Arı, iki aylık ömrü olan minik bir varlık. Bu kısacık ömürde 2 bin kilometre yol kat ediyor. Bu sürede sadece 40-50 gram bal üretebiliyor. Arı, Yüce Yaratıcı c.c.’ün ona verdiği bu altmış günlük ömürde vazifesini fıtratına uygun olarak, eksiksiz yerine getiriyor.
Koloniler halinde yaşayan ve dayanışmasıyla insana muhteşem örneklerde sunan arılar arasında sosyal bir yapı vardır. Bir kovanda, bir ana arı, mevsimlere göre sayıları değişse de birkaç yüz erkek arı ile binlerce işçi arı bulunur. Ana arı, günde 1.500–3.000 yumurta üreterek neslinin devamını sağlar.
Üstün bir yumurtlama kabiliyetine sahip kılınmış olan ana arı, kovanda devamlılığı ve düzeni sağlıyor. Yumurtaların ve çıkan yavruların bakımı, kovan içinde ve dışında görevli işçi arılarca yapılır. Erkek arılar ise, yeni bir neslin gelişine vesile olmak için, uçuşa çıkarak ana arılarla bir araya gelir.
İlkbaharda çiçeklerin salgıladığı değişik renk, terkip ve kokudaki nektar ve olgunlaşan polenler, arılar için zengin bir sofradır. Arılar bal yapmanın yanı sıra bitkilerin yüzde sekseninin tozlaşma ve döllenmesini sağlarlar. Bu görev karşılığında ise besin, polen ve nektar ihtiyaçlarını giderirler.
Bir arı, her seyahatin de ortalama yüz çiçeği ziyaret eder. Toplamda beş milyon taneden oluşan ve 20 mg’cık polen toplar. Bu seferi ömrü boyunca her gün tekrarlar ve günlük sefer sayısı beş ile on arasında değişir.
Petekteki bir gözeneğin doldurulması için 60 sefer gerekiyor. Arılar, bir kg bal için 12 milyon çiçeği ziyaret ediyor. Ülkemizde yılda ortalama 70 bin ton bal üretilir.
Arı, ilk olarak hangi çiçeğe konmuşsa yükünü tamamlayıncaya kadar başka hiçbir tür çiçeğe konmaz. Bu sırada ya nektar yahut polen toplar. İkisini aynı anda toplamaz.
Altıgen şeklindeki peteklerini karınlarının alt kısmına yerleştirilen mum bezlerinden çıkan bal mumuyla inşa ederler. Yapılan mühendislik hesapları, belirli bir sahada yer kaybı olmadan, en az bal mumu kullanılarak, en dayanıklı, en kolay ve en az işçilikle yapılan, en fazla gözün sığdırılabildiği, en uygun şeklin altıgen olduğunu gösteriyormuş. Arıların vücuduna uyumlu olarak yere dik inşa edilen peteklerdeki altıgen prizma şeklindeki gözler, balın akmaması için gerekli en ideal eğim olan yatayla 9-14 derecelik bir açıyla örüyorlar.
Bir temizlik abidesi olan arılar, bir şekilde kovana giren ve iğneleyerek öldürdükleri yabancı canlıları, dışarı taşıyamazlarsa, propolis ile onları âdeta mumyalayarak kokuşmalarını ve kovanı kirletmelerini önlerler. Her gün meradan dönen binlerce arı, yuvaya herhangi bir enfeksiyon bulaşmaması için, çok güçlü bir antimikrobiyal tesiri olan propolis ile kovan giriş deliğinde dezenfekte edilerek içeri alır.
Ana arı yaşlılık, sakatlık, genetik anormallikler gibi herhangi bir sebeple vazifelerini yapmakta, koloniyi sevk ve idare etmekte yetersiz kaldığında, arılar ya oğul vererek performansı düşen ana arıyı kovan dışına atmakta yahut öldürerek yerine yenisini yetiştirir. Her ana arının feromon kokusu farklıdır. Bir ailedeki arılar, kendi ana arılarını, yuvalarını ve ailenin diğer fertlerini bu koku ile tanır. Arılar bu koku sayesinde başka kovanlara yönelmediği gibi, şaşırarak kovanlarına girmeye çalışan yabancı arılara da giriş izni vermez.
Alıntı;Prof. Ferat Genç ‘Arılar hakkında her şey’