Allah tek istenen, niyaz edilen ve amaçlanması kaçınılmaz (Vücup) olandır. Matlub olana ulaşmak için yardım edecek de O'dur. Gerisi istenmeyen şeylerdir. Onların uzaklaştırılmasında yardımcı olacak da Allah'tır. Yukarıda geçen dört şeye yalnızca O'nun gücü yeter, başkasının değil.
«Ancak Sana kulluk eder, ancak Senden yardım isteriz» (1 Fatiha 4.)
âyetinin anlamı budur. Çünkü kulluk istenen ve aranılana; ama en güzel şekilde ibadet etmeyi ifade eder. Yardım istenecek zât da isteğimize ulaşmak için yardım isteyeceğimiz varlıktır. Bunlardan birincisi Ulûhiyyet'in, ikincisi de Rubûbiyyet'in kapsamına girer.
Çünkü ilâh, ilâh edinilen, bu nedenle severek, gönülden bağlanarak, yücelterek, büyük tanıyarak kulluk edilen varlık demektir. Rab ise kulunu terbiye eden, yetiştiren, ona böyle bir yaratılış bağışlayan, sonra nasıl kulluk yapacağı konusu da içinde olmak üzere bütün-durumlar için yol gösteren, hidâyet veren varlık demektir. Şu âyetler de Fatiha sûresinin dördüncü âyeti gibidir:
«Yalnız O'na dayandım ve yalnız O'na yönelirim» (11 Hûd 8.
«O halde O'na kulluk et, O'na dayan» (11 Hûd 123).
«Yalnız Sana tevekkül ettik, yalnız Sana gönülden bağlandık,, dönüş de ancak Sanadır» ( 60 Mümtehine 4).
«Hiç ölmeyecek olan yegâne diriye tevekkül et ve O'nu överek teşbihte bulun» (25 Furkan 5.
«Yalnız O'na tevekkül ettim, dönüşüm de yalnızca O'nadır» (13 Ra'd 30).
«Herşeyi bırakarak bir tek O'na yönel. O doğunun ve batının Rabbi'dir. O'ndan başka hiçbir ilâh yoktur. O halde yalnız O'nu vekil edin» (73 Müzzemmil 8, 9).
Fatiha sûresinin dördüncü âyeti olan «ancak Sana kulluk eder ve ancak Senden yardım isteriz» âyeti ile birlikte bu yedi âyet, her iki esasın (kulluk ve yardım istemek, veya ulûhiyyet ve rubûbiyyetin) sıralandığı âyetlerdir.
«Ancak Sana kulluk eder, ancak Senden yardım isteriz» (1 Fatiha 4.)
âyetinin anlamı budur. Çünkü kulluk istenen ve aranılana; ama en güzel şekilde ibadet etmeyi ifade eder. Yardım istenecek zât da isteğimize ulaşmak için yardım isteyeceğimiz varlıktır. Bunlardan birincisi Ulûhiyyet'in, ikincisi de Rubûbiyyet'in kapsamına girer.
Çünkü ilâh, ilâh edinilen, bu nedenle severek, gönülden bağlanarak, yücelterek, büyük tanıyarak kulluk edilen varlık demektir. Rab ise kulunu terbiye eden, yetiştiren, ona böyle bir yaratılış bağışlayan, sonra nasıl kulluk yapacağı konusu da içinde olmak üzere bütün-durumlar için yol gösteren, hidâyet veren varlık demektir. Şu âyetler de Fatiha sûresinin dördüncü âyeti gibidir:
«Yalnız O'na dayandım ve yalnız O'na yönelirim» (11 Hûd 8.
«O halde O'na kulluk et, O'na dayan» (11 Hûd 123).
«Yalnız Sana tevekkül ettik, yalnız Sana gönülden bağlandık,, dönüş de ancak Sanadır» ( 60 Mümtehine 4).
«Hiç ölmeyecek olan yegâne diriye tevekkül et ve O'nu överek teşbihte bulun» (25 Furkan 5.
«Yalnız O'na tevekkül ettim, dönüşüm de yalnızca O'nadır» (13 Ra'd 30).
«Herşeyi bırakarak bir tek O'na yönel. O doğunun ve batının Rabbi'dir. O'ndan başka hiçbir ilâh yoktur. O halde yalnız O'nu vekil edin» (73 Müzzemmil 8, 9).
Fatiha sûresinin dördüncü âyeti olan «ancak Sana kulluk eder ve ancak Senden yardım isteriz» âyeti ile birlikte bu yedi âyet, her iki esasın (kulluk ve yardım istemek, veya ulûhiyyet ve rubûbiyyetin) sıralandığı âyetlerdir.