Allah Teala, mü'min kullarını sevdiğinden, onların kıyamete günah pisliğiyle gelip acılara düşmemeleri için, dünya hayatında karşılaşılan bazı zorlukları, onların günah pisliklerinden arınıp temizlenmelerine bir vesile kılmıştır.
Nitekim Hz. Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hamdolsun o Allah'a ki, itaatlerini sağlamlaştırmaları ve onların karşısında sevap alabilmeleri için, bizim şialarımızın (takipçilerimizin) dünyadaki günahlarını onlara verdiği zorluk ve sıkıntılarla arıttı (temizledi)."(39)
Selman-ı Farisi'nin hastalandığı günlerde, Hz. Ali (a.s) onun görüşüne gelerek, şöyle buyurdu: "Ey Selman! şialarımızdan herhangi birisinin vücuduna bir ağrı geldiğinde, bu kesin onun geçmişte işlediği günahının sonucudur ki, bu ağrı onun temizlenmesi içindir."
Selman: "Öyleyse, temizlenmekten başka, bizlere bunda bir sevap yok mudur" diye sorunca da, Hazret şöyle buyurdu: "Ey Selman! Siz, ancak ona sabretmenizle ve Allah'a sızlayıp dua etmenizle sevap alırsınız. Bu ikisiyle sizlere iyilikler yazılır ve mertebeleriniz yukarı götürülür. Ama vücudunuzdaki ağrı, sadece günahlarınıza keffare olarak sizleri temizler." (40)
Sonuç olarak; bu nurlu buyruklardan da anlaşıldığı gibi, Allah Teala, mü'min kullarının günahlarını ve kötülüklerini, belalar ve zorluklar yağmuru ile yıkayıp temizler. Mü'min olmayan kimselere gelince, yüce Allah onlar hakkında asla böyle bir işi yapmaz. Aksine, onlara bir çok bela vermekle, onları kötü amelleri karşısında cezalandırır. Mü'minler için lütuf ve rahmet olan bu zorluklar, onlar için Allah'ın gazap ve kahrından kaynaklanmaktadır. O halde bela ve musibetler, her ne kadar fazla olursa olsun, mü'minler için nimet, başkaları için ise azaptır.
Hz. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hastalık mü'min için rahmet ve temizleyici, kafir içinse lanet ve azaptır. Hiçbir günahı kalmayıncaya kadar, mü'minden hastalık asla ayrılmayacaktır." (41)
Kısacası zorluk, mü'minleri yaptıkları günahlardan temizlemek, kafirleri ise kötü amelleri karşısında cezalandırmak içindir.
Elbette Peygamberler, masum imamlar ve Allah'ın veli kulları özel bir konuma sahip olduklarından, onların zorluklarla karşılaşmalarına, yukarıda işaret ettiğimiz bu iki hususu sebep bilmemiz doğru değildir. Onlar, Allah'ın alemdeki tüm varlıklardan daha çok sevdiği kamil ve masum insanlardır. Onların cezayı gerektiren bir günahı yoktur ki, dünyada karşılaştıkları zorluklar onları günah çirkefinden temizlesin. Yahut Allah onlara gazap etmez ki, bu zorlukları onlara ceza olarak versin. Ancak onlar da birer beşerdirler, insanların tekâmül yolunda karşılaştıkları dünyevi zorlukların bir çoğuna onlar da katlanmışlardır. Hatta onların karşılaştığı zorluklar normal insanların karşılaştığı zorluklardan kat kat fazladır. Zira Allah Teala dostlarına rahmet ve sevgisini çoğalttıkça, zorluklarını da çoğaltır. Bir beladan kurtulmadan diğer bir belaya müptelâ eder. Fakat bundan amacı, onların makamını yukarı çıkarmak ve kendi katındaki yüce mertebelere ulaştırmaktır.
Nitekim Hz. İbrahim, (a.s) en büyük ilahi makam olan "imamet" makamına, ancak bir çok zorluklara tabi tutulduktan ve onlardan başarıyla çıktıktan sonra ulaşabilmiştir.
Hz. Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bela zalim için edep verme, mü'min için imtihan, peygamberler için derece ve veliler için de ikramdır." (42)
Buraya kadar yüzeysel bir bakışla bela ve musibet olarak görülen bir çok zorlukların Allah'ın adalet ve hikmetiyle hiçbir çelişkisi olmadığını, aksine adaletin ve hikmetin ta kendisi olduğunu gördük. Demek ki, bu zorlukların, belaların, farklılıkların, eşitsizliklerin, iniş-çıkışların ve musibetlerin bir takım makul neden ve hikmetleri vardır. Dolayısıyla onlar ekmel ve ehsen nizamın bir gereği olup, Allah Teala'nın adalet ve hikmetiyle hiçbir çelişkisi yoktur. Bu husustaki sözümüzü iki hadis-i şerifle noktalıyoruz.
1- İmam Cafer Sadık (a.s) şöyle buyurdu: "Allah Teala Hz. Musa (a.s)'a hitap ettiği vahiylerinden birisinde şöyle buyurdu: "Ey Musa! Yaratıklarım içerisinde her şeyden daha çok, mü'min kulumu severim. Kuluma işlerin hangisinin daha yararlı olduğunu ben daha iyi bilirim. Öyleyse, zorluklara karşı sabırlı olsun, verdiğim nimetlere şükür etsin ve benim hükmüme razı olsun. Eğer kulum benim emrime itaat edip, razı olduğum işleri yaparsa, isminin kendi katımda sıddıkların içerisinde olmasına karar veririm." (43)
2- İmam Muhammed Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ben fakir, zengin veya hasta olmamı umursamıyorum. Zira Allah Teala buyurmuştur ki: "Ben mü'mine ona hayırlı olandan başkasını yapmam
Nitekim Hz. Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hamdolsun o Allah'a ki, itaatlerini sağlamlaştırmaları ve onların karşısında sevap alabilmeleri için, bizim şialarımızın (takipçilerimizin) dünyadaki günahlarını onlara verdiği zorluk ve sıkıntılarla arıttı (temizledi)."(39)
Selman-ı Farisi'nin hastalandığı günlerde, Hz. Ali (a.s) onun görüşüne gelerek, şöyle buyurdu: "Ey Selman! şialarımızdan herhangi birisinin vücuduna bir ağrı geldiğinde, bu kesin onun geçmişte işlediği günahının sonucudur ki, bu ağrı onun temizlenmesi içindir."
Selman: "Öyleyse, temizlenmekten başka, bizlere bunda bir sevap yok mudur" diye sorunca da, Hazret şöyle buyurdu: "Ey Selman! Siz, ancak ona sabretmenizle ve Allah'a sızlayıp dua etmenizle sevap alırsınız. Bu ikisiyle sizlere iyilikler yazılır ve mertebeleriniz yukarı götürülür. Ama vücudunuzdaki ağrı, sadece günahlarınıza keffare olarak sizleri temizler." (40)
Sonuç olarak; bu nurlu buyruklardan da anlaşıldığı gibi, Allah Teala, mü'min kullarının günahlarını ve kötülüklerini, belalar ve zorluklar yağmuru ile yıkayıp temizler. Mü'min olmayan kimselere gelince, yüce Allah onlar hakkında asla böyle bir işi yapmaz. Aksine, onlara bir çok bela vermekle, onları kötü amelleri karşısında cezalandırır. Mü'minler için lütuf ve rahmet olan bu zorluklar, onlar için Allah'ın gazap ve kahrından kaynaklanmaktadır. O halde bela ve musibetler, her ne kadar fazla olursa olsun, mü'minler için nimet, başkaları için ise azaptır.
Hz. İmam Rıza (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hastalık mü'min için rahmet ve temizleyici, kafir içinse lanet ve azaptır. Hiçbir günahı kalmayıncaya kadar, mü'minden hastalık asla ayrılmayacaktır." (41)
Kısacası zorluk, mü'minleri yaptıkları günahlardan temizlemek, kafirleri ise kötü amelleri karşısında cezalandırmak içindir.
Elbette Peygamberler, masum imamlar ve Allah'ın veli kulları özel bir konuma sahip olduklarından, onların zorluklarla karşılaşmalarına, yukarıda işaret ettiğimiz bu iki hususu sebep bilmemiz doğru değildir. Onlar, Allah'ın alemdeki tüm varlıklardan daha çok sevdiği kamil ve masum insanlardır. Onların cezayı gerektiren bir günahı yoktur ki, dünyada karşılaştıkları zorluklar onları günah çirkefinden temizlesin. Yahut Allah onlara gazap etmez ki, bu zorlukları onlara ceza olarak versin. Ancak onlar da birer beşerdirler, insanların tekâmül yolunda karşılaştıkları dünyevi zorlukların bir çoğuna onlar da katlanmışlardır. Hatta onların karşılaştığı zorluklar normal insanların karşılaştığı zorluklardan kat kat fazladır. Zira Allah Teala dostlarına rahmet ve sevgisini çoğalttıkça, zorluklarını da çoğaltır. Bir beladan kurtulmadan diğer bir belaya müptelâ eder. Fakat bundan amacı, onların makamını yukarı çıkarmak ve kendi katındaki yüce mertebelere ulaştırmaktır.
Nitekim Hz. İbrahim, (a.s) en büyük ilahi makam olan "imamet" makamına, ancak bir çok zorluklara tabi tutulduktan ve onlardan başarıyla çıktıktan sonra ulaşabilmiştir.
Hz. Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bela zalim için edep verme, mü'min için imtihan, peygamberler için derece ve veliler için de ikramdır." (42)
Buraya kadar yüzeysel bir bakışla bela ve musibet olarak görülen bir çok zorlukların Allah'ın adalet ve hikmetiyle hiçbir çelişkisi olmadığını, aksine adaletin ve hikmetin ta kendisi olduğunu gördük. Demek ki, bu zorlukların, belaların, farklılıkların, eşitsizliklerin, iniş-çıkışların ve musibetlerin bir takım makul neden ve hikmetleri vardır. Dolayısıyla onlar ekmel ve ehsen nizamın bir gereği olup, Allah Teala'nın adalet ve hikmetiyle hiçbir çelişkisi yoktur. Bu husustaki sözümüzü iki hadis-i şerifle noktalıyoruz.
1- İmam Cafer Sadık (a.s) şöyle buyurdu: "Allah Teala Hz. Musa (a.s)'a hitap ettiği vahiylerinden birisinde şöyle buyurdu: "Ey Musa! Yaratıklarım içerisinde her şeyden daha çok, mü'min kulumu severim. Kuluma işlerin hangisinin daha yararlı olduğunu ben daha iyi bilirim. Öyleyse, zorluklara karşı sabırlı olsun, verdiğim nimetlere şükür etsin ve benim hükmüme razı olsun. Eğer kulum benim emrime itaat edip, razı olduğum işleri yaparsa, isminin kendi katımda sıddıkların içerisinde olmasına karar veririm." (43)
2- İmam Muhammed Bakır (a.s) şöyle buyurmuştur: "Ben fakir, zengin veya hasta olmamı umursamıyorum. Zira Allah Teala buyurmuştur ki: "Ben mü'mine ona hayırlı olandan başkasını yapmam
