Bu mektûb, Seyh Muhammed Mekkî bin hâcı Mûsâ Lâhorîye yazılmısdır.Vilâyet dereceleri ve vilâyet-i Muhammediyyeyi bildirmekde ve tarîkat-i Naksibendiyyeyi övmekdedir:
Serefli mektûbunuz bu zaîf köleye geldi. Allahü teâlâ ecrinizi artırsın
ve islerinizi kolaylasdırsın ve özrünüzü kabûl buyursun. Insanların en üstünü,en temizi “aleyhi ve alâ âlihi minessalevâti efdalühâ ve minetteslîmâti ekmelühâ” hurmetine, bu duâyı kabûl buyursun! Kardeslerime bildiririmki: Ehlüllahın (Fenâ) dedikleri, ölmeden önce ölmek hâsıl olmadıkca,Allahü teâlâya kavusulamaz. Hattâ, (Âfâk)da, ya’nî insanın dısında bulunan uydurma putlara ve (Enfüs)de, ya’nî insanın içinde bulunan nefsinin isteklerine tapınmakdan kurtulamaz. Islâmın hakîkatine kavusamaz. Tam îmân elde etmesi kolay olmaz. Nerde kaldı ki, Âbidler arasına karısabilsin ve Evliyâlar derecesine kavusabilsin. Bununla berâber, bu fenâ makâmı, vilâyet derecelerine atılan ilk adımdır. Bu yüksek makâm dahâ baslangıcdaele geçer. Vilâyetin baslangıcı böyle olursa, sonunun nasıl olacagını artık
anlamalıdır. Basını görünce sonunun yüksekligi düsünülmelidir. Su fârisîmısra’ ne güzel söylenmisdir. Mısra’ tercemesi:
ve islerinizi kolaylasdırsın ve özrünüzü kabûl buyursun. Insanların en üstünü,en temizi “aleyhi ve alâ âlihi minessalevâti efdalühâ ve minetteslîmâti ekmelühâ” hurmetine, bu duâyı kabûl buyursun! Kardeslerime bildiririmki: Ehlüllahın (Fenâ) dedikleri, ölmeden önce ölmek hâsıl olmadıkca,Allahü teâlâya kavusulamaz. Hattâ, (Âfâk)da, ya’nî insanın dısında bulunan uydurma putlara ve (Enfüs)de, ya’nî insanın içinde bulunan nefsinin isteklerine tapınmakdan kurtulamaz. Islâmın hakîkatine kavusamaz. Tam îmân elde etmesi kolay olmaz. Nerde kaldı ki, Âbidler arasına karısabilsin ve Evliyâlar derecesine kavusabilsin. Bununla berâber, bu fenâ makâmı, vilâyet derecelerine atılan ilk adımdır. Bu yüksek makâm dahâ baslangıcdaele geçer. Vilâyetin baslangıcı böyle olursa, sonunun nasıl olacagını artık
anlamalıdır. Basını görünce sonunun yüksekligi düsünülmelidir. Su fârisîmısra’ ne güzel söylenmisdir. Mısra’ tercemesi:
Gül bagçemi gör de behârımı anla!
Su fârisî mısra’ da öyledir. Mısra’ tercemesi:
Senenin iyiligi, behârından anlasılır.
Evliyâlıgın dereceleri vardır. Her derece de, birbirinin üstündedir.
Çünki, her Peygamberin makâmı altında vilâyet ya’nî evliyâlık vardır ve herbirinin vilâyeti kendilerine mahsûsdur. Vilâyetlerin en yüksek derecesi bizim Peygamberimizin “aleyhi ve alâ cemî’i minessalevâti etemmühâ ve minettehıyyâti eymenühâ” kademi, ayagı altında bulunan vilâyetdir.
Çünki, ismlerin, sıfatların, sü’ûnların ve i’tibârâtın Allahü teâlâda bulunması bakımından olsun veyâ bulunmaması bakımından olsun, karısmadıkları zâtın tecellîsi, yalnız onun vilâyetinde olur “aleyhissalâtü vesselâm”.
Var olan ve varlıgı düsünülen bütün perdelerin ilmde ve aynda yok olması ancak bu makâmdadır ve (Vasl-i uryânî) denilen yakınlık ve tam vecd hâsıl olur. Onun izinde gidenler “aleyhissalâtü vettehıyye” bu makâmdan çok pay alırlar. Bu yüksek dereceye ve büyük ni’mete kavusmak için onun izine sarılınız “sallallahü teâlâ aleyhi ve âlihi ve sellem”! Zât-i ilâhînin bu tecellîsi, tesavvuf büyüklerinin çoguna göre, simsek gibi çakıp geçmekdedir.Ya’nî, Zât-i ilâhîden bütün perdelerin kalkması, simsek gibi çok az zemân sürer. Sonra ismlerin ve sıfatların perdeligi hemen araya girer.Zât-i ilâhînin nûrlarının parlaklıgı da perde gibi örter. Zât-i ilâhînin huzûru, simsek gibi, bir ân olur. Zâtın gaybeti, ya’nî örtülmesi çok uzun sürer dediler. Naksibendiyye Evliyâsının büyüklerine “kaddesallahü teâlâ esrârehüm” ise, zâtın huzûru dâimîdir. Bu büyükler, çabuk geçen, hemen gaybete dönen bir huzûra kıymet vermezler. Bu büyüklerin yüksekligi, bütün
yüksekliklerin üstündedir ve bunların nisbeti, bütün nisbetlerden dahâ üstündür.
Bunlar, zâtın devâmlı olan huzûruna (Nisbet) demislerdir. (Bizim nisbetimiz, bütün nisbetlerden üstündür) buyurmuslardır. Bundan dahâ çok sasılacak sey, bu büyüklerin yolunun sonu, baslangıcda yerlesdirilmisdir.Burada Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve sellem” Eshâbının yolunu tutmuslardır. Çünki, onlar Resûlullahın “aleyhissalâtü vesselâmü vettehıyye” ilk sohbetinde, sonda varılabilecek seylere kavusurlardı. Bu ise, nihâyetin baslangıca yerlesdirilmesidir. Muhammed aleyhisselâmın vilâyeti, bütün Peygamberlerin ve Resûllerin “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât” vilâyetlerinin üstünde oldugu gibi, bu büyüklerin vilâyeti de, Evliyânın hepsinin “kaddesallahü teâlâ esrârehüm” vilâyetlerinin üstündedir. Nasıl böyle olmasın ki, bunların vilâyetleri, Sıddîk-ı ekbere baglıdır. Evet onların büyüklerinden çok az Velîde de bu nisbet hâsıl olmusdur. Fekat, Sıddîk-ı ekberden almıslardır “radıyallahü anh”. Böyle oldugunu Ebû Sa’îd haber vermekdedir. Sıddîk-ı ekberin “radıyallahü anh” cübbesinin bu velîye geldigi (Nefehât) kitâbında bildirilmekdedir. Bu tarîkat-i aliyye-i naksibendiyyenin üstünlüklerinden az birsey açıklamamız, talebeyi bu yolatesvîk içindir. Yoksa, ben nerede, onun üstünlükleri nerede? Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, (Mesnevî)de diyor ki: Iki beytinin tercemesi:
Çünki, her Peygamberin makâmı altında vilâyet ya’nî evliyâlık vardır ve herbirinin vilâyeti kendilerine mahsûsdur. Vilâyetlerin en yüksek derecesi bizim Peygamberimizin “aleyhi ve alâ cemî’i minessalevâti etemmühâ ve minettehıyyâti eymenühâ” kademi, ayagı altında bulunan vilâyetdir.
Çünki, ismlerin, sıfatların, sü’ûnların ve i’tibârâtın Allahü teâlâda bulunması bakımından olsun veyâ bulunmaması bakımından olsun, karısmadıkları zâtın tecellîsi, yalnız onun vilâyetinde olur “aleyhissalâtü vesselâm”.
Var olan ve varlıgı düsünülen bütün perdelerin ilmde ve aynda yok olması ancak bu makâmdadır ve (Vasl-i uryânî) denilen yakınlık ve tam vecd hâsıl olur. Onun izinde gidenler “aleyhissalâtü vettehıyye” bu makâmdan çok pay alırlar. Bu yüksek dereceye ve büyük ni’mete kavusmak için onun izine sarılınız “sallallahü teâlâ aleyhi ve âlihi ve sellem”! Zât-i ilâhînin bu tecellîsi, tesavvuf büyüklerinin çoguna göre, simsek gibi çakıp geçmekdedir.Ya’nî, Zât-i ilâhîden bütün perdelerin kalkması, simsek gibi çok az zemân sürer. Sonra ismlerin ve sıfatların perdeligi hemen araya girer.Zât-i ilâhînin nûrlarının parlaklıgı da perde gibi örter. Zât-i ilâhînin huzûru, simsek gibi, bir ân olur. Zâtın gaybeti, ya’nî örtülmesi çok uzun sürer dediler. Naksibendiyye Evliyâsının büyüklerine “kaddesallahü teâlâ esrârehüm” ise, zâtın huzûru dâimîdir. Bu büyükler, çabuk geçen, hemen gaybete dönen bir huzûra kıymet vermezler. Bu büyüklerin yüksekligi, bütün
yüksekliklerin üstündedir ve bunların nisbeti, bütün nisbetlerden dahâ üstündür.
Bunlar, zâtın devâmlı olan huzûruna (Nisbet) demislerdir. (Bizim nisbetimiz, bütün nisbetlerden üstündür) buyurmuslardır. Bundan dahâ çok sasılacak sey, bu büyüklerin yolunun sonu, baslangıcda yerlesdirilmisdir.Burada Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve sellem” Eshâbının yolunu tutmuslardır. Çünki, onlar Resûlullahın “aleyhissalâtü vesselâmü vettehıyye” ilk sohbetinde, sonda varılabilecek seylere kavusurlardı. Bu ise, nihâyetin baslangıca yerlesdirilmesidir. Muhammed aleyhisselâmın vilâyeti, bütün Peygamberlerin ve Resûllerin “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât” vilâyetlerinin üstünde oldugu gibi, bu büyüklerin vilâyeti de, Evliyânın hepsinin “kaddesallahü teâlâ esrârehüm” vilâyetlerinin üstündedir. Nasıl böyle olmasın ki, bunların vilâyetleri, Sıddîk-ı ekbere baglıdır. Evet onların büyüklerinden çok az Velîde de bu nisbet hâsıl olmusdur. Fekat, Sıddîk-ı ekberden almıslardır “radıyallahü anh”. Böyle oldugunu Ebû Sa’îd haber vermekdedir. Sıddîk-ı ekberin “radıyallahü anh” cübbesinin bu velîye geldigi (Nefehât) kitâbında bildirilmekdedir. Bu tarîkat-i aliyye-i naksibendiyyenin üstünlüklerinden az birsey açıklamamız, talebeyi bu yolatesvîk içindir. Yoksa, ben nerede, onun üstünlükleri nerede? Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, (Mesnevî)de diyor ki: Iki beytinin tercemesi:
Yazık olur onu açıklamak,
Lâzımdır, ask gibi çok saklamak.
Fekat söyledim ki, yol bulalar,
Hasret atesinden kurtulalar.
Lâzımdır, ask gibi çok saklamak.
Fekat söyledim ki, yol bulalar,
Hasret atesinden kurtulalar.
Size ve dogru yolda gidenlere selâm olsun!