Allah Rasulu, Muaz b. Cebel´i Yemen´e yönetici olarak gönderirken "Kitab ve sünnette hüküm bulamazsan ne ile hükmedersin" sorusuna Muaz "Rey´imle ictihad ederim" diye cevap vermistir. (Tirmizi Ct.3.Sf.616: El-Umm Ct.7.Sf.273/Imam Safii: Imam Ahmed b. Hanbel, Ct.5.Sf.230).
Bir terim olarak ictihad en eski fikih usulu kaynagi olan Safii´nin (ö.204/819) er-Risalesinde söyle tarif edilmistir: "Her hadise hakkinda ya ona ait bir hüküm veya hak olan hükmün yolunu gösteren bir delalet vardir. Hadisenin acik hükmü varsa ona uymak gereklidir. Eger muayyen bir hüküm yoksa, hadisenin hak olan hükmüne götüren yolun delili ictihad ile aranir; Ictihad ise kiyastan ibarettir"
En eski fikih usulu kaynaginda yer alan bu tarif yeterli degildir. Cünkü ictihad, kiyas yoluyla olabilecegi gibi, ayet ve hadislerde hakim bulunan genel prensiplerden, kelime ve cümlelerin cesitli delalet ve inceliklerinden kiyas disinda kalan diger istidlal yollarindan hüküm cikarmak tarzinda da olabilir. Bu duruma göre kiyas her zaman ictihada muhtactir, fakat ictihadin tek yolu kiyas degildir. (El-Mustasfa Ct.2.Sf.229,Misir 1324/Imam Gazali)
(Samil Islam Ansiklopesi Ct.3.Sf.86/Heyet)
Bir terim olarak ictihad en eski fikih usulu kaynagi olan Safii´nin (ö.204/819) er-Risalesinde söyle tarif edilmistir: "Her hadise hakkinda ya ona ait bir hüküm veya hak olan hükmün yolunu gösteren bir delalet vardir. Hadisenin acik hükmü varsa ona uymak gereklidir. Eger muayyen bir hüküm yoksa, hadisenin hak olan hükmüne götüren yolun delili ictihad ile aranir; Ictihad ise kiyastan ibarettir"
En eski fikih usulu kaynaginda yer alan bu tarif yeterli degildir. Cünkü ictihad, kiyas yoluyla olabilecegi gibi, ayet ve hadislerde hakim bulunan genel prensiplerden, kelime ve cümlelerin cesitli delalet ve inceliklerinden kiyas disinda kalan diger istidlal yollarindan hüküm cikarmak tarzinda da olabilir. Bu duruma göre kiyas her zaman ictihada muhtactir, fakat ictihadin tek yolu kiyas degildir. (El-Mustasfa Ct.2.Sf.229,Misir 1324/Imam Gazali)
(Samil Islam Ansiklopesi Ct.3.Sf.86/Heyet)