Hz. Peygamber (s.a.v.) Receb ayında oruç tutmuştur, ancak tamamını hiç oruçlu geçirmemiştir. Kaynaklarda, Receb ayına mahsus olmak üzere oruç tutulmasını tavsiye edene birçok hadis zikredilmiytir. Ne var ki bazı kitaplarda ve halk arasında çok yaygın hale gelmiş bulunan ve Receb ayının faziletinden söz eden ya da bu aydaki bu aydaki amellere özel değer alfeden bu hadislerin mevzu (uydurma) olduğu tespit edeilmiş, büyük kısmı da hadis bilginlerince "zayıf" olarak nitelendirilmiştir. (1)
Bu hadisler hakkındaki değerlendirmeler dikkate alındığında, hadis bilginlerinin "fezail konusunda zayıf hadisle (bu zayıflığın şiddetli zayıflık olmamak şartıyla) amel edebilir" hükmünden hareketle bu nevi rivayetlere itibar edilmiş olduğu ve böylece, Hz Peygamber'in Receb ayının tamamında değil, bir kısmını oruçlu geçirdiği anlaşılmaktadır.
İbn Abbad Hanif anlatıyor:
Said bin Cübeyr'e Receb ayındaki oruçtan sordum. Bana şu cevabı verdi;
İbn Abbas (r.a.)' dinledi, şöyle demişti:
"Resulullah (sav) Receb ayında bazı yıllarda öyle oruç tutardı ki biz, (Galiba) hiç yemeyecek derdik. Bazen de öyle yerdi ki biz, (Galiba) hiç tutmayacak derdik." (2)
Abdullah bin Şakik (r.a.) dedi ki:
Hz.Aişe (r.a.)'ya, "Rasulüllah (s.a.v.) bir ayı kamilen oruç tutar mıydı diye sordum. Şöyle cevap verdi:
"O'nun ölünceye kadar Ramazan'dan başka bir ayın hepsini oruç tuttuğunu ne de hiç tutmayarak ayın tamamını oruçsuz geçirdiğini bilmiyorum" (3)
Yine HzAişe (r.a.), şöyle demiştir:
"Rasulüllah (s.a.v) bazen biz onu (bu ayda) hiç iftar etmiyor diyinceye kadar oruç tutardı. Bazen de biz, kendisi (bu ayda) hiç oruç tutmuyor diyecek kadar oruçsuz bulunurdu. Ben, Rasulüllah'ın Ramazandan başka bir ayın orucunu tamamladığını asla görmedim. Şaban ayındaki kadar da kendisinde çok oruçlu olduğu bir ay görmedim."
Görüldüğü gibi bu konuda farklı rivayetler bulunmakla birlikte hiç birinde Receb ayının tamamını oruçlu geçermek konusunda Hz. Peygamber'den intikal eden hiç bir sünnet bilnmemektedir. Bununla birlikte ulema diğer rivayetleri de dikkate alarak Receb ayında nafile oruç tutmanın müstehap olduğu kanaatine varmışlardır.
Kaynaklar:
______________
1) Beşer, Faruk., İslam'da İnanç İbadet ve Günlük Yaşayış Ansiklopedisi, IV, 395, "Üçaylar" mad.
2) Buhari, Savm, 53; Ebu Davud, Savm, 55
3) Müslim, Sıyam, 173
Üç ayları nafile oruçlarla, nafile namazlarla, hayır ve hasenatla geçirelim İnşAllah.
Bu hadisler hakkındaki değerlendirmeler dikkate alındığında, hadis bilginlerinin "fezail konusunda zayıf hadisle (bu zayıflığın şiddetli zayıflık olmamak şartıyla) amel edebilir" hükmünden hareketle bu nevi rivayetlere itibar edilmiş olduğu ve böylece, Hz Peygamber'in Receb ayının tamamında değil, bir kısmını oruçlu geçirdiği anlaşılmaktadır.
İbn Abbad Hanif anlatıyor:
Said bin Cübeyr'e Receb ayındaki oruçtan sordum. Bana şu cevabı verdi;
İbn Abbas (r.a.)' dinledi, şöyle demişti:
"Resulullah (sav) Receb ayında bazı yıllarda öyle oruç tutardı ki biz, (Galiba) hiç yemeyecek derdik. Bazen de öyle yerdi ki biz, (Galiba) hiç tutmayacak derdik." (2)
Abdullah bin Şakik (r.a.) dedi ki:
Hz.Aişe (r.a.)'ya, "Rasulüllah (s.a.v.) bir ayı kamilen oruç tutar mıydı diye sordum. Şöyle cevap verdi:
"O'nun ölünceye kadar Ramazan'dan başka bir ayın hepsini oruç tuttuğunu ne de hiç tutmayarak ayın tamamını oruçsuz geçirdiğini bilmiyorum" (3)
Yine HzAişe (r.a.), şöyle demiştir:
"Rasulüllah (s.a.v) bazen biz onu (bu ayda) hiç iftar etmiyor diyinceye kadar oruç tutardı. Bazen de biz, kendisi (bu ayda) hiç oruç tutmuyor diyecek kadar oruçsuz bulunurdu. Ben, Rasulüllah'ın Ramazandan başka bir ayın orucunu tamamladığını asla görmedim. Şaban ayındaki kadar da kendisinde çok oruçlu olduğu bir ay görmedim."
Görüldüğü gibi bu konuda farklı rivayetler bulunmakla birlikte hiç birinde Receb ayının tamamını oruçlu geçermek konusunda Hz. Peygamber'den intikal eden hiç bir sünnet bilnmemektedir. Bununla birlikte ulema diğer rivayetleri de dikkate alarak Receb ayında nafile oruç tutmanın müstehap olduğu kanaatine varmışlardır.
Kaynaklar:
______________
1) Beşer, Faruk., İslam'da İnanç İbadet ve Günlük Yaşayış Ansiklopedisi, IV, 395, "Üçaylar" mad.
2) Buhari, Savm, 53; Ebu Davud, Savm, 55
3) Müslim, Sıyam, 173
Üç ayları nafile oruçlarla, nafile namazlarla, hayır ve hasenatla geçirelim İnşAllah.