B i s m i l l â h i r r a h m a n i r r a h i m
Esselâmu aleykum.
Konu : Anne Baba Hakkı…
“Rabbin karar kıldı, ancak bana ibâdet edin, ana ve babaya iyi davranın, onların biri veya ikisi senin yanında yaşlanırlarsa onlara üf bile deme, onları azarlama, onlara güzel sözler söyle, onları koruyarak üzerlerine kanat ger. Deki; Rabbim küçüklüğümde onlar beni nasıl yetiştirdiler ve korudularsa sende onları esirge diye duâ et.” ( İsrâ sûresi 23. 24 .âyetler )
Yukarıdaki Âyeti kerimenin başındaki mübarek buyruğun Türkçe mealinde, tam olarak anlamını bulamıyoruz, çünkü bazı Arapça kelimelerin karşılığını ancak tarif ile anlayabiliriz.
Kura’nı Kerimin belâğatini ve özlü ifade üslubunu başka dile aynen aktarılması imkânsızlığı, bu mucizevi Kura’nı Kerimin tamamı için söz konusudur.
Yüce Allah, yukarıda 23. Ayeti kerimenin Arapça aslında ki ‘Vegada Rabbuka’ buyruğu, hikmetini bilemediğimiz sanki İlâhi bir yüksek mahkeme tarafından verilmiş bir karar gibi olduğunu bize bildirmektedir.
Aslında Cenabı Allah’ın böyle bir karar ile kullarını muhatap almaya ihtiyacı yoktur. Fakat gerçek şudur ki, anneyi babayı memnun etmek çok zordur çünkü anne baba çocuklarının eğitimi ve terbiyesi için zaman zaman istemeyerek kırıcı olabilirler, ağır konuşabilirler. Şeytanın ve çevrenin güzel gösterdiği her türlü çirkin cazibelerden kedilerini adeta feda ederek çocuklarını korurlar.
Dolayısıyla Cenabı Allah bu kutsal saygı olayının yüksek öneme haiz olduğunu sıradan bir buyruk olmadığını Anne ve Baba haklarının ne kadar büyük bir değer taşıdığını müminlere ve asi kullarına böyle bir emir ile buyurmaktadır.
Kura’nı Kerimde bu şekilde alınmış bir karar ile başlayan başka bir âyeti kerime yoktur. Burada esas olan hem annenin hem de babanın çocukları tarafından sevilip sayılmalarıdır. Yüce Allah’ın rızasını almak için, Kuranı Kerimdeki anne ve baba hakkı ile ilgili buyrukları yerine getirmektir. Onlara karşı hürmetkâr, saygılı, kibar ve nazik davranmak çocukların başlıca görevlerinden birisidir.
Anne ve baba yıllarca bize hizmet verdi gece gündüz demeden çocuğum en güzel makamlara sahip olsun iyilerle aile kursun düşüncesi ile bizlere kol kanat germişlerdir.
Gerek emzirme gerekse alt üst bakımını, hastalığını, sağlığını, yemesini ve içmesini yıllarca üstlenerek uykusuz kalan anne hizmette öncelik taşır. Hatta Anne çocuğunun altının bakımını yaparken iğrenmiş görüntüsü altında adeta onu sever. Peki biz onların geleceği hakkında şimdi ne düşünüyoruz? Sadece tek bir şey ; Allah c.c. geçinden versin ama acaba onları ne zaman kaybedeceğim.? Diğer Ayeti kerime ise :
“Biz insana, anne ve babasına iyi davranmasını tavsiye etmişizdir. Çünkü anası onu nice sıkıntılara katlanarak taşımıştır. Sütten ayrılması da iki yıl içinde olur. (İşte bunun için) önce bana, sonra da ana-babana şükret diye tavsiyede bulunmuşuzdur. Dönüş ancak banadır.” (Lokman sûresi 14. âyet)
Yalnız Anne ve Babanın İslâm’a aykırı buyruklarına itaat edilmez . Âyeti Kerimede ;
“Biz İnsana, anne ve babasına iyi davranmasını tavsiye etmişizdir. Eğer onlar seni bilgin olmayan şeye bana ortak koşmak için zorlarlarsa, onlara itaat etme.” (Ankebut sûresi 8.âyet)
Yüce Allah, yukarıdaki Âyeti kerimede görüldüğü gibi Annelerin ve Babaların çocuklarını Yüce Allah’ın emirlerine, yap yapma buruklarına ters düşecek şekilde yönlendirirlerse onlara itaat etmemeleri hususunda kullarını uyarmaktadır.
“Ey iman edenler! Eşlerinizden ve çocuklarınızdan size düşman olanlar da vardır. Onlardan sakının. Ama affeder, kusurlarını başlarına kakmaz, hoş görür ve bağışlarsanız, bilin ki, Allah çok bağışlayan, çok esirgeyendir.” (teğabün sûresi 14. âyet)
Cenabı Allah, baştaki Âyeti kerimede görüldüğü gibi Anneyi ve Babayı, ciddi bir şekilde koruma altına almıştır. Yukarıdaki âyeti kerimede ise çocuklarının içinden anne ve babayı inciten olursa, onların bu çocuklara hoş görü ile yaklaşmalarını ve affetmelerini buyurmaktadır.
Peygamber Efendi miz s.a.v. bu konular ile ilgili şöyle buyuruyor ;
“ Önce anneye, sonra anneye, sonra anneye, sonra babaya, sonra akrabalara, sonra diğer akrabalara.” ( Faydul kadir hadis no 1650 )
Üç kez anne sonra baba buyruğu bize annenin çocukları üzerindeki hak ve hukukunun çokluğuna işaret etmektedir. Dolayısıyla Anneye hizmet, İlâhi buyruklara ters düşmemek kaydıyla da babaya itaattir.
“ En faziletli amellerden ikisi, vaktinde kılınan namaz ve anne ve baba rızasını almaktır.” ( Faydul kadir hadis no 1233)
“ Namaz kıl, zekât ver, ramazanı tut, kâbeye git, hac ve ömre yap, anne ve babanın rızasını al, sılayı rahim yap (Akrabayı ziyaret et), misafirini ağırla, iyiyi emret, kötüyü yasakla, doğru olanın yanında yer al.” ( Faydul kadir hadis no 1362 )
“Allah rızasını kazanmanın yolu anne ve baba rızasını kazanmakla olur.” (Faydul kadir hadis no 4457)
“Kişinin annesi, babası veya ikisinden birisi yanında yaşlanır da onlara hizmette kusur eder ve cennete giremez ise ona yazıklar olsun… Yazıklar olsun… Yazıklar olsun.” ( Faydul kadir hadis no 4460 )
Cenabı Allah hepimizi Annesine ve babasına hakkıyla hizmet eden kullarından eylesin. Hakkın rahmetine kavuşanlar ver ise hepsine berzah aleminde ve ahirette güzel makamlar nasip etsin.
Yüce Rabbim hepimizi Kuran ve peygamber yolundan ayırmasın. Hepimize dünya ve ahiret güzellikleri nasip etsin. Hepimizi peygamberimiz s.a.v. me Cennette komşu eylesin.
Sevgiler ve saygılar. Hoşça kalın. Mekkavi…