Kulluk; kişinin her an Allahü teâlâya muhtaç olduğunu bilmesi ve Onun Resulüne tam tabi olmasıdır. Bu ise, ilim, amel ve ihlas ile elde edilir. İlimden maksat da, kuru malumat çokluğu değildir. İlim, faydalı olan ve kendisiyle amel edilen şeydir. Bir kimsenin ilmi, kendisini Allahü teâlânın yasaklarından men etmiyorsa, o kimse büyük tehlikededir. Zira ilmi, kibirlenmek, kendini büyük görmek için isteyenlerden hiçbiri felah bulamamıştır.
İnsanın meşgalesi, asıl maksadını unutturmamalıdır. Asıl maksat, zengin olmak, şan şöhret sahibi olmak değil, ahireti kazanmaktır. Her an son nefes endişesi ile yaşamalıdır. Korkusuz, endişesiz yaşamak tehlikelidir. Gerçi suyun aktığı yönden gideceği yer belli olur ise de, milyonda bir ihtimal bile olsa, bunun tersi olabilir. Bunun için son nefesten korkmak lazımdır.
Köpek olan eve rahmet melekleri girmez. İmam-ı Gazali hazretleri;
“Kalb meleklere mahsus bir evdir. Gadab, şehvet, hased, kibir gibi kötü sıfatlar, uluyan köpek gibidirler. Köpeklerin bulunduğu yere melekler girmez. Hadis-i şerifte, (Köpek ve resim bulunan eve rahmet melekleri girmez) buyuruldu. Bu hadis-i şerifteki evin kalb olduğunu ve köpeğin de, kötü huylar demek olduğunu söylemiyorum. Açık manalarına inanmakla beraber, yukarıdaki manaları da ilave ediyorum” buyuruyor.
Bu sebeple kalbe, köpek mizaçlı kötü huyları sokmamalıdır. Özellikle şu dört kötü huy daha tehlikelidir: Kibir, kıskançlık, öfke, şehvet. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
“İnsan ve hayvanların bedeni dört şeyden yapılmıştır; toprak maddeleri, su, hava ve hararet. Birbirine benzemeyen, hatta birbirinin aksi olan bu dört şeyin ihtiyaçları ve icapları vardır. Bedendeki ısıdan dolayı, ısı da kudret kaynağı olduğu için, insan ve hayvanlar, kendini beğenmekte, üstün görmektedir. Şehvet, gadab kuvvetleri ve başka kötülükler, bu dört şeyden ileri gelmektedir.”
İnsanın kanı, safrası bozulduğu veya başka zararlı şeyler vücutta çoğaldığı zaman, bedendeki değişikliğe hastalık; ilaç tesir ettiği zaman hasıl olan hale de sıhhat dendiği gibi, insanda şehvet ve asabiyet artınca, cana bir ateş düşer. İşte insanın felaketinin sebebi, bu ateştir. Bunun için, hadis-i şerifte; (Gadab, yani asabiyet, Cehennem ateşinden bir parçadır) buyurulmuştur.
Cehennem ateşinin tohumu, insanın şehveti ve gadabıdır. Bunlar insanın içindedir. Zehir insanı hasta yapar. Hastalık da, insanı mezara sokar. Günah ve şehvet de, kalbi hasta eder. Bu hastalık, kalbin ateşi olur. Bu ateş, Cehennem ateşi cinsinden olup, dünya ateşi gibi değildir. Mıknatıs taşı, demir parçalarını kendine çektiği gibi, Cehennem ateşi de, bu ateşi taşıyanları kendine çeker.
İslamiyet, gadabın, şehvetin, insanlık sıfatlarının yok edilmesini emretmiyor. Böyle emretmiş olsaydı, dinin sahibi olan Muhammed aleyhisselamda bu sıfatlar bulunmazdı. Halbuki; (Ben insanım. Herkes gibi, ben de kızarım) buyururdu. Ara sıra kızdığı da görülürdü.
İslamiyet, şehvetin ve gadabın yok edilmesini değil, her ikisine hakim olup, dine uygun kullanılmalarını emretmektedir. Süvarinin atını ve avcının köpeğini yok etmeleri değil, bunları terbiye ederek, kendilerinden faydalanmaları lazım olduğu gibidir. Şehvet ve gadab, avcının köpeği ve süvarinin atı gibidirler. Terbiye edilmezler, azgın olup, dinin sınırlarını aşarlarsa, insanı felakete sürüklerler.
İnsanda bulunan şehvet, gadab ve başka kötü sıfatlar, hayvanlarda da vardır. Bunun için insanda bulunan enerjinin artması, güçlenmesi, insanı şeytana çevirir. Benim gibi biri daha var mı diyerek kibirlenir, kendini bir şey zanneder ve felakete sürüklenir. Demek ki insanın, kendini beğenmesi, başkasındaki bir nimeti kıskanması, öfkelenmesi ve şehvete kapılması, çok tehlikelidir.
Netice olarak insan için en büyük tehlike, kendini tanımaması, Allahü teâlânın nimetlerini unutması ve kendini bir şey sanmasıdır...
İnsanın meşgalesi, asıl maksadını unutturmamalıdır. Asıl maksat, zengin olmak, şan şöhret sahibi olmak değil, ahireti kazanmaktır. Her an son nefes endişesi ile yaşamalıdır. Korkusuz, endişesiz yaşamak tehlikelidir. Gerçi suyun aktığı yönden gideceği yer belli olur ise de, milyonda bir ihtimal bile olsa, bunun tersi olabilir. Bunun için son nefesten korkmak lazımdır.
Köpek olan eve rahmet melekleri girmez. İmam-ı Gazali hazretleri;
“Kalb meleklere mahsus bir evdir. Gadab, şehvet, hased, kibir gibi kötü sıfatlar, uluyan köpek gibidirler. Köpeklerin bulunduğu yere melekler girmez. Hadis-i şerifte, (Köpek ve resim bulunan eve rahmet melekleri girmez) buyuruldu. Bu hadis-i şerifteki evin kalb olduğunu ve köpeğin de, kötü huylar demek olduğunu söylemiyorum. Açık manalarına inanmakla beraber, yukarıdaki manaları da ilave ediyorum” buyuruyor.
Bu sebeple kalbe, köpek mizaçlı kötü huyları sokmamalıdır. Özellikle şu dört kötü huy daha tehlikelidir: Kibir, kıskançlık, öfke, şehvet. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
“İnsan ve hayvanların bedeni dört şeyden yapılmıştır; toprak maddeleri, su, hava ve hararet. Birbirine benzemeyen, hatta birbirinin aksi olan bu dört şeyin ihtiyaçları ve icapları vardır. Bedendeki ısıdan dolayı, ısı da kudret kaynağı olduğu için, insan ve hayvanlar, kendini beğenmekte, üstün görmektedir. Şehvet, gadab kuvvetleri ve başka kötülükler, bu dört şeyden ileri gelmektedir.”
İnsanın kanı, safrası bozulduğu veya başka zararlı şeyler vücutta çoğaldığı zaman, bedendeki değişikliğe hastalık; ilaç tesir ettiği zaman hasıl olan hale de sıhhat dendiği gibi, insanda şehvet ve asabiyet artınca, cana bir ateş düşer. İşte insanın felaketinin sebebi, bu ateştir. Bunun için, hadis-i şerifte; (Gadab, yani asabiyet, Cehennem ateşinden bir parçadır) buyurulmuştur.
Cehennem ateşinin tohumu, insanın şehveti ve gadabıdır. Bunlar insanın içindedir. Zehir insanı hasta yapar. Hastalık da, insanı mezara sokar. Günah ve şehvet de, kalbi hasta eder. Bu hastalık, kalbin ateşi olur. Bu ateş, Cehennem ateşi cinsinden olup, dünya ateşi gibi değildir. Mıknatıs taşı, demir parçalarını kendine çektiği gibi, Cehennem ateşi de, bu ateşi taşıyanları kendine çeker.
İslamiyet, gadabın, şehvetin, insanlık sıfatlarının yok edilmesini emretmiyor. Böyle emretmiş olsaydı, dinin sahibi olan Muhammed aleyhisselamda bu sıfatlar bulunmazdı. Halbuki; (Ben insanım. Herkes gibi, ben de kızarım) buyururdu. Ara sıra kızdığı da görülürdü.
İslamiyet, şehvetin ve gadabın yok edilmesini değil, her ikisine hakim olup, dine uygun kullanılmalarını emretmektedir. Süvarinin atını ve avcının köpeğini yok etmeleri değil, bunları terbiye ederek, kendilerinden faydalanmaları lazım olduğu gibidir. Şehvet ve gadab, avcının köpeği ve süvarinin atı gibidirler. Terbiye edilmezler, azgın olup, dinin sınırlarını aşarlarsa, insanı felakete sürüklerler.
İnsanda bulunan şehvet, gadab ve başka kötü sıfatlar, hayvanlarda da vardır. Bunun için insanda bulunan enerjinin artması, güçlenmesi, insanı şeytana çevirir. Benim gibi biri daha var mı diyerek kibirlenir, kendini bir şey zanneder ve felakete sürüklenir. Demek ki insanın, kendini beğenmesi, başkasındaki bir nimeti kıskanması, öfkelenmesi ve şehvete kapılması, çok tehlikelidir.
Netice olarak insan için en büyük tehlike, kendini tanımaması, Allahü teâlânın nimetlerini unutması ve kendini bir şey sanmasıdır...
Esselâmü aleyküm ve rahmetullàhi ve berekâtühû!..
Allah, hepimizin muîni olsun!.
Allah, hepimizin muîni olsun!.