SORU:
Risâle-i Nûr'da çeşitli cümleler içinde geçen "Belki" ifadesinin tek bir anlamı mı var?
Yoksa birden çok mu?
İhtimal anlamında belki mi, yoksa kesinlik mi?
Ya da nedir acaba?
CEVAP:
Köken olarak ‘Belki’ kelimesi; Arapça ‘bel’ edatı ile Farsça ‘ki’ ekinden meydana gelmiş bir kelimedir. Risale-i Nur’da da ‘’Hatta, bile, olsa olsa, ancak ve muhtemelen’’ gibi farklı manaları karşılamak üzere kullanılmaktadır. Bu kelimenin Risale-i Nur’daki kullanımlarına birkaç örnek verecek olursak;
Belki kelimesinin ‘Hatta, bile’ manalarında kullanılışı: Risale-i Nur’da bu manada kullanımı oldukça yaygındır.
Örnekler;
''Ve Risâle-i Nûr, mahbûsları bir ayda, belki bir günde, bir seneden ziyâde terbiye etmesi…''[1]
''Madem vücûdda en mühim hakîkat, hayat ve rahmettir; yağmur, hayata menşe’ ve medâr-ı rahmet, belki ayn-ı rahmettir.''[2]
''Güneş, ulviyetiyle beraber, bütün şeffaf ve parlak şeylere nihâyet derecede yakın, belki onların zâtlarından onlara daha yakın olduğu…''[3]
''Ve meşrû‘, helâl, az malı terkedip, gayr-i meşrû‘, külfetsiz bir malı arar. Ve o yolda izzetini, belki haysiyetini fedâ eder…''[4]
Belki kelimesinin ‘Olsa olsa, ancak’ manalarında kullanılışı: Risale-i Nur’da en çok bu manada kullanılmaktadır.
Örnekler;
''İsm-i A‘zam herkes için bir olmaz, belki ayrı ayrı oluyor.''[5]
''Bu küre-i arz misafirhânesinin insanların mülkü olmadığını, belki amele hükmünde olduklarını beyân eder.''[6]
''İnsandaki aşk-ı bekā, kendi bekāsı için değil, belki Bâkî-i Zülkemâl’in bekāsı için verilmiştir…''[7]
''Yakînen bilirsin; o adam kendi nâmıyla, kendi kuvvetiyle hareket etmiyor. Belki, o bir askerdir. Devlet nâmına hareket eder.''[8]
Belki kelimesinin ‘Olabilir, olabilir ki, bir ihtimâle göre, muhtemelen’ manalarında kullanılışı; Risale-i Nur’da bu manası ile kullanımı oldukça nadirdir.
Örneğin;
''Hem bizim efendimiz kerîmdir. Belki merhamet eder. Ettiğin kusuru affeder. Seni de tayyâreye bindirirler…''[9]
Netice itibariyle;
Risale-i Nur Külliyatında ‘belki’ kelimesi, belirsizlik ve ihtimal manalarından daha çok ‘kesinlik, gerçeklik, netlik, mana güçlendirmesi ve katiyet’ anlamlarında kullanılmaktadır.
Alıntı: Risale Online
Risâle-i Nûr'da çeşitli cümleler içinde geçen "Belki" ifadesinin tek bir anlamı mı var?
Yoksa birden çok mu?
İhtimal anlamında belki mi, yoksa kesinlik mi?
Ya da nedir acaba?
CEVAP:
Köken olarak ‘Belki’ kelimesi; Arapça ‘bel’ edatı ile Farsça ‘ki’ ekinden meydana gelmiş bir kelimedir. Risale-i Nur’da da ‘’Hatta, bile, olsa olsa, ancak ve muhtemelen’’ gibi farklı manaları karşılamak üzere kullanılmaktadır. Bu kelimenin Risale-i Nur’daki kullanımlarına birkaç örnek verecek olursak;
Belki kelimesinin ‘Hatta, bile’ manalarında kullanılışı: Risale-i Nur’da bu manada kullanımı oldukça yaygındır.
Örnekler;
''Ve Risâle-i Nûr, mahbûsları bir ayda, belki bir günde, bir seneden ziyâde terbiye etmesi…''[1]
''Madem vücûdda en mühim hakîkat, hayat ve rahmettir; yağmur, hayata menşe’ ve medâr-ı rahmet, belki ayn-ı rahmettir.''[2]
''Güneş, ulviyetiyle beraber, bütün şeffaf ve parlak şeylere nihâyet derecede yakın, belki onların zâtlarından onlara daha yakın olduğu…''[3]
''Ve meşrû‘, helâl, az malı terkedip, gayr-i meşrû‘, külfetsiz bir malı arar. Ve o yolda izzetini, belki haysiyetini fedâ eder…''[4]
Belki kelimesinin ‘Olsa olsa, ancak’ manalarında kullanılışı: Risale-i Nur’da en çok bu manada kullanılmaktadır.
Örnekler;
''İsm-i A‘zam herkes için bir olmaz, belki ayrı ayrı oluyor.''[5]
''Bu küre-i arz misafirhânesinin insanların mülkü olmadığını, belki amele hükmünde olduklarını beyân eder.''[6]
''İnsandaki aşk-ı bekā, kendi bekāsı için değil, belki Bâkî-i Zülkemâl’in bekāsı için verilmiştir…''[7]
''Yakînen bilirsin; o adam kendi nâmıyla, kendi kuvvetiyle hareket etmiyor. Belki, o bir askerdir. Devlet nâmına hareket eder.''[8]
Belki kelimesinin ‘Olabilir, olabilir ki, bir ihtimâle göre, muhtemelen’ manalarında kullanılışı; Risale-i Nur’da bu manası ile kullanımı oldukça nadirdir.
Örneğin;
''Hem bizim efendimiz kerîmdir. Belki merhamet eder. Ettiğin kusuru affeder. Seni de tayyâreye bindirirler…''[9]
Netice itibariyle;
Risale-i Nur Külliyatında ‘belki’ kelimesi, belirsizlik ve ihtimal manalarından daha çok ‘kesinlik, gerçeklik, netlik, mana güçlendirmesi ve katiyet’ anlamlarında kullanılmaktadır.
Alıntı: Risale Online