TEFVİZ MUAVİNİ
MADDE - 41: Halife yönetim mesuliyeti taşıyacak tefviz muavini tayin eder. Bu muavine kendi görüşüne ve içtihadına göre işleri yürütme yetkisi verir.
MADDE - 42: Halife olma şartları, yani Erkek olmak, Müslüman olmak, Hür olmak, Baliğ olmak, Akil olmak ve Fasık değil Adaletli olmak şartları, Tefviz Muavini için de şarttır. Bunlara ilaveten kendisine vekalet olarak verilen işlerde ehil olması şarttır.
MADDE - 43: Tefviz Muavinin tayini şu iki hususu kapsamalıdır: Birincisi, umumi gözetme. İkincisi ise, naibliktir. Bunun için halifenin ona "Seni kendi yerime vekil tayin ettim" demesi gerekir. Ya da naiblik ve umumi gözetmeyi içeren manada söz söylemesi lazımdır. Şayet söz konusu tayin bu şekilde olmazsa muavin sayılmaz. Ancak bu tür bir tayinle tefviz muavininin yetkilerine sahip olur.
MADDE - 44: Tefviz Muavininin işi, infaz ettiği tayin ve atamalarla yürüttüğü işleri Halife ile görüşüp ona gösterir ki yetkisi Halife gibi olmasın.. İşte onun işi, görüşünü Halifeye bildirmek ve kendisine Halife tarafından verilecek emirleri yerine getirmektir.
MADDE - 45: Halife, Tefviz Muavininin işlerini ve yerine getirdiği hususları gözden geçirmelidir ki bunlardan doğru ve uygun olanı kararlaştırsın, hatayı düzeltsin. Çünkü ümmetin yürütme yetkisi Halifeye vekalet olarak verildi. Ve Halifenin içtihadına bırakıldı.
MADDE - 46: Tefviz Muavini bir iş hakkında plan hazırlar ve Halife bunu onaylarsa onu noksansız ve fazlasız Halifenin onayladığı şekilde yerine getirir. Eğer halife sözünden döner ve muavin de uyguladığı şeyden göre dönmeye itiraz ederse bakılır; itiraz şayet muavinin usulü vechiyle yerine getirdiği hükme veya yerine bıraktığı bir malla ilgili ise muavinin icrası geçerli olur. Çünkü esasta bu icra halifenin bir görüşüdür. Halife, yerine getirdiği hükmü veya harcadığı malı geri alamaz. Eğer muavinin yaptığı iş bunlar dışında olup, bir vali tayin etmek veya bir ordu techiz etmek gibi bir iş olursa, halife muavine itiraz edebilir. Bu durumda halifenin görüşü yürütülür. Ve muavinin icra ettiği iş kaldırılır. Çünkü halife kendi işleriyle ilgili böyle hususlardan dönme hakkına sahip olunca, onun bu hakka muavinin işlerinde de sahip olması gayet tabiidir.
MADDE - 47: Tefviz Muavini dairelerden herhangi birine veya işlerin özel bir kısmına tahsis olunmaz. Çünkü kendisine verilen vekalet geneldir. Doğrudan idari işleri yürütmez. Onun idarî organı (daireler sistemi) denetimi genel olur.
TENFİZ MUAVİNİ
MADDE - 48: Halife, işleri yerine getirmek, uygulamak için bir muavin (Tenfiz Muavini) tayin eder. Onun işi yönetimden değil, idari işlerdendir. Onun dairesi dahili ve harici cihetler için halifeden çıkan hususları onlara ulaştırmak ve bu cihetlerden gelen şeyleri halifeye ulaştırmak için kurulmuş bir sistemdir. İşte bu sistem halife ile diğerleri arasında bir iletişim aracıdır.
MADDE - 49: Tenfız muavininin müslüman olması şarttır. Çünkü kendisi halifenin iç (yakın) çevresinde bulunan kişilerdendir.
MADDE - 50: Tenfiz muavini, tefviz muavini gibi halife ile doğrudan temas halinde bulunur. Muavin sayılır. Fakat onun muavinliği yönetimde değil tenfizde/ uygulamadadır.
MADDE - 41: Halife yönetim mesuliyeti taşıyacak tefviz muavini tayin eder. Bu muavine kendi görüşüne ve içtihadına göre işleri yürütme yetkisi verir.
MADDE - 42: Halife olma şartları, yani Erkek olmak, Müslüman olmak, Hür olmak, Baliğ olmak, Akil olmak ve Fasık değil Adaletli olmak şartları, Tefviz Muavini için de şarttır. Bunlara ilaveten kendisine vekalet olarak verilen işlerde ehil olması şarttır.
MADDE - 43: Tefviz Muavinin tayini şu iki hususu kapsamalıdır: Birincisi, umumi gözetme. İkincisi ise, naibliktir. Bunun için halifenin ona "Seni kendi yerime vekil tayin ettim" demesi gerekir. Ya da naiblik ve umumi gözetmeyi içeren manada söz söylemesi lazımdır. Şayet söz konusu tayin bu şekilde olmazsa muavin sayılmaz. Ancak bu tür bir tayinle tefviz muavininin yetkilerine sahip olur.
MADDE - 44: Tefviz Muavininin işi, infaz ettiği tayin ve atamalarla yürüttüğü işleri Halife ile görüşüp ona gösterir ki yetkisi Halife gibi olmasın.. İşte onun işi, görüşünü Halifeye bildirmek ve kendisine Halife tarafından verilecek emirleri yerine getirmektir.
MADDE - 45: Halife, Tefviz Muavininin işlerini ve yerine getirdiği hususları gözden geçirmelidir ki bunlardan doğru ve uygun olanı kararlaştırsın, hatayı düzeltsin. Çünkü ümmetin yürütme yetkisi Halifeye vekalet olarak verildi. Ve Halifenin içtihadına bırakıldı.
MADDE - 46: Tefviz Muavini bir iş hakkında plan hazırlar ve Halife bunu onaylarsa onu noksansız ve fazlasız Halifenin onayladığı şekilde yerine getirir. Eğer halife sözünden döner ve muavin de uyguladığı şeyden göre dönmeye itiraz ederse bakılır; itiraz şayet muavinin usulü vechiyle yerine getirdiği hükme veya yerine bıraktığı bir malla ilgili ise muavinin icrası geçerli olur. Çünkü esasta bu icra halifenin bir görüşüdür. Halife, yerine getirdiği hükmü veya harcadığı malı geri alamaz. Eğer muavinin yaptığı iş bunlar dışında olup, bir vali tayin etmek veya bir ordu techiz etmek gibi bir iş olursa, halife muavine itiraz edebilir. Bu durumda halifenin görüşü yürütülür. Ve muavinin icra ettiği iş kaldırılır. Çünkü halife kendi işleriyle ilgili böyle hususlardan dönme hakkına sahip olunca, onun bu hakka muavinin işlerinde de sahip olması gayet tabiidir.
MADDE - 47: Tefviz Muavini dairelerden herhangi birine veya işlerin özel bir kısmına tahsis olunmaz. Çünkü kendisine verilen vekalet geneldir. Doğrudan idari işleri yürütmez. Onun idarî organı (daireler sistemi) denetimi genel olur.
TENFİZ MUAVİNİ
MADDE - 48: Halife, işleri yerine getirmek, uygulamak için bir muavin (Tenfiz Muavini) tayin eder. Onun işi yönetimden değil, idari işlerdendir. Onun dairesi dahili ve harici cihetler için halifeden çıkan hususları onlara ulaştırmak ve bu cihetlerden gelen şeyleri halifeye ulaştırmak için kurulmuş bir sistemdir. İşte bu sistem halife ile diğerleri arasında bir iletişim aracıdır.
MADDE - 49: Tenfız muavininin müslüman olması şarttır. Çünkü kendisi halifenin iç (yakın) çevresinde bulunan kişilerdendir.
MADDE - 50: Tenfiz muavini, tefviz muavini gibi halife ile doğrudan temas halinde bulunur. Muavin sayılır. Fakat onun muavinliği yönetimde değil tenfizde/ uygulamadadır.