Büyüklüğün şanı, sana yapana aynısını yapmak olmayıp, onu affetmektir. Geçmişteki olaylardan ibret almaktır. Zaten Kur’an-ı kerimde mealen; (Herkes yaptığını bulur) buyurulmaktadır.
Kişi, kendine her ne muamele yapılırsa, başkasına da o muameleyi yapmalıdır. Bu nasihati kabul eden kimse, dünya ve ahirette selamet bulur.
Abbasi halifelerinden Harun Reşid’in bahçesinde bir gül fidanı vardı. Bu gül fidanının gülünü merak ediyordu. Bahçıvanına, fidanın bakımını iyi yapmasını, gül açtığında da, gülünü kimseye koparttırmadan kendisine getirmesini emretmişti.
Halifenin emrini yerine getirmek için, gece gündüz fidanın üzerine titreyen bahçıvan; bir gün, henüz yeni açılmış olan gülün dalına konan bir bülbülün, gagalayarak gülün yapraklarını uçurup, darmadağın ettiğini korku ile görür ve durumu sıkılarak halifeye arzeder.
Halife durumu anlayınca:
-Üzülme bahçıvan efendi, bülbülün de yaptığı yanına kalmaz der.
Ferahlayan bahçıvan, tekrar ağaçların arasındaki işine döner. Bir gün bakar ki, otların arasında dolaşan bir yılan, o bülbülü ağzına almış, dikenlerin arasına doğru kayıp gidiyor. Durumu halifeye arzedince halife:
-Üzülme, yılanın da ettiği yanına kalmaz der.
Bir müddet sonra bahçıvan, yine otlar arasında dolaşırken, işi azıtan azgın yılan, bahçıvanın ayağına dolanır ve onu sokmaya çalışır. Bahçıvan, elindeki kürekle kendini kurtarır ve yılanı öldürür ve durumu da halifeye arzeder.
Halife Harun Reşid:
-Üzülme efendi, senin yaptığın da yanına kalmaz der.
Aradan zaman geçer ve bahçıvan, bir suç işler. Halife de, cezalandırılması için hâkimin huzuruna sevk ettirir. Ancak, bahçıvan, hâkimin bütün suâllerini cevapsız bırakır ve:
-Ben ancak halifeye karşı konuşurum. Başka kimse, benden cevap alamaz der.
Nihayet Harun Reşid'in huzuruna getirilen bahçıvan, şöyle konuşur:
-Efendim, siz, "Bülbülün yaptığı yanına kalmaz" dediniz; onu yılan yuttu. "Yılanın da yaptığı yanına kalmaz" dediniz; onu da ben öldürdüm. Benim de yaptığımın yanıma kalmayacağını söylediniz; işte o da oldu. Zat-ı Şahâneniz, benim kusurumu affedip, bağışlayınız!
Siz bana etmeyiniz ki, size de bir eden bulunmasın...
Bahçıvanın bu sözleri, Halife Harun Reşid’in hoşuna gider.
Kendi şahsına karşı suç işleyen bahçıvanın kusurunu affederek onu
Kişi, kendine her ne muamele yapılırsa, başkasına da o muameleyi yapmalıdır. Bu nasihati kabul eden kimse, dünya ve ahirette selamet bulur.
Abbasi halifelerinden Harun Reşid’in bahçesinde bir gül fidanı vardı. Bu gül fidanının gülünü merak ediyordu. Bahçıvanına, fidanın bakımını iyi yapmasını, gül açtığında da, gülünü kimseye koparttırmadan kendisine getirmesini emretmişti.
Halifenin emrini yerine getirmek için, gece gündüz fidanın üzerine titreyen bahçıvan; bir gün, henüz yeni açılmış olan gülün dalına konan bir bülbülün, gagalayarak gülün yapraklarını uçurup, darmadağın ettiğini korku ile görür ve durumu sıkılarak halifeye arzeder.
Halife durumu anlayınca:
-Üzülme bahçıvan efendi, bülbülün de yaptığı yanına kalmaz der.
Ferahlayan bahçıvan, tekrar ağaçların arasındaki işine döner. Bir gün bakar ki, otların arasında dolaşan bir yılan, o bülbülü ağzına almış, dikenlerin arasına doğru kayıp gidiyor. Durumu halifeye arzedince halife:
-Üzülme, yılanın da ettiği yanına kalmaz der.
Bir müddet sonra bahçıvan, yine otlar arasında dolaşırken, işi azıtan azgın yılan, bahçıvanın ayağına dolanır ve onu sokmaya çalışır. Bahçıvan, elindeki kürekle kendini kurtarır ve yılanı öldürür ve durumu da halifeye arzeder.
Halife Harun Reşid:
-Üzülme efendi, senin yaptığın da yanına kalmaz der.
Aradan zaman geçer ve bahçıvan, bir suç işler. Halife de, cezalandırılması için hâkimin huzuruna sevk ettirir. Ancak, bahçıvan, hâkimin bütün suâllerini cevapsız bırakır ve:
-Ben ancak halifeye karşı konuşurum. Başka kimse, benden cevap alamaz der.
Nihayet Harun Reşid'in huzuruna getirilen bahçıvan, şöyle konuşur:
-Efendim, siz, "Bülbülün yaptığı yanına kalmaz" dediniz; onu yılan yuttu. "Yılanın da yaptığı yanına kalmaz" dediniz; onu da ben öldürdüm. Benim de yaptığımın yanıma kalmayacağını söylediniz; işte o da oldu. Zat-ı Şahâneniz, benim kusurumu affedip, bağışlayınız!
Siz bana etmeyiniz ki, size de bir eden bulunmasın...
Bahçıvanın bu sözleri, Halife Harun Reşid’in hoşuna gider.
Kendi şahsına karşı suç işleyen bahçıvanın kusurunu affederek onu