Niyet, yol levhası gibidir
11.28.2007
Niyet; kasdetmek, kalbin bir şeye yönelmesi ve kişinin, ibadetleri, emre itaat ve Allahü teâlânın rızasına kavuşmak için yaptığını kalbinden geçirmesidir. Her işte, iyi niyet yapmalıdır. Kalb ile halis, Allahü teâlâ emrettiği için niyet etmedikçe, hiçbir ibadete ve işe başlamamalıdır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: 11.28.2007
(Kul, birçok iyi ameller işler. Bu ameller mühürlü bir zarf ile melekler tarafından Allah’a yükseltilir ve bu zarf Allah’ın huzuruna konur. Allahü teâlâ; “Bu zarfı atınız, zira bunun içindeki amel, benim rızam için yapılmamıştır” buyurur. Sonra Allahü teâlâ melekleri çağırır ve; “Şu şu amelleri ona yazınız” buyurur. Melekler; “Ya Rabbi! O bunların hiçbirini yapmadı” derler. Allahü teâlâ; “Yapmadı ama, yapmaya niyet etti” buyurur.)
Her konuda niyet, çok önemlidir. Haramlardan kaçıp, farzları yerine getiren, dinimize hizmet niyetinde olanın, her adımı zikir sayılır. Bunun için, her işte güzel niyet etmeyi unutmamalıdır. Her sabah, evden çıkarken; “Allah Rızası için, ibadet ve dinime hizmet etmeye, rızkımı helalinden kazanmaya” diye niyet edenin, yaptığı her iş, attığı her adım zikir sayılır.
İlmin evveli niyet, sonra anlamak, daha sonra yapmak, ondan sonra muhafaza etmek ve en sonra da yaymaktır. Fudayl bin İyad hazretleri; “İlim tahsili doğru bir niyet ve temiz bir gaye ile olursa, bundan daha yüksek amel olmaz” buyurmuştur.
Bir talebe, dinini öğrenmeye ve dine hizmet etmeye, Müslümanlara ve insanlara faydalı olmaya niyet ederse, bu niyetle okursa, her nefesi zikir olur. Ebu Ali bin Katib hazretleri; “Niyet her şeyin başıdır. Hayırlı işler, iyi niyetlerle, güzel maksatlarla yapılırsa, sevabı çok olur. Böyle kimseye, Allahü teâlâ doğruluk, sıhhat ve başka birçok nimetler ihsan eder. Kimin niyetinde zayıflık bulunursa, bildirilen faydalara kavuşamaz” buyurmuştur.
Günahlar, niyetsiz veya iyi niyet ederek işlenirse, günah olmaktan çıkmaz. (Ameller, niyete göre iyi veya kötü olur) hadis-i şerifi, taatlara ve mubahlara niyete göre sevap verileceğini bildirmektedir. Bir kimse, birinin gönlünü almak için başkasını incitse veya başkasının malı ile sadaka verse, yahut haram para ile mektep, cami yaptırsa, bunlara sevap verilmez. Zulüm, günah, iyi niyet ile işlenirse, yine günah olur. Böyle işleri yapmamak sevaptır.
Her mubah, iyi niyet ile yapılınca taat, kötü niyet ile yapılınca, günah olur. Düzgün niyet edilmedikçe, hiçbir farz kabul olmaz.
Yemekleri, keyif için, lezzet için yememeli, Allahü teâlânın emirlerini yerine getirmeye kuvvet bulmak için yemelidir. Eğer önceleri, böyle niyet edilemezse, her yemekte, zorla böyle niyet etmeye çalışmalıdır. Nice küçük amel, niyetle büyür, nice büyük amel ise niyetle küçülür.
Mal iyi de değildir, kötü de değildir. Mal, mülk gönüle girerse insanı şımartır ve bu kimsenin sonu olur. Mal mülk, iyi niyetle kullanılırsa faydalı olur. Niyet iyi olmazsa insanın felaketi olur.
Dünyada iki gram altın elde etmek için, bazen tonlarca toprak kazılır ve elenir. Ahirette de böyledir. Niyet altın gibidir. Çok amel değil, ihlaslı amel lazımdır. Yapılan bütün amellerde hep niyet aranır, niyete bakılır. Allah için olanlar seçilir, diğerleri ise atılır. Bir insanın niyeti, hangi işte olursa olsun, ister dünya, isterse ahiret işinde olsun, Allahü teâlânın rızası için ise, bunun dünyası da ahiret, ahireti de ahiret olur. Şayet niyeti, Allahü teâlânın rızası, öldükten sonrası yani ahiret için değilse, bu kimsenin dünyası da dünya, ahireti de dünya olur. Yani ne kadar ibadet yaparsa yapsın, eğer bu kimsenin niyeti Allahü teâlânın rızası değilse, elde ettiklerinin hepsi ölünce burada kalır, öbür tarafa hiçbir şey götüremez.
Netice olarak, her şey niyetle kaimdir ve her şey niyete bağlıdır. Niyetsiz hiçbir şey olmaz. Herhangi bir kimse, levhalara bakmadan otobanlara yanlış girse, ömür boyunca da gitse, bir yere varamaz ve arzu ettiği yerin yanından bile geçemez. Onun için niyet, yol levhası gibidir. Yol levhası, insanı, arzu ettiği yere götürür. Yol levhası, insanı bir yere götürmeye mecbur değildir. Fakat insan, yol levhalarına bakar, bunlardan birini tercih eder ve böylece gideceği yere varır. İşte niyet de böyledir. İyi niyetle yaptığımız her iş, bizim için sevap, kötü niyetle yaptıklarımız ise günahtır. Niyetsiz yapılanlar ise, ha vardır, ha yoktur. Niyet hayır ise, akıbet de hayır olur. Ebu İshak hazretlerinin buyurduğu gibi:
“Bir kimse Allahü teâlânın emir ve yasaklarından birini nefsi için yaparsa, o ameli ya kabul olunur veya kabul olunmaz. Ama, o ameli yapmaya kalkarken Allah için niyet ederse, o amelin kabul olunacağı muhakkaktır.”