Yüce kitabımıza ve efendimizin
Hayatına baktığımızda mertebeler görürüz, varlığın ve insanın derecelendiğini
İnsan-ı kamil, en üst mertebeyiişaretliyor, demek ki altlarda da mertebe bulunmaktadır.
Peki, nedir bu mertebeler diye dikkatlice nazar edersek, işte o vakit
Bir pramit örneği aklıma geliyor
En geniş olan piramidin en altkısmıdır. Pramit yükseldikçe alan daralır
İnsanların çoğu, pramidin en altkısmına karşılk gelir, çoğunluk altlarda yaşar
Nitelik ve dereceye vuruldukça insanların sayısında azalma olur, zirvede çok az insan kalır
İrfan geleneğinde “yedi katlı insan modeli”yle karşılaşıyoruz
Kur’anı Kerim, Hz. Peygamber’insünneti ve İslam’ın ruhundan hareketle
bu model belirlenmiş. Harici birokumaya yaslanmıyor bu model, çıplak bir metin
okumasından çıkmıyor, Kur'an'ın ruhunun verdiği ilhamla doğuyor
Yedi katlı insan modeli
Nefs-i emmare ile nefs-i safiye arasındakileri içeriyor
Her makamın bir husisiyeti ve özelliği var; insan hangi makamdaysa makamının
Husisiyetlerini taşıyor, nefs-iemmare insanın en alt makanını oluşturuyor
Nefs-i emmarede insan büsbütünkötü/aşağı olana açıktır, iyiye kapalı bir alandır
İnsan içindeki kötü sese kulakkesilir
Bu sesin işaret ettiği yeregider, kendisinde eksiklik, yanlışlık görmez
Ve hatta günahkar olduğunu düşünmez. Arifler, bu mertebedekilerin münafık ve fa sıkların
özelliğini taşıdığını söylerler, velevki Müslüman olsa da nefs-i emmare mertebesin de yaşıyorsa münafık ve fasık gibi olur
Nefs-i emmareden çıkmak için Müslüman olmak yetmiyor
Daha fazlası gerekiyor, nefsin terbiye ve tezkiyesi, yani nefsin sesini kısmak
Ve böylece ruhun gürleşmesine imkan vermek, insan bir nevi içinde mirac yaşatarak
Nefs-i emmareden nefs-ilevvameye yükselmeli, Nefs-i levvamede insan nefsinden yana düşmez, eksik ve günahkar olduğunu düşünür
Nefs-i levvameye yükselmiş insanda
İnsan-ı kamile doğru bir seyirvardır. Kişi Nefs-i emmarede sosyolojik olarak Müslümandır.
Arkasından Nefs-imülhime geliyor, ilhama açık nefs demektir, nefs, tövbe, zikir, rabıta ve mücahedeyle
günahların ağırlığından ve şehvet bağından kurtulunca, ilham ve feyz almaya kabiliyet kazanır….
Mustafa CİLASUN