İslam büyükleri bildikleri iyi ve doğru şeyleri, bilmeyenlere, en güzel tarzda öğretirlerdi. Çünkü ilmin zekatı, bilmeyenlere ilmi öğretmekle ödenir. Emr-i maruf ve nehy-i münker yapan, tavsiye ettiği iyi şeyleri kendi yapmalı, kötü olarak bildirdiği şeyleri kendisi işlememelidir! İşlerse sözü tesirli olmaz. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki: “İnsanlara iyiliği emreder de, kendinizi unutur musunuz!” (Bekara 44)
Allahü teâlâ, İsa aleyhisselama, “Önce kendine nasihat et, eğer kendin bu nasihati tutarsan, kendin bunu yaparsan, başkalarına da söyle! Kendin yapmazsan benden utan” buyurdu. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki: “Rabbinin yoluna hikmet ile, güzel öğütlerle çağır! Onlarla en güzel şekilde tartış!” (Nahl 125)
Adamın biri, Hasan Basrî hazretlerine gelip: “Bana nasihatta bulununuz!” demiş. O da şunları söylemiş: “Sakın günah işleme. Aksi halde kendini ateşe atmış olursun. Halbuki sen, bir kimsenin pireyi ateşe attığını görsen, iyi karşılamazsın O halde, her gün kendini defalarca ateşe atmayı nasıl iyi karşılarsın?”
“Bana öğüt veriniz!” diye müracaatta bulunan bir adama, Abdullah bin Mübârek hazretlerenin nasihati de şöyle olmuştur: “Kardeşim, fuzûlî olarak sağa-sola bakmayı bırak ki, huşû’ ehli olasın. Fuzûlî lâkırdıları bırak ki, hikmet ehli olasın. Fuzûlî yiyip-içmeyi bırak ki, ibadet ehli olasın. İnsanların ayıplarını araştırmayı da bırak ki, kendi kusurlarına muttali olasın. Allah’ın zâtı hakkında ilerigeri konuşmaları da bırak ki, şüphe ve nifak hastalıklarından kurtulasın!”
Muhammed bin Sirîn hazretleri de kendisine “Bana nasihat ediniz!” diye müracaatta bulunan bir adama şunları söylemiştir: “Sakın hiçbir kimseye haset etme. Zira o adam, cehennemliklerden biri ise, sonu cehenneme varacak olan fânî dünya nimetleri hakkında ona nasıl haset edeceksin? Eğer cennetliklerden biri ise, bu takdirde ona uymalı ve imrenmelisin. Haset etmene yine mahal yoktur! Senin için hayırlı olan da budur!”
Ebü’d-Derdâ hazretleri de, kendisinden nasihat isteyen birine verdiği karşılıkta: “Gizli amellerinin açığa çıkacağı günü asla unutma!” buyurmuştur.
Mehmet Oruç
Allahü teâlâ, İsa aleyhisselama, “Önce kendine nasihat et, eğer kendin bu nasihati tutarsan, kendin bunu yaparsan, başkalarına da söyle! Kendin yapmazsan benden utan” buyurdu. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki: “Rabbinin yoluna hikmet ile, güzel öğütlerle çağır! Onlarla en güzel şekilde tartış!” (Nahl 125)
Adamın biri, Hasan Basrî hazretlerine gelip: “Bana nasihatta bulununuz!” demiş. O da şunları söylemiş: “Sakın günah işleme. Aksi halde kendini ateşe atmış olursun. Halbuki sen, bir kimsenin pireyi ateşe attığını görsen, iyi karşılamazsın O halde, her gün kendini defalarca ateşe atmayı nasıl iyi karşılarsın?”
“Bana öğüt veriniz!” diye müracaatta bulunan bir adama, Abdullah bin Mübârek hazretlerenin nasihati de şöyle olmuştur: “Kardeşim, fuzûlî olarak sağa-sola bakmayı bırak ki, huşû’ ehli olasın. Fuzûlî lâkırdıları bırak ki, hikmet ehli olasın. Fuzûlî yiyip-içmeyi bırak ki, ibadet ehli olasın. İnsanların ayıplarını araştırmayı da bırak ki, kendi kusurlarına muttali olasın. Allah’ın zâtı hakkında ilerigeri konuşmaları da bırak ki, şüphe ve nifak hastalıklarından kurtulasın!”
Muhammed bin Sirîn hazretleri de kendisine “Bana nasihat ediniz!” diye müracaatta bulunan bir adama şunları söylemiştir: “Sakın hiçbir kimseye haset etme. Zira o adam, cehennemliklerden biri ise, sonu cehenneme varacak olan fânî dünya nimetleri hakkında ona nasıl haset edeceksin? Eğer cennetliklerden biri ise, bu takdirde ona uymalı ve imrenmelisin. Haset etmene yine mahal yoktur! Senin için hayırlı olan da budur!”
Ebü’d-Derdâ hazretleri de, kendisinden nasihat isteyen birine verdiği karşılıkta: “Gizli amellerinin açığa çıkacağı günü asla unutma!” buyurmuştur.
Mehmet Oruç