Kene nedir?
Keneler, örümcekgiller ailesinden olup, büyüklükleri 1mm ile 5mm arasindadir. Daha çok bahar ve yaz aylarinda aktif haldedirler. Kirmizi-kahverengi, yassi ve oval, kan emici parazitlerdir . Genellikle insan ve hayvan kanindan beslenirler.
insanlara ve hayvanlara hastalik yayma hususunda meshurdurlar. Kan emme potansiyeli vücutlarinin 100 ila 200 kati arasinda olabilir.Yavrularinda alti bacak, yetiskinlerinde 8 bacak vardir.
Kenelerin kafalarinda delme ve emme organlari bulunmaktadir. Kenenin ilk iki bacaginda duyu organlari bulunur. Bu bacaklarla kurbanlarina tutunurlar. Solunumlarini son iki bacaklarla yaparlar. Üreme organlari alt karin bölgesinde bulunur.
Nerede yasarlar?
Keneler genellikle, uzun çaliliklarda, ormanlarda, dere kenarlarindaki otlarda, ormandaki odun kalintilari arasinda yasarlar. Ayrica hayvanlarin barindigi yerlerde bulunurlar. Yagmurlardan sonra daha çok ortaya çikarlar. Iddia edildigi gibi agaçlarda bulunmaz veya agaca çikmazlar. Yaprak üzerinde durup kurbanlarinin yanlarindan geçmesini beklerler. Temas ettigi anda yapisirlar.
Kenenin sevdigi vücud bölümleri
Genelde vücudun sicak yerlerini seçerler:
- Ense ve kulak arkalari
- Saç dipleri
- Eklem Yerleri
- Apis arasi
- Karin ve kasik bölgesi
Nasil beslenirler?
Keneler,yaprak üzerinde durup kurbanlarinin yanlarindan geçmesini beklerler. Temas ettigi anda yapisirlar. Kenelerin yasamlarini sürdürebilmeleri ve besinlerini saglaya bilmeleri için yüksek gelismis batirma aparatlari vardir. Sivrisinege kiyasla damardan kan emmezler. Makas seklindeki agizlari ile deriyi açarlar ve delme organi ile cilt dokusuna çukur acarlar.
Kenenin isirmasi acitmaz, genelde kurban isirildigini bile farketmez. çünkü kene isirdigi anda bir tür uyusturucu sivi salgilar. Kenenin ,açtigi çukur hemen kan ile dolar. Kene bu çukurdan sürekli kan çekerek beslenir. Sindirimi esnasinda gereksiz sivilari cilde atar. Bu emme sürecinde sürekli tekrarlanir. Böylelikle sindirim esnasinda kenenin bagirsaginda bulunan tüm virüs ve bakteriler kurbana geçer.
Virüs ve bakterilerin aktarilmasiyla hastalik bulastirilmis olur. Keneler fark edilmedikleri taktirde 9 ila 12 gün kurbanlarinda yapisik kalarak kan emerler ve kendiliginden düserler. Daha sonra disiler 3000´e kadar yumurta birakip ölürler. Bu yumurtalardan larvalar olup, tekrar tehlikeli hastaliklarin tasiyicisi olan keneler büyümektedir.
Kenenin Gelisimi
Keneler,yaprak üzerinde durup kurbanlarinin yanlarindan geçmesini beklerler. Temas ettigi anda yapisirlar. Kenelerin yasamlarini sürdürebilmeleri ve besinlerini saglayabilmeleri için yüksek gelismis batirma aparatlari vardir. Sivrisinege kiyasla damardan kan emmezler. Makas seklindeki agizlari ile deriyi açarlar ve delme organi ile cilt dokusuna çukur açarlar.
Kisa süre sonra yumurtadan çikan alti bacakli larvalar kendilerine besin kaynagi ararlar. Bunlar genelde kertenkele ve kuslardir. Birkaç gün bu kurbanlarindan kan emerler.
Alinacak Önlemler
Piyasada bulunan kene uzaklastirici spreyler ve kremler uygulanmaktadir. Genelde 6 saate kadar etkili olabilir . Kenelerin 1m´ye kadar yaklasmasi engellenebilir. Bu tür ürünler yesillik alana çikmadan önce vücuda sikilmali yada sürülmelidir. (Tamamen natürel olan Bye bites ürünleri tavsiye edilmektedir).
Avrupa´da en önemli önlem olarak kene asisi yapilmaktadir. Bu asi daha çok tatilciler, izciler, kampçilar, ormancilar ve sporcular tarafindan tercih edilmektedir. Keneler, 0-3 yas arasindaki çocuklarda çok fazla etkili olamadiklari için asi küçük yastaki çocuklarda yapilmamaktadir. Ancak doktorlar tarafindan 6 yasin üzerindekilere tavsiye edilmektedir.
Kene Isirdiktan Sonra Neler Yapilmalidir?
Kene fark edildigi anda hiç vakit kaybedilmeden uzaklastirilmalidir. Ancak keneyi elimizle çekip çikarmak yada bir cimbizla çekmek, kenenin kafasinin kopmasina yol açabilir. çünkü kene, cilt dokusuna sikica kenetlenmis durumdadir.
çesitli metotlarla (yagla, cimbizla, elle, iple...) çikarilmaya çalisilirken stres ve baski altinda bulunan kene, hizla salgiladigi sivi ile çok tehlikeli bakteri ve virüsler aktarmaktadir. Geçirilen her bir dakika hastaligi kapma acisindan riski arttirmaktadir. Piyasaya sürülen çesitli kene çikarma cihazlari bulunmaktadir. Ancak kullanilan tüm bu cihazlarda kafanin kopma riski mevcuttur.
Son teknik olarak Avrupa´da piyasaya sürülen Tickner, keneyi dondurarak öldürür ve çikarir. Dondurucu etkisi sayesinde, kene kendisi üzerinde ugrasildigini anlamadan ölür.
Böylelikle virüsü vücuda hizla transferi engellenmis olur. Daha sonra Ticker ürünü (sistemi) sayesinde cimbiz fonksiyonu ile dikkatlice çikarilir. Bir diger alternatif vakum cihazi ile aktarilan virüsün çekilmesidir. Kene tamamen uzaklastirildiktan sonra isirdigi yeri bir kaç gün gözlemleyin. sayet herhangi bir kizariklik veya kabariklik olusursa hemen doktorunuza basvurunuz.
Kenenin Tehlikeleri
Bulastirdigi Hastaliklar
Bir kene isirigi çok tehlikeli hastaliklara neden olabilir. Bu virüsler çok çesitli olup kisiden kisiye degisiklik gösterir.
Avrupa'da en yaygin olarak görülen Lyme-Borreliose ve FSME virüsleridir.
Kenenin bulastirdigi virüsler bazi belirgin semptomlar gösterir
Lymne-Borreliose : Ates ve bas agrisi, beyin zari iltihabi ve kalp problemleri
FSME : Ates, bas ve eklem agrisi, bazen de menenjit.
Tularemia : Ates ve bas agrisi, çok tehlikeli olabilir.
Mittelmeer- Fleckfieber
(Akdeniz Atesi) : Çok yüksek ates ve tipik alerjik reaksiyon
Ehrlichiosis : Ates-, bas-, sirt ve adale agrilari.
Kene Hastaliklari
Keneler her bölgede ve her insanda degisik hastaliklar yayabilirler. Avrupa'da kene isirigindan sonra ortaya çikan hastaliklarin baslicalari FSME ve Borrreliose hastaliklaridir. Ancak bu demek degildir ki bu hastaliklar sadece Avrupa'da görülür. Ayni sekilde Kirim Kongo hastaligina Avrupa'da ve Balkanlarda'da rastlanmaktadir.
Bilinmelidir ki; keneler diger hayvanlarin üzerinde tüm dünyayi gezebilmektedirler. su anda bilim adamlari halen kene isiriklarinin niçin degisik hastaliklara neden olduklarini bilememektedirler. Sonuç olarak su söylenile bilinir ki; keneler dünyanin her yerinde tehlikeli virüsleri insana veya hayvana aktarmakta sonu ölüme kadar gidebilen kalici hastaliklara neden olmaktadirlar.
Ancak 0-6 yas çocuklarinda ise kene tarafindan aktarilan virüsler çok az etkili olabilmektedir. Almanya Stuttgart'ta bilim adamlari tarafindan yapilan son arastirmada tütünden elde edilen, kene isiriginin etkisini azaltacak asi üzerinde büyük ilerlemeler kaydedilmistir. Her kene hastaliginin degisik tedavi metotlari mevcuttur.
Ancak en önemli yapilmasi gereken
1. Kenenin hizli bir sekilde fark edilip bas kismi içeride kalmayacak sekilde vücuttan çikarilmasidir.Vücutta kene ile geçen her saniye hastalik riskinin artmasi demektir. (Teknik olarak en uygun Tickner cihazidir. Tickner ile kene dondurulup virüs aktarimi en aza indiriliyor.)
2. Kenenin bulunabilecegi yesillik alanlara veya su kenarlarina gidildigi zaman kene ve hasere uzaklastirici spreyler vücuda ve kiyafetlere sikilmasinda fayda vardir.
3. Kene isirmasindan hemen sonra 1-2cm kizariklik olustugu zaman doktora veya hastaneye basvurulmasi önerilir. Kene hastaliklari için gerekli antibiyotik, hap veya serum tedavisine baslanmalidir.Belli basli kene hastaliklari:
Kirim Kongo Atesi
Keneler tarafindan tasinan Nairovirüs isimli bir mikrobiyal etken tarafindan neden olunan ates, cilt içi veya diger alanlarda kanama ile bulgular ile seyreden hayvan kaynakli bir enfeksiyondur. Kene tarafindan isirlma ile virüsün alinmasini takiben kuluçka süresi genellikle 1-3 gündür. Bu süre en fazla 9 gün olabilir. Nairovirüsü 10 nm boyunda bir virüstür. Yapisinda RNA, heliksel kapsidi ve zarfli virüs vardir. Kanda 40°C derecede 10 gün yasaybilirler. Ultraviyole isinlar ile hizla inaktivite olabilirler.
Hastaligin belli basli belirtileri :
Ates, kirginlik, bas agrisi, yüz ve gögüste kirmizi döküntüler, gözlerde kizariklik, gövde kol ve bacaklarda morariklik, burun kanamasi diski ve idrarda kan görülmesidir. Ölümler karaciger, böbrek ve akciger yetmezliginden olmaktadir.
Kirin-kongo atesi hastaligina sebep olan virüsü tasiyan kene ORNITHOPHILE HYALOMMA disi kenesidir.30 çesit türü vardir.
Çiflik hayvanlarinda bulunur. Koyun-keçi-sigir-deve...
Hayvanlarda bu keneler ölümlere yol açmaz ancak keneli hayvanlarin kanindan-etinden-sütünden bu virüsü insanlarin alma riski vardir.
Hasta kisinin (insan) kanindan-diskisindan-vücud sivilarindan-idrardan diyer kisilere virüsü yayila bilir...
Tedavi olarak kullanilan tek bir ilaç olan N.Ribavirin (Bu ilaç arastirma asamasindadir)
Sizlere ilgiç gelebilcek bir iki cümle yazmak vede Dünya (kirim-kongo atesi) kene hastaliginin haritasini incelemenizi isterim.
12. yüzyilinda Tacikistanta asiri kanamali hastalik olarak 1100 kisi keneden ölmüs
Persliler tibbinda bu hastalik cok iyi biliniyormus ve keneler den bulastigini da bilmektelermis.
1940 yillarda özellikle kirim yarim adasinda çiftciler ve askerler arasinda yaygin olarak ortaya çikmistir.
Keneler, örümcekgiller ailesinden olup, büyüklükleri 1mm ile 5mm arasindadir. Daha çok bahar ve yaz aylarinda aktif haldedirler. Kirmizi-kahverengi, yassi ve oval, kan emici parazitlerdir . Genellikle insan ve hayvan kanindan beslenirler.
insanlara ve hayvanlara hastalik yayma hususunda meshurdurlar. Kan emme potansiyeli vücutlarinin 100 ila 200 kati arasinda olabilir.Yavrularinda alti bacak, yetiskinlerinde 8 bacak vardir.
Kenelerin kafalarinda delme ve emme organlari bulunmaktadir. Kenenin ilk iki bacaginda duyu organlari bulunur. Bu bacaklarla kurbanlarina tutunurlar. Solunumlarini son iki bacaklarla yaparlar. Üreme organlari alt karin bölgesinde bulunur.
Nerede yasarlar?
Keneler genellikle, uzun çaliliklarda, ormanlarda, dere kenarlarindaki otlarda, ormandaki odun kalintilari arasinda yasarlar. Ayrica hayvanlarin barindigi yerlerde bulunurlar. Yagmurlardan sonra daha çok ortaya çikarlar. Iddia edildigi gibi agaçlarda bulunmaz veya agaca çikmazlar. Yaprak üzerinde durup kurbanlarinin yanlarindan geçmesini beklerler. Temas ettigi anda yapisirlar.
Kenenin sevdigi vücud bölümleri
Genelde vücudun sicak yerlerini seçerler:
- Ense ve kulak arkalari
- Saç dipleri
- Eklem Yerleri
- Apis arasi
- Karin ve kasik bölgesi
Nasil beslenirler?
Keneler,yaprak üzerinde durup kurbanlarinin yanlarindan geçmesini beklerler. Temas ettigi anda yapisirlar. Kenelerin yasamlarini sürdürebilmeleri ve besinlerini saglaya bilmeleri için yüksek gelismis batirma aparatlari vardir. Sivrisinege kiyasla damardan kan emmezler. Makas seklindeki agizlari ile deriyi açarlar ve delme organi ile cilt dokusuna çukur acarlar.
Kenenin isirmasi acitmaz, genelde kurban isirildigini bile farketmez. çünkü kene isirdigi anda bir tür uyusturucu sivi salgilar. Kenenin ,açtigi çukur hemen kan ile dolar. Kene bu çukurdan sürekli kan çekerek beslenir. Sindirimi esnasinda gereksiz sivilari cilde atar. Bu emme sürecinde sürekli tekrarlanir. Böylelikle sindirim esnasinda kenenin bagirsaginda bulunan tüm virüs ve bakteriler kurbana geçer.
Virüs ve bakterilerin aktarilmasiyla hastalik bulastirilmis olur. Keneler fark edilmedikleri taktirde 9 ila 12 gün kurbanlarinda yapisik kalarak kan emerler ve kendiliginden düserler. Daha sonra disiler 3000´e kadar yumurta birakip ölürler. Bu yumurtalardan larvalar olup, tekrar tehlikeli hastaliklarin tasiyicisi olan keneler büyümektedir.
Kenenin Gelisimi
Keneler,yaprak üzerinde durup kurbanlarinin yanlarindan geçmesini beklerler. Temas ettigi anda yapisirlar. Kenelerin yasamlarini sürdürebilmeleri ve besinlerini saglayabilmeleri için yüksek gelismis batirma aparatlari vardir. Sivrisinege kiyasla damardan kan emmezler. Makas seklindeki agizlari ile deriyi açarlar ve delme organi ile cilt dokusuna çukur açarlar.
Kisa süre sonra yumurtadan çikan alti bacakli larvalar kendilerine besin kaynagi ararlar. Bunlar genelde kertenkele ve kuslardir. Birkaç gün bu kurbanlarindan kan emerler.
Alinacak Önlemler
Piyasada bulunan kene uzaklastirici spreyler ve kremler uygulanmaktadir. Genelde 6 saate kadar etkili olabilir . Kenelerin 1m´ye kadar yaklasmasi engellenebilir. Bu tür ürünler yesillik alana çikmadan önce vücuda sikilmali yada sürülmelidir. (Tamamen natürel olan Bye bites ürünleri tavsiye edilmektedir).
Avrupa´da en önemli önlem olarak kene asisi yapilmaktadir. Bu asi daha çok tatilciler, izciler, kampçilar, ormancilar ve sporcular tarafindan tercih edilmektedir. Keneler, 0-3 yas arasindaki çocuklarda çok fazla etkili olamadiklari için asi küçük yastaki çocuklarda yapilmamaktadir. Ancak doktorlar tarafindan 6 yasin üzerindekilere tavsiye edilmektedir.
Kene Isirdiktan Sonra Neler Yapilmalidir?
Kene fark edildigi anda hiç vakit kaybedilmeden uzaklastirilmalidir. Ancak keneyi elimizle çekip çikarmak yada bir cimbizla çekmek, kenenin kafasinin kopmasina yol açabilir. çünkü kene, cilt dokusuna sikica kenetlenmis durumdadir.
çesitli metotlarla (yagla, cimbizla, elle, iple...) çikarilmaya çalisilirken stres ve baski altinda bulunan kene, hizla salgiladigi sivi ile çok tehlikeli bakteri ve virüsler aktarmaktadir. Geçirilen her bir dakika hastaligi kapma acisindan riski arttirmaktadir. Piyasaya sürülen çesitli kene çikarma cihazlari bulunmaktadir. Ancak kullanilan tüm bu cihazlarda kafanin kopma riski mevcuttur.
Son teknik olarak Avrupa´da piyasaya sürülen Tickner, keneyi dondurarak öldürür ve çikarir. Dondurucu etkisi sayesinde, kene kendisi üzerinde ugrasildigini anlamadan ölür.
Böylelikle virüsü vücuda hizla transferi engellenmis olur. Daha sonra Ticker ürünü (sistemi) sayesinde cimbiz fonksiyonu ile dikkatlice çikarilir. Bir diger alternatif vakum cihazi ile aktarilan virüsün çekilmesidir. Kene tamamen uzaklastirildiktan sonra isirdigi yeri bir kaç gün gözlemleyin. sayet herhangi bir kizariklik veya kabariklik olusursa hemen doktorunuza basvurunuz.
Kenenin Tehlikeleri
Bulastirdigi Hastaliklar
Bir kene isirigi çok tehlikeli hastaliklara neden olabilir. Bu virüsler çok çesitli olup kisiden kisiye degisiklik gösterir.
Avrupa'da en yaygin olarak görülen Lyme-Borreliose ve FSME virüsleridir.
Kenenin bulastirdigi virüsler bazi belirgin semptomlar gösterir
Lymne-Borreliose : Ates ve bas agrisi, beyin zari iltihabi ve kalp problemleri
FSME : Ates, bas ve eklem agrisi, bazen de menenjit.
Tularemia : Ates ve bas agrisi, çok tehlikeli olabilir.
Mittelmeer- Fleckfieber
(Akdeniz Atesi) : Çok yüksek ates ve tipik alerjik reaksiyon
Ehrlichiosis : Ates-, bas-, sirt ve adale agrilari.
Kene Hastaliklari
Keneler her bölgede ve her insanda degisik hastaliklar yayabilirler. Avrupa'da kene isirigindan sonra ortaya çikan hastaliklarin baslicalari FSME ve Borrreliose hastaliklaridir. Ancak bu demek degildir ki bu hastaliklar sadece Avrupa'da görülür. Ayni sekilde Kirim Kongo hastaligina Avrupa'da ve Balkanlarda'da rastlanmaktadir.
Bilinmelidir ki; keneler diger hayvanlarin üzerinde tüm dünyayi gezebilmektedirler. su anda bilim adamlari halen kene isiriklarinin niçin degisik hastaliklara neden olduklarini bilememektedirler. Sonuç olarak su söylenile bilinir ki; keneler dünyanin her yerinde tehlikeli virüsleri insana veya hayvana aktarmakta sonu ölüme kadar gidebilen kalici hastaliklara neden olmaktadirlar.
Ancak 0-6 yas çocuklarinda ise kene tarafindan aktarilan virüsler çok az etkili olabilmektedir. Almanya Stuttgart'ta bilim adamlari tarafindan yapilan son arastirmada tütünden elde edilen, kene isiriginin etkisini azaltacak asi üzerinde büyük ilerlemeler kaydedilmistir. Her kene hastaliginin degisik tedavi metotlari mevcuttur.
Ancak en önemli yapilmasi gereken
1. Kenenin hizli bir sekilde fark edilip bas kismi içeride kalmayacak sekilde vücuttan çikarilmasidir.Vücutta kene ile geçen her saniye hastalik riskinin artmasi demektir. (Teknik olarak en uygun Tickner cihazidir. Tickner ile kene dondurulup virüs aktarimi en aza indiriliyor.)
2. Kenenin bulunabilecegi yesillik alanlara veya su kenarlarina gidildigi zaman kene ve hasere uzaklastirici spreyler vücuda ve kiyafetlere sikilmasinda fayda vardir.
3. Kene isirmasindan hemen sonra 1-2cm kizariklik olustugu zaman doktora veya hastaneye basvurulmasi önerilir. Kene hastaliklari için gerekli antibiyotik, hap veya serum tedavisine baslanmalidir.Belli basli kene hastaliklari:
Kirim Kongo Atesi
Keneler tarafindan tasinan Nairovirüs isimli bir mikrobiyal etken tarafindan neden olunan ates, cilt içi veya diger alanlarda kanama ile bulgular ile seyreden hayvan kaynakli bir enfeksiyondur. Kene tarafindan isirlma ile virüsün alinmasini takiben kuluçka süresi genellikle 1-3 gündür. Bu süre en fazla 9 gün olabilir. Nairovirüsü 10 nm boyunda bir virüstür. Yapisinda RNA, heliksel kapsidi ve zarfli virüs vardir. Kanda 40°C derecede 10 gün yasaybilirler. Ultraviyole isinlar ile hizla inaktivite olabilirler.
Hastaligin belli basli belirtileri :
Ates, kirginlik, bas agrisi, yüz ve gögüste kirmizi döküntüler, gözlerde kizariklik, gövde kol ve bacaklarda morariklik, burun kanamasi diski ve idrarda kan görülmesidir. Ölümler karaciger, böbrek ve akciger yetmezliginden olmaktadir.
Kirin-kongo atesi hastaligina sebep olan virüsü tasiyan kene ORNITHOPHILE HYALOMMA disi kenesidir.30 çesit türü vardir.
Çiflik hayvanlarinda bulunur. Koyun-keçi-sigir-deve...
Hayvanlarda bu keneler ölümlere yol açmaz ancak keneli hayvanlarin kanindan-etinden-sütünden bu virüsü insanlarin alma riski vardir.
Hasta kisinin (insan) kanindan-diskisindan-vücud sivilarindan-idrardan diyer kisilere virüsü yayila bilir...
Tedavi olarak kullanilan tek bir ilaç olan N.Ribavirin (Bu ilaç arastirma asamasindadir)
Sizlere ilgiç gelebilcek bir iki cümle yazmak vede Dünya (kirim-kongo atesi) kene hastaliginin haritasini incelemenizi isterim.
12. yüzyilinda Tacikistanta asiri kanamali hastalik olarak 1100 kisi keneden ölmüs
Persliler tibbinda bu hastalik cok iyi biliniyormus ve keneler den bulastigini da bilmektelermis.
1940 yillarda özellikle kirim yarim adasinda çiftciler ve askerler arasinda yaygin olarak ortaya çikmistir.