Bediüzzaman Hazretleri, 1908 yılında 'Hürriyete Hitap' yazısında bugünümüze ışık tutan, tazeliğini hala koruyan eşsiz tavsiyeler vermiştir.
O mühim beş tavsiye şunlardır:
"Ey mazlum ihvan-ı vatan! Gidelim dahil olalım. Birinci kapısı Şeriat dairesinde ittihad-ı kulub, ikincisi muhabbet-i milliye, üçüncüsü maarif, dördüncüsü sa’y-i insanî, beşincisi terk-i sefahettir; ötekilerini sizin zihninize havale ediyorum..."
Sorularla Risale sitesi bu beş mühim tavsiyeyi şöyle şerh etmiştir:
"Ey mazlum ihvan-ı vatan!.. Gidelim dâhil olalım!.."
Ey kardeş olan müminler, gelin bizde bu asrın kazanımları olan müspet medeniyete dahil olalım. Bunu başarabilmek için beş kapı bulunuyor.
"Birinci kapısı: İttihad-ı kulûb."
Kalplerin, duygu ve düşüncelerin İslam çatısı altında birleşmesi lazım. Yoksa kavimlere, bölgelere ve sınıflara ayrılır ve birbirimize yabanileşip düşman olursak, bu medeniyet kapısı bize kapanır. Batı medeniyetin vahşi pençesinde can çekişiriz.
"İkincisi: Muhabbet-i milliye."
Müminler kardeştir ve buna istinaden tek bir millettir ve iman bu kardeşleri ve milleti sevmeyi emrediyor. İçimizde sevgi ve muhabbet yerine düşmanlık ve yabanilik hükmettikçe millet olamayız. Bize yıllarca Türk milliyetçiliği (Araplarda Arap milliyetçiliği) adı altında müminler yabani ve yabancı gösterildi. Birbirimizi sevemedik sevemediğimiz için millet yani ümmet olamadık.
"Üçüncüsü: Maarif."
Alem-i İslam'da eğitim ve öğretimin yaygınlaştırılması gerek. Maarif olmadan terakki olmaz. Eğitim ve öğretim medeniyetin en geniş ve lazım bir kapısıdır yani.
"Dördüncüsü: Sa’y-i insanî."
Üretmek ve çalışmak, yani tembelliğe dayanan kolay kazanç yollarını kapayıp (faiz ve memuriyetlik gibi) üretmeye ve alın terine dayanan bir sitem kurmamız gerekiyor. Bugün dünyada finans sektörü çöküyor, yerine çalışma ve üretime dayanan yeni bir düzen geliyor. “İnsana ancak çalıştığının karşılığı vardır." (Necm, 53/39)
"Beşincisi: Terk-i sefahettir."(1)
Günahları ve sefahatleri terk etmeden, maddi ve manevi yükselmemiz mümkün değildir.
(1) bk. Divan-ı Harb-i Örfi, Hürriyete Hitap.
