Esselamu aleyküm ve rahmetullahi ve berekatühü
Diğer alim ve evliyaların örneğin Seyyid Abdülkadir Geylani "kuddise sirruh" veya İmam-ı Gazali "rahmetullahi teala aleyh" in neden silsile içinde olmadıkları ancak bazı kavramlarla izah edilebilir, inşaallahü teala istifadeli olur.
Sülûk Yolu:
[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]İnsan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]Allahü teâlân[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n sevgisine kavu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turan yollardan biri. [/FONT]
[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]İnsan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]Allahü teâlân[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n sevgisine kavu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turan yol ikidir. Biri nübüvvet yolu olup, asl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n asl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]na kavu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turur. Eshâb-[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kirâm[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n (Peygamber efendimizin mübârek arkada[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n) hepsi, bu yoldan vâs[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l oldular. Sonra gelenlerden pek az zât da, bu yoldan ermi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tir. Bu yolda sebebe, vâs[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]taya lüzûm yoktur. Sâlik (tasavvuf yoluna giren), kâmil (yeti[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]) bir zât[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n sohbetinde kemâle geldikten sonra, feyzi as[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ldan al[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]p ilerler.[/FONT]
[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]İkinci yol, vilâyet yoludur. Kutblar, Evtâd, Nücebâ, Büdelâ ve di[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]er bütün evliyâ bu yoldan kavu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tur. Bu yola sülûk yolu da denir.Bu yolda, vâs[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ta, arac[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]lâz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]md[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Her iki yolun reisi ve rehberi Resûlullah't[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. [/FONT]
Vilâyet yolunun imâm[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı, feyz kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT], hazret-i Ali'dir. Bu yolda, Resûlullah onu vekîl etmi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tir. Hazret-i Fât[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ma ve Hasen ile Hüseyn onunla ortakt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rlar. Bu yolda gidenlerin hepsine feyz ve hidâyet, hazret-i Ali'nin arac[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ile gelir. Ondan sonra hazret-i Hasen ve Hüseyn bu vazîfeyi teslim ald[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT].[/FONT]
Bunlardan sonra, s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ıra ile On iki imâma verildi. On iki imâm[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n sonuncusu olan Muhammed Mehdî'den sonra ba[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]kas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]na verilmedi. Bütün evliyâya feyz ve hidâyet bunlardan gelmeye devâm etti. Abdülkâdir-i Geylânî kemâle gelince, bu makam ona verildi. Vefât[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ndan sonra da k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]yâmete kadar, herkese, feyz, rü[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]d ve hidâyet, onun rûhâniyetinden gelmektedir. ([FONT=TimesNewRomanPS-ItalicMT+1]İ[/FONT]mâm-[FONT=TimesNewRomanPS-ItalicMT+2]ı [/FONT]Rabbânî)[/FONT]
Nübüvvet Yolu:
Tasavvufta insanları Allahü teâlânın sevgisine, rızâsına kavuşturan iki yoldan birincisi ve en üstünü. Velî bir zâtın sohbetinde yetiştikten sonra arada sebeb ve vâsıta olmadan feyzin, kalb bilgilerinin asıl'dan yâni Resûlullah efendimizden alındığı yol. Allahü teâlânın rızâsına kavuşturan ikinci yol, vilâyet yolu (sülûk yolu)dur.
Nübüvvet yolu aslın aslına kavuşturur. Eshâb-ı kirâm bu yoldan kavuştular. Sonra gelenlerden pek az kimse de bu yoldan maksada ermiştir. İmâm-ı Rabbânî hazretleri (nübüvvet yoluyla vâsıl olmuş, kavuşmuştur. (Abdullah-ı Dehlevî)
Evliyâl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ık, velîlik makâm[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT], Allahü teâlâya yak[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n olma, gafletten uzak bulunma.[/FONT]
Vilâyetin hâs[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ıl olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]için, hârikalar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n, kerâmetlerin meydana gelmesi lâz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]m de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]ildir. Din âlimlerinin hârikalar göstermesi lâz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]m olmad[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]gibi, evliyân[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n da hârikalar göstermesi [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]art de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]ildir. (Muhammed Bâki-billah)[/FONT]
Vilâyete kavu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]şmak için mâsivây[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT](Allahü teâlâdan ba[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ka [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]eyleri) kalbden ç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]karmak lâz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]md[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.Tasavvuf büyüklerinin hepsi Ehl-i sünnet idi. Bid'at sâhiplerinden (bozuk, sap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k [/FONT]kimselerden) hiçbiri, Allahü teâlân[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ın mârifetine (O'nu tan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ma [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]erefine) yakla[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]amam[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]t[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.[/FONT]Vilâyet nûrlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı bunlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n kalblerine girmemi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tir. (Abdülhak-[FONT=TimesNewRomanPS-ItalicMT+2]ı [/FONT]Dehlevî)[/FONT]Evliyâ, vilâyetten, muhabbetten, mârifetten ve kurb-i ilâhîden (Allahü teâlâya yak[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ın [/FONT]olmaktan) kazand[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ıklar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]her [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]eyi, peygamberlere tâbi olmak sâyesinde elde ederler. Bu yolun [/FONT]d[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]dalâlet (sap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]kl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k) yoludur. (Muhammed Ma'sûm)[/FONT]