Ölüm haktır.
Ahiret haktır.
Likaullah -Allah Teala ile buluşma- haktır.
Mahşer haktır.
Büyük muhakeme haktır.
Cennet haktır.
Cehennem haktır.
Bu sayılanlar, İslam’ın “Amentü”sünün “Ahiret” inancı çerçevesine giren en temel umdelerini ifade eder.
Gidiş orayadır. Orada, mahşer ortamında hesap defterleri açılacak ve “insanoğlu, önden ne gönderdiğini, geride ne bıraktığını, yani neyi yapıp neyi yapmadığını görecektir.” (İnfitar, 5)
Yollar, ya selam -ebedi saadet- yurdu olan cennete, ya da ateş yurdu olan cehenneme çıkacaktır.
İnsanoğlu yaratılalı beri gelen Sadık Haberciler (Peygamberler), bunu bildirirler ve insanoğlunu, “Ateşten korunmaları” için uyarırlar ve ebediyyet yurduna iyi bir hayat defteri ile gitmeye çağırırlar.
Ateşe düşmemek ya da ebedi saadete kavuşmak için, orada yüzü ak çıkaracak iyilikler, hasenat ya da salih ameller lazımdır. Küçük büyük... hayat defterine ne yazıldığına bakması lazım insanoğlunun. “İnsanoğlu, yarına ne gönderdiğine baksın!” diyor vahy-i ilahi. (Haşr, 18)
Rasulullah Efendimiz, küçücük şeylere bile dikkat çekiyor “Ateş”ten korunmamız için. İşte bakın, Adiy ibni Hatim’in rivayet ettiği bir hadis-i şeriflerinde mahşer ortamını nasıl anlatıyor Allah Rasulü:
“Allah, sizin her biriniz ile tercümansız konuşacaktır. Kişi sağ tarafına bakacak, ahirete gönderdiklerinden başka bir şey göremeyecektir. Soluna bakacak, ahirete gönderdiklerinden başka bir şey göremeyecektir. Önüne bakacak, karşısında cehennemden başka bir şey göremeyecektir. O halde artık bir hurmanın yarısı ile de olsa, kendinizi cehennem ateşinden koruyunuz. Bunu da bulamayan, güzel bir söz ile kendisini korusun.” (Buhari, Müslim)
Yarım hurma, ya da iyi bir söz... Cennet yolunun, ya da ateşten kurtuluşun tılsımı...
Bu defa Hazreti Aişe (r.anha) Rasulullah’ın “ateşten korunma” reçetesini bildiriyor:
“Gerçek şu ki, her insanın vücudunda 360 eklem ve kemik bulunmaktadır. Kim bu eklem sayısı kadar Allahü ekber, elhamdülillah, la ilahe illallah ve sübhanallah der, Allah’dan bağışlanma diler, insanların yolu üzerinden taş, diken veya kemik gibi şeyleri kaldırır, iyiliği emreder, kötülükten nehyeder ise, o günü kendisini ateşten uzaklaştırmış olarak geçirir.” (Müslim)
Sahabe-i kiram, yani Rasulullah’ın terbiye ettiği nesil, bu ikazları çok önemsiyor, adeta canına minnet biliyor.
Çünkü ahiret hayatı onların kalb aleminde dipdiri bir iman halinde bulunuyor.
“Siz, diyor, Allah Rasulü, ateşe atılmaya çalışan pervanelersiniz, ben ise, sizi ateşten ve yanmaktan korumaya çalışan birisiyim.”
“Siz, diyor Allah c.c., bir ateş çukurunun kenarında idiniz, Allah sizi oradan kurtardı.” (Ali İmran, 103)
Sahabe-i kiram, bunun farkında.
Diyor ki Enes ibni Malik r.a:
“Siz kıl kadar bile önemsemediğiniz bir takım işler yapıyorsunuz ki, biz onları, Rasulullah s.a. zamanında helak edici büyük hatalardan sayardık.” (Buhari)
Bakın işte, Rasulullah’ın bir dünyevi meselenin hallinde yaptığı “Ateşe karşı uyarı”, sahabeyi nasıl etkiliyor:
Ümmü Seleme (r.anha)’dan rivayet edilmiştir:
“İnsanlardan bir grup anlaşamadıkları miras konusunda aralarında hükmetmesi için Rasulullah’a geldiler. Hiçbirinin delili yoktu. Rasulullah onlara şöyle buyurdu:
“-Aranızda hükmetmem için bana gelmişsiniz. Ve ben bir beşerim. Biriniz diğerinizden derdini çok iyi anlatır da ben duyduğuma göre hükmettiğimden onun lehine hüküm veririm. Kime kardeşinin hakkını verirsem ondan hiçbir şey almasın. Çünkü ona cehennemden bir parça vermiş olurum. Kıyamet gününde ateşini körükleyen boynunda asılmış demir parçasıyla gelecektir.”
Bunun üzerine iki adam ağlamaya ve “benim hakkım kardeşime, benim hakkım kardeşime” demeye başladılar. Bunun üzerine Rasulullah (s.a.s):
“-Böyle dediğinize göre artık haydi gidin. Kardeşçe hakkı gözeterek malı paylaştırın. Sonra helalleşin.” buyurdu. (Ahmet b. Hanbel)
Bu hadis, aynı zamanda, herhangi bir dünya işinde, haksız yere elde edilen şeyin, “cehennemden bir parça” gibi algılanması ikazını ihtiva ediyor.
Sahabe-i kiramın “Ateş” konusundaki hassasiyetini gönül dünyalarına taşıyan Allah dostları da, “Uzuvlarınızın ateşe dayanacağı kadar günah işleyin” derler.
Küçük günahları bile, üzerlerine yıkılacak bir büyük dağ gibi görürler.
Ve bir şey daha, ahiretin bu dünyada iken hazırlandığını, cennet veya cehennem yolculuğunun bu dünyadan başladığını bilirler.
Behlül dana ile ilgili güzel bir kıssa vardır.
Abbasi’lerin ünlü halifesi Harun Reşid zamanında yaşamış olan Behlül Dana hazretleri dönemin evliyasındandı. Zaman zaman aklından zoru olan kimselere has tavırlar takınır, herkes de bundan dolayı kendisini deli sanırdı. Ama o bunu maksatlı yapardı...
Behlül Dana hazretleri daima Harun Reşid’in yakınında bulunur, çeşitli sebepler hasıl ederek onu uyarırdı. Bir gün Behlül Dana hazretleri, üstü başı toz toprak içinde uzun bir yolculukan gelmiş olmanın belirtileri ile Harun Reşid’in huzuruna çıktı...
Harun Reşid sordu:
-Be ne hal Behlül, nereden geliyorsun?
-Cehennemden geliyorum ey hükümdar...
-Ne işin vardı cehennemde?...
-Ateş lazım oldu da ateş almaya gittim...
-Peki, getirdin mi bari?...
-Hayır efendim getiremedim. Cehennemin bekçileriyle görüştüm, onlar “Sanıldığı gibi burada ateş bulunmaz, ateşi herkes dünyadan kendisi getirir” dediler...
Karacaoğlan’ın bir şiirinde de anlatılır bu:
“Karacoğlan der ki her sözüm haktır
Yiğit olmayanın yalanı çoktur
Cehennem yerinde hiç ateş yoktur
Herkes ateşini burdan götürür “
Ebedi hayatta ateş hak ise, -amenna ve saddakna- onun yalımını bu dünyada iken yüzümüzde hissetmek, ona karşı kendimizi korumanın olmazsa olmaz şartı olmalı. Hududullah’ı aşan her söz, dilimizi yakmalı, her adım tabanlarımızda ateş gibi hissedilmeli, her yudum, içimizi kavurmalı, her lokma, midemizde yangın oluşturmalı... Elhasıl ateşle oynamamalı. Ne dünyada ne ukbada... Sırtımıza ateş yüklenip gitmemeli ebediyyet yurduna...
Ebedi hayatta selam yurdu olarak Cennet hak ise, -amenna ve saddakna- onun kokusunu, bu dünyada iken hissetmek ve ona doğru koşmak gerekiyor. İçimizde hep bir “Fedhuli fi ibadi, vedhuli cenneti – Gir kullarımın içine – gir cennetime” çağrısı duymak gerekiyor.
Ahiret haktır.
Likaullah -Allah Teala ile buluşma- haktır.
Mahşer haktır.
Büyük muhakeme haktır.
Cennet haktır.
Cehennem haktır.
Bu sayılanlar, İslam’ın “Amentü”sünün “Ahiret” inancı çerçevesine giren en temel umdelerini ifade eder.
Gidiş orayadır. Orada, mahşer ortamında hesap defterleri açılacak ve “insanoğlu, önden ne gönderdiğini, geride ne bıraktığını, yani neyi yapıp neyi yapmadığını görecektir.” (İnfitar, 5)
Yollar, ya selam -ebedi saadet- yurdu olan cennete, ya da ateş yurdu olan cehenneme çıkacaktır.
İnsanoğlu yaratılalı beri gelen Sadık Haberciler (Peygamberler), bunu bildirirler ve insanoğlunu, “Ateşten korunmaları” için uyarırlar ve ebediyyet yurduna iyi bir hayat defteri ile gitmeye çağırırlar.
Ateşe düşmemek ya da ebedi saadete kavuşmak için, orada yüzü ak çıkaracak iyilikler, hasenat ya da salih ameller lazımdır. Küçük büyük... hayat defterine ne yazıldığına bakması lazım insanoğlunun. “İnsanoğlu, yarına ne gönderdiğine baksın!” diyor vahy-i ilahi. (Haşr, 18)
Rasulullah Efendimiz, küçücük şeylere bile dikkat çekiyor “Ateş”ten korunmamız için. İşte bakın, Adiy ibni Hatim’in rivayet ettiği bir hadis-i şeriflerinde mahşer ortamını nasıl anlatıyor Allah Rasulü:
“Allah, sizin her biriniz ile tercümansız konuşacaktır. Kişi sağ tarafına bakacak, ahirete gönderdiklerinden başka bir şey göremeyecektir. Soluna bakacak, ahirete gönderdiklerinden başka bir şey göremeyecektir. Önüne bakacak, karşısında cehennemden başka bir şey göremeyecektir. O halde artık bir hurmanın yarısı ile de olsa, kendinizi cehennem ateşinden koruyunuz. Bunu da bulamayan, güzel bir söz ile kendisini korusun.” (Buhari, Müslim)
Yarım hurma, ya da iyi bir söz... Cennet yolunun, ya da ateşten kurtuluşun tılsımı...
Bu defa Hazreti Aişe (r.anha) Rasulullah’ın “ateşten korunma” reçetesini bildiriyor:
“Gerçek şu ki, her insanın vücudunda 360 eklem ve kemik bulunmaktadır. Kim bu eklem sayısı kadar Allahü ekber, elhamdülillah, la ilahe illallah ve sübhanallah der, Allah’dan bağışlanma diler, insanların yolu üzerinden taş, diken veya kemik gibi şeyleri kaldırır, iyiliği emreder, kötülükten nehyeder ise, o günü kendisini ateşten uzaklaştırmış olarak geçirir.” (Müslim)
Sahabe-i kiram, yani Rasulullah’ın terbiye ettiği nesil, bu ikazları çok önemsiyor, adeta canına minnet biliyor.
Çünkü ahiret hayatı onların kalb aleminde dipdiri bir iman halinde bulunuyor.
“Siz, diyor, Allah Rasulü, ateşe atılmaya çalışan pervanelersiniz, ben ise, sizi ateşten ve yanmaktan korumaya çalışan birisiyim.”
“Siz, diyor Allah c.c., bir ateş çukurunun kenarında idiniz, Allah sizi oradan kurtardı.” (Ali İmran, 103)
Sahabe-i kiram, bunun farkında.
Diyor ki Enes ibni Malik r.a:
“Siz kıl kadar bile önemsemediğiniz bir takım işler yapıyorsunuz ki, biz onları, Rasulullah s.a. zamanında helak edici büyük hatalardan sayardık.” (Buhari)
Bakın işte, Rasulullah’ın bir dünyevi meselenin hallinde yaptığı “Ateşe karşı uyarı”, sahabeyi nasıl etkiliyor:
Ümmü Seleme (r.anha)’dan rivayet edilmiştir:
“İnsanlardan bir grup anlaşamadıkları miras konusunda aralarında hükmetmesi için Rasulullah’a geldiler. Hiçbirinin delili yoktu. Rasulullah onlara şöyle buyurdu:
“-Aranızda hükmetmem için bana gelmişsiniz. Ve ben bir beşerim. Biriniz diğerinizden derdini çok iyi anlatır da ben duyduğuma göre hükmettiğimden onun lehine hüküm veririm. Kime kardeşinin hakkını verirsem ondan hiçbir şey almasın. Çünkü ona cehennemden bir parça vermiş olurum. Kıyamet gününde ateşini körükleyen boynunda asılmış demir parçasıyla gelecektir.”
Bunun üzerine iki adam ağlamaya ve “benim hakkım kardeşime, benim hakkım kardeşime” demeye başladılar. Bunun üzerine Rasulullah (s.a.s):
“-Böyle dediğinize göre artık haydi gidin. Kardeşçe hakkı gözeterek malı paylaştırın. Sonra helalleşin.” buyurdu. (Ahmet b. Hanbel)
Bu hadis, aynı zamanda, herhangi bir dünya işinde, haksız yere elde edilen şeyin, “cehennemden bir parça” gibi algılanması ikazını ihtiva ediyor.
Sahabe-i kiramın “Ateş” konusundaki hassasiyetini gönül dünyalarına taşıyan Allah dostları da, “Uzuvlarınızın ateşe dayanacağı kadar günah işleyin” derler.
Küçük günahları bile, üzerlerine yıkılacak bir büyük dağ gibi görürler.
Ve bir şey daha, ahiretin bu dünyada iken hazırlandığını, cennet veya cehennem yolculuğunun bu dünyadan başladığını bilirler.
Behlül dana ile ilgili güzel bir kıssa vardır.
Abbasi’lerin ünlü halifesi Harun Reşid zamanında yaşamış olan Behlül Dana hazretleri dönemin evliyasındandı. Zaman zaman aklından zoru olan kimselere has tavırlar takınır, herkes de bundan dolayı kendisini deli sanırdı. Ama o bunu maksatlı yapardı...
Behlül Dana hazretleri daima Harun Reşid’in yakınında bulunur, çeşitli sebepler hasıl ederek onu uyarırdı. Bir gün Behlül Dana hazretleri, üstü başı toz toprak içinde uzun bir yolculukan gelmiş olmanın belirtileri ile Harun Reşid’in huzuruna çıktı...
Harun Reşid sordu:
-Be ne hal Behlül, nereden geliyorsun?
-Cehennemden geliyorum ey hükümdar...
-Ne işin vardı cehennemde?...
-Ateş lazım oldu da ateş almaya gittim...
-Peki, getirdin mi bari?...
-Hayır efendim getiremedim. Cehennemin bekçileriyle görüştüm, onlar “Sanıldığı gibi burada ateş bulunmaz, ateşi herkes dünyadan kendisi getirir” dediler...
Karacaoğlan’ın bir şiirinde de anlatılır bu:
“Karacoğlan der ki her sözüm haktır
Yiğit olmayanın yalanı çoktur
Cehennem yerinde hiç ateş yoktur
Herkes ateşini burdan götürür “
Ebedi hayatta ateş hak ise, -amenna ve saddakna- onun yalımını bu dünyada iken yüzümüzde hissetmek, ona karşı kendimizi korumanın olmazsa olmaz şartı olmalı. Hududullah’ı aşan her söz, dilimizi yakmalı, her adım tabanlarımızda ateş gibi hissedilmeli, her yudum, içimizi kavurmalı, her lokma, midemizde yangın oluşturmalı... Elhasıl ateşle oynamamalı. Ne dünyada ne ukbada... Sırtımıza ateş yüklenip gitmemeli ebediyyet yurduna...
Ebedi hayatta selam yurdu olarak Cennet hak ise, -amenna ve saddakna- onun kokusunu, bu dünyada iken hissetmek ve ona doğru koşmak gerekiyor. İçimizde hep bir “Fedhuli fi ibadi, vedhuli cenneti – Gir kullarımın içine – gir cennetime” çağrısı duymak gerekiyor.
