Peygamberimiz (S.A.V.) bir defada şöyle buyurdu:“Bir saatlik düşünce bir yıllık ibadetten daha üstündür.”
İnsan,bu hadise göre ;düşünmenin faziletini kazanmak istiyorsa şu beş şey hakkında düşünmelidir. 1-Allah’ın (C.C.) varlığını ve birliğini gösteren ayetler ve alametler.
2-Allah’ın (C.C.) nimetleri. (alâ ve nâması)
3-Allah’ın (C.C.) vereceği sevap.
4-Allah’ın (C.C.) vereceği ceza ve azap.
5-Allah’ın (C.C.) kuluna karşı bağışları ve kulun Allah’a karşı nankörlüğü.
Ayetler ve alametler hakkına düşünebilmek için,insanın göklerin ve yer yüzünün yaratılışında,güneşin doğudan doğarak batında batmasında,gece ile gündüzün birbirini kovalayışında ve bizzat kendi vücudunun yaratılışında beliren ilahi kudreti görmeye çalışmasıdır.
Allah (C.C.) Zariyat Suresi 20. ayetinde “Mü’minler için yeryüzünde de özünüzde de ayetler vardır,görmüyor musunuz?” buyuruyor.
Kul,bu şekilde Allah’ın (C.C.) varlığını ve birliğini gösteren ayetler ve deliller hakkında düşününce,imanı ve bilgisi artar.
Kulun Allah’ın (C.C.) nimetlerini,yani orijinal terimleri ile alâ ve nâması üzerinde düşünmesi demek,Allah’ın (C.C.) verdiği nimetlere bakıp onları görmesi demektir.
Peki Alâ ve nâma ne demektir?
Nimetlerin gözle görülen kısmını alâ ve ilk bakışta görünmeyen fonksiyonuna nâma denir.
Mesela,eller alâ ve ellerin tutma gücü onun nâmasıdır.Tıpkı bunun gibi yüz alâ ve yüz güzelliği ve alımlılığı nâma adını alır.Ağız alâ ve tat alma duygusu nâmadır.Buna göre;ayaklar alâ yürüme yeteneği nâmadır.Bu hale göre ayakları olmasına rağmen yürümeyen insana alâ verilmiş,fakat nâma verilmemiştir.
Bazı Ehl-i zat ilim adamlarına göre de alâ nimetlerin insana ulaşması ve nâma da belaların başından savulmasıdır.
Başka bir manaya göre de alâ ve nâma aynı manayı taşır.
Nimetler konusunda yüce Rabbimiz İbrahim Suresi 34.ayetinde “Eğer Allah’ın nimetlerini teker teker saymaya kalkışırsanız,onları grup grup bile sayamazsınız.” Buyurmuştur.
Buna göre insan Allah’ın (C.C.) nimetleri üzerinde,Kur’anın deyimi ile alâ ve nâması üzerinde düşündükçe,Allah’a karşı olan sevgisi artar.
Kulun Allah’a (C.C.) sevabı üzerinde düşünmesi demek,Allah’ın dostlarına cennette sunacağı bağışları düşünmesi gerekir.Kul,Allah’ın (C.C.) vereceği sevapları düşündükçe onlara karşı rağbeti artar,onları elde etmek için daha çok gayret harcar ve ibadet hevesi çoğalır.
Kulun Allah’ın (C.C.) azabı hakkında düşünmesi demek ,Allah’ın (C.C.) cehennemde düşmanları için hazırlamış olduğu zillet,perişanlık ve işkenceleri düşünmek demektir.Kul bu konuyu düşündükçe günahlardan uzak durma duygusu ve çekingenliği daha da artar.
Kulun Allah’ın (C.C.) bağışları hakkında düşünmesi demek,Allah’ın (C.C.) kendisine yaptığı bağışları göz önüne getirmesi ve arada günahlarını örtüp,onlar yüzünden kendisini cezalandırmadığını ve onu devamlı şekilde tevbe etmeye çağırması,buna karşılık kendisinin ilahi emirleri terk edip günahlarını işleyerek ortaya koyduğu nankörlüğü düşünmesidir.Bu düşünce kulun utanma duygusunu ve mahcubiyetini artırır.
İşte insan bu beş şey üzerinde düşününce Peygamber Efendimizin (S.A.V.) “Bir saatlik düşünce bir yıllık ibadetten hayırlıdır” buyurduğu kimselerden olur.
Ehl-i Hikmetten bir zat şöyle diyor;
“Şu,üç konu üzerinde düşünme”
1-Fakirlik hakkında düşünme.Yoksa derdin,kederin çoğalır ihtirasın artar.
2-Sana yapılan haksızlığı düşünme.Yoksa kalbin katılaşır,kinin artar ve öfken kökleşir.
3-Dünyada uzun yaşamaya düşünme.Yoksa servet biriktirme arzusuna kapılır,böylece ömrünü boşa geçirir ve amel işlemeyi,devamlı gelecek günlere ertelersin.
Söylendiğine göre “Takvanın özü;İnsanın,zihnini kendisini ilgilendirmeyen şeyleri düşünmekten alıkoymasıdır.Zihin önemsiz ve ilgisiz konulara takıldıkça,insan ona karşı çıkıp,kendisini asıl önemli konulara çekmelidir. Cihadın en zor ve üstünü budur.İnsan namaz dışında bu görevi yapmazsa namaz sırasında bunu başarabileceği şüphelidir.
Kaynak:Tenbih-ül Gafilin (Ebu Leys Haz.)
İnsan,bu hadise göre ;düşünmenin faziletini kazanmak istiyorsa şu beş şey hakkında düşünmelidir. 1-Allah’ın (C.C.) varlığını ve birliğini gösteren ayetler ve alametler.
2-Allah’ın (C.C.) nimetleri. (alâ ve nâması)
3-Allah’ın (C.C.) vereceği sevap.
4-Allah’ın (C.C.) vereceği ceza ve azap.
5-Allah’ın (C.C.) kuluna karşı bağışları ve kulun Allah’a karşı nankörlüğü.
Ayetler ve alametler hakkına düşünebilmek için,insanın göklerin ve yer yüzünün yaratılışında,güneşin doğudan doğarak batında batmasında,gece ile gündüzün birbirini kovalayışında ve bizzat kendi vücudunun yaratılışında beliren ilahi kudreti görmeye çalışmasıdır.
Allah (C.C.) Zariyat Suresi 20. ayetinde “Mü’minler için yeryüzünde de özünüzde de ayetler vardır,görmüyor musunuz?” buyuruyor.
Kul,bu şekilde Allah’ın (C.C.) varlığını ve birliğini gösteren ayetler ve deliller hakkında düşününce,imanı ve bilgisi artar.
Kulun Allah’ın (C.C.) nimetlerini,yani orijinal terimleri ile alâ ve nâması üzerinde düşünmesi demek,Allah’ın (C.C.) verdiği nimetlere bakıp onları görmesi demektir.
Peki Alâ ve nâma ne demektir?
Nimetlerin gözle görülen kısmını alâ ve ilk bakışta görünmeyen fonksiyonuna nâma denir.
Mesela,eller alâ ve ellerin tutma gücü onun nâmasıdır.Tıpkı bunun gibi yüz alâ ve yüz güzelliği ve alımlılığı nâma adını alır.Ağız alâ ve tat alma duygusu nâmadır.Buna göre;ayaklar alâ yürüme yeteneği nâmadır.Bu hale göre ayakları olmasına rağmen yürümeyen insana alâ verilmiş,fakat nâma verilmemiştir.
Bazı Ehl-i zat ilim adamlarına göre de alâ nimetlerin insana ulaşması ve nâma da belaların başından savulmasıdır.
Başka bir manaya göre de alâ ve nâma aynı manayı taşır.
Nimetler konusunda yüce Rabbimiz İbrahim Suresi 34.ayetinde “Eğer Allah’ın nimetlerini teker teker saymaya kalkışırsanız,onları grup grup bile sayamazsınız.” Buyurmuştur.
Buna göre insan Allah’ın (C.C.) nimetleri üzerinde,Kur’anın deyimi ile alâ ve nâması üzerinde düşündükçe,Allah’a karşı olan sevgisi artar.
Kulun Allah’a (C.C.) sevabı üzerinde düşünmesi demek,Allah’ın dostlarına cennette sunacağı bağışları düşünmesi gerekir.Kul,Allah’ın (C.C.) vereceği sevapları düşündükçe onlara karşı rağbeti artar,onları elde etmek için daha çok gayret harcar ve ibadet hevesi çoğalır.
Kulun Allah’ın (C.C.) azabı hakkında düşünmesi demek ,Allah’ın (C.C.) cehennemde düşmanları için hazırlamış olduğu zillet,perişanlık ve işkenceleri düşünmek demektir.Kul bu konuyu düşündükçe günahlardan uzak durma duygusu ve çekingenliği daha da artar.
Kulun Allah’ın (C.C.) bağışları hakkında düşünmesi demek,Allah’ın (C.C.) kendisine yaptığı bağışları göz önüne getirmesi ve arada günahlarını örtüp,onlar yüzünden kendisini cezalandırmadığını ve onu devamlı şekilde tevbe etmeye çağırması,buna karşılık kendisinin ilahi emirleri terk edip günahlarını işleyerek ortaya koyduğu nankörlüğü düşünmesidir.Bu düşünce kulun utanma duygusunu ve mahcubiyetini artırır.
İşte insan bu beş şey üzerinde düşününce Peygamber Efendimizin (S.A.V.) “Bir saatlik düşünce bir yıllık ibadetten hayırlıdır” buyurduğu kimselerden olur.
Ehl-i Hikmetten bir zat şöyle diyor;
“Şu,üç konu üzerinde düşünme”
1-Fakirlik hakkında düşünme.Yoksa derdin,kederin çoğalır ihtirasın artar.
2-Sana yapılan haksızlığı düşünme.Yoksa kalbin katılaşır,kinin artar ve öfken kökleşir.
3-Dünyada uzun yaşamaya düşünme.Yoksa servet biriktirme arzusuna kapılır,böylece ömrünü boşa geçirir ve amel işlemeyi,devamlı gelecek günlere ertelersin.
Söylendiğine göre “Takvanın özü;İnsanın,zihnini kendisini ilgilendirmeyen şeyleri düşünmekten alıkoymasıdır.Zihin önemsiz ve ilgisiz konulara takıldıkça,insan ona karşı çıkıp,kendisini asıl önemli konulara çekmelidir. Cihadın en zor ve üstünü budur.İnsan namaz dışında bu görevi yapmazsa namaz sırasında bunu başarabileceği şüphelidir.
Kaynak:Tenbih-ül Gafilin (Ebu Leys Haz.)