:a04::a04:
HZ. MUHAMMED’in son seferidir Tebük; 630 yılının Ocak aylarıdır. Doğu Roma İmparatoru Heraklius’un Müslümanlara yönelik bir sefer hazırlığında olduğu haberleri gelir; bu haberler Hz. Muhammed’in karşı bir sefer düzenleme kararı almasına neden olur.
Müslümanların
isteksizliği
Ancak, şiddetli sıcaklar, kuraklık ve imparatorluk ordusunu gücü hakkındaki rivayetler, bazı Müslümanların sefere katılma konusunda isteksiz davranmalarına yol açar. Bu isteksizliği gösterenler Tevbe Suresi’nin ilgili ayetleriyle uyarılır.
Ebuzer’in önemi
Tebük Seferi, Roma ordusuyla bir savaş yaşanmamışsa da sonuçları itibariyle Hz. Muhammed’in en önemli seferlerinden biri olur. Meraklısı için, seferin detaylarıyla ilgili bol miktarda kaynak bulunmaktadır. Biz, Tebük Seferi’nin Ebuzer’le ilgili kısmıyla sınırlayacağız bu yazıyı.
Mekke’ye gitti
Cünade bin Cünded; künyesi Ebuzer, bedevi Arap, Mekke’yle Medine arasındaki çölde, Gıfar’da yaşıyordu. Gıfari aşiretinin en cesur üyelerinden biriydi ve çoğu kez kendisini ticaret kervanlarına saldırırken görmüşlerdi.
Adamın biri peygamber
olduğunu söylüyor
Hz. Muhammed’le ilgili ilk bilgiyi evlerinin önünde otururken yanlarına gelen bir Mekkeliden aldı: “Adamın peygamber olduğunu ve kendisine semadan haber geldiğini söylüyor. Bütün tanrıları tek bir Allah’a indirgedi.”
Evinde kaldı
Bu cümlenin etkisiyle kardeşi Üneys’i, Mekke’ye gönderdi, ancak kardeşinin getirdiği bilgiler onu tatmin etmedi. Mekke’ye gitmeye karar verdi. Rivayettir; Mekke’de Hz. Ali’yle tanıştı. Hz. Ali Ebuzer’i evinde ağırladı; oysa ev Hz. Muhammed’in eviydi. Hz. Muhammed ise güvenlik nedeniyle Erkam’ın evinde kalıyordu.
Hz. Muhammed’i aradı
Ebuzer, kimin evinde kaldığından habersiz ve Hz. Ali’ye de bir söz söylemeden, neredeyse üç gün boyunca Mekke’de Hz. Muhammed’i aramayı sürdürdü. Sonunda, Hz. Ali, Ebuzer’e Mekke’de olma sebebini sordu; “Burada bir adamın peygamberlik iddiasında bulunduğunu duydum” yanıtını aldı.
Müslüman olan 5. kişi
Hz. Ali, Ebuzer’i Hz. Muhammed’in gizlendiği eve götürdü. Hz. Muhammed’le tanıştı ve Müslüman oldu; İslam tarihçisi Taberi’ye göre Müslüman olan 5. kişidir.
Saldırıya uğradı
Ebuzer, müslümanlığı kabulünün ardından bunu Kabe’de ilan eder ve saldırıya uğrar. Saldırıdan kendisini Hz. Muhammed’in amcası Abbas kurtarır. İkinci kez saldırıya uğraması üzerine Hz. Muhammed, Ebuzer’in Mekke’den ayrılmasını ister ve kabilesini Müslümanlığa davetle görevlendirir. Ancak Hz. Muhammed’in hicretinden kısa bir süre sonra O da Medine’ye gelir; Ashab-ı Suffa’dan biri olur ve Hz. Muhammed’in yolunu gözlediği kişiye dönüşür. Ali Şeriati’den okuyalım:
Suyu dostuna
ulaştırmak için aldı
“? Kuzeyin yakıcı çölünü geçip Roma sınırına ulaşması gereken Tebük savaşında Ebuzer arkada kaldı. Zayıf devesi yürüyemiyordu. Deveyi ateş yağmuru altında bıraktı ve yola düştü! Bir köşede su buldu. Suyu ‘Kendisi de şüphesiz çölün sıcağında susuzluktan zorlanan dostuna’ ulaştırmak için aldı.
Keşke gelen Ebuzer olsa
Peygamber ve mücahitler yakıcı çölün derinliklerinden belirsiz bir noktanın yaklaştığını gördüler. Yavaş yavaş bir insan olduğunu anladılar. Kim olabilir? Böyle çölde tek başına? Peygamber arzu dolu şevkle haykırdı: ‘Keşke Ebuzer olsa!’ Bir müddet geçti, Ebuzer’di. Mücahitlere yetişince susuzluk ve yorgunluktan düşüverdi.
Ebuzer’in yalnızlığı
‘Ebuzer, yanında suyun var; ama sen susuzsun, öyle mi?’ diye sordu Hz. Muhammed. Ebuzer, ‘Düşündüm ki, böyle bir çölde ve böyle bir güneşte siz...’ karşılığını verdi. Hz. Muhammed, ‘Allah Ebuzer’i bağışlasın, yalnız yol alır, yalnız ölür ve yalnız haşrolunur (dirilir)!’ diyerek sözlerini tamamladı.
Sonrasında ne oldu?
HZ. MUHAMMED’in ölümün ardından Suriye çölüne yerleşti; Hz Ebubekir ve Ömer’in halifeliği boyunca orada kaldı. Hz. Osman döneminde Şam’a geçti. Özellikle Muaviye’yi, Şam valiliği sırasındaki uygulamaları, gösterişli yaşamı ve savurganlığı nedeniyle eleştirdi. İnsanların dünya zevklerine heves ederek İslam’dan uzaklaştıklarını savunarak, muhalefet hareketinin önemli isimlerinden biri oldu.
Nasıl mı öldü?
MEDİNE’ye geri gönderildi ancak susmadı. Muhalifliğinin artması üzerine Hz. Osman tarafından Medine yakınlarında bir çöl yerleşkesi olan El-Rebeze’ya gönderildi. Kendisini uğurlayanlar arasında Hz. Ali de vardı. Ve orada Hz. Muhammed’in dediği gibi yalnız öldü.
HZ. MUHAMMED’in son seferidir Tebük; 630 yılının Ocak aylarıdır. Doğu Roma İmparatoru Heraklius’un Müslümanlara yönelik bir sefer hazırlığında olduğu haberleri gelir; bu haberler Hz. Muhammed’in karşı bir sefer düzenleme kararı almasına neden olur.
Müslümanların
isteksizliği
Ancak, şiddetli sıcaklar, kuraklık ve imparatorluk ordusunu gücü hakkındaki rivayetler, bazı Müslümanların sefere katılma konusunda isteksiz davranmalarına yol açar. Bu isteksizliği gösterenler Tevbe Suresi’nin ilgili ayetleriyle uyarılır.
Ebuzer’in önemi
Tebük Seferi, Roma ordusuyla bir savaş yaşanmamışsa da sonuçları itibariyle Hz. Muhammed’in en önemli seferlerinden biri olur. Meraklısı için, seferin detaylarıyla ilgili bol miktarda kaynak bulunmaktadır. Biz, Tebük Seferi’nin Ebuzer’le ilgili kısmıyla sınırlayacağız bu yazıyı.
Mekke’ye gitti
Cünade bin Cünded; künyesi Ebuzer, bedevi Arap, Mekke’yle Medine arasındaki çölde, Gıfar’da yaşıyordu. Gıfari aşiretinin en cesur üyelerinden biriydi ve çoğu kez kendisini ticaret kervanlarına saldırırken görmüşlerdi.
Adamın biri peygamber
olduğunu söylüyor
Hz. Muhammed’le ilgili ilk bilgiyi evlerinin önünde otururken yanlarına gelen bir Mekkeliden aldı: “Adamın peygamber olduğunu ve kendisine semadan haber geldiğini söylüyor. Bütün tanrıları tek bir Allah’a indirgedi.”
Evinde kaldı
Bu cümlenin etkisiyle kardeşi Üneys’i, Mekke’ye gönderdi, ancak kardeşinin getirdiği bilgiler onu tatmin etmedi. Mekke’ye gitmeye karar verdi. Rivayettir; Mekke’de Hz. Ali’yle tanıştı. Hz. Ali Ebuzer’i evinde ağırladı; oysa ev Hz. Muhammed’in eviydi. Hz. Muhammed ise güvenlik nedeniyle Erkam’ın evinde kalıyordu.
Hz. Muhammed’i aradı
Ebuzer, kimin evinde kaldığından habersiz ve Hz. Ali’ye de bir söz söylemeden, neredeyse üç gün boyunca Mekke’de Hz. Muhammed’i aramayı sürdürdü. Sonunda, Hz. Ali, Ebuzer’e Mekke’de olma sebebini sordu; “Burada bir adamın peygamberlik iddiasında bulunduğunu duydum” yanıtını aldı.
Müslüman olan 5. kişi
Hz. Ali, Ebuzer’i Hz. Muhammed’in gizlendiği eve götürdü. Hz. Muhammed’le tanıştı ve Müslüman oldu; İslam tarihçisi Taberi’ye göre Müslüman olan 5. kişidir.
Saldırıya uğradı
Ebuzer, müslümanlığı kabulünün ardından bunu Kabe’de ilan eder ve saldırıya uğrar. Saldırıdan kendisini Hz. Muhammed’in amcası Abbas kurtarır. İkinci kez saldırıya uğraması üzerine Hz. Muhammed, Ebuzer’in Mekke’den ayrılmasını ister ve kabilesini Müslümanlığa davetle görevlendirir. Ancak Hz. Muhammed’in hicretinden kısa bir süre sonra O da Medine’ye gelir; Ashab-ı Suffa’dan biri olur ve Hz. Muhammed’in yolunu gözlediği kişiye dönüşür. Ali Şeriati’den okuyalım:
Suyu dostuna
ulaştırmak için aldı
“? Kuzeyin yakıcı çölünü geçip Roma sınırına ulaşması gereken Tebük savaşında Ebuzer arkada kaldı. Zayıf devesi yürüyemiyordu. Deveyi ateş yağmuru altında bıraktı ve yola düştü! Bir köşede su buldu. Suyu ‘Kendisi de şüphesiz çölün sıcağında susuzluktan zorlanan dostuna’ ulaştırmak için aldı.
Keşke gelen Ebuzer olsa
Peygamber ve mücahitler yakıcı çölün derinliklerinden belirsiz bir noktanın yaklaştığını gördüler. Yavaş yavaş bir insan olduğunu anladılar. Kim olabilir? Böyle çölde tek başına? Peygamber arzu dolu şevkle haykırdı: ‘Keşke Ebuzer olsa!’ Bir müddet geçti, Ebuzer’di. Mücahitlere yetişince susuzluk ve yorgunluktan düşüverdi.
Ebuzer’in yalnızlığı
‘Ebuzer, yanında suyun var; ama sen susuzsun, öyle mi?’ diye sordu Hz. Muhammed. Ebuzer, ‘Düşündüm ki, böyle bir çölde ve böyle bir güneşte siz...’ karşılığını verdi. Hz. Muhammed, ‘Allah Ebuzer’i bağışlasın, yalnız yol alır, yalnız ölür ve yalnız haşrolunur (dirilir)!’ diyerek sözlerini tamamladı.
Sonrasında ne oldu?
HZ. MUHAMMED’in ölümün ardından Suriye çölüne yerleşti; Hz Ebubekir ve Ömer’in halifeliği boyunca orada kaldı. Hz. Osman döneminde Şam’a geçti. Özellikle Muaviye’yi, Şam valiliği sırasındaki uygulamaları, gösterişli yaşamı ve savurganlığı nedeniyle eleştirdi. İnsanların dünya zevklerine heves ederek İslam’dan uzaklaştıklarını savunarak, muhalefet hareketinin önemli isimlerinden biri oldu.
Nasıl mı öldü?
MEDİNE’ye geri gönderildi ancak susmadı. Muhalifliğinin artması üzerine Hz. Osman tarafından Medine yakınlarında bir çöl yerleşkesi olan El-Rebeze’ya gönderildi. Kendisini uğurlayanlar arasında Hz. Ali de vardı. Ve orada Hz. Muhammed’in dediği gibi yalnız öldü.