Necran Hristiyanları
Necran ve Necranlılar
Necran; Mekke ile Yemen arasında[1] Yemen´in Mekke tarafına düşen yerlerinden olup, [2] Mekke´ye yedi merhalelik, konaklıktır. Yetmiş üç karyeden mürekkeptir.
Bedrüddin Aynîye göre; hızlı bir vasıtayla bir ucundan diğer ucuna ancak bir günde varılabilir büyüklükte, genişliktedir. [3] Hicaz beldelerinin en güzeli ve en hoşudur. [4]
Rivayete göre; ilk gelip burayı imar eden kişi Necran b. Zeydan, b. Sebe1, b. Yeşcüb, b. Ya´rüb, b. Kahtan olduğu için, buraya ondan dolayı Necran ismi verilmiştir. [5]
Necran´ın ilk sakinleri; Benî Haris b. Ka´b, b. Amr, b. Ule, b. Celd, b. Malik, b. Üded, b. Zeyd, b. Yeşcüb, b. Arib, b. Zeyd, b. Kehlan, b. Yezid, b. Abdülmedanlardandı. [6]
Necranlılar yurtlarındaki uzun bir hurma ağacına taparlar ve onu takdis ederlerken, Feymeyun adın*da ve Hz. İsa´nın dininde, duası makbul, ibadete düşkün, iyi halli birzâtın:
"Siz sapıklık içindesiniz! Taptığınız şu hurma ağacı, insana ne yarar, ne de zarar verebilir!
Ben ibadet ettiğim İlahıma-ki O Allah Birdir ve şeriksizdir-dua etsem, onu yok ediverin1" demiş ve dua edince de, çıkan bir kasırganın ağacı kökünden söküp atması üzerine, Necran halkı Hıristiyanlığı kabul etin işierdir. [7]
Peygamberimiz Aleyhisselamın Necranlılara,* Necran Uskufuna Yazı Yazışı
Peygamberimiz Aleyhisselam, Necranlılara.[8] Necran uskufuna[9] bir yazı yazdırdı. Yazdırdığı yazı*da şöyle buyurdu:
"Bismillah!
Allah´ın Resûlü Muhammed´den Necran uskufuna,
İbrahim´in[10] İsmail´in, [11] İshak´ın ve Yâkub´un İlahı olan Allah´ın ismiyle başlarım.
İmdi: Ben sizi, kullara tapmaktan Allah´a ibadet etmeye, ben sizi kulların dostluğundan Allah´ın dostluğuna davet ediyorum.
Bu davetimi kabul etmeye yanaşmazsanız, cizye (vergi) verirsiniz.
Bundan da kaçınırsanız, size harb açacağımı bildiririm, vesselam !" [12]
Peygamberimiz Aleyhisselamın yazısı gelip uskuf onu okuyunca, son derecede korktu.
Necranlılardan Hemdanlı Şurahbil b. Vedaa´yı yanına çağırdı.
Birmüşkil iş çıktığı zaman, ne Eyhem Seyyid´den, ne de Akfb´den önce hiç kimse çağrılmazdı.
Şurahbil b. Vedaa gelince, uskuf, Peygamberimiz Aleyhisselamın yazısını ona verip okuttu ve ona:
"Ey Ebu Meryem! Bu husustaki görüşün nedir?" diye sordu.
Şurahbil:
"Allah´ın İbrahim´e, İsmail´in zürriyeti içinden bir peygamber çıkaracağını vaad buyurduğunu biliyor-sundur!
Eğer bu zât geleceği vaad edilen peygamber olursa, sen ona iman edecek misin?
Benim peygamberlik hakkında bir görüşüm yoktur!
Eğer sorduğun dünya işlerinden bir iş olsaydı, o husustaki görüşümü sana açıklar ve görüşümü sana benimsetmeye çalışırdım" dedi.
Uskuf, Şurahbil´e:
"Sen bir köşeye çekil, otur!" dedi.
Şurahbil, bir köşeye çekilip oturdu.
Uskuf, Himyerlerin Zî Asbah ailesinden Necranlı Abdullah b. Şurahbil adındaki bir adamı yanına çağırttı.
Peygamberimiz Aleyhisselamın yazısını ona da okutup kendisinin bu husustaki görüşünü sordu.
Abdullah b. Şurahbil, uskufa, Şurahbil´in söylediği gibi söyledi.
Uskuf, ona da:
"Sen bir köşeye çekil, otur!" dedi.
Abdullah b. Şurahbil de bir köşeye çekilip oturdu.
Uskuf, Necranlılardan Benî Hımyasların Benî Haris b. Ka´b ailesinden Cebbar b. Feyz´i de çağırttı.
Peygamberimiz Aleyhisselamın yazısını okutup ona bu husustaki görüşünü sordu.
Cebbar b. Feyz de, Şurahbil´in ve Abdullah´ın söylediklerine benzer biçimde konuştu.
Uskuf, Cebbar b. Feyz´e de bir köşeye çekilmesini emretti.
O da bir köşeye çekilip oturdu.
Görüşler böylece bir noktada birleştiği zaman, uskuf çan çalınmasını emretti.
Kiliselerde ateşler yakı İdi, çullar, sergiler kaldırıldı.
Gündüzleri korkuya düştükleri zaman da böyle yaparlardı. Gece korktukları zaman da çan çalınır, kiliselerde ateşler yakılırdı.
Çan çalınıp çullar kaldırılınca, vadinin aşağısındaki yukansındaki halk toplandı.
Vadinin uzunluğu hızlı giden bir süvarinin gidişiyle bir günlüktü.
Vadinin içinde, yetmişüç köy ve yüzyimni bin savaş eri bulunuyordu.
Uskuf, onlara Peygamberimiz Aleyhisselamın yazısını okudu ve bu husustaki görüşlerini sordu.
Onlardan görüş sahibi olanların görüşleri, Şurahbil b. Vedaa, Abdullah b. Şurahbil ve Cebbar b. Feyz´in de içlerinde bulunacağı bir heyetin gönderilip Peygamberimiz Aleyhisselamın haberini kendiler*ine getirmesi üzerinde toplandı.
Necran Hıristiyan temsilcilerinin Peygamberimiz Aleyhisselama gelişi, Hicretin 10. yılında idi. [13]
Kendileri altmış kişi idiler. [14]
Gelenlerden dördü, Necranlıların eşrafındandı.
Bunların içinde de üçü, kendilerinin işlerini çekip çevirenleri, yönetenleri idi.
Reisleri; Akîb dedikleri Abdülmesih olup, Necranlıların valisi, söz ve görüş sahibi ve danışmanı olan bu kişinin görüşüne göre hareket edilirdi.
Necran ve Necranlılar
Necran; Mekke ile Yemen arasında[1] Yemen´in Mekke tarafına düşen yerlerinden olup, [2] Mekke´ye yedi merhalelik, konaklıktır. Yetmiş üç karyeden mürekkeptir.
Bedrüddin Aynîye göre; hızlı bir vasıtayla bir ucundan diğer ucuna ancak bir günde varılabilir büyüklükte, genişliktedir. [3] Hicaz beldelerinin en güzeli ve en hoşudur. [4]
Rivayete göre; ilk gelip burayı imar eden kişi Necran b. Zeydan, b. Sebe1, b. Yeşcüb, b. Ya´rüb, b. Kahtan olduğu için, buraya ondan dolayı Necran ismi verilmiştir. [5]
Necran´ın ilk sakinleri; Benî Haris b. Ka´b, b. Amr, b. Ule, b. Celd, b. Malik, b. Üded, b. Zeyd, b. Yeşcüb, b. Arib, b. Zeyd, b. Kehlan, b. Yezid, b. Abdülmedanlardandı. [6]
Necranlılar yurtlarındaki uzun bir hurma ağacına taparlar ve onu takdis ederlerken, Feymeyun adın*da ve Hz. İsa´nın dininde, duası makbul, ibadete düşkün, iyi halli birzâtın:
"Siz sapıklık içindesiniz! Taptığınız şu hurma ağacı, insana ne yarar, ne de zarar verebilir!
Ben ibadet ettiğim İlahıma-ki O Allah Birdir ve şeriksizdir-dua etsem, onu yok ediverin1" demiş ve dua edince de, çıkan bir kasırganın ağacı kökünden söküp atması üzerine, Necran halkı Hıristiyanlığı kabul etin işierdir. [7]
Peygamberimiz Aleyhisselamın Necranlılara,* Necran Uskufuna Yazı Yazışı
Peygamberimiz Aleyhisselam, Necranlılara.[8] Necran uskufuna[9] bir yazı yazdırdı. Yazdırdığı yazı*da şöyle buyurdu:
"Bismillah!
Allah´ın Resûlü Muhammed´den Necran uskufuna,
İbrahim´in[10] İsmail´in, [11] İshak´ın ve Yâkub´un İlahı olan Allah´ın ismiyle başlarım.
İmdi: Ben sizi, kullara tapmaktan Allah´a ibadet etmeye, ben sizi kulların dostluğundan Allah´ın dostluğuna davet ediyorum.
Bu davetimi kabul etmeye yanaşmazsanız, cizye (vergi) verirsiniz.
Bundan da kaçınırsanız, size harb açacağımı bildiririm, vesselam !" [12]
Peygamberimiz Aleyhisselamın yazısı gelip uskuf onu okuyunca, son derecede korktu.
Necranlılardan Hemdanlı Şurahbil b. Vedaa´yı yanına çağırdı.
Birmüşkil iş çıktığı zaman, ne Eyhem Seyyid´den, ne de Akfb´den önce hiç kimse çağrılmazdı.
Şurahbil b. Vedaa gelince, uskuf, Peygamberimiz Aleyhisselamın yazısını ona verip okuttu ve ona:
"Ey Ebu Meryem! Bu husustaki görüşün nedir?" diye sordu.
Şurahbil:
"Allah´ın İbrahim´e, İsmail´in zürriyeti içinden bir peygamber çıkaracağını vaad buyurduğunu biliyor-sundur!
Eğer bu zât geleceği vaad edilen peygamber olursa, sen ona iman edecek misin?
Benim peygamberlik hakkında bir görüşüm yoktur!
Eğer sorduğun dünya işlerinden bir iş olsaydı, o husustaki görüşümü sana açıklar ve görüşümü sana benimsetmeye çalışırdım" dedi.
Uskuf, Şurahbil´e:
"Sen bir köşeye çekil, otur!" dedi.
Şurahbil, bir köşeye çekilip oturdu.
Uskuf, Himyerlerin Zî Asbah ailesinden Necranlı Abdullah b. Şurahbil adındaki bir adamı yanına çağırttı.
Peygamberimiz Aleyhisselamın yazısını ona da okutup kendisinin bu husustaki görüşünü sordu.
Abdullah b. Şurahbil, uskufa, Şurahbil´in söylediği gibi söyledi.
Uskuf, ona da:
"Sen bir köşeye çekil, otur!" dedi.
Abdullah b. Şurahbil de bir köşeye çekilip oturdu.
Uskuf, Necranlılardan Benî Hımyasların Benî Haris b. Ka´b ailesinden Cebbar b. Feyz´i de çağırttı.
Peygamberimiz Aleyhisselamın yazısını okutup ona bu husustaki görüşünü sordu.
Cebbar b. Feyz de, Şurahbil´in ve Abdullah´ın söylediklerine benzer biçimde konuştu.
Uskuf, Cebbar b. Feyz´e de bir köşeye çekilmesini emretti.
O da bir köşeye çekilip oturdu.
Görüşler böylece bir noktada birleştiği zaman, uskuf çan çalınmasını emretti.
Kiliselerde ateşler yakı İdi, çullar, sergiler kaldırıldı.
Gündüzleri korkuya düştükleri zaman da böyle yaparlardı. Gece korktukları zaman da çan çalınır, kiliselerde ateşler yakılırdı.
Çan çalınıp çullar kaldırılınca, vadinin aşağısındaki yukansındaki halk toplandı.
Vadinin uzunluğu hızlı giden bir süvarinin gidişiyle bir günlüktü.
Vadinin içinde, yetmişüç köy ve yüzyimni bin savaş eri bulunuyordu.
Uskuf, onlara Peygamberimiz Aleyhisselamın yazısını okudu ve bu husustaki görüşlerini sordu.
Onlardan görüş sahibi olanların görüşleri, Şurahbil b. Vedaa, Abdullah b. Şurahbil ve Cebbar b. Feyz´in de içlerinde bulunacağı bir heyetin gönderilip Peygamberimiz Aleyhisselamın haberini kendiler*ine getirmesi üzerinde toplandı.
Necran Hıristiyan temsilcilerinin Peygamberimiz Aleyhisselama gelişi, Hicretin 10. yılında idi. [13]
Kendileri altmış kişi idiler. [14]
Gelenlerden dördü, Necranlıların eşrafındandı.
Bunların içinde de üçü, kendilerinin işlerini çekip çevirenleri, yönetenleri idi.
Reisleri; Akîb dedikleri Abdülmesih olup, Necranlıların valisi, söz ve görüş sahibi ve danışmanı olan bu kişinin görüşüne göre hareket edilirdi.
