ateşi parlamaya başlar. bu nur ile iyi ve kötüyü seçer.ancak şeytan bu kimseninde kalbine girmeye yol arar.peşini bırakmaz.onu günah ile kandıramazsa, ibadetleri içinde kandırmaya çalışır.kendini beğendirir, insanları küçük ve değersiz gösterir.bu mertebedeki hak yolcusuna kamil bir mürşid nezaret ve yardım ederse , tehlikelerden kurtulur.
4.NEFSİ MUTMAİNNE:
Huzur bulmuş, sakin olmuş, rahatlamış , ıstırabı dinmiş, şek ve şüphesi gitmiş nefis demektir. bu mertebe , yüce Allah'a dosluk yani velayet mertebesidir.itaati süreklidir.
5.NEFS-İ RADİYE:
Allah'tan razı olan. O'ndan gayri herşeyi gözünden silip atan ve sadece Rabbi'ne nazar eden nefis demektir.O'nun için sever, O'nun için kızar;O'nun için yaşar.acı tatlı her şeyde ilahi rızayı arar.
6.NEFS-İ MERDİYYE:
Yüce Allah'ın kendisinden razı olduğu nefistir.bu nefis sahibi öyle terbiye olmuştur ki, ne yapsa Allah rızasına uygun olur.günahları unutur; ilahi aşk denizinde yüzer;herşeyi ile aleme rahmet olur. bu makam büyük velilerin, ariflerin kamil insanların makamıdır.
7.NEFS-İ KAMİLE:
Kamil , olgun, tertemiz nefis demektir.bu makamdaki nefis sahipleri Allah teala'nın en seçkin en has kullarıdır.Onlar ilahi aşkı ve edebi en üst seviyede temsil eden kutub insanlardır.
(alıntıdır)