Seleften bazıları ´Kulların mûtad rızkından başka, Allah Teâlâ´nın bir fazilet ve ikramı vardır ki bunu yalnızca perşembe günü öğleden başlamak üzere cum´a günleri kendisine yalvaran kullarına verir´ demişlerdir.
Cum´a gününde süslenmek müstehabdır ve bu da üç şeyle olur:
a) Güzel elbise
b) Temizlik
c) Güzel koku sürünmek
Temizlik
ı. Misvak kullanmak
ıı. Saçını tıraş etmek
ııı. Tırnakları kesmek ıv. Bıyıkları kısaltmak
Taharet bölümünde sözü edilen diğer temizlikleri de yapmak gerekir.
İbn Mes´ud şöyle demiştir: ´Allah Teâlâ cum´a günü tırnaklarını kesen kimseden hastalığı kaldırır ve ona şifa ihsan eder´.
Hz. Peygamber şöyle buyurmaktadır:
Cum´a namazına günün ilk saatinde giden, bir deveyi kurban etmiş gibi olur. İkinci saatinde giden, bir sığırı, üçüncü saatinde giden sanki boynuzlu bir koçu kurban kesmiştir. Dördüncü saatte gidense bir tavuk, beşinci saatte giden ise, bir yumurta hediye etmiş gibi olur. İmam hutbeye çıkınca defterler dürülür, kalemler kaldırılır ve melekler hutbeyi dinlemek üzere minberin başında toplanırlar. Bu saatten sonra gelenler ancak namazın hakkını vermek için gelmiş olurlar. Bu gibiler için bunun dışında herhangi bir fazilet yoktur(Buhari)
Üç şey vardır ki insanlar bunlardaki fazileti bilselerdi, tıpkı develerin koşusu gibi, onların arkalarına düşerek birbirleriyle yarışırlardı.
a) Ezan,
b) Namazın ilk safı,
c) Sabahın erken saatinde cum´a namazına gitme
Ahmed b. Hanbel (r.a), ´Bu üç şeyin en faziletlisi, sabahın erken saatinde cum´a namazına gitmektir´ demiştir.
Bir rivayette şöyle denilmektedir:
Kişi cum´a günü her zamanki vaktinde gelmediğinde melekler onu aramaya başlarlar. Birbirlerine ´Filân adama ne oldu Gecikmesinin sebebi nedir ´ diye sorarlar ve ´Ey Allahım! Bu kişiyi cum´a namazına erken gelmekten fakirlik alıkoymuşsa onu zengin kıl! Onu hastalık geciktirmişse kendisine şifa ihsan eyle! Eğer herhangi bir meşguliyet sebebiyle gecikmişse onun kalbini, ibadetin için boşalt! Eğer kendisini fuzulî bir iş geciktirmişse onun kalbini tâat ve ibadetine yönelt!´ derler.(beyhaki)
Perşembe gününden itibaren kişi cum´aya hazırlanmalıdır. Kalbiyle onu kılmaya hazır olup faziletini karşılanmalıdır. Bunun için de perşembe günü ikindi namazından sonra tesbih, istiğfar ve dua ile meşgul olmalıdır; çünkü bu saat fazilet bakımından cum´a gününde meçhul bırakılan saate denktir.
Cum´a günü oldu mu, melekler, ellerinde gümüş defterler ve altın kalemler olduğu halde camilerin kapılarında otururlar ve en önce gelenleri, derecelerine göre yazarlar.
Birinci asırda, seher vaktinde ve fecirden sonra yolların, mum ışığında camilere doğru yürüyenlerle dolu olduğu görülmekteydi. Bayram günlerinde olduğu gibi diğer günlerde de yollar camiye giden insanlardan geçilmez bir izdiham içindeydi.
Denildiğine göre, İslâm dininde ilk icad edilen bid´at, sabahın erken saatlerinde camiye gitmenin terkedilmesidir.
Camiye geç gelip de cemaatin omuzlarından atlaya atlaya öne geçen kimse, kıyamet gününde köprü olacak ve halk da üzerinden geçecektir.(Ebu Davud)
İbn Cüreyc mürsel olarak şu hadîsi rivayet eder:
Hz. Peygamber cum´a günü hutbeyi okurken halkın omuzlarından atlayarak öne geçen birisini gördü. Namazdan sonra o kişiyi buldu ve ´Bugün cum´a namazını niçin bizimle kılmadın ´ diye sordu. Kişi ´Ey Allah´ın Rasûlü! Ben bugün cum´a namazını sizinle kıldım´ demesi üzerine ´Cemaatin boynuna basa basa öne geçtiğini görmedik mi ´ demek sûretiyle bu hareketinden ötürü amelinin mânen yanlış olduğuna işaret buyurdu.
Müsned bir hadîste Hz. Peygamber´in şöyle buyurduğu vârid olmuştur:
Hz. Peygamber birine ´Bugün bizimle birlikte kılmadın ´ deyince, adamcağız ´Ey Allah´ın Rasûlü! Beni görmediniz mi ´ dedi. Hz. Peygamber de ´Seni gördüm. Gecikmiştin ve cemaate eziyet ediyordun´ buyurdu.
Birinci safta boş bırakılmış bir yer varsa, sonradan gelen, doldurmayanlara ceza olsun diye, omuzlardan atlaya atlaya o boş yere gidebilir; çünkü onlar haklarını zayi etmiş ve fazilet yolunu terketmişlerdir.
Hasan Basrî şöyle buyurmuştur: Cum´a günlerinde camilerin kapılarında oturup ön saflara katılmayanların boyunlarına basa basa ön saflara geçiniz; çünkü bu ihmalkâr insanlara hürmet gerekmez:
Kim elbisesini yıkar, gusleder sonra da cum´a namazı için sabahın erken saatinde camiye gider ve imama yaklaşıp hutbesini dinlerse, yaptığı bu hareketler, onun iki cum´a arasında vâki olan günahlarının keffareti olduğu gibi, fazladan da üç gününün keffareti olur.(hakim)
Allah, böyle yapan bir kimsenin geçmiş cum´adan bu cum´aya kadar olan günahlarını affeder.(Ebu Davud)
Hadîsin bazı rivayetlerinde de, bu faziletin elde edilebilmesi için, insanların omuzlarından atlamamak şartı koşulmuştur.
Cum´a gününde süslenmek müstehabdır ve bu da üç şeyle olur:
a) Güzel elbise
b) Temizlik
c) Güzel koku sürünmek
Temizlik
ı. Misvak kullanmak
ıı. Saçını tıraş etmek
ııı. Tırnakları kesmek ıv. Bıyıkları kısaltmak
Taharet bölümünde sözü edilen diğer temizlikleri de yapmak gerekir.
İbn Mes´ud şöyle demiştir: ´Allah Teâlâ cum´a günü tırnaklarını kesen kimseden hastalığı kaldırır ve ona şifa ihsan eder´.
Hz. Peygamber şöyle buyurmaktadır:
Cum´a namazına günün ilk saatinde giden, bir deveyi kurban etmiş gibi olur. İkinci saatinde giden, bir sığırı, üçüncü saatinde giden sanki boynuzlu bir koçu kurban kesmiştir. Dördüncü saatte gidense bir tavuk, beşinci saatte giden ise, bir yumurta hediye etmiş gibi olur. İmam hutbeye çıkınca defterler dürülür, kalemler kaldırılır ve melekler hutbeyi dinlemek üzere minberin başında toplanırlar. Bu saatten sonra gelenler ancak namazın hakkını vermek için gelmiş olurlar. Bu gibiler için bunun dışında herhangi bir fazilet yoktur(Buhari)
Üç şey vardır ki insanlar bunlardaki fazileti bilselerdi, tıpkı develerin koşusu gibi, onların arkalarına düşerek birbirleriyle yarışırlardı.
a) Ezan,
b) Namazın ilk safı,
c) Sabahın erken saatinde cum´a namazına gitme
Ahmed b. Hanbel (r.a), ´Bu üç şeyin en faziletlisi, sabahın erken saatinde cum´a namazına gitmektir´ demiştir.
Bir rivayette şöyle denilmektedir:
Kişi cum´a günü her zamanki vaktinde gelmediğinde melekler onu aramaya başlarlar. Birbirlerine ´Filân adama ne oldu Gecikmesinin sebebi nedir ´ diye sorarlar ve ´Ey Allahım! Bu kişiyi cum´a namazına erken gelmekten fakirlik alıkoymuşsa onu zengin kıl! Onu hastalık geciktirmişse kendisine şifa ihsan eyle! Eğer herhangi bir meşguliyet sebebiyle gecikmişse onun kalbini, ibadetin için boşalt! Eğer kendisini fuzulî bir iş geciktirmişse onun kalbini tâat ve ibadetine yönelt!´ derler.(beyhaki)
Perşembe gününden itibaren kişi cum´aya hazırlanmalıdır. Kalbiyle onu kılmaya hazır olup faziletini karşılanmalıdır. Bunun için de perşembe günü ikindi namazından sonra tesbih, istiğfar ve dua ile meşgul olmalıdır; çünkü bu saat fazilet bakımından cum´a gününde meçhul bırakılan saate denktir.
Cum´a günü oldu mu, melekler, ellerinde gümüş defterler ve altın kalemler olduğu halde camilerin kapılarında otururlar ve en önce gelenleri, derecelerine göre yazarlar.
Birinci asırda, seher vaktinde ve fecirden sonra yolların, mum ışığında camilere doğru yürüyenlerle dolu olduğu görülmekteydi. Bayram günlerinde olduğu gibi diğer günlerde de yollar camiye giden insanlardan geçilmez bir izdiham içindeydi.
Denildiğine göre, İslâm dininde ilk icad edilen bid´at, sabahın erken saatlerinde camiye gitmenin terkedilmesidir.
Camiye geç gelip de cemaatin omuzlarından atlaya atlaya öne geçen kimse, kıyamet gününde köprü olacak ve halk da üzerinden geçecektir.(Ebu Davud)
İbn Cüreyc mürsel olarak şu hadîsi rivayet eder:
Hz. Peygamber cum´a günü hutbeyi okurken halkın omuzlarından atlayarak öne geçen birisini gördü. Namazdan sonra o kişiyi buldu ve ´Bugün cum´a namazını niçin bizimle kılmadın ´ diye sordu. Kişi ´Ey Allah´ın Rasûlü! Ben bugün cum´a namazını sizinle kıldım´ demesi üzerine ´Cemaatin boynuna basa basa öne geçtiğini görmedik mi ´ demek sûretiyle bu hareketinden ötürü amelinin mânen yanlış olduğuna işaret buyurdu.
Müsned bir hadîste Hz. Peygamber´in şöyle buyurduğu vârid olmuştur:
Hz. Peygamber birine ´Bugün bizimle birlikte kılmadın ´ deyince, adamcağız ´Ey Allah´ın Rasûlü! Beni görmediniz mi ´ dedi. Hz. Peygamber de ´Seni gördüm. Gecikmiştin ve cemaate eziyet ediyordun´ buyurdu.
Birinci safta boş bırakılmış bir yer varsa, sonradan gelen, doldurmayanlara ceza olsun diye, omuzlardan atlaya atlaya o boş yere gidebilir; çünkü onlar haklarını zayi etmiş ve fazilet yolunu terketmişlerdir.
Hasan Basrî şöyle buyurmuştur: Cum´a günlerinde camilerin kapılarında oturup ön saflara katılmayanların boyunlarına basa basa ön saflara geçiniz; çünkü bu ihmalkâr insanlara hürmet gerekmez:
Kim elbisesini yıkar, gusleder sonra da cum´a namazı için sabahın erken saatinde camiye gider ve imama yaklaşıp hutbesini dinlerse, yaptığı bu hareketler, onun iki cum´a arasında vâki olan günahlarının keffareti olduğu gibi, fazladan da üç gününün keffareti olur.(hakim)
Allah, böyle yapan bir kimsenin geçmiş cum´adan bu cum´aya kadar olan günahlarını affeder.(Ebu Davud)
Hadîsin bazı rivayetlerinde de, bu faziletin elde edilebilmesi için, insanların omuzlarından atlamamak şartı koşulmuştur.