N
Bismillah al Rahman al Rahim
Giriş
Koruyucu/gözetici olun namazlariniza hele orta Namazina . Ve kalkin kiyam durun ALLAH a, O nun huzurunda husu icinde. (2:238)
Namaz en önemli direktir islamda ve namaz da huşu Allahin şeriatina göre gereklidir.
Iblis insanoglunu saptirmak ve şaşirtmak icin şu şekilde yemin ederken,: „Onlara önlerinden ve arkalarindan , saglarindan ve sollarindan varacagim ve Sen onlarin cogunu sana şükredenler olarak bulamayacaksin.“(7:17)
bu yemin onun en belirgin tuzagi olan , insanlari cesitli yollarla Namazdan alikoymaya calismasini, namaz esnasinda da cesitli vesveseler vererek, böylelikle namazdan alinan tadi yok ederek, kisinin namazdaki huzurunu bozarak ve bu sekilde Namazdan alinacak sevabi engellemeye calismasini aciga vurmaktadir
Huzeyfe (r.a) tam da bu noktaya dikkat cekrek söyle demisti:
„Dininizden ilk kaybedeceginiz sey huşu olacaktir ve son kaybedeceginiz sey de Namaz olacaktir. Sizler camilere gireceksiniz, fakat huşu icinde olan kimseyi göremeyeceksiniz, taki birisi Namazdan iyi bir sey duymasin“(Madaric,as-salihin 1/521)
Bu mesele hakkinda konsumamizin gerekliligi, bir cogumuzun huşunun ne kadar önemli ve gerekli oldugunun farkinda olmasindan, ve yine bir cogumuzun seytanin verdigi cesitli veveseler yüzünden namazda husuyu kaybetmesinden yakinmasindan dolayidir.
Bir sonraki satirlar hem kendime ve hem müslüman kardeslerime yönelik olmakla birlikte hatirlatma ve uyarma amaciyladir.
Huşu ne demektir?
Allah söyle diyor: Gercekten müminler felaha ermislerdir. [23:1] Onlar namazlarinda huşu duyanlardir [23:2]
bunundan dolayi ALLAH a karsi korku duymakla beraber , bunun sakin bir sekil ve usulde olmasi gerekmektedir. Huşu sakinlik, sukunet, huzur, alcakgönüllülük, teslimiyet ve itaat etmek anlamlarina gelmektedir. Bir insani husu duymaya sevk eden ALLAH a karsi duydugu korku ve ALLAH in her seyi gördügü hissidir.(bakiniz Ibn Kesir Tefsiri 6/414). Huşu ; kalbin tam bir alcakgönüllülük ve tam teslimiyetle Allah huzurunda durmasi demektir. (El-Madaric,1/520)
„Ve kalkin kiyam durun ALLAH a, O nun huzurunda huşu ( alcakgönüllükle teslim olun[itaat halinde]) icinde. (2:238)“
Itaatin unsurlari kulun egilmesi(ruku), ciddi ve alcakgönüllü olmaksi, bakislarini indirmesi ve kendisinin korkuyla Allah huzunda gücsüzlesmesidir. (Ta’zim, Qadr al salah,1/188)
Huşunun makami Kalbdir, ve onun tesiri kalbden fiziki vücuda gecer. Degisik Organlar kalbi izler, eger kalb ihmalci ve kayitsiz ise ve de seytanin vesveseleriyle isgal edilmisse, böylece uzuvlarla yapilan Ibadette bozuk ve sakat olacaktir.
Kalb aynen bir Sultan gibidir, uzuvlar sultanin emirlerine uyan , onun dediklerini yerine getiren hizmetkarlari gibidir. Eger Sultan makaminda zayiflatilirsa, onun hizmetkarlari derin bir bosluk icinde olur. Iste kalb samimi ve dogru bir sekilde kulluk yapmamasi durumunda da ayni sey söz konusudur.
Huşu nun sartlari nelerdir?
Bir kisi kalbini Namaz icin acarsa, kendini namaza verir konsantre olur, bununla birlikte diger seyleri unutur ve namazi diger seylere tercih ederse husu vuku bulur.
Rasullullah ta söyle demistir: „.. ve benim hazzim/hosuma giden Namazdadir „ (Tefsir Ibn Kesir 5/456, Hadis Musnad, Ahmed)
ALLAH Kuran da söyle diyor: „Muhakkakki, ...Huşu duyan erkekler ve huşu duyan Kadinlar.. ALLAH onlar icin Magfiret ve büyük Mükafat hazirladi“[33:35]
Ve bu niteligi secilmis bir özellik olarak bizlere bildiriyor. Bu nitelige sahip olanlarin bagislanacagi ve ödüllendirilecegini yine yüce ALLAH bizlere Kuran da bildirmektedir..
Huşu nun en önemli faydasi, avantaji da, Namazi bizler icin kolaylastirmasidir. ALLAH Kuran da söyle diyor: „ yardim isteyin sabirla ve Namazla, hic süphesiz o mutlaka zordur, ancak huşu sahipleri müstesna“
Bu Namazin aslinda agir oldugu, ama husu sahipleri icinse kolay oldugu anlamina gelmektedir. (Tefsir Ibn Kesir,1/125)
Huşu cok önemli olamakla birlikte cabuk kaybedecebilecegimiz ve ender gördügümüz, özellikle de günümüzde kaybolmaya baslamis bir niteliktir.
Rasulullah söyle demisti : « Ümmetimden ilk kaybolacak olan sey Huşudur, taki siz huşu sahibi kimse göremeyeceksiniz »(El-Haytami/ Macama,2/136, Teberani, Kebir)
Islamda huşu hakkindaki hüküm
Bu konuda en gercekci görüs husunun yükümlülük ve vazife(ödev) oldugudur.
Ibn Teymiyye :
ALLAH teala söyle buyuruyor: “… yardim isteyin sabirla ve Namazla , bu aslinda zordur, ancak huşu sahipleri icin müstesna« (2:45)
Bu ayette ima edilen huşu icinde olmayanin mahkumiyetidir. Mahkumiyetin vuku bulmasi yükümlülügün yani vazifenin yerine getirilmemesi yada yasaklanmis bir seyin yapilmasiyla olur.
Eger huşu sahibi olmayanlar mahkumiyete sürükleniyorlarsa bu husunun bir yükümlülük(vacib) oldugunu gösterir.
Huşunun vazife/yükümlülük oldugu hakikati su ayetle daha da belirginlesmektedir.
« Gercekten, müminler felaha ermislerdir(23:1), onlar Namatlarinda huşu duyanlardir » (23 :2) ..
-iste onlar varis(mirasci) olanlardir (23 :10), onlar El-Firdevs in varisleri olacaklar, onlar orade ebedi kalanlardir. (23 :11)
Her seyin maliki olan yüce ALLAH bizlere burada , onlarin Cennetin mirascilari olacaklarini bildirmekle birlikte baska hic kimsenin böyle olmayacagini ilan etmektedir.Namazda husu bir vazife bir yükümlülük olmakla birlikte , itaati ve sukuneti/huzuru da icerisine almaktadir. Her kimki Secdede (yere kapanma) aynen bir karga gibi yeri gidakliyorsa, o kiside husu yoktur, ve yine her kimde rukudan(egilme) dogru kalmiyorsa ve kisa bir an icin mola yapmiyorsa secdeye gitmeden önce o kisinin Rukusunda ve Secdesinde de husu yoktur…
Husunun yükümlülük(vacib) olduguna bir baska delil de, Rasullullahin husu icinde olmayan kisileri uyardigidir. Bakislarini namaz esnasinda gökyüzüne diken birisini uyarmasi gibi, cünkü bu davranis husunun olmadiginin bir göstergesidir….(Mecmua al Fetva, 22/553-558)
Husunun önemi ile alakali vede bir uyari olarak Rasullullah söyle demistir. :
« Allah in farz kildigi 5 Namazda , her kim Abdesti dogru alir, dogru vaktinde namazi kilar, rukuyu dosdogru yapar ve bunu yaparken husu icinde olursa ,
ALLAH in yeminidir, onun bagaslanacagi. Ama her kimde bunu böyle yapmazsa bu bir yemine muhatap olamaz, eger ALLAH isterse bu kisiyede magfiret eder, günahlarini bagislar , eger istersede o kisiyi cazalandirir. « (Ebu Davud, No :425 ; Sahih El.Cami, 3242)
Yine Rasulullah husunun önemi ve ayricaligi hakkinda söyle buyurmustur.:
“her kim Abdesti düzgün/dogru alir, sonrasinda 2 Rekat Namaz kilar bunu yaparkende tam olarak konsantre(teslimiyet icinde) olur ve baska hicbir seyi düsünmez ise, bu kisinin gecmis Günahlari aff olunur. (Bir baska rivayete görede o kisiye cennet vacib(garanti) olur) (al-Buhari, al-Bagha, No158, El-Nesai 1/95)
Huşu duymamizi neler saglar?
Eger bize, husu duymaya yardimci seyleri ele alacak olursak, bunlari 2 kisma ayirabiliriz. Bizlere, husu duymamiza yardimci olan seyler :
Husuyu güclendiren . Husuyu azaltan ve zayiflaytan seylerden uzak durmak.
Ibn Teymiyye (Allah kendisinden razi olsun) husu duymamizi saglayan araclari su sekilde acikliyor.:
2 sey bizlere (husuyu gelistirmede) yardimcidir: yükümlülügümüzü yerine getirmek icin güclü bir özlem hissinin duyulmasi ve rahatsiz edici seylerin giderilmesi, azaltilmasi
Yükümlülükleri yerine getirmekte güclü bir özlemin duyulmasiyla igili sunlar söylenebilir:
Bu, kisinin ne yaptigina ve ne söyledigine konsantre olmak icin caba, özen göstermesidir. Namazda okudugunun anlamini bilmek ve üzerinde düsünmek(zikr etmek), bununla birlikte ALLAH i görüyormus gibi O nunla konustugu gercegini sürekli göz önünde bulundurmakdir . Cünkü Namazin icinde kiyamdayken ALLAH la konusulmaktadir.
Ihsan demek, ALLAH i adeta görüyormus gibi O na karsi kulluk etmek ve bizim O nu görmedigimiz halde O nun bizi gördügünün bilincinde olmaktir. Kul namazin tadini ne kadar alirsa, o tattan tadarsa iste o kadar da Namaz onu kendisine cekecektir. Ve bu imanin ne kadar güclü olduguyla alakalidir.
Imani gücendirmek icin yeterince yollar/yöntemler mevcuttur. Bundan dolayi Rasullullah dogal oalrak söyle demisti:
“Bu dünyada koku ve kadinlar benim icin sevimli yapilmistir ve benim hazzim Namazdadir” bir baska rivayetete söyle buyurmustur:
“… huzur icinde Namazda kendimizi bulalim, ya Bilal “ .
Alikoyan(rahatsiz eden) seyleri azaltma hakkinda da :
Bu her türlü rahatsiz edici , bizleri alikoyan seyleri ortadan kadirmak icin caba icerisinde olmak ve özen göstermektir. Ayni zamanda Namazin amaci disindaki her türlü düsünceden kacinmaktir. Bu düsünceler bir kisiden diger kisiye göre degisik olabilir, cünkü vesvesenin boyutu süphe ile olan münasebetle ve tutkuyla , konsantreyle vede Kalbin hosnut oldugu seylere bagimliligi ve sikintilarindan uzak durmaya cabalamasiyla alakalidir. (Memua el-Fetva, 22/606-607)
Giriş
Koruyucu/gözetici olun namazlariniza hele orta Namazina . Ve kalkin kiyam durun ALLAH a, O nun huzurunda husu icinde. (2:238)
Namaz en önemli direktir islamda ve namaz da huşu Allahin şeriatina göre gereklidir.
Iblis insanoglunu saptirmak ve şaşirtmak icin şu şekilde yemin ederken,: „Onlara önlerinden ve arkalarindan , saglarindan ve sollarindan varacagim ve Sen onlarin cogunu sana şükredenler olarak bulamayacaksin.“(7:17)
bu yemin onun en belirgin tuzagi olan , insanlari cesitli yollarla Namazdan alikoymaya calismasini, namaz esnasinda da cesitli vesveseler vererek, böylelikle namazdan alinan tadi yok ederek, kisinin namazdaki huzurunu bozarak ve bu sekilde Namazdan alinacak sevabi engellemeye calismasini aciga vurmaktadir
Huzeyfe (r.a) tam da bu noktaya dikkat cekrek söyle demisti:
„Dininizden ilk kaybedeceginiz sey huşu olacaktir ve son kaybedeceginiz sey de Namaz olacaktir. Sizler camilere gireceksiniz, fakat huşu icinde olan kimseyi göremeyeceksiniz, taki birisi Namazdan iyi bir sey duymasin“(Madaric,as-salihin 1/521)
Bu mesele hakkinda konsumamizin gerekliligi, bir cogumuzun huşunun ne kadar önemli ve gerekli oldugunun farkinda olmasindan, ve yine bir cogumuzun seytanin verdigi cesitli veveseler yüzünden namazda husuyu kaybetmesinden yakinmasindan dolayidir.
Bir sonraki satirlar hem kendime ve hem müslüman kardeslerime yönelik olmakla birlikte hatirlatma ve uyarma amaciyladir.
Huşu ne demektir?
Allah söyle diyor: Gercekten müminler felaha ermislerdir. [23:1] Onlar namazlarinda huşu duyanlardir [23:2]
bunundan dolayi ALLAH a karsi korku duymakla beraber , bunun sakin bir sekil ve usulde olmasi gerekmektedir. Huşu sakinlik, sukunet, huzur, alcakgönüllülük, teslimiyet ve itaat etmek anlamlarina gelmektedir. Bir insani husu duymaya sevk eden ALLAH a karsi duydugu korku ve ALLAH in her seyi gördügü hissidir.(bakiniz Ibn Kesir Tefsiri 6/414). Huşu ; kalbin tam bir alcakgönüllülük ve tam teslimiyetle Allah huzurunda durmasi demektir. (El-Madaric,1/520)
„Ve kalkin kiyam durun ALLAH a, O nun huzurunda huşu ( alcakgönüllükle teslim olun[itaat halinde]) icinde. (2:238)“
Itaatin unsurlari kulun egilmesi(ruku), ciddi ve alcakgönüllü olmaksi, bakislarini indirmesi ve kendisinin korkuyla Allah huzunda gücsüzlesmesidir. (Ta’zim, Qadr al salah,1/188)
Huşunun makami Kalbdir, ve onun tesiri kalbden fiziki vücuda gecer. Degisik Organlar kalbi izler, eger kalb ihmalci ve kayitsiz ise ve de seytanin vesveseleriyle isgal edilmisse, böylece uzuvlarla yapilan Ibadette bozuk ve sakat olacaktir.
Kalb aynen bir Sultan gibidir, uzuvlar sultanin emirlerine uyan , onun dediklerini yerine getiren hizmetkarlari gibidir. Eger Sultan makaminda zayiflatilirsa, onun hizmetkarlari derin bir bosluk icinde olur. Iste kalb samimi ve dogru bir sekilde kulluk yapmamasi durumunda da ayni sey söz konusudur.
Huşu nun sartlari nelerdir?
Bir kisi kalbini Namaz icin acarsa, kendini namaza verir konsantre olur, bununla birlikte diger seyleri unutur ve namazi diger seylere tercih ederse husu vuku bulur.
Rasullullah ta söyle demistir: „.. ve benim hazzim/hosuma giden Namazdadir „ (Tefsir Ibn Kesir 5/456, Hadis Musnad, Ahmed)
ALLAH Kuran da söyle diyor: „Muhakkakki, ...Huşu duyan erkekler ve huşu duyan Kadinlar.. ALLAH onlar icin Magfiret ve büyük Mükafat hazirladi“[33:35]
Ve bu niteligi secilmis bir özellik olarak bizlere bildiriyor. Bu nitelige sahip olanlarin bagislanacagi ve ödüllendirilecegini yine yüce ALLAH bizlere Kuran da bildirmektedir..
Huşu nun en önemli faydasi, avantaji da, Namazi bizler icin kolaylastirmasidir. ALLAH Kuran da söyle diyor: „ yardim isteyin sabirla ve Namazla, hic süphesiz o mutlaka zordur, ancak huşu sahipleri müstesna“
Bu Namazin aslinda agir oldugu, ama husu sahipleri icinse kolay oldugu anlamina gelmektedir. (Tefsir Ibn Kesir,1/125)
Huşu cok önemli olamakla birlikte cabuk kaybedecebilecegimiz ve ender gördügümüz, özellikle de günümüzde kaybolmaya baslamis bir niteliktir.
Rasulullah söyle demisti : « Ümmetimden ilk kaybolacak olan sey Huşudur, taki siz huşu sahibi kimse göremeyeceksiniz »(El-Haytami/ Macama,2/136, Teberani, Kebir)
Islamda huşu hakkindaki hüküm
Bu konuda en gercekci görüs husunun yükümlülük ve vazife(ödev) oldugudur.
Ibn Teymiyye :
ALLAH teala söyle buyuruyor: “… yardim isteyin sabirla ve Namazla , bu aslinda zordur, ancak huşu sahipleri icin müstesna« (2:45)
Bu ayette ima edilen huşu icinde olmayanin mahkumiyetidir. Mahkumiyetin vuku bulmasi yükümlülügün yani vazifenin yerine getirilmemesi yada yasaklanmis bir seyin yapilmasiyla olur.
Eger huşu sahibi olmayanlar mahkumiyete sürükleniyorlarsa bu husunun bir yükümlülük(vacib) oldugunu gösterir.
Huşunun vazife/yükümlülük oldugu hakikati su ayetle daha da belirginlesmektedir.
« Gercekten, müminler felaha ermislerdir(23:1), onlar Namatlarinda huşu duyanlardir » (23 :2) ..
-iste onlar varis(mirasci) olanlardir (23 :10), onlar El-Firdevs in varisleri olacaklar, onlar orade ebedi kalanlardir. (23 :11)
Her seyin maliki olan yüce ALLAH bizlere burada , onlarin Cennetin mirascilari olacaklarini bildirmekle birlikte baska hic kimsenin böyle olmayacagini ilan etmektedir.Namazda husu bir vazife bir yükümlülük olmakla birlikte , itaati ve sukuneti/huzuru da icerisine almaktadir. Her kimki Secdede (yere kapanma) aynen bir karga gibi yeri gidakliyorsa, o kiside husu yoktur, ve yine her kimde rukudan(egilme) dogru kalmiyorsa ve kisa bir an icin mola yapmiyorsa secdeye gitmeden önce o kisinin Rukusunda ve Secdesinde de husu yoktur…
Husunun yükümlülük(vacib) olduguna bir baska delil de, Rasullullahin husu icinde olmayan kisileri uyardigidir. Bakislarini namaz esnasinda gökyüzüne diken birisini uyarmasi gibi, cünkü bu davranis husunun olmadiginin bir göstergesidir….(Mecmua al Fetva, 22/553-558)
Husunun önemi ile alakali vede bir uyari olarak Rasullullah söyle demistir. :
« Allah in farz kildigi 5 Namazda , her kim Abdesti dogru alir, dogru vaktinde namazi kilar, rukuyu dosdogru yapar ve bunu yaparken husu icinde olursa ,
ALLAH in yeminidir, onun bagaslanacagi. Ama her kimde bunu böyle yapmazsa bu bir yemine muhatap olamaz, eger ALLAH isterse bu kisiyede magfiret eder, günahlarini bagislar , eger istersede o kisiyi cazalandirir. « (Ebu Davud, No :425 ; Sahih El.Cami, 3242)
Yine Rasulullah husunun önemi ve ayricaligi hakkinda söyle buyurmustur.:
“her kim Abdesti düzgün/dogru alir, sonrasinda 2 Rekat Namaz kilar bunu yaparkende tam olarak konsantre(teslimiyet icinde) olur ve baska hicbir seyi düsünmez ise, bu kisinin gecmis Günahlari aff olunur. (Bir baska rivayete görede o kisiye cennet vacib(garanti) olur) (al-Buhari, al-Bagha, No158, El-Nesai 1/95)
Huşu duymamizi neler saglar?
Eger bize, husu duymaya yardimci seyleri ele alacak olursak, bunlari 2 kisma ayirabiliriz. Bizlere, husu duymamiza yardimci olan seyler :
Husuyu güclendiren . Husuyu azaltan ve zayiflaytan seylerden uzak durmak.
Ibn Teymiyye (Allah kendisinden razi olsun) husu duymamizi saglayan araclari su sekilde acikliyor.:
2 sey bizlere (husuyu gelistirmede) yardimcidir: yükümlülügümüzü yerine getirmek icin güclü bir özlem hissinin duyulmasi ve rahatsiz edici seylerin giderilmesi, azaltilmasi
Yükümlülükleri yerine getirmekte güclü bir özlemin duyulmasiyla igili sunlar söylenebilir:
Bu, kisinin ne yaptigina ve ne söyledigine konsantre olmak icin caba, özen göstermesidir. Namazda okudugunun anlamini bilmek ve üzerinde düsünmek(zikr etmek), bununla birlikte ALLAH i görüyormus gibi O nunla konustugu gercegini sürekli göz önünde bulundurmakdir . Cünkü Namazin icinde kiyamdayken ALLAH la konusulmaktadir.
Ihsan demek, ALLAH i adeta görüyormus gibi O na karsi kulluk etmek ve bizim O nu görmedigimiz halde O nun bizi gördügünün bilincinde olmaktir. Kul namazin tadini ne kadar alirsa, o tattan tadarsa iste o kadar da Namaz onu kendisine cekecektir. Ve bu imanin ne kadar güclü olduguyla alakalidir.
Imani gücendirmek icin yeterince yollar/yöntemler mevcuttur. Bundan dolayi Rasullullah dogal oalrak söyle demisti:
“Bu dünyada koku ve kadinlar benim icin sevimli yapilmistir ve benim hazzim Namazdadir” bir baska rivayetete söyle buyurmustur:
“… huzur icinde Namazda kendimizi bulalim, ya Bilal “ .
Alikoyan(rahatsiz eden) seyleri azaltma hakkinda da :
Bu her türlü rahatsiz edici , bizleri alikoyan seyleri ortadan kadirmak icin caba icerisinde olmak ve özen göstermektir. Ayni zamanda Namazin amaci disindaki her türlü düsünceden kacinmaktir. Bu düsünceler bir kisiden diger kisiye göre degisik olabilir, cünkü vesvesenin boyutu süphe ile olan münasebetle ve tutkuyla , konsantreyle vede Kalbin hosnut oldugu seylere bagimliligi ve sikintilarindan uzak durmaya cabalamasiyla alakalidir. (Memua el-Fetva, 22/606-607)