ARI ÇİÇEK TOZUNU NASIL TOPLAR VE TAŞIR:
çektozunun arıların ve yavruların beslenmesinde çok işe yaradığı hiçbir arıcının gözünden kaçmadığı halde, arıların poleni çiçeklerden nasıl topladığı ve arka bacaklarındaki sepetçiklere nasıl depo ederek kovanına taşıdığı, kısa ve basit gözlemlerle tesbit edile-miyecek derecede karışık ve enteresandır.
Polen getirecek arı, kovandan çıkmadan önce ballı petek gözlerinden birine sokularak bir miktar bal yutar. Kursağına doldurduğu bu bal yapacağı uzun uçuş ve çiçekten çiçeğe konmak için sarfede-çeği enerjiyi karşılıyacağı gibi derliyeceği polenleri bu balla karıştı*rarak dağılıp dökülmeden kovanını getirmesini de sağlıyacaktır. Bi*liyoruz ki arılar eğer yeni bir besin bulamazlarsa kuşaklarındaki balın sağladığı enerji ile en çok 4800 metrelik bir mesafe katedebilirler.
Kovandan çıkıp uçarak çiçek tozunu alacağı çiçek üzerine konan arı kursağındaki baldan bir parçasını çiçeğin erkeklik uzvu üzerindeki polenlere bulaştırır. Bundan sonra ayakları ile çiçeğin erkeklik organını tırmalayarak göğsünü ve karın altını sürer. Çok küçük zerreler halinde olan çiçek tozları arının daha çiçeğe konduğu anda erkeklik uzvuna bulaştırdığı bal ile hem biribirine ve hem de arının göğüs ve karın altındaki tüylerine yapışır.
Arının arka ayaklardaki bileklerinin iç kısımlarında uçları iğne gibi sivrice 10-12 sıra sivri fırçalar vardır. Arı ilk önce sağ ayağının bu
kısmı ile, göğsünün üst tarafından başlıyarak kamının alt kısmına doğru polenleri sıyırarak toplar.
Arının kullandığı bu arka ayağının bilek kısmında, çevresi sert kıllarla çevrili ve ortası çukurca bir kısım bulunur ki buna SEPETCİK denir. İşte çiçek tozlarını toplamış bulunduğu sağ ayak bileğindeki polenleri, sol arka ayağının sepetciğin-deki kıllara geçirir. Aktarma eder. Ve bu esnada sıyrılmış tüm polenler sol ayaktaki bu sepetçik içine düşer. Sepetçik içine düşen bu polenleri ön ayağındaki MAHMUZ denilen ucu sivri kamçı gibi kısım ile sepetçikteki polenlere vurarak iyice sıkıştırır. Bundan sonra sol ayağının fırçalı kısmı ile bir önceki işi tekrarlıyarak bu defa da sağ ayağındaki sepetçiği doldurur ve bunu sol ön ayaktaki mahmuz ile sıkıştırır. Böylece her iki ayaktaki sepetçiklere doldurulmuş olan polenler âdeta birer yumak halini alırlar.
Arı bu şekilde kovana döndükten sonra sol ön ayağındaki mahmuzla sağ sepetçikteki, sağ ön ayağındaki mahmuzla da sol sepetçikteki polenleri çözer ve boş petek gözlerini doldurur. Petek gözlerine koyduğu çiçek tozlarını başı ile iterek, petek gözünün dibine doğru iyice sıkıştırır. Böylece petek gözünü yarıya veya üçte ikiye kadar polenle doldurduktan sonra iyice baskılayarak onun üzerine de bal ile doldurarak çiçek tozunun hava ile temasını keserek onu âdeta konserve etmiş olur. Bu şekilde çiçek tozu kalmadığı zamanlarda arı ailesinin polen ihtiyacı buradaki konserve edilmiş stoklardan temin edilir.
ALINTI