Rabbimiz Alak suresinin ilk sekiz ayetinde
Abdurahman Erzincani
- Oku! Yaratan Rabbinin adiyla oku!
- O, insani bir alekadan (embriyodan) yaratti.
- Oku! Rabbin sonsuz kerem sahibidir.
- O Rab ki kalemle yazmayi ogretti.
- Insana bilmedigi seyleri ogretti.
- Hayir! Dogrusu (kâfir) insan azginlik eder.
- Kendisinin muhtaç olmadigini zannettigi için.
- Muhakkak ki donus, mutlaka Rabbinedir.
Ilk emir oku! Bizlere okumaya sevkeden nedir? Cevabiniz herhalde, ‘insan tabiki karsilastigi bilmediklerini ogrenmek bilgisini arttirmak icin okur olacaktir. Pekala bu okuma eyleminin gercek adini bizler hic merak ettik mi? Uzerinde biraz dusunursek, okummanin ilim ogrenmek oldugunu yani bir baska deyisle bilimsel calisma yapmak oldugunu kolaylikla anlayabiliriz. Oylseyse, sonsuz ilim sahibi Rabbimiz okumayi (ilim ogrenmeyi) ve bilimsel calisma yapmayi bizlere ilk emir olarak emretmistir? Bizlerden evreni okumamizi istedigi oylesine cok asikardir ki Alak suresi kutsal kitabimiz Kur'an-i Kerim'in ilk suresidir ve oku (ilim ogren) ilk emirdir. Mesela sizler bir anne veya baba olsaniz, evladiniza vereceginiz ilk ogutunuzun en onemli ogut oldugunu soylersiniz. Bir ogretmen olsaniz, ogrencinize soyleyeceginiz ilk ogutun en onemli ogut oldugunu da soylersiniz. Veya bir doktorsaniz, hastaniza soylediginiz ilk tavsiyenin en onemli tavsiye olacaginin da elbette farkindasiniz. Rabbimizde bizlere okumanin (ilim ogrenmenin) ve bilimsel calismalar yapmanin en onemli ibadet oldugunu ogutlemektedir. Eger merak edip okursak (bilimsel calismalar yaparsak) dunya hayatimizin guzell olacagini Rabbimiz bizlere mujdelemektedir ve sonrasinda bizlere “Yaratan Rabbinin adiyla oku!” emretmektedir. “Yaratan rabbinin adiyla oku!” ne anlama geldigini merak edip kendinize hic sordunuz mu? Hersey acik ve belli degil mi? Yaratan Rabbimiz, bizlerin okuyarak (ilim yaparak) bilimsel calismalar yapmamizi ve Allah'in ne kadar guc ve kudret sahibi oldugunu gormemizi istemektedir. Iste bu ayetle, ilim ogrenerek yapacagimiz bilimsel calismalarla Rabbimizin buyuklugunu guc ve kudretini anlayabildigimizde, ahirette ki hayatimizin dunya hayatinda cok daha guzel olacagini Rabbimiz bizlere mujdelemektedir. Sevgili peygamberimiz Hz. Muhammed (S.A.V) “Ilim Cin'de olsada gidip aliniz” emriyle bilimsel calismalari onemsemis ve cahilligin (okumamanin) cok tehlikeli bir hastalik oldugunu biz ummetine bir cok hadisinde ogutlemistir. Allah'in selami, basta Hz. Muhammed (S.A.V) olmak uzere, herseyi yoktan var eden sonsuz ilim ve merhamet sahibi Rabbini ilim ogrenerek taniyan ve namaz kilan ve zekat veren ve sabredip iyiligi tavsiye eden insanlarin uzerine olsun.
Sonsuz ilim sahibi El-Alim Rabbimiz, bir sonraki ayette “O, insan bir alekadan (embriyodan) yaratti” diye seslenerek hayatimizdaki en onemli bilimsel gercegi bizlerle paylasmakta ve zihinlerimizde bir merak uyandirarak Allah'a inananlari bilim yapmaya tesvik etmektedir. Ve sonrasinda, “O Rab ki kalemle yazmayi ogretti, insana bilmedigi seyleri ogretti” ayetleriyle kalemle yazmanin onemli oldugunu, kalemle yazanlardan olmamiz gerektigini bizlere hatirlatiyor, ogrendigimiz ilimlerin (yaptigimiz bilimsel calismalarin) kalemle yazilmasi gerektigini vurgulamaktadir. Ancak bu sekilde, butun insanligin bilimden faydalanabilecegini ve Allah'i daha kolay gorebilecegini ve anlayacagini vurgulamaktadir. Hersey en iyi bilen Rabbimiz, bir takim insanlarin bilimle Allah'i inkar edecegini, Islami gerici ve bilim disi bulacagini, azginlik yapacagini, hatta bilim sayesinde butun canlilara zarar verecegini “Hayir! Dogrusu (kâfir) insan azginlik eder, kendisinin muhtaç olmadigini zannettigi için.” ayetleriyle biz inannanlari uyarmaktadir. Bilim ve ilimle Allah'i inkar eden azginlik yapan, butun canlilara zarar veren kafir toplulugunun bir muddet sonunda olecegini ve onlar yaptiklarindan sorumlu tutulacaklarini, Rabbimin “Muhakkak ki donus, mutlaka Rabbinedir” ayetinden kolayca anlasilmaktadir oyle degil mi?
Batiya toplumlarina baktigimizda onlar her zaman bilimsel calismalar yaparak bilmediklerini ogreniyorlar, ilim ogreniyolar. Onlarin dunya hayatlarinda sahip olduklari refaha, duzene ve rahatliga, Allah'in ilk emri olan oku (ilim ogren) emrini unutan biz musluman kullar, bu nedenle onlara gipte ile bakiyoruz. Onlar okuyorlar, ilim ogreniyorlar (bilimsel calisma yaiyorlar), kisacasi Allah'in ilk emri olan oku mujdesini hayatlarina tatbik ediyorlar, teknolojide ve ilimde ilerleyerek Allah'in vadettigi dunya rahatligina kavusuyorlar. Hatta onlar, okuduklarini (bilimsel buluslarini) kalemle yaziyorlar. Yani acik bir sekilde ifade edersek, bati toplumlari IEEE, Springerlink, JSTOR gibi bilimsel yazilarin yayinlandigi kurumlar kurarak toplumlarindaki her ferdin bilimsel gerceklerden faydalanmasini amacliyorlar. Bilimsel calismalar sayesinde toplumsal kurallar insanlarinin faydasina olacak sekilde sekillendirmisler. Oysa biz muslumanlar, birakin boyle bir toplumsal teskilatlanmayi basarmayi, ilim ogrenmeyi (kitap okumayi) basaramiyoruz. Fakat bati toplumlarinin bir eksigi var. Yaptiklari bilimde Allahi gormezlikten geliyorlar. Kendilerinin muhtac olmadiklarini dusunerek, her turlu azginlik yaparak, dunyadaki butun canlilara zarar veriyorlar. Allah'in vadettigi okuyarak elde edilen guc sayesinde o kadar gucluler ki, inanan mumin kardeslerin onlarin sinsice planlari neticesinde zarar gorurde, sen parmagini kipirtatacak kadar kendinde derman bulamazsin. Ahh bizler! her zaman ilimi kucumsemis, okumaktan aciz olan ahh bizler! Atalarimiz din ile bilimi bir araya getirerek yasamislardi. Dunyaya hukmetmislerdi.
Allah'a inaniyoruz ama Allah'in bize emrettigi en onemli emir olan okumaktan (ilim ogrenmekten) uzaklasmisiz. Eger bizler Allah'in en onemli emirinden uzaklasmissak, Allahtan ve Islamdan uzaklasmis olmaz miyiz? Kur'an-i Kerim'den uzaklasmis olmaz miyiz? Allah'in bizler icin sectigi guzel Islam dinini okumadan kim ogrenebilir? Kim okumadan dinini ve dunya hayatini guzel ve dogru bir sekilde yasayabilir.
Goremiyoruz. Gozlerimiz baglanmis. Kor olmusuz. Matematigi, Fizigi, Kimyayi hice sayan onemsemeyen, okumayi onemsemeyen bir topluluk yetistirmisiz. Bunun hesabini nasil verecegiz bilemiyorum. Eger bizler inanan insanlarsak ilimle ugrasmaliyiz. Ornegin, eger bizler cifcisek, bitki ve agac yetistirilmesi ve urun arttitilmasi konusunda atalarimizdan ogrendiklerimizle yetinmemeli, daha cok ilim ogrenmeli ve daha iyiye ulasmak icin en azindan kendi kendimize cabalayarak en kaliteli ve guzekl urun veren bitkiyi ve agaci bulmaliyiz. Eger bizler ogretmensek, cocuklarimiza en iyi bilgiyi nasil aktarabilecegimizi arastirmali ve bildigimiz ogrendigimiz metotlardan daha iyilerini bulmaya calismaliyiz. Ege bizler doktorsak, hastalanmis insanlari kolay bir sekilde nasil iyilestirebilecegimizin yollarini bulmaya cabalamaliyiz. Eger bizler muhendissek, insanligin hayatini kolaylastiracak teknolokjileri ogrenip daha iyilerini insanliga sunmaya calismaliyiz. Eger bizler ekonomistlersek, ulkenin ve toplumun her ferdinin rahat ve refah icinde yasayabilmesi icin ekenomik acilimlari arastirmaliyiz. Eger bizler askersek ulkemizi ic ve dis tehtitlere karsi nasil daha iyi koruyabiliriz arastirmaliyiz. Eger bizler din adamlariysak, dinimizi insanliga ogretecek metotlari ve teknolojileri kullanmayi arastirmaliyiz. Eger bizler inanan mumin insanlarsak, Allah'a yaptigmiz ibadetleri daha guzel ve huzur cicinde nasil yapabilirizi arastirmaliyiz. Eger bizler insansak, butun insanlik ve diger canlilar icin her zaman daha iyiyi ve mukkemmeli arastirmaliyiz. Kisacasi okumaliyiz, ilim ogrenmeliyiz, bilimsel calismalar yapmaliyiz. Yeni buluslarin sahipleri olmaliyiz. Ilimle hic alakasi olmayanin insanin Allah'in ilk emiri oku emrini unuttan insan oldugunu idrak eden bizler, bilimsel calisma yapmayan insanin ilimden yoksun kaldigini, ilimden yoksun kalan insanin okumayan insan oldugunu, okumayan insanin cahil insan oldugunu, cahil insanin ahiretteki hesabinin cok zor olacagini hic bir zaman unutmamaliyiz.
Rabbime sukurler olsun. Dualarimiz kabul oluyor. Ulkemin gencleri bilimi seviyor ve bilimle ugrasiyor. Yeni buluslar buluyorlar. Son yillarda ulkemde yapilan bilimsel yayinlarin sayisi hizla artiyor. Kisacasi Rabbimin emrettigi gibi okuyorlar, ilim ogreniyorlar ve billimsel calismalarda bulunuyorlar. InsAllah, daha cok bilim adamlari yetisecek. Toplumumuzun her ferdi icra ettigi mesleginde bilimsel calismalar yapan bir bilim adami olacak. Daha cok buluslarimiz olacak. Bu buluslardan Rabbinin sonsuz buyuklugunu, sonsuz gucunu, sonsuz kudretini, sonsuz ilmini ve sonsuz merhametini daha iyi anlayan insanlarimiz cogalacak ve yasadigimiz ve yasayacagimiz dunya ve ahiret hayatlarimiz guzellesecek. InsAllah, matematigi, fizigi, kimyayi, biyolojiyi, sosyolojiyi, ekonomiyi, tarihi, arkeolojiyi ve kisacasi butun ilimlerle ilgilenen seven Kuran-i Kerim'i bu bilimsel gerceklerle okuyabilen bir gencligi Allah bizlere nasip edecek. Daha guzel dunya icin dunyayi yonlendirenler ve sekillendirenler olacagiz, InsAllah. Amin.
Toplumumuzun her ferdinin aydinlanmasi icin butun sevdiklerinizle, dostlarinizla ve arkadaslarinizla bu emaili paylastiginizdan dolayi Allah'in selami uzerinize olsun ve Allah sizden razi olsun. Abdurahman Erzincani