"Rahman'ın o kulları ki, onlar yeryüzünde vakar ve tevâzu içinde yürürler. Cahiller kendilerine takıldıklarında güzel ve yumuşak söz söylerler.(1)
Tevâzu, alçak gönüllülüktür. Peygamber ahlâkından damıtılmış güzelliklerden bir demet güldür Müslüman'a sunulan. Öyle güzellik ki, nasıl sadaka ve zekât malı eksiltmiyorsa, tevâzu da Müslümanın kişiliğinde bir eksiklik meydana getirmez
Tevâzu sayesinde Müslüman yüksek derecelere erişir. Sahip olduğu her türlü imkân bu sayede kontrol altında bulunur. İbadetlerini huşû içinde yapar.
Tevâzu, kulun diğer insanlar ile irtibatını artırırken, sevgi bağlarını pekiştirir. Hiçbir zaman sahibine üstünlük taslatmaz. Zengin, fakir onun nazarında aynı insanî değerlere sahiptir. Sıfat farklılıkları davranış biçimini yönlendirip, nefsî duygularının etkisiyle hareket ettirmez. Çünkü mütevâzı insanları Allah Celle Celaluhu yüceltir yanlış bir iş yapmaktan uzak tutar.
Tevâzu, sahibini koruyan büyük bir nimettir. Allah Celle Celaluhu sevdiği kullara ikram eder. Tevâzu da zirveye çıkmış Efendimiz Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyuruyor
"Dört şey vardır ki, Allahu Teâlâ sevdiği kimselere verir: Sükût etmek, bu ibadetin başlangıcıdır. Allah'a tevekkül, tevazu ve dünyadan meylini kesmek."(2)
Hak, menfaatten üstündür
Günümüzde pek çok konu, farklı yorumlandığı gibi, tevâzu da zaman zaman yanlış anlaşılmaktan nasibini almıştır. İslâm'ın açık bir şekilde ifade edilen emirlerine karşı zıt olan davranışları görüp iç geçirmek, boyun bükmek değildir. Müslüman benzeri hâdiselere tevâzu gözüyle bakamaz. Fedakârlık olarak sadece menfaatlerinden taviz verebilir. Hakkından asla. Zira hak, menfaatten üstündür.
Tevâzu, yapılan haksızlıklar karşısında susarak "Eh ne yapalım, elbet vardır bir hikmeti" demek değildir. İman ile birlikte doğmuş, gönüllere inşirah veren ilâhî bir vasıftır. Zillet değil, alçaklık hiç değildir. Kulluk kalitesini artıran, Kendini Hakk'a yaklaştıran, feyiz pınarlarından gönlüne damlayan ilâhî lütuftur.
Tevâzu, kulu diğer insanlar nazarında saygın bir yere oturtur. Çünkü insanlar mütevâzı kimselerle konuşurken daha rahat hareket etmesine sebep olur. İnsanlara tesir etmenin, onların gönlüne girmenin yolu, tevâzuyu kuşanmaktan geçer.
İçime bir kibir düşer diye endişe ettim
Mütevâzı insanları hor gören, aşağılayan kimselere aynıyla mukabele etmenin caiz olduğunu, Efendimiz Sallallahu Aleyhi ve Sellem şu hadisi ile ne güzel açıklıyor:
"Ümmetimden tevazu sahibi olanları gördüğünüz zaman siz de onlara tevâzu gösterin. Fakat kibirlileri gördüğünüzde siz de kibirlenin. Zira kibirlenene karşı kibir, onları hor ve küçük düşürmektir."(3)
Ebû Ümame anlatıyor:
"Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem evinden çıktı, Bakî kabristanlığına gidiyordu. Ashabından bir kısmı, onu takip etmeye başladı. Peygamber onlara önden yürümelerini emretti ve kendisi arkadan yürümeye başladı. Bunun sebebi sorulduğunda
"Ben sizin ayakkabılarınızın sesini duydum da içime bir kibir düşer diye endişe ettim." buyurdu.(4)
İlimde, ibadette, kullukta yükselmek isteyenler; tevâzu merdivenlerini tırmanmaya devam ederek Hakk'ın koruması altına girmeye gayret etmeliler. Kibir hastalığına zerre kadar bulaşmadan, kul olmanın sevincini mütevâzı olmanın ayrıcalığıyla yüreğinde birleştirebilenlere ne mutlu !
Sözlerimi Nebiler Nebisi Sallallahu Aleyhive Sellem'in bir duasıyla bitirmek istiyorum
"Allah'ım! Beni ilimle zenginleştir, tevâzuuyla süsle, takva ile ikram et, sıhhat ve afiyetle güzelleştir."(5)
Tevâzu, alçak gönüllülüktür. Peygamber ahlâkından damıtılmış güzelliklerden bir demet güldür Müslüman'a sunulan. Öyle güzellik ki, nasıl sadaka ve zekât malı eksiltmiyorsa, tevâzu da Müslümanın kişiliğinde bir eksiklik meydana getirmez
Tevâzu sayesinde Müslüman yüksek derecelere erişir. Sahip olduğu her türlü imkân bu sayede kontrol altında bulunur. İbadetlerini huşû içinde yapar.
Tevâzu, kulun diğer insanlar ile irtibatını artırırken, sevgi bağlarını pekiştirir. Hiçbir zaman sahibine üstünlük taslatmaz. Zengin, fakir onun nazarında aynı insanî değerlere sahiptir. Sıfat farklılıkları davranış biçimini yönlendirip, nefsî duygularının etkisiyle hareket ettirmez. Çünkü mütevâzı insanları Allah Celle Celaluhu yüceltir yanlış bir iş yapmaktan uzak tutar.
Tevâzu, sahibini koruyan büyük bir nimettir. Allah Celle Celaluhu sevdiği kullara ikram eder. Tevâzu da zirveye çıkmış Efendimiz Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyuruyor
"Dört şey vardır ki, Allahu Teâlâ sevdiği kimselere verir: Sükût etmek, bu ibadetin başlangıcıdır. Allah'a tevekkül, tevazu ve dünyadan meylini kesmek."(2)
Hak, menfaatten üstündür
Günümüzde pek çok konu, farklı yorumlandığı gibi, tevâzu da zaman zaman yanlış anlaşılmaktan nasibini almıştır. İslâm'ın açık bir şekilde ifade edilen emirlerine karşı zıt olan davranışları görüp iç geçirmek, boyun bükmek değildir. Müslüman benzeri hâdiselere tevâzu gözüyle bakamaz. Fedakârlık olarak sadece menfaatlerinden taviz verebilir. Hakkından asla. Zira hak, menfaatten üstündür.
Tevâzu, yapılan haksızlıklar karşısında susarak "Eh ne yapalım, elbet vardır bir hikmeti" demek değildir. İman ile birlikte doğmuş, gönüllere inşirah veren ilâhî bir vasıftır. Zillet değil, alçaklık hiç değildir. Kulluk kalitesini artıran, Kendini Hakk'a yaklaştıran, feyiz pınarlarından gönlüne damlayan ilâhî lütuftur.
Tevâzu, kulu diğer insanlar nazarında saygın bir yere oturtur. Çünkü insanlar mütevâzı kimselerle konuşurken daha rahat hareket etmesine sebep olur. İnsanlara tesir etmenin, onların gönlüne girmenin yolu, tevâzuyu kuşanmaktan geçer.
İçime bir kibir düşer diye endişe ettim
Mütevâzı insanları hor gören, aşağılayan kimselere aynıyla mukabele etmenin caiz olduğunu, Efendimiz Sallallahu Aleyhi ve Sellem şu hadisi ile ne güzel açıklıyor:
"Ümmetimden tevazu sahibi olanları gördüğünüz zaman siz de onlara tevâzu gösterin. Fakat kibirlileri gördüğünüzde siz de kibirlenin. Zira kibirlenene karşı kibir, onları hor ve küçük düşürmektir."(3)
Ebû Ümame anlatıyor:
"Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem evinden çıktı, Bakî kabristanlığına gidiyordu. Ashabından bir kısmı, onu takip etmeye başladı. Peygamber onlara önden yürümelerini emretti ve kendisi arkadan yürümeye başladı. Bunun sebebi sorulduğunda
"Ben sizin ayakkabılarınızın sesini duydum da içime bir kibir düşer diye endişe ettim." buyurdu.(4)
İlimde, ibadette, kullukta yükselmek isteyenler; tevâzu merdivenlerini tırmanmaya devam ederek Hakk'ın koruması altına girmeye gayret etmeliler. Kibir hastalığına zerre kadar bulaşmadan, kul olmanın sevincini mütevâzı olmanın ayrıcalığıyla yüreğinde birleştirebilenlere ne mutlu !
Sözlerimi Nebiler Nebisi Sallallahu Aleyhive Sellem'in bir duasıyla bitirmek istiyorum
"Allah'ım! Beni ilimle zenginleştir, tevâzuuyla süsle, takva ile ikram et, sıhhat ve afiyetle güzelleştir."(5)