Selâmun aleykûm Ağabey, benim sorum Cevşen ile ilgilidir.
Uhud savaşında Cebrail tarafından indirildiğine dair bir rivayete dayandırılıyor. Fakat bunun sahih kaynaklarda aslı yok gibi, yani ben göremedim. Merak ettiğim ise şu:
-Cevşen sahih kaynaklarda geçmekte midir?
-Eğer geçmiyorsa, bunu okuyanlar bid'at mi işlemiş olurlar. İçinde her ne kadar Allah'a kendi isimleri ile tevessül gibi sahih dualar olsa da, buna mutlak bid'at diyebilir miyiz?
Bunlardan ayrı olarak, dua ederken istenmeyen bir şeyi telaffuz ederken elleri aşağıya çevirmek, sahih bir amel midir yoksa bid'at midir?
Şu hadise dayandırılıyor: “Peygamber Efendimiz Aleyhissalatü vesselam, Allah’tan bir şeyin olmasını istediği zaman ellerinin içini yukarıya çevirirdi Ancak bir şeyden sakınacağı zaman ise ellerinin içini aşağıya çevirirdi” (Müsned, Ahmed b Hanbel 4/56; Mecmau’z- zevaid, 10/168; Cemu’l-fevaid, 2/618; el-Fethu’l-kebir, 2/357)Bu hadisin sıhhati nedir, bunu öğrenmek istiyorum bir de.
Allah ilminizi artırsın ve amellerinizi bereketli kılsın. Fî emânillah.
Selamun Aleykum ve Rahmetullahi ve Berakatuhu
Sevgili Kardeşim! Çevşen içerisinde bir takım ayet, dua ve münacaatlardan müteşekkildir. Yasin Suresi ile başlar daha sonra ise bazı surer ve ayetlerden sonra münacaat ve dua ile devam eder.
Cevşen duasının Ehli Sünnet'in muteber ya da muteber olmayan hiç bir eserinde aslı yoktur. Sadece Hakim'in Müstedrek'in de Cevşen'de geçen bazı lafızlar vardır o kadar. O da tamamı değil çok küçük bir kısmıdır. Bu dua asıl itibarıyla Şia'da mevcuttur. Ve bizlere de Şia'dan gelmiştir. Şia kaynakları bunu Musa el-Kazım >> Cafer es-Sadık >> Muhammed el Bakır >> Zeynelabidin>>>Hz. Hüseyin ve Hz. Ali tarikiyle Hz. Peygamber'e isnat etmişlerdir.
Türkiye'de cevşenin sıhhatini savunanlar dahi bunun Ehli Sünnet kaynaklarında olmadığını söylemişlerdir. Kendisi ile bu konuyu konuştuğum bir ilahiyatçı Cevşen'in isnad yolu ile değil de keşf yolu ile sabit olduğunu söylemişti. Yani bu hoca efendiye göre Cevşen'in sahih bir isnadı yoktur ama bazı veliler bunu Rasulullah'tan rüyalarında almışlardır. Artık bunun ne kadar bağlayıcı olduğu aşikardır. Bundan dolayı böyle bir amel sapkınlık ve dalalet olan bid'atten başka bir şey değildir.
İkinci sorunuza gelince; vermiş olduğunuz hadisi İmam Ahmed "Hallad bin Saibe el-Ensari"den rivayet etmiştir. Hadisin Arapça metni şu şekildedir:
أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ إِذَا سَأَلَ جَعَلَ بَاطِنَ كَفَّيْهِ إِلَيْهِ وَإِذَا اسْتَعَاذَ جَعَلَ ظَاهِرَهُمَا إِلَيْهِ
Emir Sanani "Subulu-s Selam" şerhinde şöyle demektedir:
Enes'ten rivayet olunduğuna göre Rasulullah (s) yağmur duası yapmış ve avuçlarının sırtı ile semaya işaret etmiştir.
"Bu hadis dua ile belanın giderilmesi istendiği zaman avuçların sırtı semaya çevirilerek; bir şeyin verilmesi/olması istendiği zamansa avuçların içi semaya çevirilerek dua edileceğine delilldir. Nitekim İmam Ahmed'in bu konuda Müsned'de rivayet ettiği bir hadis vardır. (Yukarıdaki hadise işaret ediyor)
Bazı müfessirler ise "Allah'tan rağbet ve korku hallerinde bize dua ederler" ayeti hakkında "rağben" avuçlarının içi ile "rahben" ise avuçlarının dışı ile şeklinde tefsir etmişlerdir." (Subulu-s Selam Şerhi Bulugil Meram)
İmam Nevevi Müslim şerhinde konu hakkında şöyle demektedir:
"Bizim alimlerimiz ile başkalarından müte*şekkil bir cemâat kıtlık gibi bir belânın defi için yapılan dualarda el*ler kaldırılarak, avuçların sırtları semâya çevrilmesi, istek duasında bulunulduğu zaman ise avuçların içinin gökyüzüne çevirilmesi sünnetdir demişlerdir." (Şerhu-n Nevevi Alel Müslim)
Selam ve Dua ile... cevap veren Murat Gezenler Hocamız
Uhud savaşında Cebrail tarafından indirildiğine dair bir rivayete dayandırılıyor. Fakat bunun sahih kaynaklarda aslı yok gibi, yani ben göremedim. Merak ettiğim ise şu:
-Cevşen sahih kaynaklarda geçmekte midir?
-Eğer geçmiyorsa, bunu okuyanlar bid'at mi işlemiş olurlar. İçinde her ne kadar Allah'a kendi isimleri ile tevessül gibi sahih dualar olsa da, buna mutlak bid'at diyebilir miyiz?
Bunlardan ayrı olarak, dua ederken istenmeyen bir şeyi telaffuz ederken elleri aşağıya çevirmek, sahih bir amel midir yoksa bid'at midir?
Şu hadise dayandırılıyor: “Peygamber Efendimiz Aleyhissalatü vesselam, Allah’tan bir şeyin olmasını istediği zaman ellerinin içini yukarıya çevirirdi Ancak bir şeyden sakınacağı zaman ise ellerinin içini aşağıya çevirirdi” (Müsned, Ahmed b Hanbel 4/56; Mecmau’z- zevaid, 10/168; Cemu’l-fevaid, 2/618; el-Fethu’l-kebir, 2/357)Bu hadisin sıhhati nedir, bunu öğrenmek istiyorum bir de.
Allah ilminizi artırsın ve amellerinizi bereketli kılsın. Fî emânillah.
Selamun Aleykum ve Rahmetullahi ve Berakatuhu
Sevgili Kardeşim! Çevşen içerisinde bir takım ayet, dua ve münacaatlardan müteşekkildir. Yasin Suresi ile başlar daha sonra ise bazı surer ve ayetlerden sonra münacaat ve dua ile devam eder.
Cevşen duasının Ehli Sünnet'in muteber ya da muteber olmayan hiç bir eserinde aslı yoktur. Sadece Hakim'in Müstedrek'in de Cevşen'de geçen bazı lafızlar vardır o kadar. O da tamamı değil çok küçük bir kısmıdır. Bu dua asıl itibarıyla Şia'da mevcuttur. Ve bizlere de Şia'dan gelmiştir. Şia kaynakları bunu Musa el-Kazım >> Cafer es-Sadık >> Muhammed el Bakır >> Zeynelabidin>>>Hz. Hüseyin ve Hz. Ali tarikiyle Hz. Peygamber'e isnat etmişlerdir.
Türkiye'de cevşenin sıhhatini savunanlar dahi bunun Ehli Sünnet kaynaklarında olmadığını söylemişlerdir. Kendisi ile bu konuyu konuştuğum bir ilahiyatçı Cevşen'in isnad yolu ile değil de keşf yolu ile sabit olduğunu söylemişti. Yani bu hoca efendiye göre Cevşen'in sahih bir isnadı yoktur ama bazı veliler bunu Rasulullah'tan rüyalarında almışlardır. Artık bunun ne kadar bağlayıcı olduğu aşikardır. Bundan dolayı böyle bir amel sapkınlık ve dalalet olan bid'atten başka bir şey değildir.
İkinci sorunuza gelince; vermiş olduğunuz hadisi İmam Ahmed "Hallad bin Saibe el-Ensari"den rivayet etmiştir. Hadisin Arapça metni şu şekildedir:
أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ إِذَا سَأَلَ جَعَلَ بَاطِنَ كَفَّيْهِ إِلَيْهِ وَإِذَا اسْتَعَاذَ جَعَلَ ظَاهِرَهُمَا إِلَيْهِ
Emir Sanani "Subulu-s Selam" şerhinde şöyle demektedir:
Enes'ten rivayet olunduğuna göre Rasulullah (s) yağmur duası yapmış ve avuçlarının sırtı ile semaya işaret etmiştir.
"Bu hadis dua ile belanın giderilmesi istendiği zaman avuçların sırtı semaya çevirilerek; bir şeyin verilmesi/olması istendiği zamansa avuçların içi semaya çevirilerek dua edileceğine delilldir. Nitekim İmam Ahmed'in bu konuda Müsned'de rivayet ettiği bir hadis vardır. (Yukarıdaki hadise işaret ediyor)
Bazı müfessirler ise "Allah'tan rağbet ve korku hallerinde bize dua ederler" ayeti hakkında "rağben" avuçlarının içi ile "rahben" ise avuçlarının dışı ile şeklinde tefsir etmişlerdir." (Subulu-s Selam Şerhi Bulugil Meram)
İmam Nevevi Müslim şerhinde konu hakkında şöyle demektedir:
"Bizim alimlerimiz ile başkalarından müte*şekkil bir cemâat kıtlık gibi bir belânın defi için yapılan dualarda el*ler kaldırılarak, avuçların sırtları semâya çevrilmesi, istek duasında bulunulduğu zaman ise avuçların içinin gökyüzüne çevirilmesi sünnetdir demişlerdir." (Şerhu-n Nevevi Alel Müslim)
Selam ve Dua ile... cevap veren Murat Gezenler Hocamız