Büyük Günah = Dünyada şer'î cezayı gerektiren, âhirette de cehenneme girmeye vesile olan her isyandır. Hakkında imanın nefyi, lanet ve benzeri tehditlerin vârid olduğu her kötülük de büyük günahtır.
1'inci Büyük Günah.- Allah'a Ortak Edinmek
Büyük günahların en büyüğü Allah'a eş tanımaktır. Eş tanımak iki türlüdür:
Birincisi: Allaha bir eş edinmek, Allaha ibadet olunurken (kendilerini Allaha yaklaştırır bozuk sanısı ile) taşa, ağaca, güneşe, aya. bir peygambere veya bir kişiye, yıldıza, melek ve daha başkalarına tapmaktır, ki Allah teâlanm Kur'anında anlattığı en büyük şirk budur.
Ayet:
«Şübhesiz ki, Allah kendisine eş tanınmasının günahını yarlıgamaz. Ondan başkasını dileyeceği kimse için yarlıgar» (Nisa/116).
Başka bir âyette:
«Şirk elbette büyük bir zulümdür» buyuruluyor. (Lokman: 13).
Yine bir âyette:
. «Zira kim Allaha eş katarsa hiç şübhesiz Allah ona cenneti haram kılar, onun varacağı yer ateştir» (Mâide/77) buyurulmuştur. Bu hususla alâkalı âyetler çoktur. Kim Allaha eş edinir ve bu bâtıl inanç üzerine ölürse o kesin olarak cehennemliklerdendir. Gerçekten iman edip bu inancıyla ölenin —cehennemde bir süre yansa bile— Cennet ehlinden olması gibi...
Hadîs-i şerifte Peygamberimiz:
«Ey Ashabım ben size günahların en büyüklerini haber vere¬yim mi?
—Evet bildir yâ Resûlallah dediler. Resûl-i Ekrem:
—Allah'a eş edinmek ile anaya babaya ezadır, buyurdu. Sonra dayanmakta iken doğrulup oturdu ve:
—Dikkat edin (bir de) yalan şehâdettir... Resûlullah bu sözü durmadan tekrarlıyordu. (Hadîsi rivayet eden sahabî derki) «Keşke sussa diye kendi kendimize söylendik.» (6).
Yine Peygamberimiz:
«Helake sürükleyen yedi şeyden kaçının» (7) hadîsinde öldüren yedi kötülükten birincisinin Allah'a eş edinmek olduğunu bildirmiş¬lerdir. Yine Peygamberimiz:
«Her kim dinini değiştirir (mürted olur) sa onu öldürün» (8) buyurmuşlardır.
Şirkin ikinci nevi: Amellerle gösteriştir. Nitekim Allah Teâla: «Artık kim Rabbine kavuşmayı ümid (ve arzu) ediyorsa güzel bir amel işlesin ve Rabbine ibadette ortak tutmasın» (Kehf/110). Yâni ibadetiyle hiç kimseye gösteriş yapmasın.
Peygamberimiz de:
«Aman! En küçük şirkten sakının» buyurdular. Ashab:
—Ey Allahın Resulü en küçük şirk nedir? Resûl-i Ekrem:
—Riyadır, buyurdu (ve şöyle devam etti): Allah teâla, amellerine göre kullan mükâfatlandıracağı günde (İbadetleriyle gösteriş yapanlara):
—Haydi, dünyada amellerinizle gösterişte bulunduklarınızın yanlarına gidin, bakın onların nezdlerinde mükâfat bulabilecek misiniz?» der. (9)
Bir kudsî hadîste Allah teâla buyurur ki:
«Kim ibadet eder, ibadetine benden başkasını katarsa onun o ibâdeti şerik edindiği şey içindir. Ben ondan uzağım» (10). Peygamberimiz buyurdu:
«Riyâ edene Allahu teâlâ riyasının cezasını, süm'a edene de süm'-asınm cezasını verir.» (11).
Ebû Hüreyre'den, Peygamberimizin şöyle buyurduğu rivayet olunmuştur:
«Nice oruç tutan vardır ki onun orucundan kendisine kalan açlık ve susuzluk, gece ibadetinde bulunan niceleri vardır ki, onun ibadetinden kazancı da sadece uykusuzluktur» (12). Yani Allanın rızası gözetilmeden kılınan namazın, tutulan orucun, sahibi için hiç bir sevabı yoktur.
Nitekim Peygamberimizden şöyle rivayet olunmuştur:
«Yaptığı ibadetiyle mürailikte bulunan ve başkalarının duyma¬sını arzu eden kişinin hali, para kesesini çakıl taşlarıyla doldurup pazara bir şeyler almaya çıkanın haline benzer ki o, satıcının önünde kesesini açtığında satıcı taşları görünce keseyi onun yüzüne çarpar ve bunların kendisine hiç bir menfaati dokunmayacağını bildi¬rir. Riyakârlık ve başkalarının işitmesi için amel eden de böyledir ki, halkın ona âhirette hiç bir faydası yoktur, ibadetinin bir yaran olmaz» (13).
Allah Teâla şöyle buyurur:
«Biz herhangi bir amel yaptılarsa onların önüne geçtik de bun¬ları saçılmış zerreler haline getirdik.» (Furkan/23). Yâni, Allahın rızasını gözetmeden ibadette bulunanların amellerinin sevaplarını iptal ettik ve onları hebaen mensura kıldık.
(6) Buharî ve Müslim rivayet etmişlerdir.
(7) Daha önce geçti.
(8) İmam Ahmed ve Buharî.
(9) Irakî: İmam Ahmed'in İbn Abbas'tan ceyyid bir isnad ile, Beyhakî'nin de Şuab'mda, İbn Ebi'd-Dünya'nın Mahmud b. Lebid'den rivayet ettiklerini söylemiştir. Münzirî de hadîsin ceyyid olduğunu bildirmiştir.
(10) «Ben ondan uzağımdır» cümlesi hariç Müslim rivayet etmiştir. İbn Mâce, mezkûr cümlenin sahih bir senedi olduğunu ifade etmiştir. (Irakî).
(11) Buharî ve Müslim, Cündüb b. Abdullah'dan, Tirmizî Ebû Bekre'den merfu' olarak. (Irakî).
(12) İbn Mâce, Ahmed b. Hanbel, îbn Ebî Hatim, Taberanî ve daha başkaları.
(13) İbn Hacer «ez-Zevâcir»de hükemadan birinin sözü olup hadis olmadığını iddia etmektedir.
Kaynak Kitabım
İmam Zehebi (KİTABÜ'L-KEBAİR)
İslam Şeriatinde Büyük Günahlar
1'inci Büyük Günah.- Allah'a Ortak Edinmek
Büyük günahların en büyüğü Allah'a eş tanımaktır. Eş tanımak iki türlüdür:
Birincisi: Allaha bir eş edinmek, Allaha ibadet olunurken (kendilerini Allaha yaklaştırır bozuk sanısı ile) taşa, ağaca, güneşe, aya. bir peygambere veya bir kişiye, yıldıza, melek ve daha başkalarına tapmaktır, ki Allah teâlanm Kur'anında anlattığı en büyük şirk budur.
Ayet:
«Şübhesiz ki, Allah kendisine eş tanınmasının günahını yarlıgamaz. Ondan başkasını dileyeceği kimse için yarlıgar» (Nisa/116).
Başka bir âyette:
«Şirk elbette büyük bir zulümdür» buyuruluyor. (Lokman: 13).
Yine bir âyette:
. «Zira kim Allaha eş katarsa hiç şübhesiz Allah ona cenneti haram kılar, onun varacağı yer ateştir» (Mâide/77) buyurulmuştur. Bu hususla alâkalı âyetler çoktur. Kim Allaha eş edinir ve bu bâtıl inanç üzerine ölürse o kesin olarak cehennemliklerdendir. Gerçekten iman edip bu inancıyla ölenin —cehennemde bir süre yansa bile— Cennet ehlinden olması gibi...
Hadîs-i şerifte Peygamberimiz:
«Ey Ashabım ben size günahların en büyüklerini haber vere¬yim mi?
—Evet bildir yâ Resûlallah dediler. Resûl-i Ekrem:
—Allah'a eş edinmek ile anaya babaya ezadır, buyurdu. Sonra dayanmakta iken doğrulup oturdu ve:
—Dikkat edin (bir de) yalan şehâdettir... Resûlullah bu sözü durmadan tekrarlıyordu. (Hadîsi rivayet eden sahabî derki) «Keşke sussa diye kendi kendimize söylendik.» (6).
Yine Peygamberimiz:
«Helake sürükleyen yedi şeyden kaçının» (7) hadîsinde öldüren yedi kötülükten birincisinin Allah'a eş edinmek olduğunu bildirmiş¬lerdir. Yine Peygamberimiz:
«Her kim dinini değiştirir (mürted olur) sa onu öldürün» (8) buyurmuşlardır.
Şirkin ikinci nevi: Amellerle gösteriştir. Nitekim Allah Teâla: «Artık kim Rabbine kavuşmayı ümid (ve arzu) ediyorsa güzel bir amel işlesin ve Rabbine ibadette ortak tutmasın» (Kehf/110). Yâni ibadetiyle hiç kimseye gösteriş yapmasın.
Peygamberimiz de:
«Aman! En küçük şirkten sakının» buyurdular. Ashab:
—Ey Allahın Resulü en küçük şirk nedir? Resûl-i Ekrem:
—Riyadır, buyurdu (ve şöyle devam etti): Allah teâla, amellerine göre kullan mükâfatlandıracağı günde (İbadetleriyle gösteriş yapanlara):
—Haydi, dünyada amellerinizle gösterişte bulunduklarınızın yanlarına gidin, bakın onların nezdlerinde mükâfat bulabilecek misiniz?» der. (9)
Bir kudsî hadîste Allah teâla buyurur ki:
«Kim ibadet eder, ibadetine benden başkasını katarsa onun o ibâdeti şerik edindiği şey içindir. Ben ondan uzağım» (10). Peygamberimiz buyurdu:
«Riyâ edene Allahu teâlâ riyasının cezasını, süm'a edene de süm'-asınm cezasını verir.» (11).
Ebû Hüreyre'den, Peygamberimizin şöyle buyurduğu rivayet olunmuştur:
«Nice oruç tutan vardır ki onun orucundan kendisine kalan açlık ve susuzluk, gece ibadetinde bulunan niceleri vardır ki, onun ibadetinden kazancı da sadece uykusuzluktur» (12). Yani Allanın rızası gözetilmeden kılınan namazın, tutulan orucun, sahibi için hiç bir sevabı yoktur.
Nitekim Peygamberimizden şöyle rivayet olunmuştur:
«Yaptığı ibadetiyle mürailikte bulunan ve başkalarının duyma¬sını arzu eden kişinin hali, para kesesini çakıl taşlarıyla doldurup pazara bir şeyler almaya çıkanın haline benzer ki o, satıcının önünde kesesini açtığında satıcı taşları görünce keseyi onun yüzüne çarpar ve bunların kendisine hiç bir menfaati dokunmayacağını bildi¬rir. Riyakârlık ve başkalarının işitmesi için amel eden de böyledir ki, halkın ona âhirette hiç bir faydası yoktur, ibadetinin bir yaran olmaz» (13).
Allah Teâla şöyle buyurur:
«Biz herhangi bir amel yaptılarsa onların önüne geçtik de bun¬ları saçılmış zerreler haline getirdik.» (Furkan/23). Yâni, Allahın rızasını gözetmeden ibadette bulunanların amellerinin sevaplarını iptal ettik ve onları hebaen mensura kıldık.
(6) Buharî ve Müslim rivayet etmişlerdir.
(7) Daha önce geçti.
(8) İmam Ahmed ve Buharî.
(9) Irakî: İmam Ahmed'in İbn Abbas'tan ceyyid bir isnad ile, Beyhakî'nin de Şuab'mda, İbn Ebi'd-Dünya'nın Mahmud b. Lebid'den rivayet ettiklerini söylemiştir. Münzirî de hadîsin ceyyid olduğunu bildirmiştir.
(10) «Ben ondan uzağımdır» cümlesi hariç Müslim rivayet etmiştir. İbn Mâce, mezkûr cümlenin sahih bir senedi olduğunu ifade etmiştir. (Irakî).
(11) Buharî ve Müslim, Cündüb b. Abdullah'dan, Tirmizî Ebû Bekre'den merfu' olarak. (Irakî).
(12) İbn Mâce, Ahmed b. Hanbel, îbn Ebî Hatim, Taberanî ve daha başkaları.
(13) İbn Hacer «ez-Zevâcir»de hükemadan birinin sözü olup hadis olmadığını iddia etmektedir.
Kaynak Kitabım
İmam Zehebi (KİTABÜ'L-KEBAİR)
İslam Şeriatinde Büyük Günahlar
