C
'Halkın içine öyle bir fitne ve fesat düşeceği zaman gelecek ki o zaman dinin muhafazası için sabretmek, avuç içinde ateş parçasını gizlemekten farksız olacaktır. '
Hadis-i Şerif
___________________________________-
...Peygamber Efendimiz verdiği Hadis-i Şerif ve Hadis-i Kudsi’lerden çok azında gelecekle igili bilgiler verir. Bu bilgiler de çoğunlukla ümmetinin akıbeti hakkındadır. Bu böyle bir Hadis-i Şerif, bu dönem hakkında, bu dönemin yaşayışı hakkında, bu dönemin dini yaşayışı hakkında bilgi veren bir Hadis-i Şerif. Bundan sonraki dönemleri de açıkça anlatan bir Hadis-i Şerif. Dinin muhafazası derken insanların nefsi ile mücadelesi anlatılıyor.
İnsan nefsine karşı, nefsinden gelecek arazlara karşı ne derece sabrederse; dinini o kadar muhafaza etmiş olur. Aynı zamanda buradaki muhafaza, dinin bid’atlardan ayıklanması da demektir. Bugün nefsinden dinini muhafaza etmiş bir kimse bile dinini bid’atlardan ayıklayarak amel edemiyor bence. İşte bunun zorluğu avuç içinde ateş tutmaktan farksız olacaktır. Hatta bugün için diyebiliriz ki avuç içersinde ateş tutmak bile bundan daha kolaydır.
İnsanın fitne ve fesata düşmesi her an olasıdır. Bu fitne ve fesatın şekli ve boyutu ve ağırlığı düşünülmek zorundadır. Bugün eğer dini bilgileriyle amel etmiyorsa insan; fitne içindedir. Çünkü ameli ile bilgileri farklıdır. Ameli nefsine uymuştur, düşünceleri dine uymuştur. İkisini birbirne uyduramıyorsa büyük bir fitne içinde demektir. Bu konuda kendimizi belli konularda arındırmak derken fitne ve fesattan öncelikle arındırmamız gerekir. Bunu bu kelimelerle tarif etmemekle birlikte, dilde, düşüncede ve gönülde arınmak amacıyla söyleyebiliriz.
İşte, yaptığımız hareketlerde, amellerimizde ve öğrendiğimiz ve öğreneceğimiz dini bilgilerde ve dini amellerde kendimizi yanlıştan ayıklamımız lazım. Ama bunlar ne derece doğru olur, ama bunlar ne derece uygulanır, ne derece amele etki eder; tabi ki takdir Allah'ın. Özet olarak diyebiliriz ki eğer gönlünümüzü arındırırsak, eğer daima imtihan edildiğimizi, imtihan edilirken Allah’ın tabii afetlerleden çok insanı insana karşı kullanarak imtihan ettiğini düşünürsek*; karşı taraftan gelen herşeyde bir hikmet ararsak, maddi çıkarlarımızın peşinde koşarken nefsimize alet olmazsak ibadetlerimize bid’at karıştırmazsak, fitne ve fesattan kendimizi ve dinimizi ayırmış olmaz mıyız?
*Bu konu da Mülk Suresi 2: Ayette denildiği gibi:
'O, hem ölümü, hem de hayatı yaratmıştır ki sizi sınamaya tabi tutsun (ve böylece) davranış yönünden hanginiz daha iyidir (onu göstersin) ve yalnız O'(nun) kudret sahibi ve çok bağışlayacı (olduğunu sizi inandırsın) ...'
== Lügatta ==
FİTNE:
İnsanın akıl ve kalbini doğruya, hak ve hakıkatten saptıracak şey:
Muharebe - Azdırma - Karışıklık, ara bozmak - Dedikodu - Küfür, fikir ihltilafı - Şikşak, kavga - Delilik - Mihnet ve belliye - Mal ve evlad - Potada altın ve gümüşü eritmek.
- Fitne-engiz: Fitne çıkaran
- Fitnekar: Ortalığı bozmağa çalışan. Fitneci. Fesad verici. Fitne çıkartmak isteyen.
== Sözlükte ==
- Fit (Arapça fitne'den)
Birini başkasına karşı kışkırtma. Bir kimseyi karşı kışkırtmak için söylenen söz, fesat, kötülüğe yöneltme, dürtme, ara bozma, ifsat, iğfal...
* Ör: 'Bir fit bin büyü yerine geçer.' (Atasözü)
- Fit vermek (sokmak) :
1. İki kişinin arasını açacak sözler söylemek, söz taşımak, birini başkasına karşı kışkırtmak. Arayı açmak.
2. Kuşku uyandırmak.
* Ör: 'Muhtar, paraları alıp kaçmış olmasınlar diye zihnine bir fit sokmaya bakıyor.'- R. N. Güntekin.
- FİTNE: (isim, Arapça)
1. Karışıklık, kargaşa, ara bozumu, fesat...
* Ör: Alim olan kişi fitneyi gelirken anlar.
Cahiller de dönüp giden fitneyi anlar. (Hadis-i Şerif)
* Ör: Fitneyi ekser sebep bezm-i cihanda baderdir. (F. gözler - Manzum Sözlerden Bir Demet, 166)
2. Azdırma, baştan çıkarma, ayartma
* Ör: Ağam, gamzelerim çifte / Gözlerin ediyor fitne.(M.N. Karaer, Karacaoğlan, 256)
3. (sıfat) Fitneci, ara bozucu, karıştırıcı.
4. Baştan çikaracak kadar güzel (kadın) , afet, dilber
- Fitne fucur: Çok fitneci, çok karıştırıcı, fesat çıkarıcı.
* Ör: Bereket versin ki kız öyle fitne fucurlardan değil, o da benim gibi vurdum duymaz. (H.R. Gürpınar, Mürebbiye, 106)
- Fitneci: Karıştırıcı, ara bozucu, fitne çıkaran, fesat. Fitne kumkuması.
- Fitnecilik: Fitnecinin davranışı, fitneci olma durumu.
- Fitnelemek: 1. Arkasından konuşmak, çekiştirmek. 2. Kavga ve kargaşa çıkarmak için çekiştirmek.
- Fitnelik: Karıştırma, ara bozma, çekiştirme: ara bozuculuk, fesatlık.
== Dini Sözlük ==
FİTNE:
Ayrılık, karışıklık, kargaşa; insanı hak ve hakîkatten saptıracak şey. İnsanları sıkıntıya, belâya düşüren, müslümanların zararına sebeb olan iş. Düşmanlığa sebeb olan şey.
Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki:
... Fitne, adam öldürmekten daha kötüdür... (Bekara sûresi: 191)
Kıyâmet kopmadan önce, her yeri fitneler kaplıyacak. Fitnelerin zulmeti, ortalığı karanlık gece gibi yapacak. O zaman evinden mü'min olarak çıkan kimse, akşama kâfir olarak evine dönecek. Akşam mü'min olarak evine gelen, sabaha kâfir olarak çıkacak. O zaman oturmak, ayakta kalmaktan hayırlıdır. Yürüyen koşandan daha iyidir. (Hadîs-i şerîf-Müsned-i Ahmed İbni Hanbel)
Fitne uykudadır, uyandırana Allah lânet etsin! (Hadîs-i şerîf-Berîka)
Zamânımız fitne zamânıdır ve yakındır ki, fitneler dünyâyı sarar. (İmâm-ı Rabbânî)
Hadis-i Şerif
___________________________________-
...Peygamber Efendimiz verdiği Hadis-i Şerif ve Hadis-i Kudsi’lerden çok azında gelecekle igili bilgiler verir. Bu bilgiler de çoğunlukla ümmetinin akıbeti hakkındadır. Bu böyle bir Hadis-i Şerif, bu dönem hakkında, bu dönemin yaşayışı hakkında, bu dönemin dini yaşayışı hakkında bilgi veren bir Hadis-i Şerif. Bundan sonraki dönemleri de açıkça anlatan bir Hadis-i Şerif. Dinin muhafazası derken insanların nefsi ile mücadelesi anlatılıyor.
İnsan nefsine karşı, nefsinden gelecek arazlara karşı ne derece sabrederse; dinini o kadar muhafaza etmiş olur. Aynı zamanda buradaki muhafaza, dinin bid’atlardan ayıklanması da demektir. Bugün nefsinden dinini muhafaza etmiş bir kimse bile dinini bid’atlardan ayıklayarak amel edemiyor bence. İşte bunun zorluğu avuç içinde ateş tutmaktan farksız olacaktır. Hatta bugün için diyebiliriz ki avuç içersinde ateş tutmak bile bundan daha kolaydır.
İnsanın fitne ve fesata düşmesi her an olasıdır. Bu fitne ve fesatın şekli ve boyutu ve ağırlığı düşünülmek zorundadır. Bugün eğer dini bilgileriyle amel etmiyorsa insan; fitne içindedir. Çünkü ameli ile bilgileri farklıdır. Ameli nefsine uymuştur, düşünceleri dine uymuştur. İkisini birbirne uyduramıyorsa büyük bir fitne içinde demektir. Bu konuda kendimizi belli konularda arındırmak derken fitne ve fesattan öncelikle arındırmamız gerekir. Bunu bu kelimelerle tarif etmemekle birlikte, dilde, düşüncede ve gönülde arınmak amacıyla söyleyebiliriz.
İşte, yaptığımız hareketlerde, amellerimizde ve öğrendiğimiz ve öğreneceğimiz dini bilgilerde ve dini amellerde kendimizi yanlıştan ayıklamımız lazım. Ama bunlar ne derece doğru olur, ama bunlar ne derece uygulanır, ne derece amele etki eder; tabi ki takdir Allah'ın. Özet olarak diyebiliriz ki eğer gönlünümüzü arındırırsak, eğer daima imtihan edildiğimizi, imtihan edilirken Allah’ın tabii afetlerleden çok insanı insana karşı kullanarak imtihan ettiğini düşünürsek*; karşı taraftan gelen herşeyde bir hikmet ararsak, maddi çıkarlarımızın peşinde koşarken nefsimize alet olmazsak ibadetlerimize bid’at karıştırmazsak, fitne ve fesattan kendimizi ve dinimizi ayırmış olmaz mıyız?
*Bu konu da Mülk Suresi 2: Ayette denildiği gibi:
'O, hem ölümü, hem de hayatı yaratmıştır ki sizi sınamaya tabi tutsun (ve böylece) davranış yönünden hanginiz daha iyidir (onu göstersin) ve yalnız O'(nun) kudret sahibi ve çok bağışlayacı (olduğunu sizi inandırsın) ...'
== Lügatta ==
FİTNE:
İnsanın akıl ve kalbini doğruya, hak ve hakıkatten saptıracak şey:
Muharebe - Azdırma - Karışıklık, ara bozmak - Dedikodu - Küfür, fikir ihltilafı - Şikşak, kavga - Delilik - Mihnet ve belliye - Mal ve evlad - Potada altın ve gümüşü eritmek.
- Fitne-engiz: Fitne çıkaran
- Fitnekar: Ortalığı bozmağa çalışan. Fitneci. Fesad verici. Fitne çıkartmak isteyen.
== Sözlükte ==
- Fit (Arapça fitne'den)
Birini başkasına karşı kışkırtma. Bir kimseyi karşı kışkırtmak için söylenen söz, fesat, kötülüğe yöneltme, dürtme, ara bozma, ifsat, iğfal...
* Ör: 'Bir fit bin büyü yerine geçer.' (Atasözü)
- Fit vermek (sokmak) :
1. İki kişinin arasını açacak sözler söylemek, söz taşımak, birini başkasına karşı kışkırtmak. Arayı açmak.
2. Kuşku uyandırmak.
* Ör: 'Muhtar, paraları alıp kaçmış olmasınlar diye zihnine bir fit sokmaya bakıyor.'- R. N. Güntekin.
- FİTNE: (isim, Arapça)
1. Karışıklık, kargaşa, ara bozumu, fesat...
* Ör: Alim olan kişi fitneyi gelirken anlar.
Cahiller de dönüp giden fitneyi anlar. (Hadis-i Şerif)
* Ör: Fitneyi ekser sebep bezm-i cihanda baderdir. (F. gözler - Manzum Sözlerden Bir Demet, 166)
2. Azdırma, baştan çıkarma, ayartma
* Ör: Ağam, gamzelerim çifte / Gözlerin ediyor fitne.(M.N. Karaer, Karacaoğlan, 256)
3. (sıfat) Fitneci, ara bozucu, karıştırıcı.
4. Baştan çikaracak kadar güzel (kadın) , afet, dilber
- Fitne fucur: Çok fitneci, çok karıştırıcı, fesat çıkarıcı.
* Ör: Bereket versin ki kız öyle fitne fucurlardan değil, o da benim gibi vurdum duymaz. (H.R. Gürpınar, Mürebbiye, 106)
- Fitneci: Karıştırıcı, ara bozucu, fitne çıkaran, fesat. Fitne kumkuması.
- Fitnecilik: Fitnecinin davranışı, fitneci olma durumu.
- Fitnelemek: 1. Arkasından konuşmak, çekiştirmek. 2. Kavga ve kargaşa çıkarmak için çekiştirmek.
- Fitnelik: Karıştırma, ara bozma, çekiştirme: ara bozuculuk, fesatlık.
== Dini Sözlük ==
FİTNE:
Ayrılık, karışıklık, kargaşa; insanı hak ve hakîkatten saptıracak şey. İnsanları sıkıntıya, belâya düşüren, müslümanların zararına sebeb olan iş. Düşmanlığa sebeb olan şey.
Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki:
... Fitne, adam öldürmekten daha kötüdür... (Bekara sûresi: 191)
Kıyâmet kopmadan önce, her yeri fitneler kaplıyacak. Fitnelerin zulmeti, ortalığı karanlık gece gibi yapacak. O zaman evinden mü'min olarak çıkan kimse, akşama kâfir olarak evine dönecek. Akşam mü'min olarak evine gelen, sabaha kâfir olarak çıkacak. O zaman oturmak, ayakta kalmaktan hayırlıdır. Yürüyen koşandan daha iyidir. (Hadîs-i şerîf-Müsned-i Ahmed İbni Hanbel)
Fitne uykudadır, uyandırana Allah lânet etsin! (Hadîs-i şerîf-Berîka)
Zamânımız fitne zamânıdır ve yakındır ki, fitneler dünyâyı sarar. (İmâm-ı Rabbânî)