Sual: Bir erkeğe, ana-babasının hala ve teyzesi, bir kadına da, ana-babasının amca ve dayısı mahrem midir? Kimler kimlerle evlenemez?
CEVAP
Önce usül ve füru meselesini bilmek gerekir.
Usül, ana-baba, bunların ana-baba, dede ve ebeleridir. [Ebe, burada ananın anası veya babanın anası, yani büyükanne, nine demektir.]
Füru ise, evlatlar, bunların çocukları ve torunlarıdır.
İlmihallerdeki (Hala ve teyze ile evlenilmez) ifadesinden, ana-babanın da, hala ve teyzesiyle evlenilemiyeceği anlaşılır. Çünkü bir kadına, erkek ve kız kardeşlerinin oğulları ve bunların erkek torunları mahremdir. [Mahrem demek, evlenmesi haram demektir. Mesela annemiz, bacımız. halamız, teyzemiz bize mahremdir.]
Erkeğe de, erkek ve kız kardeşlerinin kızları ve bunların kız torunları mahremdir. Baba, halanın erkek kardeşidir. Halamıza, babamızın oğulları ve erkek torunları mahremdir. Teyzemize de annemizin oğulları ve erkek torunları mahremdir.
Erkeğe mahrem olan kadınlar
Soydan olan ve evlenilmesi erkeğe caiz olmıyan yedi akraba şunlardır:
1-Analar:
Anası, ana-babasının anaları, onların da anaları mahremdir.
2- Kızlar:
Kızı, oğlunun ve kızının kızları ve torunlarının kızları mahremdir.
3- Kızkardeşler:
Ana-baba bir veya ana bir veya yalnız baba bir kız kardeşler de mahremdir.
4- Halalar:
Halası, ana-babasının halaları, dedelerinin, ebelerinin halaları da mahremdir.
5- Teyzeler:
Kişiye teyzesi, ana-babasının teyzeleri, dede ve ebelerinin teyzeleri de mahremdir.
6- Erkek kardeş kızları:
Ana-baba bir, sadece ana bir veya yalnız baba bir erkek kardeşin kızları ve bunların kız torunları da mahremdir.
7- Kız kardeş kızları:
Ana-baba bir veya sadece ana bir yahut yalnız baba bir kız kardeşin kızları ve bunların kız torunları da mahremdir.
Bu yedi kişi soydan olmayıp, süt ile de olsa yine mahremdir. Zina ile de olursa, yine haramdır. Mesela bir kimse, zina ettiği kadının kızı ile, torunu ile veya anası ile evlenemez. Sadece oğlunun sütkardeşi olan kız ile ve erkek kardeşin sütannesi ile evlenmek caizdir.
Nikâh sebebi ile haram olanlar
Nikâh sebebi ile sonradan akraba olan şu 4 kadınla da evlenmek erkeğe haramdır:
1-Kayınvalideler:
Kayınvalidesi haram olduğu gibi, kayınvalidesinin ve kayınpederinin anneleri de haramdır.
2-Üvey kızlar:
Hanımının, başka erkekten olan kızları, torunları, üvey oğlunun kızları ve torunları da haramdır.
3- Gelinler:
Oğlunun hanımı haram olduğu gibi, torunlarının hanımları da haramdır. Sadece üvey oğlun hanımı namahremdir.
4- Üvey analar:
Babasının hanımı, yani üvey annesi haram olduğu gibi, dedelerinin evlendiği bütün kadınlar da haramdır. Zina sebebiyle de olsa haramdır. Yani bir kimsenin, babasının veya dedesinin zina ettiği kadınla evlenmesi haram olur.
Amca kızı, dayı kızı, hala kızı ve teyze kızı ve yenge, yani kardeş zevcesi (Zirahm-i mahrem) değildir. Yani bu beş kadın, yabancı demektir. Bu beş kadın yabancı olduğundan, bunlarla evlenmek caizdir. Fakat, bunlardan ilk dördü ile evlenmek tenzihen mekruhtur. (K.Saadet)’teki, hadis-i şerifte, (Bunların çocukları zayıf, hastalıklı olur) buyuruldu. Fakat amca kızının kızı ve amca oğlunun kızı ile, hala kızının kızı veya hala oğlunun kızı ile, dayı oğlunun kızı ve dayı kızının kızı ile, teyze kızının kızı ve teyze oğlunun kızı ile evlenmek mekruh olmaz.
Bazı kimseler, Hz. Ali’nin amcasının kızı ile evlendiğini söylüyorlar. Bu yanlıştır. Peygamber efendimiz, Hz. Ali’nin amcası değil, amcasının oğludur. Yani Hz. Ali, amcasının oğlunun kızını aldı. Bu bakımdan tenzihen de mekruh olmadı.
Erkeğe neseb ile haram olanlar:
1- Anası,
2- Ebeleri
3- Kızı, oğlunun ve kızının kızları,
4- Bacısı,
5- Bacısının ve biraderinin kızları,
6- Halası,
7- Teyzesi.
Erkeğe süt itibariyle haram olanlar:
1- Sütanası
2- Sütbüyükanaları
3- Sütkızı, sütoğlunun ve sütkızının kızları,
4- Sütbacısı
5- Sütbacısının ve sütbiraderinin kızları
6- Süthalası
7- Sütteyzesi.
Erkeğe nikâh sebebi ile haram olanlar:
Kaynanası, üvey kız, üvey anası, gelini.
Erkeğe geçici haram olanlar:
1- Hanımının bacısı,
2- Hanımının halası,
3- Hanımının teyzesi,
4- Hanımının bacısının kızları,
5- Hanımının süt bacısı, süt halası, süt teyzesi, süt bacısının kızları,
6- Kitapsız kâfir kadınları.
Selam ve Dua ile...
