S.A. ARKADAŞLAR,
BU GÜN SİZLERE KENDİ MEMLEKETİMDEN BAHSETMEK İSTİYORUM.
EEE İNSANIN ECDADI BİR ÜLKENİN KURTULUŞ SAVAŞINI BAŞLATMA NOKTASINDA ÖNCÜLÜK EDİYORSA, BİRAZ GURUR DA OLMUYOR DESEM YALAN OLUR.
ARKADAŞLAR TABİ BİZİM GURURUMUZ ŞİMDİKİ AĞITLARIMIZI ENGELLEMİYOR. EVET ŞİMDİ AĞLIYORUZ, ÇÜNKÜ BİR ÖRTÜ YÜZÜNDEN FRANSIZ ASKERLERİNİ KURŞUN YAĞMURUNA TUTUP MARAŞ'IN KURTULUŞ SAVAŞINI BAŞLATAN O MÜBAREK ZAATIN ADININ VERİLDİĞİ FAKÜLTEDE BACILARIM BAŞLARI ÖRTÜLÜ OLDUĞU İÇİN OKULA ALINMIYOR.
BU DURUMDA SORU ŞU? ACABA SÜTÇÜ İMAM O GÜN FRANSIZA KURŞUN SIKARKEN Mİ YANLIŞ YAPTI. YOKSA BU GÜN SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİNE BAŞÖRTÜLÜ BACILARIMI ALMAYAN ZİHNİYETMİ?
SÖYLERMİSİNİZ ARKADAŞLAR O GÜNKÜ FRANSIZ ASKERİMİ TEHLİKELİ İDİ, BUGÜNKÜ UZANTILARIMI.
NEYSE ARKADAŞLAR KONUMU MARAŞIN KURTULUŞU İLE İLGİLİ BİR ALINTI İLE BİTİRMEK İSTİYORUM. KONU ÜZERİNDE DAHA SONRA KONUŞURUZ.
KURTULUŞ SAVAŞI'NDA MARAŞ :
Birinci Cihan Harp’in sonlarına doğru Müttefiklerinin yenilmesi üzerine, Osmanlı İmparatorluğu 30 Ekim l9l8 de Mondros Mütarekesini imzaladı. Bu anlaşmaya göre, Anadolu'nun bir çok yeri gibi Maraş 'ta işgal altına girdi. Maraş önce, İngiliz kuvvetleri tarafından 23 Şubat l9l9 da işgal edildi. 8,5 ay süren İngiliz İşgali sırasında pek kayda değer bir olay cereyan etmedi. Bununda en büyük nedeni iş2gal kuvvetleri arasında çok sayıda Cezayir li, Tunus' lu ve Hintli Müslüman askerlerin bulunmasıydı. Ancak şehirde bulunan yerli Ermeniler bundan rahatsızlık duyuyorlardı. İşgal Komutanlıklarına yaptıkları başvuru neticesinde 29 ekim l9l9 da İngiliz işgali sonara erdi. Şehir bu defa da Fransız kuvvetlerinin işgali altına girdi. Fransız kuvvetlerinin şehre girişleri yerli Ermeniler tarafından büyük bir coşku ve taşkınlıklarla karşılandı. Bu durum yerli Maraş halkını çok rahatsız etti. Şehir içten içe kaynamaya başladı …
SÜTÇÜ İMAM OLAYI :
İkinci Fransız Kuvvetlerinin şehre girişinin ertesi günü (31 Ekim 1919 Cuma) şehirdeki huzursuzluk had safhaya varmıştı. Bir grup Fransız - Ermeni devriyesi ikindi üzeri Uzunoluk Caddesinden kışlaya dönerken Tarihi Uzunoluk Hamam'ın dan İki Müslüman Türk Kadını ve yanlarında 5-6 yaşlarında bir erkek çocuğu çıkmıştı. Askerler kadınlara yaklaşarak “Burası Türklerin değil Fransızların memleketidir. Burada artık peçe ile gezemezsiniz” diyerek, kadınların peçelerini yırtıp yüzlerini açmaya ve sarkıntılık etmeye başlarlar. Kadınlar can havliyle bağırarak yardım isterler. Hamamın 200 m aşağısında bulunan kahvede oturan gençlerden olay yerine ilk yetişen Çakmakçı Sait'tir ve mütecaviz askerlere karşı koymaya çalışır ise de gözü dönmüş düşman kurşununa hedef olarak ağır şekilde yaralanır. İşte tam o esnada Hamam'ın karşısındaki Sütçü dükkanında olayı seyreden Sütçü İmam, tabancasını çekerek olaya müdahale eder. "Durun bre densizler, bre melunlar. Yaptıklarınız yetti artık. Bugün namus günüdür" deyip silahını ateşler. Bir işgalci askerini öldürür, ikisini de ağır biçimde yaralar. Türk Milletinin Namus ve Şerefine uzanmak istenen menfur eli daha orada kırıverir. Bu kurşun, aynı zamanda, Türk İstiklal Mücadelesinin de ilk kıvılcımı, ilk müjdecisi olur. (Bu ilk kurşunu atan, sedef kakmalı tabanca, Kahramanmaraş Müzesinde sergilenmektedir). Fransız Komutanın "Bulun o süçtü parçasını" emri ile ertesi gün Sütçü İmam, Fransız ve Ermeni askerleri tarafından ev ev aranır, ancak bulunamaz. Bu durum işgal güçlerini oldukça kızdırır. l Kasım l9l9 günü Şeyhadil Mahallesinde Sütçü İmam'ın dayısının oğlu Tiyeklioğlu Kadir'i yakalayarak, ellerini ayaklarını arkadan bağlamak, kulaklarını, burunlarını kesmek suretiyle hunharca Şehit ederler. Cesedini de ibreti alem olsun diye bir tabut içerisine koyarak, Hükümet konağı önünde halka teşhir ederler.
BAYRAK HADİSESİ :
İşgalci güçlerin şehirde yaptığı taşkınlıklar tam bir terör havası estirir. Olaylar bir türlük durmak bilmez. 27 Kasım l9l9 gecesi Ermenilerin ileri gelenlerinden Hırlakyan'ın evinde işgal komutanının şerefine bir balo tertiplenir. Balo da Komutanın dansa davet ettiği Genç ermeni kızı " Sizinle dans etmekten mazurum. Çünkü kendimi esarette hissediyorum Kale de Türk Bayrağı dalgalandığı sürece , sizinle dans edemem ! " diyerek teklifini ret eder . Bunun üzerine askerlerine derhal emir veren Komutan, Kale deki Türk Bayrağını indirtir . 28 Kasım l9l9 Cuma günü Maraş'ın kara sabahıdır .Yatağından kalkan Maraş'lılar , asırlardan beri Kale burcunda dalgalanan Şanlı Bayraklarını göremezler. Bu olay şehri infiale sürükler. Savcı- Avukat Mehmet Ali Kısakürek derhal kaleme sarılarak " Alem-i İslam'a Hitap " beyannamesini yazarak şehrin muhtelif yerlerine dağıttırır. Halkı Bayrağın indirilmesine tepki göstermeye devam eder. Bir Milletinin İstiklaline son verilmesi anlamına gelen Bayrağının indirilmesi karşısında Maraş'lar sesiz kalmazlar ve Cuma namazı vakti Ulu Camii ye halk toplanır. Ezan Okunduktan sonra ,Cami de toplanan halk " Bayraksız Namaz kılınmaz " diye bağırır .O esnada Cami İmamı " Aziz Cemaat, Kalesinde düşman bayrağı dalgalanan bir Millet Hürriyet'ini kaybetmiş sayılır. Hürriyet olmayan bir yerde Cuma namazı kılmak caiz değildir " dağıtılan beyannamenin doğuru olduğunu tasdik eder. Bunun üzerine Maraşlılar topluca Kale ye hücum ederek, indirilen Bayrağı yeniden Kale burçlarına diker ve Cuma namazı orada eda edilir .
BÜYÜK SAVAŞ BAŞLIYOR :
Bayrak olayının ardından şehir adım adım savaşa sürüklenir. Aslanbey Başkanlığında kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, her mahallede kurularak faaliyete geçer. Bir taraftan da Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile temasa geçerek direniş hazırlığına başlanır .21 Ocak l920 günü Şehir Harp'i başlar. 22 gün ve gece düren bir Mücadele den sonra Maraşlılar 7 den 70'e silaha sarılarak tek yürek tek bilek halinde bütün mevcudiyetini ortaya koyar. Sonunda kendisini yok etmek isteyen düşmanı yerli işbirlikçileri le birlikte mağlup eder, büyük bir zafere imzasını atar. Bu uğurda pek çok evladını Şehit verir. Maraş'ın düşman istilasından kurtulması, Türk Kurtuluş Savaşının da ilk hareketini teşkil eder. Maraşlılar, daha o tarihte " Kendini Kurtaran Şehir "unvanı ile anılmaya başlamakla birlikte, çevre illerinde yardımına koşarak Milli dayanışmanın en güzel örneklerini verilir.
K.S.E.O.
BU GÜN SİZLERE KENDİ MEMLEKETİMDEN BAHSETMEK İSTİYORUM.
EEE İNSANIN ECDADI BİR ÜLKENİN KURTULUŞ SAVAŞINI BAŞLATMA NOKTASINDA ÖNCÜLÜK EDİYORSA, BİRAZ GURUR DA OLMUYOR DESEM YALAN OLUR.
ARKADAŞLAR TABİ BİZİM GURURUMUZ ŞİMDİKİ AĞITLARIMIZI ENGELLEMİYOR. EVET ŞİMDİ AĞLIYORUZ, ÇÜNKÜ BİR ÖRTÜ YÜZÜNDEN FRANSIZ ASKERLERİNİ KURŞUN YAĞMURUNA TUTUP MARAŞ'IN KURTULUŞ SAVAŞINI BAŞLATAN O MÜBAREK ZAATIN ADININ VERİLDİĞİ FAKÜLTEDE BACILARIM BAŞLARI ÖRTÜLÜ OLDUĞU İÇİN OKULA ALINMIYOR.
BU DURUMDA SORU ŞU? ACABA SÜTÇÜ İMAM O GÜN FRANSIZA KURŞUN SIKARKEN Mİ YANLIŞ YAPTI. YOKSA BU GÜN SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİNE BAŞÖRTÜLÜ BACILARIMI ALMAYAN ZİHNİYETMİ?
SÖYLERMİSİNİZ ARKADAŞLAR O GÜNKÜ FRANSIZ ASKERİMİ TEHLİKELİ İDİ, BUGÜNKÜ UZANTILARIMI.
NEYSE ARKADAŞLAR KONUMU MARAŞIN KURTULUŞU İLE İLGİLİ BİR ALINTI İLE BİTİRMEK İSTİYORUM. KONU ÜZERİNDE DAHA SONRA KONUŞURUZ.
KURTULUŞ SAVAŞI'NDA MARAŞ :
Birinci Cihan Harp’in sonlarına doğru Müttefiklerinin yenilmesi üzerine, Osmanlı İmparatorluğu 30 Ekim l9l8 de Mondros Mütarekesini imzaladı. Bu anlaşmaya göre, Anadolu'nun bir çok yeri gibi Maraş 'ta işgal altına girdi. Maraş önce, İngiliz kuvvetleri tarafından 23 Şubat l9l9 da işgal edildi. 8,5 ay süren İngiliz İşgali sırasında pek kayda değer bir olay cereyan etmedi. Bununda en büyük nedeni iş2gal kuvvetleri arasında çok sayıda Cezayir li, Tunus' lu ve Hintli Müslüman askerlerin bulunmasıydı. Ancak şehirde bulunan yerli Ermeniler bundan rahatsızlık duyuyorlardı. İşgal Komutanlıklarına yaptıkları başvuru neticesinde 29 ekim l9l9 da İngiliz işgali sonara erdi. Şehir bu defa da Fransız kuvvetlerinin işgali altına girdi. Fransız kuvvetlerinin şehre girişleri yerli Ermeniler tarafından büyük bir coşku ve taşkınlıklarla karşılandı. Bu durum yerli Maraş halkını çok rahatsız etti. Şehir içten içe kaynamaya başladı …
SÜTÇÜ İMAM OLAYI :
İkinci Fransız Kuvvetlerinin şehre girişinin ertesi günü (31 Ekim 1919 Cuma) şehirdeki huzursuzluk had safhaya varmıştı. Bir grup Fransız - Ermeni devriyesi ikindi üzeri Uzunoluk Caddesinden kışlaya dönerken Tarihi Uzunoluk Hamam'ın dan İki Müslüman Türk Kadını ve yanlarında 5-6 yaşlarında bir erkek çocuğu çıkmıştı. Askerler kadınlara yaklaşarak “Burası Türklerin değil Fransızların memleketidir. Burada artık peçe ile gezemezsiniz” diyerek, kadınların peçelerini yırtıp yüzlerini açmaya ve sarkıntılık etmeye başlarlar. Kadınlar can havliyle bağırarak yardım isterler. Hamamın 200 m aşağısında bulunan kahvede oturan gençlerden olay yerine ilk yetişen Çakmakçı Sait'tir ve mütecaviz askerlere karşı koymaya çalışır ise de gözü dönmüş düşman kurşununa hedef olarak ağır şekilde yaralanır. İşte tam o esnada Hamam'ın karşısındaki Sütçü dükkanında olayı seyreden Sütçü İmam, tabancasını çekerek olaya müdahale eder. "Durun bre densizler, bre melunlar. Yaptıklarınız yetti artık. Bugün namus günüdür" deyip silahını ateşler. Bir işgalci askerini öldürür, ikisini de ağır biçimde yaralar. Türk Milletinin Namus ve Şerefine uzanmak istenen menfur eli daha orada kırıverir. Bu kurşun, aynı zamanda, Türk İstiklal Mücadelesinin de ilk kıvılcımı, ilk müjdecisi olur. (Bu ilk kurşunu atan, sedef kakmalı tabanca, Kahramanmaraş Müzesinde sergilenmektedir). Fransız Komutanın "Bulun o süçtü parçasını" emri ile ertesi gün Sütçü İmam, Fransız ve Ermeni askerleri tarafından ev ev aranır, ancak bulunamaz. Bu durum işgal güçlerini oldukça kızdırır. l Kasım l9l9 günü Şeyhadil Mahallesinde Sütçü İmam'ın dayısının oğlu Tiyeklioğlu Kadir'i yakalayarak, ellerini ayaklarını arkadan bağlamak, kulaklarını, burunlarını kesmek suretiyle hunharca Şehit ederler. Cesedini de ibreti alem olsun diye bir tabut içerisine koyarak, Hükümet konağı önünde halka teşhir ederler.
BAYRAK HADİSESİ :
İşgalci güçlerin şehirde yaptığı taşkınlıklar tam bir terör havası estirir. Olaylar bir türlük durmak bilmez. 27 Kasım l9l9 gecesi Ermenilerin ileri gelenlerinden Hırlakyan'ın evinde işgal komutanının şerefine bir balo tertiplenir. Balo da Komutanın dansa davet ettiği Genç ermeni kızı " Sizinle dans etmekten mazurum. Çünkü kendimi esarette hissediyorum Kale de Türk Bayrağı dalgalandığı sürece , sizinle dans edemem ! " diyerek teklifini ret eder . Bunun üzerine askerlerine derhal emir veren Komutan, Kale deki Türk Bayrağını indirtir . 28 Kasım l9l9 Cuma günü Maraş'ın kara sabahıdır .Yatağından kalkan Maraş'lılar , asırlardan beri Kale burcunda dalgalanan Şanlı Bayraklarını göremezler. Bu olay şehri infiale sürükler. Savcı- Avukat Mehmet Ali Kısakürek derhal kaleme sarılarak " Alem-i İslam'a Hitap " beyannamesini yazarak şehrin muhtelif yerlerine dağıttırır. Halkı Bayrağın indirilmesine tepki göstermeye devam eder. Bir Milletinin İstiklaline son verilmesi anlamına gelen Bayrağının indirilmesi karşısında Maraş'lar sesiz kalmazlar ve Cuma namazı vakti Ulu Camii ye halk toplanır. Ezan Okunduktan sonra ,Cami de toplanan halk " Bayraksız Namaz kılınmaz " diye bağırır .O esnada Cami İmamı " Aziz Cemaat, Kalesinde düşman bayrağı dalgalanan bir Millet Hürriyet'ini kaybetmiş sayılır. Hürriyet olmayan bir yerde Cuma namazı kılmak caiz değildir " dağıtılan beyannamenin doğuru olduğunu tasdik eder. Bunun üzerine Maraşlılar topluca Kale ye hücum ederek, indirilen Bayrağı yeniden Kale burçlarına diker ve Cuma namazı orada eda edilir .
BÜYÜK SAVAŞ BAŞLIYOR :
Bayrak olayının ardından şehir adım adım savaşa sürüklenir. Aslanbey Başkanlığında kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, her mahallede kurularak faaliyete geçer. Bir taraftan da Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile temasa geçerek direniş hazırlığına başlanır .21 Ocak l920 günü Şehir Harp'i başlar. 22 gün ve gece düren bir Mücadele den sonra Maraşlılar 7 den 70'e silaha sarılarak tek yürek tek bilek halinde bütün mevcudiyetini ortaya koyar. Sonunda kendisini yok etmek isteyen düşmanı yerli işbirlikçileri le birlikte mağlup eder, büyük bir zafere imzasını atar. Bu uğurda pek çok evladını Şehit verir. Maraş'ın düşman istilasından kurtulması, Türk Kurtuluş Savaşının da ilk hareketini teşkil eder. Maraşlılar, daha o tarihte " Kendini Kurtaran Şehir "unvanı ile anılmaya başlamakla birlikte, çevre illerinde yardımına koşarak Milli dayanışmanın en güzel örneklerini verilir.
K.S.E.O.
