Namazda çalan telefon ve çıplak ayakla kılınan namaz
Soru: Camide namaz kılarken bazılarının cebindeki telefon çalıyor, duyanlar da oldukça rahatsız oluyor, ters bakışlarla rahatsızlıklarını ifade ediyorlar. Bu rahatsızlığı önlemek için çalan telefonu anında parmağıyla basarak kapatmak namazı bozar mı? Bu konuda tavsiyeniz ne olabilir?
Cevap: Benim öncelikli tavsiyem, camiye girerken cepteki telefonu kapatmak olacaktır. Baştan bunu önemli bir görev bilmeli, basite alıp da unutarak çalgılı namaz kılar duruma girmemeli, çevresine de çalgılı namaz kıldırma vebalini yüklenmemelidir. Camiye huzur duymak için gidilir, hem kendinin hem de yanındakilerin huzurunu kaçırmak için değil... Öyle ise caminin avlusunda iken yapılacak ilk iş, cepteki telefonu kapatmaktan başkası değildir.
Bununla beraber, bütün dikkatine rağmen insan bazen unutur da telefonunu kapatmadığı da olursa, onu da anlayışla karşılamalıdır. Zira Rabbimiz de, bütün dikkatine rağmen unutarak yapılan hataları bağışlıyor, cezalandırmaya gitmiyor... Nitekim unutarak orucunu bozan kimseye yeniden oruç tutma cezası yüklemiyor, bozduğu orucuna yine devam etmesini emrediyor...
Namaz kılarken çalan telefonu kapatma konusuna gelince: Ölçüsünü bilmek kaydıyla bu da kurtarıcı bir çaredir. Şöyle ki: Namazda telefonu çalan kimse, hem kendisini hem de çevresini rahatsızlıktan kurtarmak için parmağıyla telefonunun tuşuna basıp kapatmalı, rahatsız edici sesleri hemen anında susturmalıdır. Şayet bir el hareketiyle kapatmaya muvaffak olamazsa ikinci bir gayretle de kapatmayı deneyebilir. Yine kapatamazsa artık üçüncü harekete izin yoktur. Çünkü namazda bir rekatta tek eli üç defa meşgul etmek namazı bozar. O namazı yeniden kılmak gerekir...
Bu kapatma işini iki eliyle birden yapamaz. Çünkü namazda iki elini birden meşgul etmek namazdan çıkmak manasına gelir. O namaz bozulmuş sayılır.
***
Soru: Hasta yaşlımız var. Oruç tutacak durumda değil. Ramazan’da ne yapmalı? “Ben ömrümde orucumu ihmal etmedim, yine de ihmal etmemeli, tutmalıyım.” diyor, ama buna da gücü yetmiyor, tutamamaktan da ciddi şekilde huzursuz oluyor. Böyle yaşlı ve hastaların orucunu tutuyor gibi olmalarını sağlayacak bir çare yok mudur? Hiç olmazsa hissen rahat etsinler...
Cevap: Vardır. Oruç tutmaya gücü yetmeyen, ileride de yetmeyeceği sanılan yaşlı ve hastalardan ekonomik güçleri müsait olanlar, tutamadıkları her oruç başına birer fitre verirler yoksula. Böylece onlar da oruçlarını tutma sevabını almış sayılırlar. Orucumuzu tutamadık, diye üzülmelerine gerek kalmaz. Rabb’imiz kimseye kaldıramayacağı yükü yüklemiyor.
Ayrıca, tutamadığı her oruç başına birer fidye verecek maddi imkana sahip olmayanlardan ise bu da istenmiyor. Rabb’imiz imkanı olmayanları meccanen affediyor, vermeyecekleri fidye ile de mükellef tutmuyor...
Ancak bu mazeretliler, daha sonra oruç tutacak sıhhate erişirlerse, artık verdikleri fitreler sadaka sevabı getiren yardımlar yerine geçer, oruçlarını fiilen tutma mükellefiyetleri yeniden gelmiş olur... Dileriz ki onlar sıhhatlerine kavuşsunlar da tekrar oruçlarını tutma mutluluğunu yaşasınlar...
***
Soru: Yaz aylarında camiye çıplak ayakla gelenler oluyor. Bunların içinde ayaklarında mantar gibi rahatsızlıkları olanlar da söz konusu olabiliyor. Ayaklarında, özellikle parmak aralarında böyle mantar gibi bulaşıcı rahatsızlıkları olanlar, camiye çorapsız gelmeseler de, secde edilecek yerlere çoraplı ayakla basıp rahatsızlık duyulmasına sebep olmasalar nasıl olur acaba? diye düşünüyoruz. Bu konuya siz nasıl bakarsınız?
Cevap: Ayaklarında mantar gibi bulaşıcı rahatsızlıkları bulunanların çoraplı gelmelerinde zaruretten doğan mecburiyet vardır. Toplu yerlerde hijyenik tedbirlere uygun davranmak zaten bir mükellefiyettir. Secde edilecek yerlere kirli ve yaş ayakla basmamaya dikkat etmek de bir mükellefiyettir. Aslında sorumluluk duygusuna sahip her insan bunlara dikkat eder, cemaati rahatsız edecek bir duyarsızlığa yönelmeyi tercih etmez.
AHMED ŞAHİN
Zaman
13.09.2006
Soru: Camide namaz kılarken bazılarının cebindeki telefon çalıyor, duyanlar da oldukça rahatsız oluyor, ters bakışlarla rahatsızlıklarını ifade ediyorlar. Bu rahatsızlığı önlemek için çalan telefonu anında parmağıyla basarak kapatmak namazı bozar mı? Bu konuda tavsiyeniz ne olabilir?
Cevap: Benim öncelikli tavsiyem, camiye girerken cepteki telefonu kapatmak olacaktır. Baştan bunu önemli bir görev bilmeli, basite alıp da unutarak çalgılı namaz kılar duruma girmemeli, çevresine de çalgılı namaz kıldırma vebalini yüklenmemelidir. Camiye huzur duymak için gidilir, hem kendinin hem de yanındakilerin huzurunu kaçırmak için değil... Öyle ise caminin avlusunda iken yapılacak ilk iş, cepteki telefonu kapatmaktan başkası değildir.
Bununla beraber, bütün dikkatine rağmen insan bazen unutur da telefonunu kapatmadığı da olursa, onu da anlayışla karşılamalıdır. Zira Rabbimiz de, bütün dikkatine rağmen unutarak yapılan hataları bağışlıyor, cezalandırmaya gitmiyor... Nitekim unutarak orucunu bozan kimseye yeniden oruç tutma cezası yüklemiyor, bozduğu orucuna yine devam etmesini emrediyor...
Namaz kılarken çalan telefonu kapatma konusuna gelince: Ölçüsünü bilmek kaydıyla bu da kurtarıcı bir çaredir. Şöyle ki: Namazda telefonu çalan kimse, hem kendisini hem de çevresini rahatsızlıktan kurtarmak için parmağıyla telefonunun tuşuna basıp kapatmalı, rahatsız edici sesleri hemen anında susturmalıdır. Şayet bir el hareketiyle kapatmaya muvaffak olamazsa ikinci bir gayretle de kapatmayı deneyebilir. Yine kapatamazsa artık üçüncü harekete izin yoktur. Çünkü namazda bir rekatta tek eli üç defa meşgul etmek namazı bozar. O namazı yeniden kılmak gerekir...
Bu kapatma işini iki eliyle birden yapamaz. Çünkü namazda iki elini birden meşgul etmek namazdan çıkmak manasına gelir. O namaz bozulmuş sayılır.
***
Soru: Hasta yaşlımız var. Oruç tutacak durumda değil. Ramazan’da ne yapmalı? “Ben ömrümde orucumu ihmal etmedim, yine de ihmal etmemeli, tutmalıyım.” diyor, ama buna da gücü yetmiyor, tutamamaktan da ciddi şekilde huzursuz oluyor. Böyle yaşlı ve hastaların orucunu tutuyor gibi olmalarını sağlayacak bir çare yok mudur? Hiç olmazsa hissen rahat etsinler...
Cevap: Vardır. Oruç tutmaya gücü yetmeyen, ileride de yetmeyeceği sanılan yaşlı ve hastalardan ekonomik güçleri müsait olanlar, tutamadıkları her oruç başına birer fitre verirler yoksula. Böylece onlar da oruçlarını tutma sevabını almış sayılırlar. Orucumuzu tutamadık, diye üzülmelerine gerek kalmaz. Rabb’imiz kimseye kaldıramayacağı yükü yüklemiyor.
Ayrıca, tutamadığı her oruç başına birer fidye verecek maddi imkana sahip olmayanlardan ise bu da istenmiyor. Rabb’imiz imkanı olmayanları meccanen affediyor, vermeyecekleri fidye ile de mükellef tutmuyor...
Ancak bu mazeretliler, daha sonra oruç tutacak sıhhate erişirlerse, artık verdikleri fitreler sadaka sevabı getiren yardımlar yerine geçer, oruçlarını fiilen tutma mükellefiyetleri yeniden gelmiş olur... Dileriz ki onlar sıhhatlerine kavuşsunlar da tekrar oruçlarını tutma mutluluğunu yaşasınlar...
***
Soru: Yaz aylarında camiye çıplak ayakla gelenler oluyor. Bunların içinde ayaklarında mantar gibi rahatsızlıkları olanlar da söz konusu olabiliyor. Ayaklarında, özellikle parmak aralarında böyle mantar gibi bulaşıcı rahatsızlıkları olanlar, camiye çorapsız gelmeseler de, secde edilecek yerlere çoraplı ayakla basıp rahatsızlık duyulmasına sebep olmasalar nasıl olur acaba? diye düşünüyoruz. Bu konuya siz nasıl bakarsınız?
Cevap: Ayaklarında mantar gibi bulaşıcı rahatsızlıkları bulunanların çoraplı gelmelerinde zaruretten doğan mecburiyet vardır. Toplu yerlerde hijyenik tedbirlere uygun davranmak zaten bir mükellefiyettir. Secde edilecek yerlere kirli ve yaş ayakla basmamaya dikkat etmek de bir mükellefiyettir. Aslında sorumluluk duygusuna sahip her insan bunlara dikkat eder, cemaati rahatsız edecek bir duyarsızlığa yönelmeyi tercih etmez.
AHMED ŞAHİN
Zaman
13.09.2006