İNSAN AZALARININ VE KEMİKLERİNİN DİYETİ
--------------------------------------------------------------------------------
İnsanda var olan her bir azanın ve kemiğin diyeti sünnette açık ve net bir şekilde yer almaktadır. Ebu Bekir Muhammed b. Amr b. Hazm, babasından o da dedesinden şunu rivayet etmektedir:
"Rasulullah (sav), Yemen halkına bir mektup yazdı. Bu yazıda şu hususlar yer almaktaydı: Kim, bir mümini sebepsiz yere öldürürse ve hakkında beyyine varsa ona kısas yapılır. Ancak öldürülenin yakınlarının (diyete veya affa) razı edilmeleri durumunda kısas yapılmaz. Canda yüz deve diyet vardır. Tamamı kesilmesi halinde burunda diyet vardır. Dilde diyet vardır. İki dudakta diyet vardır. İki yumurtalıkta (hayalarda) diyet vardır. Erkeklik organında diyet vardır. Omurga kemiklerinde diyet vardır. İki gözde diyet vardır. Tek ayakta yarım diyet vardır. Me'mumede diyetin üçte biri, caifede diyetin üçte biri, münakkilede onbeş deve, el ve ayak parmaklarının her birinde on deve, dişte beş deve ve mudihada beş deve vardır. Kadına karşılık erkek öldürülür. Altın sahiplerine bin dinar vardır." *
Bu hadise, göre azalara karşılık uygulanacak ceza yalnızca diyettir yani erştir.
Bu cezaların detayı ise şöyledir: Kim, bir insanda bulunan bir şeyi telef ederse diyet ödemesi gerekir. Eğer iki şeyi telef ederse her birisi için yarım diyet gerekir. Çünkü Rasulullah (sav)'ın Yemen halkına yazdığı yazıda şu ifade yer alıyordu: "Tamamı kesilmesi halinde burunda diyet vardır”, "Dilde diyet vardır.", "Erkeklik organında diyet vardır”, "Omurga kemiklerinde diyet vardır" Bu organlardan insanda yalnızca bir tane bulunur. Aynı yazıda şu hususlar da yer almaktaydı: "İki dudakta diyet vardır”, "İki yumurtalıkta (hayalarda) diyet vardır” "İki gözde diyet vardır" Bu organlardan ise insan vücudunda ikişer adet bulunmaktadır. Dolayısıyla bunlardan her birisi için yarım diyet vardır. Sulb hakkında Kamus'ta şu ifadeler yer almaktadır: Sulb, sırtın üst kısmından kuyruk sokumuna doğru olan kısma denir. Bununla sırt kastedilmektedir. Denilir ki sulbdan kasıt, sırttaki rutubeti değil organlardaki rutubeti ayırt etmek için beyinden başlayan eğimli kısma denir. İbni Münzir'in Ali (ra)'den rivayet ettiği şu söz de buna işaret etmektedir. Dedi ki: "Cimayı (cinsel ilişkiyi engellediği zaman sulbde diyet vardır" Ancak şer'i nasslar lügat anlamları ile tefsir edilirler. Kitapta ve sünnette şer'i bir anlam bulunmadıkça sahabenin sözlerine göre tefsir edilmezler. Burada ise şer'i bir anlam yer almadığı için sulb kelimesinin sözlük anlamına bakılır.
Ancak insanda dört şey vardır ki bunların her birinde diyet vardır. Her birisi için çeyrek diyet vardır. Bunlar, göz kapakları ve kirpiklerdir. Bir kısım organlar da vardır ki bunlar on tanedir ve bunların her birisi için onda bir diyet vardır. Bunlar el ve ayak parmaklarıdır. Bir kısım organlar da vardır ki bunlar üç tane olup her biri için üçte bir diyet vardır. Bunlar, burun delikleri ve her iki delik arasındaki perdeden meydana gelmektedir. Vücudun tüm organları işte böyledir. Diyetle ilgili olarak gelen tüm hadisler incelendiği zaman hadislerin, buna delalet ettiği görülür. Bunların detayları ise şöyledir:
Başta Bulunan Organlar
NSAN AZALARININ VE KEMKLERNN DYET
--------------------------------------------------------------------------------
İnsanda var olan her bir azanın ve kemiğin diyeti sünnette açık ve net bir şekilde yer almaktadır. Ebu Bekir Muhammed b. Amr b. Hazm, babasından o da dedesinden şunu rivayet etmektedir:
"Rasulullah (sav), Yemen halkına bir mektup yazdı. Bu yazıda şu hususlar yer almaktaydı: Kim, bir mümini sebepsiz yere öldürürse ve hakkında beyyine varsa ona kısas yapılır. Ancak öldürülenin yakınlarının (diyete veya affa) razı edilmeleri durumunda kısas yapılmaz. Canda yüz deve diyet vardır. Tamamı kesilmesi halinde burunda diyet vardır. Dilde diyet vardır. İki dudakta diyet vardır. İki yumurtalıkta (hayalarda) diyet vardır. Erkeklik organında diyet vardır. Omurga kemiklerinde diyet vardır. İki gözde diyet vardır. Tek ayakta yarım diyet vardır. Me'mumede diyetin üçte biri, caifede diyetin üçte biri, münakkilede onbeş deve, el ve ayak parmaklarının her birinde on deve, dişte beş deve ve mudihada beş deve vardır. Kadına karşılık erkek öldürülür. Altın sahiplerine bin dinar vardır." *
Bu hadise, göre azalara karşılık uygulanacak ceza yalnızca diyettir yani erştir.
Bu cezaların detayı ise şöyledir: Kim, bir insanda bulunan bir şeyi telef ederse diyet ödemesi gerekir. Eğer iki şeyi telef ederse her birisi için yarım diyet gerekir. Çünkü Rasulullah (sav)'ın Yemen halkına yazdığı yazıda şu ifade yer alıyordu: "Tamamı kesilmesi halinde burunda diyet vardır”, "Dilde diyet vardır.", "Erkeklik organında diyet vardır”, "Omurga kemiklerinde diyet vardır" Bu organlardan insanda yalnızca bir tane bulunur. Aynı yazıda şu hususlar da yer almaktaydı: "İki dudakta diyet vardır”, "İki yumurtalıkta (hayalarda) diyet vardır” "İki gözde diyet vardır" Bu organlardan ise insan vücudunda ikişer adet bulunmaktadır. Dolayısıyla bunlardan her birisi için yarım diyet vardır. Sulb hakkında Kamus'ta şu ifadeler yer almaktadır: Sulb, sırtın üst kısmından kuyruk sokumuna doğru olan kısma denir. Bununla sırt kastedilmektedir. Denilir ki sulbdan kasıt, sırttaki rutubeti değil organlardaki rutubeti ayırt etmek için beyinden başlayan eğimli kısma denir. İbni Münzir'in Ali (ra)'den rivayet ettiği şu söz de buna işaret etmektedir. Dedi ki: "Cimayı (cinsel ilişkiyi engellediği zaman sulbde diyet vardır" Ancak şer'i nasslar lügat anlamları ile tefsir edilirler. Kitapta ve sünnette şer'i bir anlam bulunmadıkça sahabenin sözlerine göre tefsir edilmezler. Burada ise şer'i bir anlam yer almadığı için sulb kelimesinin sözlük anlamına bakılır.
Ancak insanda dört şey vardır ki bunların her birinde diyet vardır. Her birisi için çeyrek diyet vardır. Bunlar, göz kapakları ve kirpiklerdir. Bir kısım organlar da vardır ki bunlar on tanedir ve bunların her birisi için onda bir diyet vardır. Bunlar el ve ayak parmaklarıdır. Bir kısım organlar da vardır ki bunlar üç tane olup her biri için üçte bir diyet vardır. Bunlar, burun delikleri ve her iki delik arasındaki perdeden meydana gelmektedir. Vücudun tüm organları işte böyledir. Diyetle ilgili olarak gelen tüm hadisler incelendiği zaman hadislerin, buna delalet ettiği görülür. Bunların detayları ise şöyledir:
Başta Bulunan Organlar
NSAN AZALARININ VE KEMKLERNN DYET