DİLEK GÜRAY
Öyle isimler var ki! “Gerçek isim mi yoksa takma bir ad mı?” düşündürüyor. Hatta insanın bunlara inanası gelmiyor. Neler mi bunlar? Satılmış Dönekoğlu, Sakin Zeytin, Kibar Deli İstiklal Yaratılış, Güler Güler Güçlü Kuvvetli, Çetin Ceviz Efsane Çilek, Herkül Demirtaş ve Halim Harap.
Satılmış Dönekoğlu, ‘Halim Harap’ diyor!
Ülkemizde ilginç kişilikler kadar ilginç isimler de var. Zeki ve mizahi yönü kuvvetli insanımız çocuklarına, torunlarına ve yakınlarına öyle isimler veriyor ki duyunca hayretler içerisinde kalıyorsunuz. Bazılarının anlamını merak ediyor, bazılarının isim ve soyisim uyumuna şaşırıyorsunuz. Öyleleri de var ki “Gerçek isim mi yoksa takma bir ad mı?” diye düşündürüyor. Gerçek isim olduğuna inanası gelmiyor insanın. Mesela Acıbadem Hastanesi’nde iç hastalıkları uzmanı olarak görev yapan Prof. Dr. Koptagel İlgün gibi. Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bilin Neyaptı, Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçisi Türkekul Kurttekin, Coca Cola’nın İcra Başkanı Muhtar Kent, eski bakan ve milletvekili Kurtcebe Alptemoçin gibi...
Bu isimlerden en ilginci şüphesiz ki Doç. Dr. Bilin Neyaptı’ya ait. Ancak Bilin Hanım, adının ‘bilin’mekle ilintili kalmasını tercih edip isminin hikayesiyle ilgili ser verip sır vermiyor... Lefkoşa Büyükelçisi Türkekul Kurttekin’in isminin hikayesini ise öğrenebiliyoruz. Ailenin ilk çocuğu olan Türkekul’un annesi kız olacağını tahmin edip adını Türkegül koymayı hayal ediyor. Çocuk erkek olunca da Türkekul olarak değiştiriyorlar. Soy isimlerinin ise tarihî bir isim olmasını istemişler. Kurttekin’e göre bu iki isim bir araya gelince prens ismi gibi birbiriyle uyum sağlıyor. Türkekul Bey’in diğer kardeşlerinin ismi de Yurdakul ve Gülden.
Prof. Dr. Koptagel İlgün’den isminin hikayesini öğrenmek istediğimizde ise çok enteresan anekdotlar karşımıza çıkıyor. İlgün’ün iki erkek kardeşinin isimlerinin de Koşar ve Koparal olduğunu öğreniyoruz. Bu isimler aileye dededen yadigar. Ama üç kardeşin isminin bir tesadüften ibaret olduğu da söylenemez tabii. İlgün’ün dedesi 1. Dünya Savaşı ve İstiklal Savaşı’ndan sonra Erzurum Şenkaya yöresinin kalkınmasına çok yararları olan maarifsever Hüseyin Köycü. Torunlarının isimlerinin de öztürkçe olmasını istemiş. Koptagel’in hikayesine gelince; 1920’lerde orduda Osman Koptagel diye bir general bulunuyor. Hüseyin Köycü, Koptagel General’i çok sevip onunla çok iyi arkadaş olunca torunlarından birine Koptagel ismini koymayı hayal ediyor... Osman Koptagel’e soyadını da Gazi Mustafa Kemal Paşa, yavaş yürüyen askerlere kızdığı ve sürekli “Koptagel” dediği için veriyor.
Koptagel İlgün, girdiği resmi ve gayri resmi her ortamda isminden dolayı dikkat çekmeyi başarıyor. Hatta öyle ki ismiyle ilgili çok çeşitli yorumlar yapılmış. Kimisi Trabzon’la Erzurum arasındaki Kop Dağı’nda oturduğunu zannediyor, kimisi annesinin zor doğum yaptığını düşünüyor, kimisi de babasının at yarışçısı olduğu kanaatine varıyormuş. Tıbbiyede asistanlık yaptığı zamanlarda ismini söyleyeceği zaman ter bastığını belirten İlgün sonradan fark ediyor ki, orijinal bir isme sahip olmak hiç de kötü bir şey değil. Koptagel İlgün’ün Göztepe SSK Hastanesi’nin başhekimliğini yaptığı dönemdeki makam şoförünün adı da Dünyamalı imiş.
İşte bütün bu anlamlı isimler bir yana, kim çocuğuna Pekgüzel Tavasapı, Satılmış Dönekoğlu, Kibar Deli, Sakin Zeytin, Halim Harap, Neren Kıvırcık ismini koyar ki? Ya da Kabadayı soyadının yanına Fedai, Pilav soyadının yanına Şehriye, Bal soyadının yanına Kaymak ismini niye ekler?..
--------------------------------------------------------------------------------
Prens gibi bir ismim var
Ailenin ilk çocuğuyum ve o zamanlar benim kız olacağımı düşünüp “Türkegül” ismini koymak istemişler. Erkek olunca da “Türkekul” olarak değiştirmişler. Vatana millete hizmet etmemi istedikleri için Türkekul olmamı istemişler sanırım. Adımı ilk söylediğimde herkes anlamakta zorluk çekiyor. Hele soyadımla birlikte söylersem daha da zorlanıyorlar. Soyadı Kanunu çıktığında babam ve amcam tarihî bir soyisim koymak isteyince ortaya Türklüğü simgeleyen kurt ve tigin (tekin) isimleri çıkmış. İnsanlara çok değişik geliyor. Prens ismi gibi. Başka kimsede de rastlamadım.
***
Kopgel de Koptagül diyen de oldu
İlk söylediğimde ismimi çoğunlukla anlamıyorlar. Birkaç kez tekrar ettiriyorlar. Sonra da harf harf ya da hece hece söylüyorum. İlk asistan olduğum dönemde hocalar ismimi sorunca bana bir ter basardı ama anladım ki orijinal bir isme sahip olmak kötü bir şey değilmiş. Yıllarca evvel eski cumhurbaşkanlarımızdan Celal Bayar’a baktığım zaman gazeteler ismimi Koptagül yazardı, Kopgel derlerdi. Bir ara adım Kopta doktor olarak anıldı. Ama hepsine alıştım artık. Bizim Erzurum’da böyle orijinal isimler çok vardır. Düşünün yani Tamam diye bir bayan ismi var.
--------------------------------------------------------------------------------
İlginç isimler
Kayakız Kuru
Ufuktan Aydoğar
Maşallah Doğrultan
Ahmet Kurtcebe
Alptemoçin
Fedai Kabadayı
Muhtar Kent
Korkut Korkmaz
Pekgüzel Tavasapı
Bilgi Sayar
Danyal Topatan
Olgun Portakal
Göksenin Ekiyorum
Neren Kıvırcık
Yazı Tura
Şehriye Pilav
Ahmet Mehmet Veli
Yağmur Sağnak
Tüccar Aslan
Keklik Aslan
Kaymak Bal
Güven Kurtul
Muhterem Öğretmen
Jandarma Kızkaçıran
İncil Tevrat
İnsaf Yıldırım
Demir Baygın
Muhlis Dünyadagülmez
Fikri Faiz
Satılmış Dönekoğlu
Sakin Zeytin
Kibar Deli
İstiklal Yaratılış
Güler Güler
Güçlü Kuvvetli
Çetin Ceviz
Efsane Çilek
Herkül Demirtaş
Halim Harap
Zaman Aktuel
