İhlası kazanmanın yolu nefsin arzularını kırmak, dünyadan ve halktan ümidini kesmek ve bütün himmetiyle ahirete yönelmektir. Bu yapılmadığı takdirde halis gibi görünen amellerde bile karışıklık ve bulanıklık bulunur. Onun için bir zat şöyle anlatmıştır;
'Ben otuz sene bütün farz namazları cemaatle ve birinci safta kıldım. Bu bana zevk verirdi ve ben bunun halis bir amel olduğunu sanırdım. Sonra bir sefer biraz geç geldiğim için ancak ikinci safta yer bulabildim ve bu safta namaz kılınca da halktan utandığımı hissettim. O zaman anladım ki, ben otuz sene riya ve gösteriş için erken mescide gitmiş ve birinci safta namaz kılmışım. Bunun üzerine istiğfar edip bu otuz senelik namazları kaza ettim.' Evet, riya, gösteriş, menfaat ve diğer dünya mülahazaları görünmeyen mikroplar gibi amele girer ve onu bozarlar. Onun için Allahu Zülcelal ayet-i kerime de şöyle buyurmuştur;
'Kıyamet gününde Allah tarafından onlar için farkında olmadıkları ve hesaba katmadıkları şeyler (günahlar, amelleri bozan hususlar) ortaya çıkarılır ve bunlar kendilerine gösterilir....'(Zümer;47-48)
İhlas iki kısımdır. Birincisi ibadette ihlastır. Bu ihlas yapılan bir ibadette yalnızca Allahu Teala'nın rızasını ve sevabını düşünmektir. İkincisi ise; ibadetin dışında kalan işlerdeki ihlastır. Bu ihlas, bunları da ibadetteki düşünce ile yapmaktır. Bu ikinci kısma işaret eden Sehl bin Abdullah Testeri (r.a); 'İhlas; kulun bütün hareket ve davranışlarının Allahu Teala için olmasıdır.' Demiştir.
Bu ihlasa sahip olan kul devamlı ibadet halindedir. Herhangi bir amelde Allahu Zülcelal'in rızası gözetildiği zaman o amel makbuldür. Bütünüyle ihlaslı olan ameller, kalbin nurunu çoğaltır ve ondaki Allah ve ahiret sevgisini artırırlar. Bütünüyle dünyevi ve nefsani gayelere dayanan ameller ise kalbin nurunu söndürür ve güzel duyguları öldürüp kötü duyguları canlandırır. Karışık amaçlı amellere gelince, bunlar güdülen amaçların ağırlığına göre iyi veya kötü yönde etkilerler. Onun için insan, ihlaslı olarak az amel yapsa bile, Allahu Zülcelal'in yanında çok büyük mükafatlar elde eder.
Bütün bunlardan sonra kendimizi manevi hastalıklardan temizlememiz lazımdır. Bu manevi hastalıklar, ihlasın karşısında en büyük engellerdir. Bunların en başta geleni de riyadır ki, ihlasın insanın kalbine girmesini engeller. Onun için elimizden geldiği kadarıyla Allahu Zülcelal'i razı etmeye gayret göstermeliyiz.
Hz. Peygamber (a.s.v) bir hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur;
'Allahu Teala kıyamet gününde sevap ve günahlar tartıldıktan sonra, ümmetimden bir kişiyi, herbir sayfası insan gözünün görebildiği kadar büyüklükte, günahlarla dolu doksan sayfalık ameli ile meydana çıkarır. Bu kişi perişan bir halde başını önüne eğip benim halim ne olacak, diye düşünürken, Allahu Teala şöyle buyurur;
'Ey kulum! Senin günahından fazla bir şey yazdım mı?' O kul şöyle cevap verir.
'Ey Rabbim! Bu kitapta yazılı olan bütün günahları yaptım.' O zaman Allahu Teala şöyle buyurur;
'Ben hiçbir kuluma zulüm etmem. Senin, benim yanımda öyle değerli bir amelin var ki, o amel seni rahatlatacaktır.'
İşte kulun bu kadar çok günahı olmasına rağmen, Allahu Zülcelal'in rızası için yapmış olduğu ihlaslı bir amel, onun kurtulmasına sebeb olmaktadır. Nitekim, Allahu Zülcelal kendi katındaki o ihlaslı ameli çıkarıp terazinin diğer tarafına koyduğu zaman bütün günahları o ihlaslı amelin yanında hafif kalır.
Yukarda geçen bu hadis-i şerifte bütün müminler için çok büyük işaretler vardır. Ne yaparsak yapalım, Yalnızca Allahu Zülcelal'in rızasını gözeterek ihlaslı bir şekilde yapmalıyız. Ve daima; 'Allahu Zülcelal benim kalbime daima müttalidir. Bu yaptığım amel ihlaslı mı değil mi?' diye kendimizi kontrol etmeliyiz.
İnsan az amel yapsa dahi, ihlaslı olarak yaptığı zaman, Allahu Zülcelal'in yanında çok büyük mükafatlar elde eder.
'Ben otuz sene bütün farz namazları cemaatle ve birinci safta kıldım. Bu bana zevk verirdi ve ben bunun halis bir amel olduğunu sanırdım. Sonra bir sefer biraz geç geldiğim için ancak ikinci safta yer bulabildim ve bu safta namaz kılınca da halktan utandığımı hissettim. O zaman anladım ki, ben otuz sene riya ve gösteriş için erken mescide gitmiş ve birinci safta namaz kılmışım. Bunun üzerine istiğfar edip bu otuz senelik namazları kaza ettim.' Evet, riya, gösteriş, menfaat ve diğer dünya mülahazaları görünmeyen mikroplar gibi amele girer ve onu bozarlar. Onun için Allahu Zülcelal ayet-i kerime de şöyle buyurmuştur;
'Kıyamet gününde Allah tarafından onlar için farkında olmadıkları ve hesaba katmadıkları şeyler (günahlar, amelleri bozan hususlar) ortaya çıkarılır ve bunlar kendilerine gösterilir....'(Zümer;47-48)
İhlas iki kısımdır. Birincisi ibadette ihlastır. Bu ihlas yapılan bir ibadette yalnızca Allahu Teala'nın rızasını ve sevabını düşünmektir. İkincisi ise; ibadetin dışında kalan işlerdeki ihlastır. Bu ihlas, bunları da ibadetteki düşünce ile yapmaktır. Bu ikinci kısma işaret eden Sehl bin Abdullah Testeri (r.a); 'İhlas; kulun bütün hareket ve davranışlarının Allahu Teala için olmasıdır.' Demiştir.
Bu ihlasa sahip olan kul devamlı ibadet halindedir. Herhangi bir amelde Allahu Zülcelal'in rızası gözetildiği zaman o amel makbuldür. Bütünüyle ihlaslı olan ameller, kalbin nurunu çoğaltır ve ondaki Allah ve ahiret sevgisini artırırlar. Bütünüyle dünyevi ve nefsani gayelere dayanan ameller ise kalbin nurunu söndürür ve güzel duyguları öldürüp kötü duyguları canlandırır. Karışık amaçlı amellere gelince, bunlar güdülen amaçların ağırlığına göre iyi veya kötü yönde etkilerler. Onun için insan, ihlaslı olarak az amel yapsa bile, Allahu Zülcelal'in yanında çok büyük mükafatlar elde eder.
Bütün bunlardan sonra kendimizi manevi hastalıklardan temizlememiz lazımdır. Bu manevi hastalıklar, ihlasın karşısında en büyük engellerdir. Bunların en başta geleni de riyadır ki, ihlasın insanın kalbine girmesini engeller. Onun için elimizden geldiği kadarıyla Allahu Zülcelal'i razı etmeye gayret göstermeliyiz.
Hz. Peygamber (a.s.v) bir hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur;
'Allahu Teala kıyamet gününde sevap ve günahlar tartıldıktan sonra, ümmetimden bir kişiyi, herbir sayfası insan gözünün görebildiği kadar büyüklükte, günahlarla dolu doksan sayfalık ameli ile meydana çıkarır. Bu kişi perişan bir halde başını önüne eğip benim halim ne olacak, diye düşünürken, Allahu Teala şöyle buyurur;
'Ey kulum! Senin günahından fazla bir şey yazdım mı?' O kul şöyle cevap verir.
'Ey Rabbim! Bu kitapta yazılı olan bütün günahları yaptım.' O zaman Allahu Teala şöyle buyurur;
'Ben hiçbir kuluma zulüm etmem. Senin, benim yanımda öyle değerli bir amelin var ki, o amel seni rahatlatacaktır.'
İşte kulun bu kadar çok günahı olmasına rağmen, Allahu Zülcelal'in rızası için yapmış olduğu ihlaslı bir amel, onun kurtulmasına sebeb olmaktadır. Nitekim, Allahu Zülcelal kendi katındaki o ihlaslı ameli çıkarıp terazinin diğer tarafına koyduğu zaman bütün günahları o ihlaslı amelin yanında hafif kalır.
Yukarda geçen bu hadis-i şerifte bütün müminler için çok büyük işaretler vardır. Ne yaparsak yapalım, Yalnızca Allahu Zülcelal'in rızasını gözeterek ihlaslı bir şekilde yapmalıyız. Ve daima; 'Allahu Zülcelal benim kalbime daima müttalidir. Bu yaptığım amel ihlaslı mı değil mi?' diye kendimizi kontrol etmeliyiz.
İnsan az amel yapsa dahi, ihlaslı olarak yaptığı zaman, Allahu Zülcelal'in yanında çok büyük mükafatlar elde eder.