Kız kardeşi ölen kadın, dul kalan eniştesiyle evlenebilir mi?
Dr. Jale Şimşek
Geçen sene ablam vefat etti. Eniştem kendisine uygun bir kadın bulamamış. Ailesi annesiz kalan yeğenlerime benim herkesten iyi bakacağımı düşünüp bana dul eniştemle evlenmemi teklif ediyorlar. Eniştem çok hayırlı bir insan, ablama hayatı boyunca çok güzel davrandı, onu hiç incitmedi. Çevrem bu evliliğin dinen bir mahzuru olmadığını söylüyor; ama ben ikna olamıyorum ve çekiniyorum. Böyle bir evlilik rahmetli ablamın gücüne gitmez mi? Onun hakkına girer miyim? Dinim bu sorulara ne cevap veriyor?
İslâm hukukunda bir erkeğin belirli şartlarla birden fazla kadınla evlenmesi mümkün kılınmıştır. Ancak evli olan erkek eşinin bir yakın akrabasını da aynı anda ikinci eş olarak nikâhlayamaz. Yani iki kız kardeş, teyze ile yeğen… gibiler aynı anda aynı erkekle nikâhlanamaz. Dinen bu yasaktır. Buna “İki Akraba ile Birden Evlenme Yasağı” denir ki bu geçici bir yasak olup nikâhın bitmesiyle ortadan kalkar. Yani erkeğin eşi ölür veya ondan ayrılırsa, eski eşinin yakın akrabasını ikinci eş olarak alması mümkünleşir.
Bir kızın veya dul bir kadının vefat eden kız kardeşinin dul kalan kocasıyla (eniştesiyle) evlenmesi durumunda kız kardeşin ruhu bu evlilikten huzursuz olmaz. Ölümle evlilik bittiğinden arada bir bağ kalmamaktadır. Ayrıca geride kalan öksüz çocukların bakımının emin eller tarafından teslim alınması annenin ruhunu huzura kavuşturacaktır. Yeter ki evlenecek çift birbirini beğensin, her türlü zorluğu birlikte aşmayı gönül razılığı ile istesin, boynu bükük çocukları sevgiyle bağırlarına basıp onları mutlu edebilsin. Artık önemli olan da budur.
Burada geçici evlenme engellerinden sayılan diğer üç duruma da değinmek gerekir.
Birinci durum “Başkasının Eşi Olma”; bir erkekle evli olan veya eşinden boşanmış veya kocası ölmüş olan kadının iddet müddeti bitmeden başka bir erkekle evlenememesidir. Bir başka deyişle evli bir kadının kocasına rağmen aynı anda ikinci erkekle evlenmesi yasaktır. Ayrıca kocası ölen veya evliliği biten bir kadının yeni bir evlilik yapmadan önce beklemesi gereken süreyi (iddeti) doldurması gerekmektedir.
İkinci durum “Üç Kere Boşanma”; bir erkeğin üç boşama ile boşadığı eşi ile tekrar evlenememesidir. Bu husus Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle izah edilerek; “Boşanma iki keredir; sonra ya iyilikle tutmak veya güzel bir biçimde bırakmak (gerekir)” (el- Bakara 2/227) buyurulmuştur. Üç kez boşama yapan erkeğin eşi ile geçici bir süre için evlenme yasağı vardır. Şöyle ki boşanan kadının başka bir erkekle geçerli bir evlilik yapması, ayrıca bu evliliğin hileli olmaması ve zifaf ile fiilen başlaması şarttır. Daha sonra bu evlilik ölüm veya boşanma ile nihayet bulursa o zaman ilk kocanın eşiyle evlenme yasağı ortadan kalkmış olduğundan o zaman eşler birbirlerini karşılıklı olarak isterse yeniden evlenebilirler.
Dr. Jale Şimşek
Geçen sene ablam vefat etti. Eniştem kendisine uygun bir kadın bulamamış. Ailesi annesiz kalan yeğenlerime benim herkesten iyi bakacağımı düşünüp bana dul eniştemle evlenmemi teklif ediyorlar. Eniştem çok hayırlı bir insan, ablama hayatı boyunca çok güzel davrandı, onu hiç incitmedi. Çevrem bu evliliğin dinen bir mahzuru olmadığını söylüyor; ama ben ikna olamıyorum ve çekiniyorum. Böyle bir evlilik rahmetli ablamın gücüne gitmez mi? Onun hakkına girer miyim? Dinim bu sorulara ne cevap veriyor?
İslâm hukukunda bir erkeğin belirli şartlarla birden fazla kadınla evlenmesi mümkün kılınmıştır. Ancak evli olan erkek eşinin bir yakın akrabasını da aynı anda ikinci eş olarak nikâhlayamaz. Yani iki kız kardeş, teyze ile yeğen… gibiler aynı anda aynı erkekle nikâhlanamaz. Dinen bu yasaktır. Buna “İki Akraba ile Birden Evlenme Yasağı” denir ki bu geçici bir yasak olup nikâhın bitmesiyle ortadan kalkar. Yani erkeğin eşi ölür veya ondan ayrılırsa, eski eşinin yakın akrabasını ikinci eş olarak alması mümkünleşir.
Bir kızın veya dul bir kadının vefat eden kız kardeşinin dul kalan kocasıyla (eniştesiyle) evlenmesi durumunda kız kardeşin ruhu bu evlilikten huzursuz olmaz. Ölümle evlilik bittiğinden arada bir bağ kalmamaktadır. Ayrıca geride kalan öksüz çocukların bakımının emin eller tarafından teslim alınması annenin ruhunu huzura kavuşturacaktır. Yeter ki evlenecek çift birbirini beğensin, her türlü zorluğu birlikte aşmayı gönül razılığı ile istesin, boynu bükük çocukları sevgiyle bağırlarına basıp onları mutlu edebilsin. Artık önemli olan da budur.
Burada geçici evlenme engellerinden sayılan diğer üç duruma da değinmek gerekir.
Birinci durum “Başkasının Eşi Olma”; bir erkekle evli olan veya eşinden boşanmış veya kocası ölmüş olan kadının iddet müddeti bitmeden başka bir erkekle evlenememesidir. Bir başka deyişle evli bir kadının kocasına rağmen aynı anda ikinci erkekle evlenmesi yasaktır. Ayrıca kocası ölen veya evliliği biten bir kadının yeni bir evlilik yapmadan önce beklemesi gereken süreyi (iddeti) doldurması gerekmektedir.
İkinci durum “Üç Kere Boşanma”; bir erkeğin üç boşama ile boşadığı eşi ile tekrar evlenememesidir. Bu husus Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle izah edilerek; “Boşanma iki keredir; sonra ya iyilikle tutmak veya güzel bir biçimde bırakmak (gerekir)” (el- Bakara 2/227) buyurulmuştur. Üç kez boşama yapan erkeğin eşi ile geçici bir süre için evlenme yasağı vardır. Şöyle ki boşanan kadının başka bir erkekle geçerli bir evlilik yapması, ayrıca bu evliliğin hileli olmaması ve zifaf ile fiilen başlaması şarttır. Daha sonra bu evlilik ölüm veya boşanma ile nihayet bulursa o zaman ilk kocanın eşiyle evlenme yasağı ortadan kalkmış olduğundan o zaman eşler birbirlerini karşılıklı olarak isterse yeniden evlenebilirler.
