ŞİRK:
Şe-ri-ke" fiilinin masdarı, ortak olma demektir. Dinî anlamda şirk, Allah'a eş ve ortak koşma manasına gelir.
Kur'an-ı Kerim'i incelediğimiz zaman, şirke düşen insanların nefislerine tabi olarak tevhide karşı çıkmalarının neticesinde bu duruma düştüklerini görüyoruz. Bütün müşrik toplumlarda, genellikle ahlaksızlık, nefis duyguları, zulüm, hırs, azgınlık, taşkınlık ve menfaatperestlik hakimdir. Şirkin temeli, insanların Allah'a tam manasıyle inanmamaları, O'nun emir ve yasaklarına gerektiği gibi uymamaları ve ondan sonra yukarıda arzedilen süfli bir duruma düşmelerine dayanır. Bu husus birçok âyet`te ve hadis`te dile getirilmiştir
«Yalnızca sana kulluk eder ve yalnızca senden yardım dileriz.»
(Fatiha: 4)
Allah (c.c) şöyle buyuruyor
Ey inanmış kullarım! Benim yarattığım yeryü-zü geniştir. Yalnız bana kulluk ediniz.»
(Ankebut: 56)
Bu ayeti kerimede Allah (c.c) mü'minlere Allah'a ibadet etmek ve tevhid dinine uygun olarak yaşamak için; tevhid dininin gereklerini yerine getiremedikleri ve şirke düşmek için zorlandıkları yerden hicret etmelerini emrediyor.
Hicret kıyamete kadar bu ümmete farz kılınmıştır.
«Yalnızca sana kulluk ederiz» demek; bütün şirklerden uzak durarak, kendimizi şirkten tamamen arındırarak sana ibadet ederiz, demektir.
«Senden yardım dileriz» demek; her konuda yalnız senden yardım isteriz, demektir. Çünkü gerçek kuvvet sahibi yalnız Allah'tır.
Rasulullah (s.a.s) şöyle buyuruyor:
«Yardım istediğin zaman yalnızca Allah'tan yar-dım iste.»
(Müslim)
Hadisi şerifte yardımın sadece Allah'tan istene-bileceği ve herşeyde O'na güvenilmesi gerektiği bildiriliyor. Bir kişi yalnız Allah'ın yapabileceği bir şey için Allah'tan başkasından yardım isterse müşrik olur.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Rabbinizi yardıma çağırıyordunuz. O: «Ben, size birbiri peşinden bin melekle yardım ederim» diye cevap vermişti.»
(Enfal: 9)
Rasulullah (s.a.s) Bedir harbinde müşriklerin çokluğunu görünce Allah'tan yardım istedi. Allah (c.c) da ona yardım ederek zafere ulaştırdı. Bu ayetten anla-şılıyor ki yardımına çağırmak ibadettir. Allah'tan baş-kasını yardımına çağırmak şirktir.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«De ki: Namazım, kestiğim kurban, hayatım ve ölümüm Alemlerin Rabbi olan Allah içindir. O'nun hiçbir ortağı yoktur. Müslümanların ilki olarak bununla emrolundum.»
(En'am: 162-163)
Yani; Ey Muhammed! De ki: Ey Allah'tan başkasına ibadet eden, Allah'tan başkası için kurban kesen müşrikler! Ben ibadetimi yalnız Allah için yapar, yalnız O'nun için kurban keserim. Bütün hayatım ve ölümüm yalnız Alemlerin Rabbi olan Allah içindir. O'nun hiçbir ortağı yoktur. Böylece amel etmek ve bunu söylemekle emrolundum.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Rabbin için namaz kıl, kurban kes.»
(Kevser: 2)
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Asra yemin olsun ki insan hiç şephesiz hüsran-dadır. Ancak inanıp yararlı iş işleyenler ve birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye edenler bundan müstes-nadır.»
(Asr: 1-3)
İmam Buhari (rahmetullahi aleyh):
«Ey Muhammed! Bil ki Allah'tan başka ibadete layık ilah yoktur. Kendinin, inanmış erkek ve ka-dınların günahlarının bağışlanmasını dile.» (Muhammed: 19) ayetini zikrettikten sonra şöyle diyor:
«İlim amelden öncedir. Çünkü Allah (c.c) bu ayeti kerimede ilim yapmayı amel ve tebliğ etmekten önce söyledi. Yani yapılan amellerin bilerek ve şuurlu olarak yapılması gerekir.»
Akıl baliğ olan her müslüman kadın ve erkeğin aşağıdaki üç meseleyi öğrenmesi, inanıp buna uygun amel etmesi farzdır.
Birincisi: Allah (c.c) bizi yarattı. Bize rızık verdi. Bizi başıboş bırakmadı ve bize bir rasul gönderdi. Bu rasule itaat edip gösterdiği şekilde hareket eden cennete girer, ona karşı gelip isyan eden ise cehenneme girer.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Firavun'a bir rasul gönderdiğimiz gibi size de hakkınızda şahitlik edecek bir rasul gönderdik. Ama Firavun o rasule karşı gelmişti de onu çok ağır bir cezaya uğratmıştık.» (Müzzemmil: 15-16)
İkincisi: Allah; ibadette (yani gerçek anlamdaki ibadette) ister rasul, ister melek olsun hiçbir şeyin kendisine şirk (ortak) koşulmasından asla razı olmaz.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Mescidler şüphesiz ki Allah'ındır. Öyleyse oralarda Allah'tan başka bir şeye ibadet etmeyin.» (Cin: 1
(Yani; Allah'ın size insanları davet etmekle emrettiği şeylerden başka bir şeye insanları davet etmeyin. Böyle yaparsanız müşrik olursunuz.)
Üçüncüsü: İbadeti yalnız Allah'a has kılıp Rasulüne itaat eden hiçbir insanın müşrik ve kafirlere sevgi ve dostluk göstermesi en yakın akrabası bile olsa caiz olmayıp büyük şirktir.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Allah'a ve ahiret gününe inanan bir milletin babaları veya oğulları veya kardeşleri ya da akrabaları olsa bile, Allah'a ve Rasulüne karşı gelenlere sevgi beslediklerini göremezsin. İşte Allah imanı bunların kalplerine yazmış ve katından bir nur ile onları desteklemiştir. Onları altlarından ırmaklar akan içinde temelli kalacakları cennetlere koyar. Allah onlardan razı olmuştur. Onlar da Allah'tan razı olmuştur. İşte bunlar Allah'tan yana olanlardır. İyi bilinki saadete erecek olanlar Allah'tan yana olanlardır.»
(Mücadele: 22)
«Ey Muhammed! De ki: «Eğer babalarınız, oğulları
nız, kardeşleriniz, eşleriniz, akrabalarınız, elde ettiğ-iniz mallar, durgunluğa uğramasından korktuğunuz ticaret ve hoşlandığınız evleriniz Allah'tan, Rasulü'n-den ve Allah yolunda cihad etmekten sizin için daha fazla sevgili ise Allah'ın emri gelinceye kadar bekleyin. Allah fasıklar topluluğunu hidayete erdirmez.»
(Tevbe: 24)
ŞİRK
Şirk üç türlüdür.
1 - Büyük Şirk 2 - Küçük Şirk 3 - Gizli Şirk.
1 - Büyük Şirk:
a) Dua Yapmada Şirk: (Dua yalnız Allah'a yapılır. Başkasına yapıldığı zaman şirktir. Ölüden yardım istemek gibi.)
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Gemiye bindikleri zaman dini yalnız Allah'a has kılarak O'na yalvarırlar. Ama Allah onları karaya çıkararak kurtarınca O'na hemen eş koşarlar.»
(Ankebut: 65)
Niyet ve İstemede Şirk: (Yani; bir iş yaparken Allah rızasından başka birşey için yapmaktır.)
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Dünya hayatını ve güzelliklerini isteyenler orada işlediklerinin karşılığını eksikliğe uğratılmadan veririz. İşte ahirette onlara ateşten başka birşey yoktur. İşledikleri şeyler orada boşa gitmiştir. zaten yapmakta oldukları da batıldır.» (Hud: 15-16)
c) İtaatte Şirk: (Allah'ın itaat etmeyi yasakladığı bir konuda birisine itaat etmek veya kendisine itaat edilmeyi yasakladığı birisine itaat etmek demektir.)
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Onlar Allah'ı bırakıp hahamlarını, papazlarını, (din adamlarını) ve Meryem oğlu Mesih'i rab edindiler. Oysa tek olan Allah'tan başkasına ibadet etmemekle emrolunmuşlardı. Ondan başka ibadete layık ilah yoktur. Allah koştukları eşlerden münezzeh-tir.»
(Tevbe: 31)
Birgün Rasulullah (s.a.s) bu ayeti kerimeyi okuduğu sırada içeriye daha evvel hristiyan iken İslam'la şeref-lenen Adiyy İbn Hatem (r.a) girdi ve bu ayeti kerimeyi duyunca Rasulullah (s.a.s)'e:
«Onlara ibadet etmiyorlar ki» dedi.
Bunun üzerine Rasulullah (s.a.s):
«Onlar Allah'ın helal kıldığı bir şeyi haram, haram kıldığı bir şeyi helal kıldıkları zaman onlara itaat etmiyorlar mı?» diye sorunca Adiyy b. Hatem:
«Evet» diye cevap verdi. Rasulullah (s.a.s) de:
«İşte böylece onlara ibadet ediyorlar» buyurdu. (Tirmizi-Ahmed b. Hanbel)
d) Sevgide Şirk: (Yani; bir mahluku veya herhangi birşeyi Allah kadar veya Allah'tan daha çok sevmektir.)
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«İnsanlar arasında Allah'ı bırakıp O'na koştuk-ları eşleri Allah gibi sevenler vardır. Halbuki iman edenlerin Allah'ı sevmesi herşeyden fazladır.»
(Bakara: 165)
2 - Küçük Şirk: Riya (gösteriş)'dir.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Rabbine kavuşmayı uman kimse yararlı iş işle-sin ve Rabbine ibadette ortak koşmasın.»
(Kehf: 110)
Rasulullah (s.a.s) şöyle buyuruyor:
«Sizin için en çok korktuğum şey küçük şirktir.» Bunun üzerine sahabeler şöyle sordu:
«Küçük şirk nedir? Ya Rasulallah!» Rasulullah (s.a.s) de şöyle cevap verdi:
«Riyadır. Cenabı Hak insanları amellerine karşı-lık cezalandıracağı zaman riyakarlara: «Dünyada gösteriş yaptığınız kimselerin yanına gidin. Onların yanında bir mükafat bulabilecek misiniz?» diyecektir.» (Ahmed b. Hanbel)
3) Gizli Şirk:
Rasulullah (s.a.s) şöyle buyuruyor:
«Bu ümmetin şirki karanlık bir gecede dümdüz bir kayanın üzerinde yürüyen siyah bir karıncanın ayak sesinden daha gizlidir.» (Hakim)
Büyük şirk insanı İslam dininden çıkarır, kafir yapar. Küçük şirk ise İslam dininden çıkartmayıp büyük günahlardan daha günahtır.
Gizli şirkin kefareti ise Rasulullah (s.a.s)'in devamlı olarak söylediği şu duayı tekrarlamaktır:Allah`ım Bildiğim şeylerde şirk koşmaktan sana sığınırım. Bilmediğim şirkten de senin affını dile
Şe-ri-ke" fiilinin masdarı, ortak olma demektir. Dinî anlamda şirk, Allah'a eş ve ortak koşma manasına gelir.
Kur'an-ı Kerim'i incelediğimiz zaman, şirke düşen insanların nefislerine tabi olarak tevhide karşı çıkmalarının neticesinde bu duruma düştüklerini görüyoruz. Bütün müşrik toplumlarda, genellikle ahlaksızlık, nefis duyguları, zulüm, hırs, azgınlık, taşkınlık ve menfaatperestlik hakimdir. Şirkin temeli, insanların Allah'a tam manasıyle inanmamaları, O'nun emir ve yasaklarına gerektiği gibi uymamaları ve ondan sonra yukarıda arzedilen süfli bir duruma düşmelerine dayanır. Bu husus birçok âyet`te ve hadis`te dile getirilmiştir
«Yalnızca sana kulluk eder ve yalnızca senden yardım dileriz.»
(Fatiha: 4)
Allah (c.c) şöyle buyuruyor
Ey inanmış kullarım! Benim yarattığım yeryü-zü geniştir. Yalnız bana kulluk ediniz.»
(Ankebut: 56)
Bu ayeti kerimede Allah (c.c) mü'minlere Allah'a ibadet etmek ve tevhid dinine uygun olarak yaşamak için; tevhid dininin gereklerini yerine getiremedikleri ve şirke düşmek için zorlandıkları yerden hicret etmelerini emrediyor.
Hicret kıyamete kadar bu ümmete farz kılınmıştır.
«Yalnızca sana kulluk ederiz» demek; bütün şirklerden uzak durarak, kendimizi şirkten tamamen arındırarak sana ibadet ederiz, demektir.
«Senden yardım dileriz» demek; her konuda yalnız senden yardım isteriz, demektir. Çünkü gerçek kuvvet sahibi yalnız Allah'tır.
Rasulullah (s.a.s) şöyle buyuruyor:
«Yardım istediğin zaman yalnızca Allah'tan yar-dım iste.»
(Müslim)
Hadisi şerifte yardımın sadece Allah'tan istene-bileceği ve herşeyde O'na güvenilmesi gerektiği bildiriliyor. Bir kişi yalnız Allah'ın yapabileceği bir şey için Allah'tan başkasından yardım isterse müşrik olur.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Rabbinizi yardıma çağırıyordunuz. O: «Ben, size birbiri peşinden bin melekle yardım ederim» diye cevap vermişti.»
(Enfal: 9)
Rasulullah (s.a.s) Bedir harbinde müşriklerin çokluğunu görünce Allah'tan yardım istedi. Allah (c.c) da ona yardım ederek zafere ulaştırdı. Bu ayetten anla-şılıyor ki yardımına çağırmak ibadettir. Allah'tan baş-kasını yardımına çağırmak şirktir.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«De ki: Namazım, kestiğim kurban, hayatım ve ölümüm Alemlerin Rabbi olan Allah içindir. O'nun hiçbir ortağı yoktur. Müslümanların ilki olarak bununla emrolundum.»
(En'am: 162-163)
Yani; Ey Muhammed! De ki: Ey Allah'tan başkasına ibadet eden, Allah'tan başkası için kurban kesen müşrikler! Ben ibadetimi yalnız Allah için yapar, yalnız O'nun için kurban keserim. Bütün hayatım ve ölümüm yalnız Alemlerin Rabbi olan Allah içindir. O'nun hiçbir ortağı yoktur. Böylece amel etmek ve bunu söylemekle emrolundum.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Rabbin için namaz kıl, kurban kes.»
(Kevser: 2)
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Asra yemin olsun ki insan hiç şephesiz hüsran-dadır. Ancak inanıp yararlı iş işleyenler ve birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye edenler bundan müstes-nadır.»
(Asr: 1-3)
İmam Buhari (rahmetullahi aleyh):
«Ey Muhammed! Bil ki Allah'tan başka ibadete layık ilah yoktur. Kendinin, inanmış erkek ve ka-dınların günahlarının bağışlanmasını dile.» (Muhammed: 19) ayetini zikrettikten sonra şöyle diyor:
«İlim amelden öncedir. Çünkü Allah (c.c) bu ayeti kerimede ilim yapmayı amel ve tebliğ etmekten önce söyledi. Yani yapılan amellerin bilerek ve şuurlu olarak yapılması gerekir.»
Akıl baliğ olan her müslüman kadın ve erkeğin aşağıdaki üç meseleyi öğrenmesi, inanıp buna uygun amel etmesi farzdır.
Birincisi: Allah (c.c) bizi yarattı. Bize rızık verdi. Bizi başıboş bırakmadı ve bize bir rasul gönderdi. Bu rasule itaat edip gösterdiği şekilde hareket eden cennete girer, ona karşı gelip isyan eden ise cehenneme girer.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Firavun'a bir rasul gönderdiğimiz gibi size de hakkınızda şahitlik edecek bir rasul gönderdik. Ama Firavun o rasule karşı gelmişti de onu çok ağır bir cezaya uğratmıştık.» (Müzzemmil: 15-16)
İkincisi: Allah; ibadette (yani gerçek anlamdaki ibadette) ister rasul, ister melek olsun hiçbir şeyin kendisine şirk (ortak) koşulmasından asla razı olmaz.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Mescidler şüphesiz ki Allah'ındır. Öyleyse oralarda Allah'tan başka bir şeye ibadet etmeyin.» (Cin: 1
(Yani; Allah'ın size insanları davet etmekle emrettiği şeylerden başka bir şeye insanları davet etmeyin. Böyle yaparsanız müşrik olursunuz.)
Üçüncüsü: İbadeti yalnız Allah'a has kılıp Rasulüne itaat eden hiçbir insanın müşrik ve kafirlere sevgi ve dostluk göstermesi en yakın akrabası bile olsa caiz olmayıp büyük şirktir.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Allah'a ve ahiret gününe inanan bir milletin babaları veya oğulları veya kardeşleri ya da akrabaları olsa bile, Allah'a ve Rasulüne karşı gelenlere sevgi beslediklerini göremezsin. İşte Allah imanı bunların kalplerine yazmış ve katından bir nur ile onları desteklemiştir. Onları altlarından ırmaklar akan içinde temelli kalacakları cennetlere koyar. Allah onlardan razı olmuştur. Onlar da Allah'tan razı olmuştur. İşte bunlar Allah'tan yana olanlardır. İyi bilinki saadete erecek olanlar Allah'tan yana olanlardır.»
(Mücadele: 22)
«Ey Muhammed! De ki: «Eğer babalarınız, oğulları
nız, kardeşleriniz, eşleriniz, akrabalarınız, elde ettiğ-iniz mallar, durgunluğa uğramasından korktuğunuz ticaret ve hoşlandığınız evleriniz Allah'tan, Rasulü'n-den ve Allah yolunda cihad etmekten sizin için daha fazla sevgili ise Allah'ın emri gelinceye kadar bekleyin. Allah fasıklar topluluğunu hidayete erdirmez.»
(Tevbe: 24)
ŞİRK
Şirk üç türlüdür.
1 - Büyük Şirk 2 - Küçük Şirk 3 - Gizli Şirk.
1 - Büyük Şirk:
a) Dua Yapmada Şirk: (Dua yalnız Allah'a yapılır. Başkasına yapıldığı zaman şirktir. Ölüden yardım istemek gibi.)
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Gemiye bindikleri zaman dini yalnız Allah'a has kılarak O'na yalvarırlar. Ama Allah onları karaya çıkararak kurtarınca O'na hemen eş koşarlar.»
(Ankebut: 65)
Niyet ve İstemede Şirk: (Yani; bir iş yaparken Allah rızasından başka birşey için yapmaktır.)
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Dünya hayatını ve güzelliklerini isteyenler orada işlediklerinin karşılığını eksikliğe uğratılmadan veririz. İşte ahirette onlara ateşten başka birşey yoktur. İşledikleri şeyler orada boşa gitmiştir. zaten yapmakta oldukları da batıldır.» (Hud: 15-16)
c) İtaatte Şirk: (Allah'ın itaat etmeyi yasakladığı bir konuda birisine itaat etmek veya kendisine itaat edilmeyi yasakladığı birisine itaat etmek demektir.)
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Onlar Allah'ı bırakıp hahamlarını, papazlarını, (din adamlarını) ve Meryem oğlu Mesih'i rab edindiler. Oysa tek olan Allah'tan başkasına ibadet etmemekle emrolunmuşlardı. Ondan başka ibadete layık ilah yoktur. Allah koştukları eşlerden münezzeh-tir.»
(Tevbe: 31)
Birgün Rasulullah (s.a.s) bu ayeti kerimeyi okuduğu sırada içeriye daha evvel hristiyan iken İslam'la şeref-lenen Adiyy İbn Hatem (r.a) girdi ve bu ayeti kerimeyi duyunca Rasulullah (s.a.s)'e:
«Onlara ibadet etmiyorlar ki» dedi.
Bunun üzerine Rasulullah (s.a.s):
«Onlar Allah'ın helal kıldığı bir şeyi haram, haram kıldığı bir şeyi helal kıldıkları zaman onlara itaat etmiyorlar mı?» diye sorunca Adiyy b. Hatem:
«Evet» diye cevap verdi. Rasulullah (s.a.s) de:
«İşte böylece onlara ibadet ediyorlar» buyurdu. (Tirmizi-Ahmed b. Hanbel)
d) Sevgide Şirk: (Yani; bir mahluku veya herhangi birşeyi Allah kadar veya Allah'tan daha çok sevmektir.)
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«İnsanlar arasında Allah'ı bırakıp O'na koştuk-ları eşleri Allah gibi sevenler vardır. Halbuki iman edenlerin Allah'ı sevmesi herşeyden fazladır.»
(Bakara: 165)
2 - Küçük Şirk: Riya (gösteriş)'dir.
Allah (c.c) şöyle buyuruyor:
«Rabbine kavuşmayı uman kimse yararlı iş işle-sin ve Rabbine ibadette ortak koşmasın.»
(Kehf: 110)
Rasulullah (s.a.s) şöyle buyuruyor:
«Sizin için en çok korktuğum şey küçük şirktir.» Bunun üzerine sahabeler şöyle sordu:
«Küçük şirk nedir? Ya Rasulallah!» Rasulullah (s.a.s) de şöyle cevap verdi:
«Riyadır. Cenabı Hak insanları amellerine karşı-lık cezalandıracağı zaman riyakarlara: «Dünyada gösteriş yaptığınız kimselerin yanına gidin. Onların yanında bir mükafat bulabilecek misiniz?» diyecektir.» (Ahmed b. Hanbel)
3) Gizli Şirk:
Rasulullah (s.a.s) şöyle buyuruyor:
«Bu ümmetin şirki karanlık bir gecede dümdüz bir kayanın üzerinde yürüyen siyah bir karıncanın ayak sesinden daha gizlidir.» (Hakim)
Büyük şirk insanı İslam dininden çıkarır, kafir yapar. Küçük şirk ise İslam dininden çıkartmayıp büyük günahlardan daha günahtır.
Gizli şirkin kefareti ise Rasulullah (s.a.s)'in devamlı olarak söylediği şu duayı tekrarlamaktır:Allah`ım Bildiğim şeylerde şirk koşmaktan sana sığınırım. Bilmediğim şirkten de senin affını dile
