MASLAHAT GEREKÇESİYLE HARAMI HELÂL KILMAK
Şeriat bazı işleri farz bazılarını da haram kılmıştır. İnsanların bundan sapmalarına, bunları değiştirmelerine ve tahrif etmelerine izin vermemiştir. Ayrıca insanların ihtiyaç duydukları şeyi çok iyi bilen hikmet sahibi şari' onlara bazı ruhsatlar da vermiştir. Ruhsat vermediği durumlarda heva ve hevesleri, şeytanları güzel gösterse de Allah'ın hükmünden dışarı çıkmalarına izin vermemiştir. Allah'ın hükmünün dışına çıktıklarında bir menfaat veya bir maslahat elde etmeleri bir şeyi değiştirmez. Öyle ki kim, Allah'ın farz kıldığını terk etmeyi ve haram kıldığını işlemeyi Allah'tan bir ruhsat olmaksızın mübah kılarsa o, ya kafirdir ya da pek günahkar bir fasıktır, cahildir.
Ne yazık ki maslahat gerekçesiyle küfür ile yönetmeyi caiz gösterdiler.
Kaldı ki maslahatın tarifi şöyle yapılmıştır: "Sayesinde daimi veya çoğu kez çoğunluğa veya fertlere bir salahın yani faydanın ortaya çıktığı fiilin vasfıdır." Deniliyor ki, "Alimler şeriatı tedkik etmişler, bu tedkikleri onları, şeriatın kulların dünya ve Ahirete ait maslahatlarının temini için vazedildiği sonucuna ulaştırmışlardır."
Ayrıca mesalihi mürseleyi ve ona ilişkin olan durumları da ortaya koymaktadırlar. Fakat diyorlar ki: "Yönetimde ortaklık hadisesi mesalihi mürsele kabilinden değildir. Çünkü manası açık olan ayetler cahiliye hükümleriyle hükmetmeye iştirak etmeyi kesin bir şekilde haram olarak ilan ediyor. Burada delil olarak gösterilecek olan şey iki hayırdan veya şerden birinin tercih edilme kategorisine girmektedir. Nasıl iki maslahattan en faydalısının ve iki şerden en az zarar getirenin tercih edilmesi söz konusu ise, cahiliye hükümleriyle hükmetmeye iştirak etmenin delili de böyledir."
Devamla diyorlar ki: Bu, şeriatın tuttuğu bilinen apaçık yoldur. Zira İslâm; içki ve kumarı yasaklarken onlarda bir faydanın bulunduğunu ancak zararlarının faydasından çok olduğunu dolayısıyla haram kılınmasının bir fayda ve zarar mukayesesi üzerine bina edildiği görülmektedir.
Bunun gibi şeriat, mü'minlerin nefislerine ağır gelse de, bir kısım malları harcanmış olsa da savaşı farz kılmıştır. Çünkü esasen savaşta mü'minler için hoşlanacakları çok büyük maslahatlar vardır. Onun için Cenab-ı Allah bunu farz kılmıştır.
İslâm tarihi boyunca düşünürler ve alimler İslâm’la ilgili hareketlerinde hep bu metodu gözetmişlerdir. Hatta Rasul (s.a.v.) Kâbe'yi yıkıp İbrahim (a.s.)'ın ilk başta kurduğu temel üzere yeniden bina etmeyi düşünmüş. Fakat Kâbe'yi yıkmanın vereceği zarar, yeniden yapmanın vereceği faydadan daha çok olduğu gerekçesiyle bundan vazgeçmiştir. Zira Hz. Aişe (r.anha)'a şöyle demiştir: "Eğer kavmim cahilce sözler söylemeyecek olmasaydı, Kâbe'yi yıkar, yeniden yapar ve onda iki kapı bırakırdım." İşte buna benzer daha bir çok şey söylüyorlar.
Yine bu mantıkla şöyle diyorlar: Evet gerçekten küfür hükümleriyle hükmetmeye iştirak etmekte büyük bir zarar vardır. Bu hükümetler belli ki tağutun hükmüyle hükmediyorlar. Allah'ın işine karışıp haddini aşıyorlar. Kaldı ki Allahu Teâla şöyle buyurmuştur:
“Hüküm ancak Allah’ındır.”
“O hiç bir kimseyi hükmüne ortak yapmaz.”
Bütün bunlara rağmen şöyle demekten de kendilerini alamıyorlar: "Küfür ile yönetimde ortak olmak bazı hallerde Müslümanlar ve İslâmi hareketler için gerçekten pek büyük faydalar sağlamaktadır. Hatta bazen tağutu ortadan kaldırarak hakkı gerçekten ikame edecek neticelere bile götürebilir. Görüşlerinin iç yüzünü ve tuttukları yolun şer'i düşünme metodundan ne kadar uzak olduğunu daha iyi kavramak için onlara ait bazı sözleri aşağıya sıralayalım:
- Müslümanların cahiliye yöntemlerine iştirak etmesi büyük bir çelişkidir. Müslümanlardan tağut olan devletlerle savaşması istenmiş iken nasıl olur da bu tağuti hükümleri ikame ederler? Zira Allahu Teâla inandığını iddia edip de ardından tağutta muhakeme olmak üzere gidenlerin durumuna şaşmaktadır.
“Sana ve senden önce indirilene inandığını iddia edenleri görmedin mi! İnkar etmekle emrolundukları halde tağuta gidip muhakeme olmak istiyorlar. Şeytan da onları büsbütün saptırmak istiyor.”
- Tağutun yasalarına itaat etmek, Allah'ın emrine muhaliftir. Çünkü onlar Rab edinilmiş olmaktadırlar. Ehli kitabın durumunu açıklarken Cenabı Allah şöyle buyurmaktadır:
Islm'a Davet - MASLAHAT GEREKESYLE HARAMI HELL KILMAK
Şeriat bazı işleri farz bazılarını da haram kılmıştır. İnsanların bundan sapmalarına, bunları değiştirmelerine ve tahrif etmelerine izin vermemiştir. Ayrıca insanların ihtiyaç duydukları şeyi çok iyi bilen hikmet sahibi şari' onlara bazı ruhsatlar da vermiştir. Ruhsat vermediği durumlarda heva ve hevesleri, şeytanları güzel gösterse de Allah'ın hükmünden dışarı çıkmalarına izin vermemiştir. Allah'ın hükmünün dışına çıktıklarında bir menfaat veya bir maslahat elde etmeleri bir şeyi değiştirmez. Öyle ki kim, Allah'ın farz kıldığını terk etmeyi ve haram kıldığını işlemeyi Allah'tan bir ruhsat olmaksızın mübah kılarsa o, ya kafirdir ya da pek günahkar bir fasıktır, cahildir.
Ne yazık ki maslahat gerekçesiyle küfür ile yönetmeyi caiz gösterdiler.
Kaldı ki maslahatın tarifi şöyle yapılmıştır: "Sayesinde daimi veya çoğu kez çoğunluğa veya fertlere bir salahın yani faydanın ortaya çıktığı fiilin vasfıdır." Deniliyor ki, "Alimler şeriatı tedkik etmişler, bu tedkikleri onları, şeriatın kulların dünya ve Ahirete ait maslahatlarının temini için vazedildiği sonucuna ulaştırmışlardır."
Ayrıca mesalihi mürseleyi ve ona ilişkin olan durumları da ortaya koymaktadırlar. Fakat diyorlar ki: "Yönetimde ortaklık hadisesi mesalihi mürsele kabilinden değildir. Çünkü manası açık olan ayetler cahiliye hükümleriyle hükmetmeye iştirak etmeyi kesin bir şekilde haram olarak ilan ediyor. Burada delil olarak gösterilecek olan şey iki hayırdan veya şerden birinin tercih edilme kategorisine girmektedir. Nasıl iki maslahattan en faydalısının ve iki şerden en az zarar getirenin tercih edilmesi söz konusu ise, cahiliye hükümleriyle hükmetmeye iştirak etmenin delili de böyledir."
Devamla diyorlar ki: Bu, şeriatın tuttuğu bilinen apaçık yoldur. Zira İslâm; içki ve kumarı yasaklarken onlarda bir faydanın bulunduğunu ancak zararlarının faydasından çok olduğunu dolayısıyla haram kılınmasının bir fayda ve zarar mukayesesi üzerine bina edildiği görülmektedir.
Bunun gibi şeriat, mü'minlerin nefislerine ağır gelse de, bir kısım malları harcanmış olsa da savaşı farz kılmıştır. Çünkü esasen savaşta mü'minler için hoşlanacakları çok büyük maslahatlar vardır. Onun için Cenab-ı Allah bunu farz kılmıştır.
İslâm tarihi boyunca düşünürler ve alimler İslâm’la ilgili hareketlerinde hep bu metodu gözetmişlerdir. Hatta Rasul (s.a.v.) Kâbe'yi yıkıp İbrahim (a.s.)'ın ilk başta kurduğu temel üzere yeniden bina etmeyi düşünmüş. Fakat Kâbe'yi yıkmanın vereceği zarar, yeniden yapmanın vereceği faydadan daha çok olduğu gerekçesiyle bundan vazgeçmiştir. Zira Hz. Aişe (r.anha)'a şöyle demiştir: "Eğer kavmim cahilce sözler söylemeyecek olmasaydı, Kâbe'yi yıkar, yeniden yapar ve onda iki kapı bırakırdım." İşte buna benzer daha bir çok şey söylüyorlar.
Yine bu mantıkla şöyle diyorlar: Evet gerçekten küfür hükümleriyle hükmetmeye iştirak etmekte büyük bir zarar vardır. Bu hükümetler belli ki tağutun hükmüyle hükmediyorlar. Allah'ın işine karışıp haddini aşıyorlar. Kaldı ki Allahu Teâla şöyle buyurmuştur:
“Hüküm ancak Allah’ındır.”
“O hiç bir kimseyi hükmüne ortak yapmaz.”
Bütün bunlara rağmen şöyle demekten de kendilerini alamıyorlar: "Küfür ile yönetimde ortak olmak bazı hallerde Müslümanlar ve İslâmi hareketler için gerçekten pek büyük faydalar sağlamaktadır. Hatta bazen tağutu ortadan kaldırarak hakkı gerçekten ikame edecek neticelere bile götürebilir. Görüşlerinin iç yüzünü ve tuttukları yolun şer'i düşünme metodundan ne kadar uzak olduğunu daha iyi kavramak için onlara ait bazı sözleri aşağıya sıralayalım:
- Müslümanların cahiliye yöntemlerine iştirak etmesi büyük bir çelişkidir. Müslümanlardan tağut olan devletlerle savaşması istenmiş iken nasıl olur da bu tağuti hükümleri ikame ederler? Zira Allahu Teâla inandığını iddia edip de ardından tağutta muhakeme olmak üzere gidenlerin durumuna şaşmaktadır.
“Sana ve senden önce indirilene inandığını iddia edenleri görmedin mi! İnkar etmekle emrolundukları halde tağuta gidip muhakeme olmak istiyorlar. Şeytan da onları büsbütün saptırmak istiyor.”
- Tağutun yasalarına itaat etmek, Allah'ın emrine muhaliftir. Çünkü onlar Rab edinilmiş olmaktadırlar. Ehli kitabın durumunu açıklarken Cenabı Allah şöyle buyurmaktadır:
Islm'a Davet - MASLAHAT GEREKESYLE HARAMI HELL KILMAK