-ANA BABA HAKLARI
İmam-ı Buhârî'nin, Abdullah b. Amr b. el-Âs (r.a.)-dan bu hususta rivayet ettiği hadîsi sizlere de duyurmayı vazife saymaktayız. Çünkü duyulmasında çok, hem de pek çok fâideler vardır.
Hadîs-i şerif meâlen şöyledir:
Büyük günah olarak Allah'a şirk koşmak, vâlideyne âsî olmak, adam öldürmek, bir de yalan yere yemin etmek diye dört büyük günah sayılmıştır. Burada vâlideyne âsî olmanın, Allah teâlâya şirk koşmak, adam öldürmek ve yalan yere yemin edip başkalarının hakkına tecâvüz edenlerle beraber zikredilmesi de tabiî çok manâlıdır. Adam öldürmek cinayetlerin en büyüğü olduğu gibi. bunu işleyenlerin de Cehennemlik olacağını bilmeyen yoktur zannederim. Nisa sûresinin 93. âyetini iyi oku. Bir mü'mi-ni kasten, bile bile öldürmek kolay, alt tarafı bir kurşuna dayanır. Fakat sonra ebediyyen Cehennemde yanmak kolay mı? Bir de üstelik Hak'kın gazabına ve lanetine müstehâk olmak, nihayet büyük bir azabla karşılaşmak acaba ne demektir? İşte bunları düşünmeden aklına düşeni hemen yapıvermek, şuursuzluğun, yani akılsızlığın alâ-metlerindendir. İnsan, her halde kâfir de olsa, bir cana kolayca kıyamaz.
Binâenaleyh ana ve babaya âsî olmak ve onları incitmek, rahatsız etmek, dinsiz müşrikle, adam öldüren katilin arasına sokulmuş ve bu suretle ana ve bahaya isyan edenlerin, katiller gibi ağır cezaya çarptırılacakları hissi verilmiştir.
Öyleyse ey aziz ve muhterem kardeşim! Sen onların kadr ü kıymetlerini iyi bil de sakın onları darıltma. Ne onlara küs, ne de onları küstür. Eğer dünyada ve âhirette rahat etmek istiyorsan bundan başka çâre yoktur. İnsana yaraşan dâima büyüklerinin sözlerini ve nasihatlerini din-
MUKADDİME 3
lemek ve Hak'kın emir ve fermanlarına boyun bükmektir.
İslâm âdet ve an'anesine, emir ve nehiylerine itaat etmeğe ve Peygamberimizin sünnetlerine riayetkar olarak yaşamamıza vesile olan eserleri yadigâr bırakan ulemâmıza karşı ne gibi bir hizmet edebiliyoruz? Hiç olmazsa onların ruhlarına Fatihalar hediye ederek ve onların bıraktıkları, o canım ve güzel eserlerin yanına, bizler de güzel ve kıymetli eserler ekleyerek, gelecek nesle yadigâr bırakmamız lâzım gelmez mi dersiniz?
Bugün genç yavrularımızdan hem rica. hem de onlara ufak bir hediye olarak hazırlanan bu kitabı güzelce okuyarak, ana ve babalarına karşı hürmetkar ve mutî olmalarını tavsiye eder ve Cenâb-ı Hak'tan da nsdvaffakiyetler ihsan buyurmasını fazl u kereminden dileriz.
ÜZERİMİZDEKİ HAKLAR
Üzerimizdeki hakları şöyle sıralamak mümkündür:
1 Evvelâ bizi yaratan ve bizi ilim ve irfan ile teçhiz eden Allahü teâlâ'nın hakkına riayet etmek, emirlerini dinleyip, yasaklarından kaçınmak en birinci vazifemizdir.
2 — Peygamberimizin hakkıdır. O'nun da emirleri ve yasaklan vardır. Emirleri sünnetlerini öğrenip işlemek, yasakları da sünnetlerini terk etmekdir. Bundan kaçınmak şarttır.
3 — Kıyamete kadar gelecek olan Ümmet-i Muham-m,ed'e, Allah'ın emirlerini, Peygamberimizin sünnetlerini tanıtan ve öğreten Ulemâmızın hakkıdır ki, onlara hürmet, saygı ve ikram başlıca borçlarımızdandır.
4 — Ana ve babalarımızın hakkıdır ki, dünya evine gelmemize bizim hayatımıza başlıca sebebdirler. Onların da sözlerini dinleyip gönüllerini kırmamak ve onların rızalarını kazanmak da en belli başlı vazifelerimizdendir.
5 — Çocukların anne ve babalardaki hakları.
6 — Karı koca haklarıdır ki, cemiyetlerin rahat ve huzuruna sebeptirler.
7 — Komşu haklarıdır ki, pek mühimdir. Bazen akrabalardan daha ziyade komşulara muhtaç olunmaktadır.
8 — Akraba-yı taallukata sıla-i rahim hakkıdır.
ÜZERİMİZDEKİ HAKLAR
9 — Hayvanatın hakkıdır ki, evde bulunan kedi, köpek de bu hakka dahildirler.
10 — Devlet, millet, memleket haklarıdır ki, cemiyet hayatı yaşayan ve hürriyet isteyen ferdlerin bu hakka da riayetleri şarttır.
Hülâsa; 1 — Allahü teâlâ'nın hakkı, 2 — Peygamberimizin hakkı, 3 — Ulemâmızın hakkı, 4 — Ana ve babaların hakkı, 5 — Kan - koca haklan, 6, Çocukların ebeveyndeki haklan, 7 — Komşu hakları, 8 — Akraba-yı taallukata sıla-i rahim hakkı, 9 — Hayvanatın hakkı, 10 — Millet hakkı. Bunlara ilâveten bir çok. haklar sayılabilir.
kaynak Mehmet zahid kotku külliyatı
İmam-ı Buhârî'nin, Abdullah b. Amr b. el-Âs (r.a.)-dan bu hususta rivayet ettiği hadîsi sizlere de duyurmayı vazife saymaktayız. Çünkü duyulmasında çok, hem de pek çok fâideler vardır.
Hadîs-i şerif meâlen şöyledir:
Büyük günah olarak Allah'a şirk koşmak, vâlideyne âsî olmak, adam öldürmek, bir de yalan yere yemin etmek diye dört büyük günah sayılmıştır. Burada vâlideyne âsî olmanın, Allah teâlâya şirk koşmak, adam öldürmek ve yalan yere yemin edip başkalarının hakkına tecâvüz edenlerle beraber zikredilmesi de tabiî çok manâlıdır. Adam öldürmek cinayetlerin en büyüğü olduğu gibi. bunu işleyenlerin de Cehennemlik olacağını bilmeyen yoktur zannederim. Nisa sûresinin 93. âyetini iyi oku. Bir mü'mi-ni kasten, bile bile öldürmek kolay, alt tarafı bir kurşuna dayanır. Fakat sonra ebediyyen Cehennemde yanmak kolay mı? Bir de üstelik Hak'kın gazabına ve lanetine müstehâk olmak, nihayet büyük bir azabla karşılaşmak acaba ne demektir? İşte bunları düşünmeden aklına düşeni hemen yapıvermek, şuursuzluğun, yani akılsızlığın alâ-metlerindendir. İnsan, her halde kâfir de olsa, bir cana kolayca kıyamaz.
Binâenaleyh ana ve babaya âsî olmak ve onları incitmek, rahatsız etmek, dinsiz müşrikle, adam öldüren katilin arasına sokulmuş ve bu suretle ana ve bahaya isyan edenlerin, katiller gibi ağır cezaya çarptırılacakları hissi verilmiştir.
Öyleyse ey aziz ve muhterem kardeşim! Sen onların kadr ü kıymetlerini iyi bil de sakın onları darıltma. Ne onlara küs, ne de onları küstür. Eğer dünyada ve âhirette rahat etmek istiyorsan bundan başka çâre yoktur. İnsana yaraşan dâima büyüklerinin sözlerini ve nasihatlerini din-
MUKADDİME 3
lemek ve Hak'kın emir ve fermanlarına boyun bükmektir.
İslâm âdet ve an'anesine, emir ve nehiylerine itaat etmeğe ve Peygamberimizin sünnetlerine riayetkar olarak yaşamamıza vesile olan eserleri yadigâr bırakan ulemâmıza karşı ne gibi bir hizmet edebiliyoruz? Hiç olmazsa onların ruhlarına Fatihalar hediye ederek ve onların bıraktıkları, o canım ve güzel eserlerin yanına, bizler de güzel ve kıymetli eserler ekleyerek, gelecek nesle yadigâr bırakmamız lâzım gelmez mi dersiniz?
Bugün genç yavrularımızdan hem rica. hem de onlara ufak bir hediye olarak hazırlanan bu kitabı güzelce okuyarak, ana ve babalarına karşı hürmetkar ve mutî olmalarını tavsiye eder ve Cenâb-ı Hak'tan da nsdvaffakiyetler ihsan buyurmasını fazl u kereminden dileriz.
ÜZERİMİZDEKİ HAKLAR
Üzerimizdeki hakları şöyle sıralamak mümkündür:
1 Evvelâ bizi yaratan ve bizi ilim ve irfan ile teçhiz eden Allahü teâlâ'nın hakkına riayet etmek, emirlerini dinleyip, yasaklarından kaçınmak en birinci vazifemizdir.
2 — Peygamberimizin hakkıdır. O'nun da emirleri ve yasaklan vardır. Emirleri sünnetlerini öğrenip işlemek, yasakları da sünnetlerini terk etmekdir. Bundan kaçınmak şarttır.
3 — Kıyamete kadar gelecek olan Ümmet-i Muham-m,ed'e, Allah'ın emirlerini, Peygamberimizin sünnetlerini tanıtan ve öğreten Ulemâmızın hakkıdır ki, onlara hürmet, saygı ve ikram başlıca borçlarımızdandır.
4 — Ana ve babalarımızın hakkıdır ki, dünya evine gelmemize bizim hayatımıza başlıca sebebdirler. Onların da sözlerini dinleyip gönüllerini kırmamak ve onların rızalarını kazanmak da en belli başlı vazifelerimizdendir.
5 — Çocukların anne ve babalardaki hakları.
6 — Karı koca haklarıdır ki, cemiyetlerin rahat ve huzuruna sebeptirler.
7 — Komşu haklarıdır ki, pek mühimdir. Bazen akrabalardan daha ziyade komşulara muhtaç olunmaktadır.
8 — Akraba-yı taallukata sıla-i rahim hakkıdır.
ÜZERİMİZDEKİ HAKLAR
9 — Hayvanatın hakkıdır ki, evde bulunan kedi, köpek de bu hakka dahildirler.
10 — Devlet, millet, memleket haklarıdır ki, cemiyet hayatı yaşayan ve hürriyet isteyen ferdlerin bu hakka da riayetleri şarttır.
Hülâsa; 1 — Allahü teâlâ'nın hakkı, 2 — Peygamberimizin hakkı, 3 — Ulemâmızın hakkı, 4 — Ana ve babaların hakkı, 5 — Kan - koca haklan, 6, Çocukların ebeveyndeki haklan, 7 — Komşu hakları, 8 — Akraba-yı taallukata sıla-i rahim hakkı, 9 — Hayvanatın hakkı, 10 — Millet hakkı. Bunlara ilâveten bir çok. haklar sayılabilir.
kaynak Mehmet zahid kotku külliyatı