Erkeklerin Hanımlar Üzerindeki Hakları
Vesît tefsirinde, İbni Abbas radıyallahu anhüma rivayeti ile bildirir: Bir kadın, Resûlullah’ın sallallahu aleyhi ve sellem huzuruna geldi ve, “- Ya Resûlallah, kocaların kadınların üzerindeki haklarının neler olduğunu bana bildir de, yerine getirebileceksem evleneyim, yoksa evlenmiyeyim, dedi.
Resûlullah buyurdu ki: “Kocanın kadın üzerindeki haklarından biri, nefsini ondan men’ etmemektir. Biri de, kocasından izinsiz, nafile oruç tutmamaktır. İzinsiz nafile oruç tutarsa, açlık ve susuzluk çekmiş olur, orucu kabul edilmez.
Bir hakkı da, kocasından izinsiz evden dışarı çıkmamaktır. Eğer izinsiz evden çıkarsa, gökteki meleklerin, rahmet ve azab meleklerinin lanetinde olur.
Ondan izinsiz evinden dışarı bir şey vermemektir. Verirse, sevabı başkasına, günahı kendisine olur.
Hanımların Erkekler Üzerindeki Hakları
Erkeklerin hanımları üzerinde hakları olduğu gibi, hanımların da beyleri üzerinde hakları vardır.
l - Hanımı ile güzel huylu, güler yüzlü olmalıdır. Allah-ü Teala Nisa sûresi ondokuzuncu ayet-i kerîmesinde: “Onlarla iyi hayat sürün” buyuruyor.
Keşf ve beyan tefsîrinde diyor ki: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Ebûbekr Sıddîk radıyallahu anh’a: “Ey Ebabekir, erkek, hanımın yüzüne güler yüzle bakarsa, defterine bir köle azad etmiş sevabı yazılır, tebessüm ederse hac ve umre sevabı yazılır.” buyurdu.
2 - Dışarı işlerini ona yaptırmamalı, yabancı erkeklerin görmesinden onu korumalıdır. Yoksa vaki olacak fesadın günahı, kocasına olur. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ev işlerini hazret-i Fatıma’ya, dışarı işlerini hazret-i Ali’ye vermişti. Buyurdu ki: “Hanımının evde oturması için, işlerini, ihtiyaçlarını gören, hanımını yabancı erkeklerin görmesinden koruyan, ümmet-i Muhammed’in düşmana esir düşenlerini satın almış, azad etmiş gibidir.”
3- Şerîatin ilim ve edeblerini ona öğretmeli, onun bilmesi ve yapması gereken farzları, vacibleri, namaz, oruç ve diğerlerini öğretmelidir. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: “Kıyamette en şiddetli azab, hanımını cahil bırakıp, ona din bilgilerini öğretmeyendir. Kıyamet günü ikisini de, ateşten minber üzerinde oturturlar. Kadın kocasına, Allah seni rüsva etsin. Bana dünyada ma’rüf olanları emr, münker olanları nehy etmedin, yüzümü dünyadan çevirip, ahirete kıymet verdirmedin. Kendini de, beni de helak eyledin der, sonra zebaniler ikisini de Cehennem tarafına sürerler.”
4 - Hanımına helal yedirmeli, helal elbise giydirmelidir.
Resûlullah sallallahu aleyih ve sellem:
“Haramdan hasıl olan ete, ateş daha uygundur” buyurdu.
5 - Nafakasını kısmamalıdır. Hanımının malını, parasını ondan izinsiz yememelidir? Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem: “Evlenip de, mehr vermemeğe niyyet eden, kıyamette Allah-ü Teala’ya, hırsızlar zümresinden sayılarak mülaki olur” buyurdu.
6 - Hanımının sıkıntı ve huysuzluklarına katlanmalı, sevaba kavuşmalıdır. Sahîhayn denen Buhari ve Müslim hadis kitablarında, Ebû Hüreyre’nin radıyallahu anh‘in bildirdiği hadis-i şerifde: “Kadınlara nasihat ediniz. Muhakkak ki, onlar, kaburga kemiğinden yaratılmışlardır. Elbette kaburga kemiklerin en eğrisi olan en üstekindendir. Doğrultmaya kalkarsanız, kırarsınız, kendi haline bırakırsanız eğri kalır. Onlara daima nasihat ediniz.” buyuruldu.
Vesît tefsirinde, İbni Abbas radıyallahu anhüma rivayeti ile bildirir: Bir kadın, Resûlullah’ın sallallahu aleyhi ve sellem huzuruna geldi ve, “- Ya Resûlallah, kocaların kadınların üzerindeki haklarının neler olduğunu bana bildir de, yerine getirebileceksem evleneyim, yoksa evlenmiyeyim, dedi.
Resûlullah buyurdu ki: “Kocanın kadın üzerindeki haklarından biri, nefsini ondan men’ etmemektir. Biri de, kocasından izinsiz, nafile oruç tutmamaktır. İzinsiz nafile oruç tutarsa, açlık ve susuzluk çekmiş olur, orucu kabul edilmez.
Bir hakkı da, kocasından izinsiz evden dışarı çıkmamaktır. Eğer izinsiz evden çıkarsa, gökteki meleklerin, rahmet ve azab meleklerinin lanetinde olur.
Ondan izinsiz evinden dışarı bir şey vermemektir. Verirse, sevabı başkasına, günahı kendisine olur.
Hanımların Erkekler Üzerindeki Hakları
Erkeklerin hanımları üzerinde hakları olduğu gibi, hanımların da beyleri üzerinde hakları vardır.
l - Hanımı ile güzel huylu, güler yüzlü olmalıdır. Allah-ü Teala Nisa sûresi ondokuzuncu ayet-i kerîmesinde: “Onlarla iyi hayat sürün” buyuruyor.
Keşf ve beyan tefsîrinde diyor ki: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Ebûbekr Sıddîk radıyallahu anh’a: “Ey Ebabekir, erkek, hanımın yüzüne güler yüzle bakarsa, defterine bir köle azad etmiş sevabı yazılır, tebessüm ederse hac ve umre sevabı yazılır.” buyurdu.
2 - Dışarı işlerini ona yaptırmamalı, yabancı erkeklerin görmesinden onu korumalıdır. Yoksa vaki olacak fesadın günahı, kocasına olur. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ev işlerini hazret-i Fatıma’ya, dışarı işlerini hazret-i Ali’ye vermişti. Buyurdu ki: “Hanımının evde oturması için, işlerini, ihtiyaçlarını gören, hanımını yabancı erkeklerin görmesinden koruyan, ümmet-i Muhammed’in düşmana esir düşenlerini satın almış, azad etmiş gibidir.”
3- Şerîatin ilim ve edeblerini ona öğretmeli, onun bilmesi ve yapması gereken farzları, vacibleri, namaz, oruç ve diğerlerini öğretmelidir. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: “Kıyamette en şiddetli azab, hanımını cahil bırakıp, ona din bilgilerini öğretmeyendir. Kıyamet günü ikisini de, ateşten minber üzerinde oturturlar. Kadın kocasına, Allah seni rüsva etsin. Bana dünyada ma’rüf olanları emr, münker olanları nehy etmedin, yüzümü dünyadan çevirip, ahirete kıymet verdirmedin. Kendini de, beni de helak eyledin der, sonra zebaniler ikisini de Cehennem tarafına sürerler.”
4 - Hanımına helal yedirmeli, helal elbise giydirmelidir.
Resûlullah sallallahu aleyih ve sellem:
“Haramdan hasıl olan ete, ateş daha uygundur” buyurdu.
5 - Nafakasını kısmamalıdır. Hanımının malını, parasını ondan izinsiz yememelidir? Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem: “Evlenip de, mehr vermemeğe niyyet eden, kıyamette Allah-ü Teala’ya, hırsızlar zümresinden sayılarak mülaki olur” buyurdu.
6 - Hanımının sıkıntı ve huysuzluklarına katlanmalı, sevaba kavuşmalıdır. Sahîhayn denen Buhari ve Müslim hadis kitablarında, Ebû Hüreyre’nin radıyallahu anh‘in bildirdiği hadis-i şerifde: “Kadınlara nasihat ediniz. Muhakkak ki, onlar, kaburga kemiğinden yaratılmışlardır. Elbette kaburga kemiklerin en eğrisi olan en üstekindendir. Doğrultmaya kalkarsanız, kırarsınız, kendi haline bırakırsanız eğri kalır. Onlara daima nasihat ediniz.” buyuruldu.