Sual: Neleri yapmak, sadaka olur?
CEVAP
Allah rızası için yapılan her iyilik, sadakadır. Birkaç hadis-i şerif meali:
(Her iyilik, sadakadır.) [Tirmizi]
(Kendine ve çoluk çocuğuna harcadıkların birer sadakadır.) [Beyheki]
(Güzel söz, sadakadır.) [İ. Ahmed]
(Güler yüzle selam vermek, sadakadır.) [Beyheki]
(Din kardeşine güler yüz göstermek, sadakadır.) [Tirmizi]
(Bir ağaçtan yenilen veya çalınan şeyler, o ağacı diken için sadaka olur.) [Müslim]
(Birine iyi şeyler öğretmek, kötülük yapmasını önlemek, sorana yol göstermek, sokaktaki zararlı şeyleri temizlemek, birer sadakadır.) [Tirmizi]
(Herkesin eklem yeri kadar sadaka vermesi gerekir. Sübhanallah, Elhamdülillah, La ilahe illallah veya Allahü ekber demek, birer sadakadır. İyiliği tavsiye etmek, kötülüğü önlemeye çalışmak, birer sadakadır. İki rekât kuşluk namazı kılmaksa, bütün bunları karşılar.) [Müslim]
(Emr-i maruf, nehy-i münker yapmak sadakadır.) [Müslim]
(Müdara etmek, sadakadır.) [Deylemi]
(Hastanın nefes alıp vermesi, sadakadır.) [Hatib]
(Camiye giderken atılan her adım da bir sadakadır.) [İ. Ahmed]
(Ölümü hatırlamak, sadakadır.) [Deylemi]
(Borçlu fakire, ödemesi için mühlet verenin, her günü, bir sadaka olur.) [Taberani]
(Yolunu kaybetmişe yol göstermek bir sadakadır.) [C. Sagir]
(Zevcine hizmet, sadakadır.) [Deylemi]
(Nikâhlısıyla beraber olmak, sadakadır.) [Müslim]
(Haramdan sakınanla istişare etmek, sadakadır.) [Deylemi]
(Kötülük yapmaktan sakınmak, bir sadakadır.) [İbni Ebiddünya]
(Ödünç vermek, bir sadakadır.) [Taberani]
(Selam vermek, sadakadır.) [Buhari]
Sual: En üstün sadaka nedir?
CEVAP
Bu, sadaka verenin veya verilenin durumuna göre değişir. Mesela, aç bir kimse varsa, onu doyurmak en üstün sadaka olur. Bir kimsenin, maddi imkânı olmayan, borçlu bir arkadaşı varsa, onun için en üstün sadaka bu arkadaşını borçtan kurtarmak olur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(En üstün sadaka, su vermektir.) [Nesai]
(En üstün sadaka, aç bir canlıyı doyurmaktır.) [Beyheki]
(En üstün sadaka, iki kişinin arasını bulmaktır.) [Taberani]
(En üstün sadaka, dilini tutmaktır.) [Deylemi]
(En üstün sadaka, gizli verilendir.) [Taberani]
(En üstün sadaka, ilmi yaymaktır.) [Taberani](En üstün sadaka, ilim öğrenip, başkasına da öğretmektir.) [İbni Mace]
(En üstün sadaka, kin güden yakınına verilendir.) [Taberani]
(En üstün sadaka, sağlıklı, mala tamahı çok olup, zenginliği umup fakirlikten korkarken verilen sadakadır.) [Müslim]
(En üstün sadaka, doğru sözü yerinde söylemektir.) [Hâkim]
(En üstün sadaka, Ramazan’da verilendir.) [Tirmizi]
Sadakada öncelikSual: Sadaka verirken, öncelik sırası nasıl olmalıdır?
CEVAP
Bu, kişinin durumuna göre değişir. Mesela, borcu olanın, önce borcunu ödemesi gerekir, fakat taksitli borcu olup da, günü gelince ödeyebilecek olan, borcu bitmeden de sadaka verebilir. Zekât borcu varken verilen sadaka da, kabul olmaz. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Zekât niyetiyle fakire bir altın vermek, yüz bin altın sadaka vermekten daha sevabdır, çünkü zekât vermek, farzı yapmaktır. Sadakalarsa, nafile ibadettir. Farz ibadetin yanında nafile ibadetlerin hiç kıymeti yoktur. Deniz yanında, damla bile değildir. Şeytan aldatarak, kazaları kıldırtmayıp ve zekât verdirmeyip, nafileleri güzel gösteriyor. (3/17)
Kendi ailesinin nafakasını temin etmeden de, başkasına sadaka verilmez. Sadaka verirken, kendi ailesinden sonra, salih olan fakir akrabalara öncelik vermelidir. Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Fakire verilen sadaka, bir sadakayken, akrabaya verilen sadaka, hem sadaka ve hem de sıla-i rahim olmak üzere, iki sadakadır.) [Nesai]
http://www.dinimizislam.com/
)