Osmanlı Devleti’ni yıkmak için, önce zayıflatmak gerektiği kanaatına varan İngilizler, padişahın manevî gücü olan halifeliği ondan koparıp tekrar Mısır’a nakletmek için yoğun çalışmalar yürütüyorlardı.
Bu hususta onların yardımcıları da masonlardı.
Mısır’da başlatılan bu çalışmaların başını, mason olan Abduh çekmekteydi.
Abduh da Afgânî de, talebe–hoca olarak her ikisi de masondu.
Belge: (Serge Hutin Les Francs–Maçons, Editions du, Seuil, Paris, sh. 127.)
Abduh’un, yıkıcı faaliyetlerine dair bir belge de Başbakanlık Osmanlı Arşivi’ndedir: (YEE, 39, 424, 128, 137)
Mısır’da neşredilen Mir’at–ı Türkiye Gazetesi sahibi ve başyazarı Mehmed Safâ’nın, Sultan Abdülhamid Han’a gönderdiği ve Abduh hakkında “Müfsid–i Kebir–Büyük Fesatçı” ifadesini kullandığı rapor enteresan.
Mehmet Safâ, bu raporda, Osmanlıyı yıkmak isteyenlerin toplandığı sözde İslam Konferansından bahsediyor:
“Bu İslam konferasından maksat şudur ki, evvelâ eski Mısır Müftüsü müfsid–i kebir Muhammed Abduh’un yaydığı fikre istinaden (dayanarak) 4 mezhebi terk ile yalnız ilk esası olan Kur’an’ı kabul etmek...”
(Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Yıldız Esas Evrakı, Kısım 39, Karton 128, Zarf 137, Evrak no: 424)
Zamanımızda da, mezhepleri kabul etmeyenlerin ve “Bize sadece Kur’an yeter” diyenlerin bulunduğunu biliyoruz.
Bu hususta onların yardımcıları da masonlardı.
Mısır’da başlatılan bu çalışmaların başını, mason olan Abduh çekmekteydi.
Abduh da Afgânî de, talebe–hoca olarak her ikisi de masondu.
Belge: (Serge Hutin Les Francs–Maçons, Editions du, Seuil, Paris, sh. 127.)
Abduh’un, yıkıcı faaliyetlerine dair bir belge de Başbakanlık Osmanlı Arşivi’ndedir: (YEE, 39, 424, 128, 137)
Mısır’da neşredilen Mir’at–ı Türkiye Gazetesi sahibi ve başyazarı Mehmed Safâ’nın, Sultan Abdülhamid Han’a gönderdiği ve Abduh hakkında “Müfsid–i Kebir–Büyük Fesatçı” ifadesini kullandığı rapor enteresan.
Mehmet Safâ, bu raporda, Osmanlıyı yıkmak isteyenlerin toplandığı sözde İslam Konferansından bahsediyor:
“Bu İslam konferasından maksat şudur ki, evvelâ eski Mısır Müftüsü müfsid–i kebir Muhammed Abduh’un yaydığı fikre istinaden (dayanarak) 4 mezhebi terk ile yalnız ilk esası olan Kur’an’ı kabul etmek...”
(Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Yıldız Esas Evrakı, Kısım 39, Karton 128, Zarf 137, Evrak no: 424)
Zamanımızda da, mezhepleri kabul etmeyenlerin ve “Bize sadece Kur’an yeter” diyenlerin bulunduğunu biliyoruz.